Danh mục

Chuyện 'xé khàn' trong Hoàng tộc Nguyễn

Thứ năm, 17/07/2014 14:15

Trong cách chơi bài Tứ sắc có bộ ba con gọi là “khàn”, không xé lẻ ra được. Trong Hoàng tộc Nguyễn mà có những trường hợp bà con lấy nhau thì gọi là “xé khàn”. Chuyện đó ở Huế ai cũng biết, nhưng cụ thể như thế nào, có bao nhiêu chuyện thì ít người biết.

Hoàng tộc,hoàng tộc Nguyễn,chuyện xé khàn trong hoàng tộc Nguyễn

Cuộc tình vương giả, anh em đồng đường

Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát là người có công xây dựng Đô thành Phú Xuân vào giữa thế kỷ XVIII, đồng thời cũng là người đưa dần sự nghiệp của các chúa Nguyễn xuống vực thẳm. Một trong những nguyên nhân dẫn đến thảm họa đó là do cuộc tình vương giả anh em đồng đường lấy nhau. 

Sử chép: Võ Vương có một người cậu ruột là ngoại tả Trương Phúc Loan. Được Võ Vương tin cậy, trao cho rất nhiều quyền bính, nhưng Loan vẫn chưa vừa lòng. Vốn là một tay gian hùng, tham lam, tàn nhẫn và thủ đoạn, Loan có thể làm bất cứ điều gian ác nào để có thêm quyền hành và của cải.

Hành vi thâm độc nhất của Loan là đẩy đứa cháu mình đang ở ngôi vương (Võ Vương) vào vòng loạn luân. Cô em con chú của Võ Vương là Công nữ Ngọc Cầu (ái nữ của Nguyễn Phúc Điền - con thứ 12 của Nguyễn Phúc Thụ), sinh năm 1734, có nhan sắc kiều diễm trang đài của một giáng tiên. 

Biết Vương là người hiếu sắc, Loan tìm cách tạo điều kiện cho Ngọc Cầu thường xuyên ra vào trong Vương phủ và gần gũi với ông anh đồng đường Võ Vương ở điện Trường Lạc. Kết quả của những lần gần gũi đó là Ngọc Cầu đã có với Võ Vương hai công tử là Nguyễn Phúc Diệu (1753) và Nguyễn Phúc Thuần (1754).

Mặc dù được cậu Trương Phúc Loan che chở nhưng Võ Vương không thoát khỏi mặc cảm loạn luân. Công tử Nguyễn Phúc Diệu mất sớm, Công tử Nguyễn Phúc Thuần được Võ Vương cho nuôi nấng một cách lén lút ở hậu cung và dĩ nhiên Thuần không được lập làm kế tử như mong muốn của Ngọc Cầu, vì việc lập kế tử đã được chọn lựa và đã quyết định rồi.

Theo nguyên tắc công tử Chương (con cả Võ Vương) là kế tử. Chẳng may, Chương thọ bệnh đã thất lộc, con của Chương còn quá nhỏ nên Võ Vương chọn người thứ hai là Nguyễn Phúc Luân (tức là hoàng khảo của vua Gia Long sau này) làm kế tử.

Ngày Võ Vương mất (7.7.1765), Nguyễn Phúc Thuần mới mười hai tuổi. Lúc đó ai cũng tưởng là đệ nhị công tử Nguyễn Phúc Luân, đương kim kế tử sẽ lên ngôi vương, không ngờ trong nội cung đang có âm mưu khác.

Ngoại tả Trương Phúc Loan cùng thái giám Chữ Đức và Chưởng dinh Nguyễn Cửu Thống mật bàn việc giành ngôi cho công tử thứ 16 là Nguyễn Phúc Thuần (con bà Ngọc Cầu). Nguyễn Phúc Luân bị tống ngục và bức tử chết trong ngục. Nguyễn Phúc Thuần được nối ngôi chúa tức Duệ Tông Hiếu Định Hoàng Đế.

Năm 1774, Duệ Tông bị quân Trịnh đánh đuổi chạy vào Gia Định và bị giết, bà Ngọc Cầu ở lại Phú Xuân, buồn sự đời bà lập chùa Phước Thành ở bờ nam sông An Cựu để tu, dứt bỏ cuộc đời trần tục. Đến mùa hạ năm Giáp Tý (1803) bà mất, hưởng thọ 71 tuổi, được vua Gia Long sách tặng là Tuệ (Huệ) Tĩnh thánh mẫu nguyên sư, hiệu là Thiệu Long giáo chủ, lăng táng ngay sau khuôn viên chùa Phước Thành (176 bờ sông Phan Châu Trinh, Huế), theo kiểu hình tháp của nhà Phật.

Thân sinh và thân mẫu Nguyễn Phúc Ánh đều  mang họ Nguyễn Phúc

Trước khi bị Trương Phúc Loan bức tử, Nguyễn Phúc Luân đã có hai “phủ thiếp” và có 10 người con (6 hoàng nam và 4 hoàng nữ). Vị hoàng nam thứ 3 là Nguyễn Phúc Anh sau nầy là vua Gia Long. Hai bà Phủ thiếp Nguyễn Thị Hoàn (tức Hưng Tổ Hiếu khang Hoàng Hậu) và bà Nguyễn Thị (bà Từ Phi). Hai bà nầy là chị em ruột (bà Từ Phi là chị và bà Hoàng Hậu là em) con gái của người trong họ Diễn Quốc Công Nguyễn Phúc Trung (theo Nguyễn Phúc Tộc Thế Phả tr.194).

Vì sao Công chúa vợ Phò mã Lâm có tên là Phục Lễ?

Năm 1863, Nguyễn Tri Phương làm Thống đốc quân vụ Bắc Kỳ, ông đã có công đánh dẹp các cuộc bạo loạn ở đây. Quân công ấy được vua Tự Đức hết sức ban khen. Để tỏ lòng mến mộ Nguyễn Tri Phương, vua Tự Đức đem em gái là công chúa Đồng Xuân (sinh năm 1847) hạ giá cho con trai của Nguyễn là Nguyễn Lâm. Vì thế mà người đời thường gọi Nguyễn Lâm là Phò mã Lâm.

Làm Phò mã được gần mười năm thì Nguyễn Lâm tử trận trong trận Pháp tấn công vào thành Hà Nội. Công chúa Đồng Xuân phải chịu cảnh góa bụa khi mới 26 tuổi đời.

Đầu niên hiệu Kiến Phúc (1884), chú bà là Trấn Tĩnh quận công tâu hặc bà và Gia Hưng Vương (con thứ 8 của Thiệu Trị, người đứng đầu Phủ Tôn Nhơn lúc bấy giờ) tư thông, sinh một con gái. Bà và ông anh khác mẹ mắc vào tội loạn luân. Công chúa liền bị tước hết mọi chức tước, đổi qua họ mẹ (họ Hồ). Từ đó bà chỉ được gọi theo tên mới là Hồ Thị Gia Đốc. Nhưng Gia Hưng Vương thì không hề hấn gì.

Gia Hưng Vương cũng là người đứng đầu trong phe chống độc tài của Nguyễn Văn Tường. Sau cái chết bí ẩn của vua Kiến Phước, Gia Hưng Vương đòi điều tra để biết sự thực. Ông liền bị phe Nguyễn Văn Tường phản công. Ông bị tố cáo là “loạn luân”, giao thiệp với Pháp để lật đổ Hàm Nghi. Lúc đó phe chủ chiến trong triều đã đủ mạnh nên Gia Hưng Vương bị thất thủ và bị đày đi Quảng Trị. Khi ông mới ra khỏi Thành Nội thì bị giết.

Tháng 9 năm 1885, vua Đồng Khánh lên ngôi, nghĩ tình cô cháu, ông cho bà Hồ Gia Đốc phục hồi hai chữ Công chúa nhưng không được phục hồi lại tên cũ Đồng Xuân, vua Đồng Khánh nói:

- “Gia Đốc đã được nửa đời người mà vẫn chưa thuần, trước kia mắc lỗi, kể thì lại nói gì (chic), duy nghĩ công đức Hiến Tổ ta (tức vua Thiệu Trị), mà y là con gái còn ở trong bụng, Trẫm có lòng nào đâu! Vậy chính hiệu trước đã đình, nên đổi hiệu khác, để tỏ nhắc nhở, bèn đổi là “Phục Lễ Công Chúa”.

Từ khi được mang tên Phục Lễ Công chúa biết ăn năn hối lỗi. Không những bà được Hoàng tộc cảm thông mà còn được họ hàng Phò mã Lâm tha thứ.

Năm 1888, trước khi mất, Công chúa Phục Lễ có di chúc:

- “Xin được chọn đất an táng ở từ sở, thuộc quê quán xã Chí Long [1], huyện Phong Điền phủ Thừa Thiên của Phò mã đã tử trận là Nguyễn Văn Lâm”.

Phục Lễ đã biết phục lễ thật. Vua Đồng Khánh đồng ý.

Lấy cô làm “thứ phi”

Vua Thành Thái có nhiều phi tần. Duy chỉ có hai bà thứ phi cuối cùng từng sống với nhà vua suốt thời gian ông bị lưu đày ở đảo Réunion cũng như những năm cuối đời ở Sài Gòn nên được nhà vua sủng ái nhất. 

Đó là bà Giai Triệu và bà Chí Lạc. Bà Giai Triệu là thân mẫu của Hoàng nam Vĩnh Chương (1907-1848), trong thời gian ở đảo Réunion bà sinh thêm Vĩnh Giêu (1924, hiện ở Houston Hoa Kỳ). Bà Chí Lạc là thân mẫu 5 hoàng nam, hai người sinh trong nước Vĩnh Lưu (1907-1948), Vĩnh Quỳnh (1915, mất sớm), ba người sinh ở Réunion: Vĩnh Khôi (1919-1969), Vĩnh Giu (1922- 2007), Vĩnh Cầu (1924-?).

Điểm đặc biệt: hai bà Giai Triệu và Chí Lạc là chị em ruột, tên thật là Công Tằng Tôn nữ Nhàn và Công Tằng Tôn nữ Mừng, chắt nội của vua Minh Mạng. Trong Hoàng tộc, hai bà ngang hàng với bên nam giới có chữ lót Ưng, tức là hai bà thuộc hàng cô của Cựu hoàng Thành Thái (con của Ưng Chân/vua Dục Đức).  

Để  giấu vụ “xé khàn” nầy, Hoàng tộc đã đổi họ cho hai bà sang họ Hồ nhưng rồi cũng không ổn nên đổi một lần nữa đổi sang họ Nguyễn Công. Bia mộ của hai bà hiện nay ở An Lăng đều khắc họ của hai bà là Nguyễn Công.


Hai bà thứ phi của vua Thành Thái: Giai Triệu (bà Nhàn) và Chí Lạc (bà Mừng)
cùng ông Ưng Quang - em trai của hai bà. Ảnh TL của HT Vĩnh Giêu

Tuy trên bia được khắc như vậy, nhưng đây là vấn đề đã thuộc về lịch sử nên trong gia đình các vua Thành Thái Duy Tân cũng không che giấu sự thật đó. Không rõ hai bà đã được tiến cung trong trường hợp nào mà lại có sự trớ trêu đến như vậy. Tấm ảnh dưới đây hai bà chụp kỷ niệm với người em trai Ưng Quang sau ngày hai bà hồi hương.

Hay như dân gian đã truyền: “Kim Long có gái mỹ miều, Trẫm thương, trẫm nhớ, trẫm liều trẫm đi”. Mà khi trẫm (nhà vua) đã liều thì không có qui định nào ràng buộc được ông cả. Chuyện “xé khàn” có gì quan trọng với nhà vua đâu!

Một thế giới

Tin được quan tâm

5 cái tên bị cấm khai sinh ở Việt Nam, là tên nào?

Mặc dù việc đặt tên cho con là quyền cá nhân, nhưng không phải tên nào cũng được phép đặt. Theo Luật pháp tại Việt...
Tin trong ngày 3 ngày, 18 giờ trước

Kể từ bây giờ, người điều khiển xe máy sẽ bị CSGT xử phạt tới hơn 10.000.000 đồng nếu không đáp ứng điều kiện dưới đây

Từ đầu năm 2025, nhiều lỗi vi phạm giao thông được tăng mức xử phạt. Người dân cần nắm để tránh vi phạm sẽ phải...
Kiến thức 2 ngày, 21 giờ trước

Từ 1/7/2025: Người từ 60 tuổi trở lên, không có lương hưu sẽ được mua bảo hiểm y tế miễn phí?

Đại biểu Quốc hội kiến nghị mở rộng đối tượng được nhà nước hỗ trợ bảo hiểm y tế, tập trung vào nhóm người cao...
Kiến thức 3 ngày, 22 giờ trước

Xe máy dừng đèn đỏ vẫn bị phạt đến 14 triệu đồng nếu vi phạm lỗi này, nhiều người chủ quan hay mắc phải

Trong trường hợp người điều khiển xe máy dừng đèn đỏ nhưng đè vạch dừng dẫn đến tai nạn giao thông, mức phạt sẽ tăng...
Tin trong ngày 3 ngày, 20 giờ trước

Từ nay, người dân sẽ bị phạt nặng khi sử dụng lòng đường, vỉa hè để tổ chức đám cưới, tang lễ đúng không?

Người dân có được sử dụng lòng đường, vỉa hè để tổ chức đám cưới, tang lễ không? Đây là điều được rất nhiều người...
Kiến thức 2 ngày, 3 giờ trước

Người đóng BHXH trên 20 năm đón tin vui lớn kể từ nay, cụ thể là gì?

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) quy định việc hưởng Bảo hiểm xã hội một lần cho những người...
Kiến thức 3 ngày, 18 giờ trước

Tin cùng mục

Từ nay đến 31/12/2025, làm ngay 1 việc liên quan tới sổ đỏ để tiết kiệm hàng trăm triệu đồng

Còn 5 tháng nữa hết năm, người dân có nhu cầu làm sổ đỏ nên thực hiện sớm sẽ giúp tiết kiệm chi phí rất...
Tin trong ngày 11 giờ, 56 phút trước

Khi tham giao giao thông phải đặc biệt lưu ý 2 khung giờ này nếu không muốn bị phạt nặng

2 khung giờ phải đặc biệt lưu ý khi tham gia giao thông là khung giờ nào?
Tin trong ngày 11 giờ, 57 phút trước

Phát hiện một hiện tượng lạ: Con cái để cha mẹ sống riêng, tập trung cho sự nghiệp thì cả hai đều thoải mái; còn con cái sống chung, tận tâm chăm sóc cha mẹ lại thường mệt mỏi và bị than phiền

Tưởng chừng sống chung với cha mẹ là cách tốt nhất để chăm sóc tuổi già, nhưng nhiều gia đình lại rơi vào cảnh mệt...
Làm sao 11 giờ, 57 phút trước

Chính thức từ 1/7/2025: Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhận ít nhất 2 triệu đồng từ khoản trợ cấp mới

Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tăng cường an sinh xã hội, khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện....
Kiến thức 11 giờ, 58 phút trước

Tử vi ngày 29/7/2025 của 12 con giáp: Tuổi Dần có quý nhân phù trợ, Mùi gặp rắc rối nhỏ trong công việc

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 29/7/2025.
Đời sống số 12 giờ, 57 phút trước

4 vị trí đầu tiên làm bãi đỗ xe tích hợp trạm sạc điện dọc Vành đai 1 Hà Nội, người dân nên biết để sử dụng

Bốn vị trí đã được cơ quan chức năng của Hà Nội đánh giá là đủ điều kiện làm bãi đỗ xe kết hợp trạm...
Tin trong ngày 12 giờ, 59 phút trước

Tin mới cập nhật

Một chương trình, nhiều sách giáo khoa, lý do tại sao?

Xét tình hiện hiện tại, tâm lý muốn quay lại 'một bộ sách duy nhất' là điều không còn phù hợp với mục tiêu đổi...
Tin trong ngày 10 phút trước

Hóa ra việc đặt 2 gối trên giường đơn khách sạn không hề ngẫu nhiên mà lại ẩn chứa lý do đặc biệt

Khi nhận phòng khách sạn, bạn có bao giờ thắc mắc vì sao giường đơn lại có tới 2 chiếc gối? Nhiều người nghĩ đó...
Làm sao 10 phút trước

Liên tục xảy ra lừa đảo 'bắt cóc online' nhắm vào học sinh, sinh viên, cơ quan Công an cảnh báo khẩn

Gần đây, liên tiếp xảy ra những vụ việc giả mạo công an để 'bắt cóc online' nhắm vào đối tượng học sinh, sinh viên...
Tin trong ngày 11 phút trước

Theo quy định mới, doanh nghiệp phải tự chi trả quyền lợi cho người lao động nếu không đóng đủ bảo hiểm thất nghiệp, cụ thể ra sao?

Luật Việc làm 2025, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 đã quy định rõ trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc đóng...
Tin trong ngày 11 phút trước

Loài cây quý hiếm bậc nhất thế giới bất ngờ 'tái xuất' sau 2 triệu năm tuyệt chủng

Đây là một trong những loài cây quý hiếm nhất trên thế giới, đang đối mặt với các mối đe dọa về khí hậu ngày...
Kiến thức 14 phút trước

Mối quan hệ giữa bố mẹ Lê Phương với chồng kém 7 tuổi được làm rõ ở một chi tiết

Diễn viên Lê Phương vui mừng khi đón nhận sự quan tâm đặc biệt của chồng kém 7 tuổi dành cho đấng sinh thành của...
Chuyện làng sao 14 phút trước

Sao Việt 29/7: Hoa hậu Phạm Hương lên tiếng về chồng đại gia ở Mỹ; Miu Lê khoe ảnh du hí cùng 'bạn trai tin đồn'?

Tin sao Việt 29/7/2025: Phạm Hương thu hút sự chú ý khi nói rõ về mối quan hệ với chồng là đại gia ở Mỹ....
Chuyện làng sao 14 phút trước

Diện tích tối thiểu để đất được cấp Sổ đỏ theo quy định mới nhất hiện nay là bao nhiêu?

Căn cứ vào từng trường hợp cụ thể sẽ có yêu cầu về diện tích tối thiểu để đất được cấp sổ đỏ.
Dòng sự kiện 2 giờ, 31 phút trước

Làm thế nào để tăng cường năng lượng dương trong nhà và thu hút tài lộc? Những phương pháp này vừa đơn giản vừa tiện lợi!

Trong phong thủy, năng lượng dương tượng trưng cho sức sống và sinh lực. Một môi trường sống có đủ năng lượng dương không chỉ...
Phong thủy 2 giờ, 47 phút trước

Tại sao lại kiêng kị trồng hoa trà trong nhà, nó ảnh hưởng đến phong thủy như thế nào?

Có một loài cây luôn nở hoa lặng lẽ trong sân khi tiết trời se lạnh vào cuối thu. Đó chính là hoa trà. Hoa...
Kiến thức 2 giờ, 58 phút trước