Những năm gần đây, phim cung đấu thời Thanh trở thành một trào lưu trong mảng phim truyền hình Hoa Ngữ như “Bộ bộ kinh tâm”, “Chân Hoàn truyện” hay như gần đây có “Diên Hy công lược”, “Như Ý truyện”… Các phi tử trong phim ai ai cũng xinh đẹp, nhưng nếu so với những bức ảnh từ thời Thanh để lại thì thực sự là khác nhau một trời một vực. Nhiều người bày tỏ: “Sao lại có thể xấu đến vậy? Có khi mình sinh nhầm thời chứ nếu sinh vào thời đó chắc là mỹ nhân!”. Vậy rốt cuộc tại sao lại như vậy? Không lẽ hoàng đế có “gu mặn”?
Đầu tiên, chúng ta phải công nhận một điểm là những năm cuối thời Thanh, máy ảnh mới được du nhập vào Trung Quốc, mọi người vẫn chưa thích ứng thứ gọi là ống kính, vẫn chưa biết tìm góc độ chụp, không biết tạo dáng, cũng không biết photoshop. Nguyên nhân những bức ảnh này xấu đến vậy, đầu tiên là cuối thời Thanh, trong cung cũng có mỹ nữ như Trân Phi, Uyển Dung,… chúng ta nói ảnh xấu chủ yếu là ngoại hình đại trà.
Các phi tử, cung nữ trong cung thời đó, mặt bằng ngoại hình của họ quả thực không đẹp. Cho dù không so sánh với trong phim ảnh ngày nay cũng có thể so sánh với những năm đầu thời Thanh, ví dụ như các phi tử của vua Càn Long đều được lưu truyền qua những bức họa chân dung, rất nhiều người đều xinh đẹp. Giả dụ như Phú Sát Hoàng Hậu, Lệnh Phi, Dung Phi,…
Hiển nhiên, thẩm mỹ của người Trung Quốc từ xưa tới nay cũng không chênh lệch quá nhiều, vì thế việc “gu” của các hoàng đế cuối thời Thanh thay đổi là điều không tồn tại. Nếu như phân tích nguyên nhân một cách nghiêm túc thì cũng sẽ tìm ra.
Thứ nhất là chế độ tuyển phi và cung nữ trong hậu cung của triều Thanh.
Hậu cung triều Thanh, từ Hoàng hậu phi tử cao quý hay cung nữ hạ đẳng đều là những người được lựa chọn từ trong tộc Mãn, đây là quy định được đặt ra từ thời vua Thuận Trị. Phải biết rằng, thời cổ đại Trung Quốc đa phần đều là thiên hạ của người Hán, tộc Hán có mấy trăm triệu nhân khẩu, tộc Mãn mới chỉ có vài trăm nghìn người, điều này khiến tỉ lệ lựa chọn được mỹ nữ vào cung giảm mạnh.
Đương nhiên, điều này cũng không thể trở thành nguyên nhân chính khiến mỹ nữ hậu cung cuối thời Thanh ít đi, nguyên nhân chính có liên quan rất lớn với vua Quang Tự. Sau khi vua Quang Tự lên ngôi, ông đã sửa đổi chế độ tuyển phi và cung nữ trong hậu cung, 2 nhóm người này không được gộp lại để chọn mà phải tách riêng để chọn độc lập. Một cuộc tuyển tú có thể chỉ dùng để chọn phi tử, hoàng đế đích thân lựa chọn.
Vậy còn các cung nữ hầu hạ phi tử thì sao? Đương nhiên sẽ giao cho các phi tử tự chọn. Chúng ta thử nghĩ thôi cũng sẽ hiểu, làm gì có phi tử nào lại lựa chọn cung nữ xinh đẹp hầu hạ bên mình, khiến mình lép vế, vì thế những phi tử này sẽ đều chọn những người có ngoại hình xấu vào cung hầu hạ, do đó nên mặt bằng nhan sắc của các cung nữ cuối thời Thanh mới xấu như vậy.
Còn có một điểm nữa, chính là khi các cung nữ vào cung, tuổi vẫn còn khá nhỏ, thông thường khoảng 13 - 14 tuổi đã vào cung, sau khi vào cung, cả ngày làm việc cực khổ, không có thời gian bảo dưỡng, chăm sóc cho bản thân, cho dù lớn lên cũng sẽ không “dậy thì thành công” mà ngược lại càng ngày càng xấu. Thế mới nói, công việc khiến người ta già đi.
Vũ Phong (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)