Danh mục

Tình yêu thiên nhiên và 'tánh không' trong tuyển tập thi - họa 'Rỗng'

Thứ năm, 30/06/2022 16:26

“Rỗng” là trạng thái trống không, phúc lạc…

Cũng bởi chữ “Duyên” đưa tới, tôi được xem qua Tuyển tập thi – họa “Rỗng” của tác giả Đoàn Quang Anh Khanh. Đây là một tác phẩm nghệ thuật hình thành từ sự phối triển giữa ngôn ngữ chắt lọc (thi ca) và sắc màu – đường nét (hội họa), nhằm diễn đạt những “cảm thức siêu nghiệm” tự thân của tác giả thông qua phương pháp thiền định. Với việc ấn hành tác phẩm “Rỗng”, hẳn Đoàn Quang Anh Khanh muốn chia sẻ cùng bạn đọc “hữu duyên” những trải nghiệm về dòng chảy miên viễn của tâm tưởng trong “một giai đoạn nhất định” hành thiền.

Đoàn Quang Anh Khanh, tuyển tập Rỗng

Chân dung tác giả Đoàn Quang Anh Khanh

Tôi đã cảm nhận khá nhiều điều sâu sắc, thú vị khi tác giả kiến giải về “tánh không” (sunyata) trong bài thơ “Không”, trích khổ 3:

“… Móng vuốt sắc nhọn chẳng cào cấu được cái Không

Rỗng để chứa đựng, rỗng khởi sinh tuệ giác

Rỗng để yêu thương, rỗng quay về Phật tánh

Chốn an lành không màu, không vị, không hương…”.

Sẽ không là chủ quan khi tôi nhận xét ý nghĩa nội hàm của bài thơ này cũng là ý tứ chủ đạo của cả tuyển tập. Từ đây, Đoàn Quang Anh Khanh dẫn lối cho chúng ta vào xem khu “vườn thiền” mà anh đã dày công chăm sóc…

Đoàn Quang Anh Khanh, tuyển tập Rỗng

Bìa tuyển tập thi họa Rỗng

• Xin hỏi tác giả Đoàn Quang Anh Khanh (ĐQAK) về bức tranh “Tỉnh giác” được xếp bên cạnh bài “Không”, phải chăng anh muốn diễn đạt một cách ước lệ về sự hòa nhập để đạt đến tánh không của cá nhân với đại thể vũ trụ, khi vẽ một con mắt nội tại có chấm đỏ và một vòng tròn (con mắt) thuần màu xanh ở ngoại giới?

ĐQAK: Phần đông con người chúng ta lớn lên với những giáo điều ngớ ngẩn nào đấy, càng lớn lên cái tôi con người càng to đùng khủng khiếp, tạo thành những ngọn lửa sân hận, lòng tham vô đối nó cứ che mất tầm nhìn hồn nhiên và Phật tánh trong mỗi chúng ta. Cho nên trong chính mỗi con người luôn có phần sáng và phần tối, cũng như thiên thần hay quỷ dữ cũng luôn tồn tại trong cùng một tâm trí. Vì thế, bức tranh “Tỉnh giác” đặt cạnh bài thơ “Không” cũng nhằm muốn chia sẻ ý niệm đó. Giữa thực và hư, phần ác và phần thiện, ánh sáng và sự che mờ… nó cứ vần vũ như hai mặt của đồng xu, nhưng nếu chúng ta biết tu tập, biết gạn bỏ những tạp niệm khổ đau mà sống trong tỉnh giác thì an nhiên và hạnh phúc sẽ lộ diện, cuộc sống bỗng trở nên thăng hoa.

Đoàn Quang Anh Khanh, tuyển tập Rỗng

Bìa và trang hình tranh trong tuyển tập thi họa Rỗng

• Chọn lối sống gần như khép kín, hạn chế tiếp xúc với chốn phồn hoa để hòa mình với thiên nhiên trong những năm gần đây, Đoàn Quang Anh Khanh khiến tôi liên tưởng đến nhà văn Mỹ - Jerome David “JD” Salinger (1919 – 2010), nổi tiếng với tác phẩm “The Catcher in the Rye” (“Bắt Trẻ Đồng Xanh” – Phùng Khánh dịch). Liệu có sự đồng cảm ở chừng mực nào đó giữa anh với J.D. Salinger?

ĐQAK: Tôi không nắm chắc được suy nghĩ của Jerome David vì sao chọn đời sống ẩn dật sau khi phát hành rộng rãi “The Catcher in the Rye”. Còn tôi là sống ẩn dật, sống trong tĩnh lặng sau đó mới cho ra đời “Rỗng”. Nhưng tựu chung lại, chắc có lẽ chúng tôi cùng sở thích là không muốn tham gia vào những tác động va đập của xã hội, những nhiễu nhương đối với tôi nó như những lưỡi dao cứ cứa rách tâm hồn. Tôi yêu mọi thứ thuộc về thiên nhiên, nhưng không thoải mái cho lắm những vấn đề do đám đông tạo ra. Tôi yêu sự tĩnh lặng!

Đoàn Quang Anh Khanh, tuyển tập Rỗng

Tác giả Đoàn Quang Anh Khanh

• Một trong những bài thơ mang ý nghĩa tự bạch khiến tôi xúc động là bài ​ “Trở về” với đoạn trích sau:

“… Xin một lần dụi đầu vào vai Mẹ

Rồi òa khóc mà không phải nghĩ suy

Mong cánh rừng thật thà còn nguyên vẹn

Chỉ để gió thu về xỏ nắng thầm thì

Ôm yêu thương qua từng ngõ nhỏ

Dệt kiếp đời giữa cõi si mê

Cho thật thà mưa về đất Mẹ

Mát lòng người chân đá phẳng lì…”

Từ hình ảnh người Mẹ là đấng sinh thành nuôi ta khôn lớn (ở khổ 3), phải chăng trong cảm thức của người con đã thăng hoa cảm xúc, liên tưởng đến hình tượng người Mẹ chung của thế gian như Mẹ Thiên Nhiên, Mẹ Trái Đất?

ĐQAK: Chính xác là như vậy! Nỗi đau mà thiên nhiên ngày càng bị băm nát, bị dày xéo khốc liệt cứ khiến tôi bị ám ảnh day dứt. Sự tàn nhẫn của con người đối với thiên nhiên chẳng khác nào đứa con nghịch tử. Chỉ biết ích kỷ ham muốn những dục thể của xác thân, chỉ biết chiếm hữu để nuôi dưỡng lòng tham. Chính tâm hồn què quặt của đứa con mà làm cho Mẹ Thiên Nhiên tàn tạ đó là nỗi đau to lớn cứ dàn trải xuyên suốt theo dòng chảy của nhân loại. Cho nên tôi mong lắm sự thật thà, hồn hậu như cơn mưa tỉnh thức về trên đất Mẹ - “Người Mẹ Thiên Nhiên”.

Đoàn Quang Anh Khanh, tuyển tập Rỗng

Bức tranh “Tỉnh giác” của Đoàn Quang Anh Khanh.

• Sự sắp xếp về bố cục thơ và tranh xen kẽ hẳn đã được định hình từ trong tâm tưởng của anh như một diễn trình có chủ đích trước khi cho xuất bản tuyển tập thi - họa “Rỗng” đầu tay?

ĐQAK: Vâng! Hành trình diệt cái tôi, cái bản ngã nó cũng có những bước mà phải kiên định thì mới mong có một ngày tâm trí an yên được. Vì thế, cách dàn trải những bài thơ và đan xen giữa những bức tranh cũng dựa trên chuyến hành trình đó. Câu chuyện tỉnh giác bắt đầu từ “cái không” để trở về trong “cái rỗng” là hành trình của sự hồn nhiên rồi quay về với hồn nhiên đoạt lại. Sinh ra mọi tâm hồn đều có “Phật tánh” nhưng vì do bôn ba kiếp sống mà tâm hồn luôn bị héo úa, nhuộm tanh, khổ luỵ chốn trần gian… nên hành trình tìm lại sự hồn nhiên trong tâm, trở về với “Tánh không” thì phải biết tu tập, sống trong tỉnh thức thì mới mong tìm lại “Phật tánh” được.

• Cảm ơn tác giả Đoàn Quang Anh Khanh với những chia sẻ thật thi vị và triết lý!

Độc giả có thể đặt mua sách tại đây.

Ảnh: Nhân vật cung cấp

Minh Nghiệm (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Từ nay, công chức địa chính xã sẽ bị phạt rất nặng nếu để xảy ra vi phạm này trong quản lý đất đai

Trường hợp công chức địa chính xã buông lỏng quản lý, để xảy ra sai phạm về đất đai, hình thức xử lý có thể...
Kiến thức 3 ngày, 21 giờ trước

Từ bây giờ: Dừng xe mặc áo mưa khi đang đi trên đường sẽ bị phạt đến 5.000.000 đồng trong trường hợp nào?

Những người dừng xe mặc áo mưa phải tuân thủ các quy tắc dừng, đỗ xe. Nếu không, đây được xem là hành vi vi...
Kiến thức 3 ngày, 16 giờ trước

Ngoài lương hưu hằng tháng, hàng triệu người sẽ nhận được khoản tiền tăng gấp 4 lần kể từ 1/7/2025

Người lao động sẽ được nhận một khoản trợ cấp một lần khi nghỉ hưu ngoài lương hưu hằng tháng, với mức tăng có thể...
Kiến thức 3 ngày, 19 giờ trước

Hàng triệu người đón tin vui: Thêm một quyền lợi đặc biệt theo quy định mới nhất của Luật Đất đai

Sổ đỏ thửa đất của hộ gia đình sẽ ghi đầy đủ tên thành viên có chung quyền sử dụng đất, theo quy định mới...
Kiến thức 2 ngày, 5 giờ trước

Công chức, viên chức đón nhận tin vui lớn: Sẽ được thưởng hơn 8.000.000 đồng nếu đạt thành tích này

Công chức, viên chức được nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, mức thưởng được nhận theo quy định tại Nghị định 152/2025/NĐ-CP.
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

Xe máy dừng đèn đỏ vẫn bị phạt đến 14.000.000 đồng nếu vi phạm lỗi này: Nhiều người chủ quan vẫn hay mắc phải

Trong trường hợp người điều khiển xe máy dừng đèn đỏ nhưng đè vạch dừng dẫn đến tai nạn giao thông, mức phạt sẽ tăng...
Kiến thức 3 ngày, 22 giờ trước

Tin cùng mục

Người dân dễ dàng đổi thẻ căn cước miễn phí trên VNeID nếu nắm vững quy định này

Người dân có thể thực hiện thủ tục cấp đổi thẻ căn cước hoàn toàn miễn phí ngay trên ứng dụng VNeID nếu thông tin...
Tin trong ngày 21 giờ, 53 phút trước

Từ nay đến hết năm 2025, CSGT toàn quốc sẽ tập trung xử lý 6 lỗi vi phạm giao thông này, người dân cần chú ý

Trong năm 2025, lực lượng CSGT toàn quốc tập trung xử lý 6 nhóm hành vi là nguyên nhân gây tai nạn giao thông.
Tin trong ngày 21 giờ, 2 phút trước

Bước sang tháng 9, may mắn sẽ đến với bốn con giáp này. Họ sẽ có tài lộc dồi dào, công việc suôn sẻ, thăng tiến và tăng lương

Được ban phước lành, bạn sẽ tránh được tranh chấp, thu hút tiền tài từ mọi phía và thể hiện tài năng của mình trong...
Đời sống số 21 giờ, 28 phút trước

Tin vui cho hàng triệu người lao động ngoài 45 tuổi mới bắt đầu đóng Bảo hiểm xã hội

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, mang lại nhiều thay đổi lớn cho người lao động.
Kiến thức 22 giờ, 32 phút trước

Nếu muốn con cái mình hiếu thảo với cha mẹ khi lớn lên, hãy chú ý đến 5 phương pháp này, đặc biệt là phương pháp thứ ba

Từ xưa đến nay, hiếu thảo luôn được coi là đức hạnh cao quý nhất của con người. Nuôi dạy con cái thành người hiếu...
Kiến thức 22 giờ, 34 phút trước

Khi về già, dù giàu hay nghèo, con người cũng nên để lại ba thứ cho con cháu. Đây là người có tầm nhìn

Những bậc cha mẹ yêu thương con cái sẽ lập kế hoạch lâu dài cho con mình. Tình yêu của cha mẹ dành cho con...
Kiến thức 22 giờ, 37 phút trước

Tin mới cập nhật

Thôn nghèo miền núi 'hốt bạc' nhờ trồng loại gỗ quý đắt như vàng: Cả làng xây biệt thự, sắm ô tô

Vốn chỉ là những cây trồng trong vườn nhà lấy bóng mát, bỗng dưng loại gỗ này được thu mua đắt hơn vàng khiến người...
Kiến thức 6 giờ, 19 phút trước

Từ bây giờ, người dân sẽ bị phạt nặng khi sử dụng lòng đường, vỉa hè để tổ chức đám cưới, tang lễ?

Người dân có được sử dụng lòng đường, vỉa hè để tổ chức đám cưới, tang lễ không? Đây là điều được rất nhiều người...
Kiến thức 6 giờ, 20 phút trước

Sau sáp nhập xã - phường: Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố có được hưởng chính sách tinh giản biên chế không?

Căn cứ theo Nghị định 29, Trưởng thôn, Tổ trưởng dân phố có được hưởng chính sách tinh giản biên chế hay không?
Kiến thức 6 giờ, 20 phút trước

Tử vi ngày 22/8/2025 của 12 con giáp: Tuổi Thân vận trình vô cùng thuận lợi, Dần dễ vướng chuyện thị phi

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 22/8/2025.
Đời sống số 7 giờ, 42 phút trước

Người mang hai mệnh này đại kỵ trồng cây kim tiền trong nhà, nếu không muốn 'tán gia bại sản'

Cây kim tiền từ lâu đã được xem là biểu tượng của tài lộc và may mắn trong phong thủy, thường được lựa chọn để...
Phong thủy 7 giờ, 44 phút trước

Vietcombank có thay đổi quan trọng về giao dịch tiền mặt ở Hà Nội, khách hàng cần chú ý

Ngân hàng Vietcombank có thông báo điều chỉnh thời gian giao dịch tiền mặt tại một số phòng giao dịch ở Hà Nội.
Đời sống số 7 giờ, 45 phút trước

Công an TP.HCM chính thức đưa ra kết luận vụ ca sĩ Chi Dân tổ chức sử dụng ma túy

Sau gần một năm điều tra, Công an TP.HCM đã hoàn tất kết luận và đề nghị Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) cùng cấp...
Dòng sự kiện 7 giờ, 47 phút trước

Giá nhà đất Hà Nội 'neo thang': Có 4 tỷ đồng trong tay nên chọn mua nhà ở đâu mới tốt, Hà Đông, Hoàng Mai hay Long Biên cũ?

Sau thời điểm sáp nhập đơn vị hành chính, giá nhà đất tại Hà Nội vẫn duy trì ở ngưỡng rất cao. Theo khảo sát,...
Tin trong ngày 7 giờ, 47 phút trước

Ông nội của Hoà Minzy qua đời vì đột quỵ

Nhiều người hâm mộ động viên và mong gia đình Hoà Minzy vượt qua nỗi mất mát to lớn này.
Chuyện làng sao 7 giờ, 49 phút trước