Theo nghệ nhân Nguyễn Duy Quý thì việc trồng, nhân giống, chăm sóc và thưởng thức các loại hoa phong lan được coi là một thú vui tao nhã, lưu truyền qua nhiều thế hệ. Lan là loài hoa có vẻ đẹp đầy tinh tế, thanh tao đầy bí ẩn đem lại cho người chơi cảm giác nhẹ nhàng, thư giãn. Nhưng đây cũng là một loài hoa không dễ chăm sóc, người chơi lan phải bỏ rất nhiều công sức và tâm huyết thì mới có thể có một chậu lan đẹp.
Đặc biệt vào mùa hè, khí hậu rất khắc nghiệt, những ngày khô nóng kéo dài khiến lan rất dễ bị mất nước, dễ gục ngọn, gục thân và cháy nắng. Nếu không cung cấp đủ độ ẩm cần thiết thì cây sẽ bị chết gây thiệt hại về kinh tế.
Anh Quý cho biết, kỹ thuật cơ bản để cung cấp độ ẩm cho cây chính là tưới nước. Tùy tùy vào giá thể, giống lan, chu kỳ sinh trưởng từ đó rút ra được cách tưới phù hợp.
Cách tưới theo các loại giá thể lan
Theo anh Quý, tùy thuộc vào các loại giá thể mà bạn lựa chọn, mỗi loại giá thể lại có khả năng giữ nước khác nhau; chậu lan càng lớn sẽ giữ ẩm càng tốt, ta cần phân biệt để tiện chăm tưới: Vỏ thông, dớn mềm giữ ẩm tốt nên không cần tưới quá nhiều nước; còn lũa, gỗ giữ ẩm kém nên tưới thường xuyên để cây có thể hút ẩm.
Tưới theo cách trồng và loại lan
Hầu hết các loại lan đều áp dụng nguyên tắc khi giá thể hơi khô thì mới bắt đầu tưới để kích thích rễ lan phát triển.
Đối với những cây trồng trong chậu thì không nên tưới quá nhiều vì khi rễ cây bị ngâm trong nước lâu thường sinh ra vi khuẩn làm thối rễ và chết cây.
Đối với loại trồng ghép gỗ, lũa truyền thống: với những cây lan đơn thân như ngọc điểm, cáo, sóc yêu cầu vườn trồng phải có độ ẩm cao, với lan hoàng thảo nên phủ một lớp dớn mềm chile bên dưới để giữ ẩm.
Với những cây đang trong thời kỳ sinh trưởng cần tưới nhiều nước kết hợp bón phân thường xuyên. Còn những cây đang ra hoa thì không nên tưới nước vào hoa, khiến hoa nhanh tàn, không chơi được lâu dài.
Một lưu ý quan trọng đó chính là việc lựa chọn thời điểm tưới. Với hơn 3 năm kinh nghiệm trồng và chăm sóc lan của anh Quý, thường thì vào mùa hè anh sẽ tưới nước và bón phân vào lúc nhiệt độ không quá nóng.
Buổi sáng anh thường tưới vào lúc sáng sớm, lượng nước phải đủ để làm ướt toàn bộ thân rễ và chậu.
Buổi trưa: Đây là khi nhiệt độ tăng cao, không khí oi bức, nếu nhiệt độ trong vườn dưới 32 độ, độ ẩm dưới 55% thì nên tưới thật đẫm và chỉ tưới dưới gốc không tưới lên ngọn và lá non, nên sử dụng vòi nước dạng phun sương và dùng quạt gió để làm mát không khí.
Anh Quý cũng tưới vào chậu đất, tưới nền vườn, bể nước xung quanh vườn để tăng độ ẩm không khí.
Vào chiều tối, anh thường tưới muộn để làm mát cho cây tuy nhiên anh Quý cũng khuyên rằng không nên tưới vào buổi đêm mà nên tưới vào ban ngày. Và các bạn cũng phải đảm bảo nguồn nước tưới phải đảm bảo sạch không nên dùng nước từ ao hồ, sông suối để tưới vì trong đó có chứa nhiều chất gây hại cho cây.
Hiện tại anh vườn lan của anh Quý có hơn 100 loại cây khác nhau trong đó có các loại thuộc dòng lan đột biến quý hiếm có giá trị kinh tế cao. Sau hơn 2 năm nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước, anh đã có thể tự nhân giống và chia sẻ kinh nghiệm của mình tới những người yêu mến loài hoa này. Anh Nguyễn Duy Quý rất mong những ai đang và có ý định trồng lan sẽ có được những bông hoa hương sắc nhất, đem lại giá trị tinh thần và giá trị kinh tế đáng kể!
Hoàng Khuông (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)