Danh mục

Huyền thoại tục giết “ma bắt trẻ con”

Thứ năm, 29/12/2011 08:47

Cụ Mùi bảo: “Đến đứa thứ 5, thứ 6, thứ 7 lại chết lúc chập chững biết đi cũng chỉ vì những bệnh lặt vặt, dân bản bảo do con ma về bắt, nên tôi…”.

Trung tá Lê Đình Minh (Phòng Khoa học hình sự, Công an tỉnh Lai Châu) vẫn còn ám ảnh mạnh mẽ bởi vụ án cha xâm phạm tử thi con từ mấy năm trước ở xã Thèn Sin (Phong Thổ, Lai Châu). Sau vụ án đó, các ban ngành trong tỉnh luôn cảnh giác, tuyên truyền với thái độ vừa nhẹ nhàng, vừa nghiêm khắc, để nhân dân nhận thức rõ, loại bỏ hủ tục ra khỏi đời sống xã hội.

Mỗi năm trên địa bàn Lai Châu có hàng chục vụ án giết người liên quan đến hủ tục “ma gà”, “ma bùa”, “ma chài”… nhưng những vụ án liên quan đến hủ tục hành hạ xác chết trẻ con để giết chết “con ma”, thì đúng là ghê sợ. Những vụ án ấy là chứng cứ của một hủ tục ghê rợn, đã từng tồn tại hàng trăm, hàng ngàn năm trong một số cộng đồng người Giáy.

Kỳ 2: Gặp người bị nghi từng hành hạ xác con

Nhà anh Lương Văn Páo, trưởng bản Lùng Than nằm tít hút trên sườn núi Đoong Dặng Lứ. Hỏi về hủ tục kinh hãi của dân bản, anh Páo khẳng định: “Hủ tục đó không còn tồn tại nữa đâu nhà báo à. Sau khi hủ tục xa xưa ấy lặp lại ở nhà thằng Páo, chúng mình đã họp dân nhiều lần để tuyên truyền rồi. Đồng bào cũng đã nhận thức rõ, thấy hủ tục ấy là sai trái nên cam kết là sẽ không lặp lại nữa rồi”.

chặt xác trẻ con,bắt ma,hủ tục,Củi Chu,dân tộc Giáy
Hiện trường một vụ án liên quan đến hủ tục xâm phạm tử thi ở Lai Châu.

Cũng theo trưởng bản Lương Văn Páo, người biết rõ hủ tục này nhất là cụ Lù Văn Mùi, vì theo anh Páo, chính ông đã từng trực tiếp hành hạ xác một đứa con.

Vợ ông Mùi đẻ tổng cộng 11 lần, nhưng chỉ có 5 người con sống được. Theo anh Páo, khi đứa con thứ 6 chết, cả gia đình họp lại, thầy cúng cũng có mặt và họ khẳng định do “con ma” bắt đi, nên phải tiến hành hành hạ xác chết, mà nói thẳng ra là chặt xác con mình.

Theo lời đồn của dân bản, cũng chính vì làm điều ác đó mà ông Mùi bị quả báo nhiều lắm. Ông bà Mùi có mấy người con thì nghiện gần hết.

Hôm tôi lên bản, hai người con của ông còn đang ở trại vì tội buôn bán ma túy. Dâu, rể nhà ông cũng ngồi tù gần hết vì tội này.

chặt xác trẻ con,bắt ma,hủ tục,Củi Chu,dân tộc Giáy
Ông Lương Văn Páo - trưởng bản Lùng Than kể cho PV nghe hủ tục giết ma.

Nhà cụ Lù Văn Mùi nằm ngay dưới chân núi Đoong Dặng Lứ. Cụ Mùi năm nay 93 tuổi, còn vợ là cụ Lò Thị Lù 82 tuổi. Hai cụ sống lặng lẽ trong ngôi nhà tồi tàn. Đồ đạc trong nhà không có gì cả.

Cụ Mùi kể rằng, khi đứa con đầu mất, đứa sau mất tiếp thì chắc là do “con ma” bắt đi rồi. Nếu không làm theo đúng phong tục thì “con ma” cũng sẽ bắt mất đứa tiếp theo. Ngày xưa, cả bản này chỉ có 18 hộ, xung quanh toàn rừng già, hổ báo nhiều lắm. Đứa trẻ nào chết, sẽ thực hiện hủ tục. Hủ tục diễn ra vào ban đêm, hôm sau, sẽ không còn thấy xác nữa, vì thú sẽ về ăn hết ngay.

Người con đầu tiên của cụ Mùi sinh năm 1955, là trai. Nuôi được một tuổi thì chết. Con thứ hai là gái, đến 4 tuổi thì chết. Con thứ ba, chỉ được một tuổi đã chết. Cả ba người con đều chết vì duy nhất một bệnh là tiêu chảy. Cô con gái thứ tư thì sống, hiện đang là cán bộ của trạm y tế xã.

Cụ Mùi bảo: “Đến đứa thứ 5, thứ 6, thứ 7 lại chết lúc chập chững biết đi cũng chỉ vì những bệnh lặt vặt, dân bản bảo do con ma về bắt, nên tôi…”.

Nói đến đây cụ ngập ngừng không nói nữa. Hủ tục này gắn liền với họ từ hàng trăm, hàng ngàn năm nay, nhưng giờ nó đã lạc hậu, lại vi phạm pháp luật, nên họ không muốn nhắc lại. Có lẽ hai cụ muốn chôn chặt quá khứ khủng khiếp ấy trong lòng... Vậy nên, tôi cũng không dám hỏi gì thêm.

chặt xác trẻ con,bắt ma,hủ tục,Củi Chu,dân tộc Giáy
Vợ chồng cụ Mùi bị dân bản nghi từng thực hiện hủ tục "giết ma".

Anh Lò Văn Chắn, Phó Công an xã Thèn Sin bảo: “Hủ tục chặt xác trẻ con là phong tục của người Củi Chu, đã có từ nhiều đời nay”.

Theo anh Chắn, những năm 80 của thế kỷ trước, hủ tục này vẫn diễn ra thường xuyên ở bản và bản thân anh cũng được chứng kiến rất nhiều.

Qua câu chuyện của anh Lò Văn Chắn và các cán bộ xã, tôi đã nảy sinh một thắc mắc mới, về một dân tộc lạ mà họ gọi là Củi Chu.

Theo các cán bộ xã, chính quyền coi họ là người Giáy, nhưng về thực chất, họ vẫn tự coi mình là người Củi Chu.

Ông Đèo Văn Khinh, cán bộ kiểm lâm, hiện đã nghỉ hưu, sống tại Thị xã Lai Châu khẳng định rằng, ông đã đi rừng rất nhiều, sống với đồng bào dân tộc mấy chục năm trời, nên ông nhận thấy rằng, người Củi Chu rất khác người Giáy.

chặt xác trẻ con,bắt ma,hủ tục,Củi Chu,dân tộc Giáy
Ông Đèo Văn Khinh kể rằng, chỉ những người Củi Chu mới thực hiện
hủ tục "giết ma".

Thuở xưa, dân tộc này gọi là Củi Chu, song từ 20 năm nay, một số vùng gọi là Pú Nà. Các nhà dân tộc học thì coi người Củi Chu là một nhánh của dân tộc Giáy.

Tuy nhiên, tính cách, tiếng nói, phong tục tập quán của người Giáy và người Củi Chu rất khác biệt. Chỉ có quần áo, các điệu hát là có nhiều nét giống nhau mà thôi.

Ngay trong bản Lùng Than, người Củi Chu vẫn coi họ là Củi Chu, còn người Giáy vẫn coi họ là người Giáy, không lẫn lộn với nhau. Chỉ có lúc khai lý lịch thì họ viết là “dân tộc Giáy” vì cán bộ xã yêu cầu như vậy. Có lẽ đây là một vấn đề mới cần sự quan tâm, nghiên cứu của các nhà khoa học.

Cũng theo ông Đèo Văn Khinh và những người Giáy cao tuổi, tập tục hành hạ xác trẻ con chỉ diễn ra ở bộ phận người Củi Chu, hay còn gọi là Pú Nà mà thôi.

Ông Khinh bảo rằng, mấy chục năm về trước, ông từng chứng kiến rất nhiều cuộc hành hạ xác chết trẻ con của người Củi Chu diễn ra trong các bản làng sống trong rừng sâu thuộc các huyện Sìn Hồ, Tam Đường, Phong Thổ, Mường Tè. Họ coi việc này đơn giản như “làm ma”.

Khi người Kinh lên khai hoang, Đảng và Nhà nước đưa ánh sáng văn minh đến các bản làng thì tập tục này dần mai một. Tuy nhiên, tập tục này có thể vẫn chưa biến mất hoàn toàn, mà nó vẫn âm thầm diễn ra ở những bản làng hẻo lánh, không được tuyên truyền pháp luật nhiều, hoặc họ làm kín đáo nên các cơ quan pháp luật không phát hiện được.

chặt xác trẻ con,bắt ma,hủ tục,Củi Chu,dân tộc Giáy
Công an Lai Châu dựng lại hiện trường một vụ "giết ma" với dao và thớt.

Ngay cả người Thái, cách đây chừng 40 năm, khi trẻ con chết, trước khi lấp đất chôn, người ta dùng cuốc bổ vào tử thi với ý nghĩa để tiêu diệt con ma, không cho nó về hại người. Những năm gần đây, tập tục này biến mất hoàn toàn khỏi đời sống phong tục của người Thái.    

Theo Chủ tịch xã Thèn Sin Nguyễn Văn Cận, từ ngày anh lên đây nhận công tác, năm 1984, phong tục hành hạ xác trẻ con diễn ra rất nhiều.

Tuy nhiên, các ban ngành trong tỉnh, huyện đã chỉ đạo ráo riết, thường xuyên phối hợp tiến hành tuyên truyền để loại bỏ nó khỏi đời sống bản làng.

Việc tuyên truyền đã đạt hiệu quả rõ rệt, bởi vài năm nay không có vụ hành xác trẻ con nào diễn ra nữa. Tuy nhiên, cũng không vì thế mà chính quyền địa phương lơ là, bởi giữa núi rừng hoang thẳm, nơi nhận thức của đồng bào còn thấp, không biết chừng một ngày nào đó nó có thể bất ngờ sống dậy.

VTC News

Tin được quan tâm

Người sinh 3 năm này sẽ bị phạt đến 500.000 đồng và tạm dừng toàn bộ giao dịch ngân hàng nếu không làm lại CCCD

Từ nay đến hết năm 2025, những người sinh năm 2000, 1985 và 1965 sẽ lần lượt bước sang tuổi 25, 40 và 60 phải...
Kiến thức 3 ngày, 20 giờ trước

Có nên rút phích cắm máy giặt sau khi sử dụng không? Tôi đã phải hối hận vì đã làm sai trong hơn mười năm

Máy giặt là một trong những thiết bị thiết yếu trong mỗi gia đình và nhiều người thích đặt máy giặt trong phòng tắm hoặc...
Kiến thức 3 ngày, 7 giờ trước

Sang tên xe máy không cần chủ cũ rất đơn giản, chỉ tốn 100 nghìn đồng, đây là hướng dẫn chi tiết

Ngày nay, việc mua xe máy cũ làm phương tiện di chuyển khá phổ biến. Nhưng điều nhiều người thắc mắc không biết làm thế...
Kiến thức 2 ngày, 22 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ năm ngày 22 tháng 5, tức ngày 25 tháng 4 âm lịch?

Người xưa sử dụng Thiên Can, Địa Chi và các thuật ngữ mặt trời để diễn tả sự chuyển động của thời tiết. Ngày 22...
Đời sống số 3 ngày, 20 giờ trước

Những con giáp nào cần phải thận trọng Thứ sáu, ngày 23 tháng 5, tức ngày 26 tháng 4 âm lịch?

Chỉ khi tuân theo ý trời và ý người thì chúng ta mới có thể gặt hái được thành quả. Ngày 23 tháng 5, thứ...
Đời sống số 2 ngày, 20 giờ trước

Những con giáp nào may mắn ngày Thứ sáu, 23 tháng 5, tức 26 tháng 4 âm lịch?

Thời tiết là sự thay đổi tự nhiên, ảnh hưởng tinh tế đến vận mệnh của chúng ta. Ngày 23 tháng 5, thứ sáu, ngày...
Đời sống số 2 ngày, 22 giờ trước

Tin cùng mục

Công trình 16 tỷ USD của Việt Nam kỳ vọng cạnh tranh với Singapore đã chốt ngày hoàn thành

Một cơ sở hạ tầng mang tính chiến lược của Việt Nam - Cảng hàng không quốc tế Long Thành, với tổng vốn đầu tư...
Tin trong ngày 2 phút trước

Cô giáo chủ nhiệm nhắc nhở: Trẻ có 5 đặc điểm này khó có thể thành công, cha mẹ hãy phát hiện và sửa sớm

"Tôi mong con trai mình sẽ thành rồng, con gái mình sẽ thành phượng hoàng" là một trong những mong ước lớn lao nhất của...
Kiến thức 18 phút trước

Khăn tắm bị ố vàng và cứng sau thời gian dài sử dụng? Thêm một ít thứ này vào nước và chiếc khăn cũ của bạn sẽ trông như mới trở lại

Khăn tắm là vật dụng thiết yếu hằng ngày của chúng ta. Chúng ta không thể thiếu chúng khi rửa mặt, tắm, lau tay, lau...
Kiến thức 18 phút trước

Căn cước, CCCD bị cấm dùng vào việc này: Ai vi phạm sẽ bị phạt nặng lên tới 6 triệu đồng

Những hành vi dùng Căn cước, Căn cước công dân như dưới đây sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, người dân cần chú...
Kiến thức 27 phút trước

Bị đóng tài khoản ngân hàng khi nào? Số dư trong tài khoản bị đóng sẽ xử lý ra sao?

Theo quy định, trong một số trường hợp tài khoản ngân hàng sẽ bị đóng. Vậy cụ thể ra sao, hãy cùng theo dõi bài...
Đời sống số 58 phút trước

Từ 1/7/2025: Người lao động cả nước đón tin vui, tăng gấp đôi lương cơ bản, có đúng không?

Nhiều thông tin lan truyền rằng từ 1/7/2025 sẽ tăng gấp đôi lương cơ bản, vậy điều này có đúng hay không?
Kiến thức 1 giờ, 4 phút trước

Tin mới cập nhật

Mặc 'bảng màu' là trang phục đẹp nhất vào mùa hè và bất kỳ độ tuổi nào cũng có thể mặc

Khi bạn phá vỡ giới hạn và bước ra khỏi vùng an toàn, bạn sẽ khám phá ra nhiều điều đáng ngạc nhiên hơn. Ngay...
Thời trang + 25 phút trước

Theo luật mới nhất, người đứng tên sổ đỏ sẽ được hưởng những quyền lợi đặc biệt gì?

Việc đứng tên trên sổ đỏ thực sự mang đến lợi ích gì? Hãy theo dõi bài viết dưới đây để nắm rõ quyền lợi...
Kiến thức 1 giờ, 13 phút trước

Kể từ 1/7/2025: Người từ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận 3 triệu đồng trợ cấp hàng tháng, đúng không?

Có phải từ 1/7/2025, người từ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận tiền trợ cấp hàng tháng lên tới 3 triệu đồng...
Kiến thức 1 giờ, 17 phút trước

Loại cỏ từng bị nhổ tận gốc không thương tiếc, nay thành 'vàng xanh' giá 5 triệu/kg, hiếm có trên thị trường

Từng bị coi là loài cỏ dại "vô tích sự", bị nhổ bỏ không thương tiếc để bảo vệ mùa màng, giờ đây, lúa mạch...
Kiến thức 1 giờ, 21 phút trước

Tại sao không nên lắp camera giám sát trong nhà? Nhiều người không biết, nghe chuyên gia phân tích mới thấy 'sợ hãi'

Thực tế cho thấy, việc lắp camera trong nhà tiềm ẩn nhiều vấn đề nghiêm trọng. Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Làm sao 1 giờ, 24 phút trước

Chính thức từ 1/6/2025: Ai khám chữa bệnh bằng BHYT hết sức lưu ý quy định này kẻo mất quyền lợi

Ngày 26/3/2025, Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành Công văn 168/BHXH-QLT về việc sử dụng phôi thẻ BHYT. Theo đó, từ ngày 1/6/2025,...
Kiến thức 1 giờ, 28 phút trước

Quy định về lễ Quốc tang? Lễ Quốc tang dành cho ai?

Lễ Quốc tang là nghi thức tang lễ chính thức được tổ chức để tưởng nhớ và tôn vinh những cá nhân có đóng góp...
Tin trong ngày 1 giờ, 29 phút trước

Một công tắc quên tắt khi chụp ảnh bằng điện thoại, thông tin cá nhân dễ bị rò rỉ, bị kẻ gian lợi dụng, ít người để ý

Trong thời đại số, điện thoại thông minh đã trở thành vật bất ly thân, lưu trữ vô vàn thông tin cá nhân. Tuy nhiên,...
Xài gì 2 giờ, 43 phút trước

Hướng dẫn cách xem thông tin, lịch sử khám chữa bệnh bảo hiểm y tế trên ứng dụng VNeID

Công dân đã đăng ký tài khoản định danh điện tử VNeID mức độ 2 có thể xem thông tin, lịch sử khám chữa bệnh...
Kiến thức 2 giờ, 58 phút trước

Hari Won đẹp 'không góc chết', nhan sắc ngày càng thăng hạng ai nhìn cũng mê

Bà xã Trấn Thành khiến người xem không thể rời mắt với diện mạo tươi tắn và nhan sắc quá đỗi trẻ trung.
VIDEO 2 giờ, 11 phút trước