Danh mục

Đây là 3 tỉnh từng có 4 lần 'tách ra, nhập vào'

Thứ bảy, 22/03/2025 13:19

Các tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định ngày nay được tách ra từ tỉnh Hà Nam Ninh trước kia. Các tỉnh này đều có chung điều đặc biệt là đã nhiều lần được chia tách, sáp nhập trong lịch sử Việt Nam.

Hà Nam Ninh từng là tỉnh ven biển thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, nằm ở cửa ngõ phía Nam của Thủ đô Hà Nội. Đây là địa phương có lịch sử đặc biệt khi 2 lần được sáp nhập rồi lại chia tách thành 3 tỉnh như hiện nay là Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình.

Dù đã chia tách, thế nhưng Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình vẫn giữ nhiều nét văn hóa chung của vùng Sơn Nam xưa, đặc biệt là hệ thống di tích lịch sử thời Đinh - Tiền Lê và thời Trần. Ba địa phương này có chung nền ẩm thực, ngôn ngữ, cũng như các loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng như hát Chèo, hát Chầu văn, hát Xẩm.

Tên gọi Hà Nam Ninh (tỉnh Hà Nam Ninh cũ) ngày nay chỉ còn một số cơ quan, đơn vị vẫn lưu giữ và hoạt động trên địa bàn các tỉnh Ninh Bình, Hà Nam và Nam Định như: Cục Hải quan Hà Nam Ninh; Công ty xăng dầu Hà Nam Ninh; Công ty Cổ phần Dược phẩm Hà Nam Ninh…

 Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định

Cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đi qua địa phận 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình.

Các tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định ngày nay được tách ra từ tỉnh Hà Nam Ninh trước kia. Các tỉnh này đều có chung điều đặc biệt là đã nhiều lần được chia tách, sáp nhập trong lịch sử Việt Nam.

Tỉnh Ninh Bình xuất hiện trên bản đồ Việt Nam vào năm Minh Mệnh thứ 12 (1831), sau khi được đổi tên từ trấn Ninh Bình thành tỉnh Ninh Bình. Trước đó, vào thế kỷ thứ X, Ninh Bình là kinh đô của nhà nước Đại Cồ Việt.

Năm 1890, phủ Lý Nhân đổi tên thành tỉnh Hà Nam. Trước đó, phủ Lý Nhân dưới thời Nguyễn, do vua Minh Mạng thành lập, thuộc tỉnh Hà Nội.

Địa danh Nam Định xuất hiện năm 1822 khi đổi tên trấn Sơn Nam Hạ thành trấn Nam Định. Năm 1832, vua Minh Mệnh chia, đặt các tỉnh ở Bắc kỳ, trong đó có Nam Định. Từ thời điểm này, tỉnh Nam Định bao gồm phần đất như ngày nay.

Thời kỳ Pháp thuộc, các tỉnh Ninh Bình, Hà Ham, Nam Định thuộc Bắc Kỳ, do toàn quyền Đông Dương cai quản. Sau ngày cách mạng tháng 8/1945 thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, các tỉnh này thuộc miền Bắc của Việt Nam.

Năm 1965, nước ta đối mặt với cuộc ném bom phá hoại trên miền Bắc của Đế quốc Mỹ. Để tập trung tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, Nhà nước ta đã hợp nhất một số tỉnh.

Thời điểm này, tỉnh Nam Hà được thành lập theo Quyết định số 103-TVQH ngày 21/4/1965 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bao gồm sáp nhập 2 tỉnh Hà Nam và Nam Định.

Ngày 27/12/1971, Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (khóa V, kỳ họp thứ hai) tiếp tục quyết định thành lập một số tỉnh mới, trong đó tỉnh Nam Hà được hợp nhất với tỉnh Ninh Bình thành tỉnh Hà Nam Ninh.

 Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định

Tỉnh Ninh Bình (bên phải), tỉnh Nam Định (bên trái) cách nhau sông Đáy từ năm 1992, sau khi chia tách ra từ tỉnh Hà Nam Ninh.

Tỉnh Hà Nam Ninh bao gồm toàn bộ diện tích các tỉnh Hà Nam (852,2km²), Nam Định (1.676km²) và Ninh Bình (1.390km²), là tỉnh ven biển thuộc vùng nam Đồng bằng sông Hồng, nằm ở cửa ngõ phía nam của Thủ đô Hà Nội.

Thời điểm được thành lập, tỉnh Hà Nam Ninh có một thành phố là Nam Định, 3 thị xã là Hà Nam, Ninh Bình, Tam Điệp và 16 huyện, gồm: Bình Lục, Duy Tiên, Gia Viễn, Hải Hậu, Hoa Lư, Hoàng Long, Kim Bảng, Kim Sơn, Lý Nhân, Nam Ninh, Nghĩa Hưng, Tam Điệp, Thanh Liêm, Vụ Bản, Xuân Thủy, Ý Yên.

Hà Nam Ninh được thành lập trên cơ sở khi từng là vùng đất trấn Sơn Nam (xứ) xưa - một vùng đất lâu đời, giàu truyền thống văn hóa ở phía Nam kinh thành Thăng Long, tương ứng với các vùng văn hóa đặc trưng như: xứ Kinh Bắc, xứ Đoài, xứ Đông, xứ Thanh, xứ Nghệ của Việt Nam xưa.

16 năm sau, ngày 26/12/1991, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quyết định chia tách tỉnh Hà Nam Ninh thành hai tỉnh Nam Hà và Ninh Bình như cũ.

Đến ngày 6/11/1996, Quốc hội tiếp tục chia tách tỉnh Nam Hà thành 2 tỉnh Hà Nam và Nam Định. Các tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình tồn tại từ đó cho đến nay.

Đến nay, dù đã chia tách, ngăn cách nhau bởi các con sông nhưng các tỉnh này vẫn giữ nhiều nét văn hóa tương đồng, các di tích lịch sử có điểm chung như hệ thống di tích lịch sử thời Đinh - Tiền Lê và thời Trần. Ba tỉnh có chung nền ẩm thực, các loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng như hát chèo, hát chầu văn, hát xẩm.

Về kết nối giao thông, Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình có sự kết nối chặt chẽ thông qua các tuyến đường huyết mạch như chung quốc lộ 38B, quốc lộ 21B, đường sắt Bắc - Nam và đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đi qua.

 Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định

Cầu Bến Mới bắc qua sông Đáy nổi 2 tỉnh Nam Định và Ninh Bình.

Hiện nay, các các cây cầu đường bộ bắc qua các sông nối các tỉnh Hà Nam với Ninh Bình, Nam Định và Ninh Bình cũng như Nam Định và Hà Nam, được đầu tư xây dựng đồng bộ khiến giao thông thuận tiện, giúp liên kết vùng phát triển kinh tế của các địa phương trong các tỉnh.

Năm 2024 tỉnh Ninh Bình thu ngân sách đạt 21.000 tỷ đồng; tỉnh Hà Nam thu 17.000 tỷ đồng; tỉnh Nam Định thu 13.000 tỷ đồng.

Hiện nay, nơi một tiếng gà gáy 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình đều nghe thấy là điểm giáp ranh giữa các địa phương: xã Thanh Hải (huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam) - xã Yên Phương (huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định) - xã Gia Xuân (huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình).

Điểm giáp ranh giữa 3 địa phương này cách nhau bởi sông Đáy (Hà Nam - Ninh Bình, Ninh Bình - Nam Định) và sông Sắt (Hà Nam - Nam Định).

Theo Kết luận số 127 Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cả 3 tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định đều không đủ tiêu chí về quy mô dân số, diện tích… và đều nằm trong đề án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh.

H.Anh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

3 tháng nữa, khoảng 86.000 người Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố được hưởng chính sách có lợi đặc biệt này

Hiện tại, số người hoạt động không chuyên trách cấp xã hiện nay chỉ được hưởng 2 chế độ, thời gian tới sẽ được hưởng...
Kiến thức 3 ngày, 14 giờ trước

5 quốc gia tiêu tiền Việt Nam: Người dân tự tin xuất ngoại đi du lịch, không mất thời gian đi đổi tiền

Việc đổi tiền khi du lịch nước ngoài thường gây phiền toái và tiềm ẩn rủi ro. Tuy nhiên, người dân Việt Nam sắp tới...
Du lịch nước ngoài 3 ngày, 18 giờ trước

Người EQ thấp vô cùng dễ nhận diện, họ thường làm 5 hành động này chốn đông người

Ở chốn đông người, những ai EQ thấp thường có những lời nói, hành động khiến bản thân trở nên cực 'kém sang'.
Kiến thức 3 ngày, 19 giờ trước

Từ nay, chạy xe máy qua vỉa hè để vào nhà, cơ quan thì có bị phạt lỗi leo lề đường không?

Nghị định 168 quy định, người điều khiển xe máy trên vỉa hè có thể bị phạt tiền từ 4-6 triệu đồng. Đây là mức...
Kiến thức 3 ngày, 3 giờ trước

1 ngành học mới toanh, lương vượt 100 triệu/tháng: Cơ hội vàng cho sĩ tử 2K7

Hệ thống nhúng và Internet vạn vật (IoT) hiện là một lĩnh vực then chốt, vừa mang tính ứng dụng cao, vừa tạo ra cơ...
Kiến thức 3 ngày trước

Dự kiến số lượng biên chế cán bộ công chức viên chức 1 xã sau khi sáp nhập là bao nhiêu người?

Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 759/QĐ-TTg, phê duyệt “Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính (ĐVHC) các...
Tin trong ngày 3 ngày, 19 giờ trước

Tin cùng mục

Nếu đặt bốn loại hoa trong phòng khách, gia đình sẽ tan vỡ, tiền bạc sẽ không đến. Dù phòng khách nhà bạn có lớn đến đâu thì cũng đừng nên trồng

Có một số loại hoa không thích hợp để trồng trong nhà, chẳng hạn như loại hoa tôi sẽ nói đến hôm nay, “Trồng 4...
Kiến thức 4 giờ, 12 phút trước

Sau ba chuyến đi, tôi nhận ra rằng những vật dụng này rất quan trọng khi đi du lịch, dù bạn có mang nhiều hành lý đến đâu thì cũng phải mang theo

Xin chào mọi người, hôm nay tôi muốn nói với các bạn về một số vật dụng rất quan trọng khi đi du lịch mà...
Kiến thức 5 giờ, 55 phút trước

Tại sao chúng ta cần phải có người canh gác nhà xác bệnh viện? Cuối cùng tôi đã hiểu sau khi đọc

Cái chết luôn là điều chúng ta cố gắng tránh né. Khi còn nhỏ, nếu chúng ta thường nhắc đến từ chết, chúng ta sẽ...
Kiến thức 5 giờ, 2 phút trước

Việt Nam sắp có nhà hát 5.000 chỗ ngồi lớn nhất Đông Nam Á: Kiến trúc 'độc nhất vô nhị', tọa lạc giữa biển khơi

Một công trình biểu tượng mới đang dần hình thành giữa không gian biển trời Cần Giờ - TP. HCM, hứa hẹn đưa Việt Nam...
Kiến thức 5 giờ, 9 phút trước

Những con số may mắn nhất cho 12 con giáp đã được tiết lộ! Chọn đúng số điện thoại di động và may mắn sẽ đến với bạn

Theo thuyết Ngũ hành, người tuổi Dần, tuổi Mão nên chọn số điện thoại là 3, 8, 1 và 6 để giúp phát huy năng...
Đời sống số 5 giờ, 10 phút trước

Đừng chỉ rửa bắp cải bằng nước, nó tương đương với ăn phải thuốc trừ sâu, dạy bạn cách chính xác, chất bẩn đều bay hết

Đây là cách rửa bắp cải đúng chuẩn để loại bỏ tối đa thuốc trừ sâu và vi khuẩn.
Kiến thức 5 giờ, 23 phút trước

Tin mới cập nhật

Dán băng cá nhân lên cửa, nhiều người không hiểu tại sao phải làm vậy, nhưng thực ra nó có thể giải quyết không ít phiền toái đấy!

Ngoài việc xử lý các vết thương nhỏ, băng cá nhân còn có nhiều công dụng tuyệt vời khác trong đời sống, giúp giải quyết...
Kiến thức 21 phút trước

Công chức cấp xã thôi việc vì không đạt yêu cầu có thể được nhận 1 tỷ đồng, đúng không?

Tùy vào chức vụ và thâm niên công tác mà công chức cấp xã có thể nhận về mức bồi thường khác nhau.
Kiến thức 21 phút trước

Bộ bàn ghế ở Việt Nam làm từ loại gỗ quý hiếm bậc nhất thế giới, được định giá 100 tỷ gia chủ vẫn quyết không bán

Đây được coi là "báu vật" vì chế tác từ loại gỗ vừa quý hiếm vừa đắt đỏ.
Kiến thức 22 phút trước

Lần đầu tiên trong lịch sử, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 có tới 2 đề thi, tại sao lại vậy?

Từ ngày 21/4 đến 17h ngày 28/4, học sinh trên cả nước đã chính thức bắt đầu đăng ký dự thi. Tuy nhiên, điểm đặc...
Tin trong ngày 22 phút trước

Cách tính giá đền bù đất nông nghiệp mới nhất năm 2025: Sẽ có điều chỉnh giá, biết để tránh thiệt thòi

Nếu như trước đây, mức giá bồi thường vốn thường thấp hơn giá thị trường. Nhưng giờ đất nông nghiệp bị thu hồi sẽ được...
Kiến thức 22 phút trước

Loại quả ở Việt Nam nhìn đâu cũng thấy được Mỹ đánh giá tốt nhất thế giới, là ‘tấm khiên’ ngăn chặn đột quỵ

Loại quả này không chỉ có giá thành hợp lý mà còn đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Kiến thức 22 phút trước

Trường Đại học Y Hà Nội áp quy định mới: Cấm sinh viên mặc áo trễ cổ, váy ngắn lộ đầu gối

Mới đây, trường Đại học Y Hà Nội vừa ban hành một quy định riêng về trang phục đối với sinh viên nhà trường. Trong...
Kiến thức 1 giờ, 9 phút trước

Đây là một nghề hot sau khi dự kiến sáp nhập tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Dương với TP.HCM

Nếu sáp nhập tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Dương vào TP.HCM sẽ tạo nên một đại đô thị sầm uất bậc nhất Việt Nam, hứa...
Kiến thức 1 giờ, 10 phút trước

Hoán đổi ngày làm việc như thế nào để người dân được nghỉ lễ 30/4 và 1/5 kéo dài 5 ngày?

Người lao động tại một số cơ quan, đơn vị sẽ có cơ hội tận hưởng kỳ nghỉ lễ Ngày Giải phóng miền Nam, thống...
Tin trong ngày 1 giờ, 11 phút trước

Loài cá của Việt Nam được Mỹ ca ngợi là 'Vua của các loại cá': Chợ nào cũng bán ê hề lại cực rẻ

Không chỉ được đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng, cá trích - loài cá từng được Mỹ ca ngợi là "vua của các...
Chăm sóc sức khỏe 1 giờ, 11 phút trước