Danh mục

Đây là 3 tỉnh từng có 4 lần 'tách ra, nhập vào'

Thứ bảy, 22/03/2025 13:19

Các tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định ngày nay được tách ra từ tỉnh Hà Nam Ninh trước kia. Các tỉnh này đều có chung điều đặc biệt là đã nhiều lần được chia tách, sáp nhập trong lịch sử Việt Nam.

Hà Nam Ninh từng là tỉnh ven biển thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, nằm ở cửa ngõ phía Nam của Thủ đô Hà Nội. Đây là địa phương có lịch sử đặc biệt khi 2 lần được sáp nhập rồi lại chia tách thành 3 tỉnh như hiện nay là Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình.

Dù đã chia tách, thế nhưng Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình vẫn giữ nhiều nét văn hóa chung của vùng Sơn Nam xưa, đặc biệt là hệ thống di tích lịch sử thời Đinh - Tiền Lê và thời Trần. Ba địa phương này có chung nền ẩm thực, ngôn ngữ, cũng như các loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng như hát Chèo, hát Chầu văn, hát Xẩm.

Tên gọi Hà Nam Ninh (tỉnh Hà Nam Ninh cũ) ngày nay chỉ còn một số cơ quan, đơn vị vẫn lưu giữ và hoạt động trên địa bàn các tỉnh Ninh Bình, Hà Nam và Nam Định như: Cục Hải quan Hà Nam Ninh; Công ty xăng dầu Hà Nam Ninh; Công ty Cổ phần Dược phẩm Hà Nam Ninh…

 Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định

Cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đi qua địa phận 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình.

Các tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định ngày nay được tách ra từ tỉnh Hà Nam Ninh trước kia. Các tỉnh này đều có chung điều đặc biệt là đã nhiều lần được chia tách, sáp nhập trong lịch sử Việt Nam.

Tỉnh Ninh Bình xuất hiện trên bản đồ Việt Nam vào năm Minh Mệnh thứ 12 (1831), sau khi được đổi tên từ trấn Ninh Bình thành tỉnh Ninh Bình. Trước đó, vào thế kỷ thứ X, Ninh Bình là kinh đô của nhà nước Đại Cồ Việt.

Năm 1890, phủ Lý Nhân đổi tên thành tỉnh Hà Nam. Trước đó, phủ Lý Nhân dưới thời Nguyễn, do vua Minh Mạng thành lập, thuộc tỉnh Hà Nội.

Địa danh Nam Định xuất hiện năm 1822 khi đổi tên trấn Sơn Nam Hạ thành trấn Nam Định. Năm 1832, vua Minh Mệnh chia, đặt các tỉnh ở Bắc kỳ, trong đó có Nam Định. Từ thời điểm này, tỉnh Nam Định bao gồm phần đất như ngày nay.

Thời kỳ Pháp thuộc, các tỉnh Ninh Bình, Hà Ham, Nam Định thuộc Bắc Kỳ, do toàn quyền Đông Dương cai quản. Sau ngày cách mạng tháng 8/1945 thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, các tỉnh này thuộc miền Bắc của Việt Nam.

Năm 1965, nước ta đối mặt với cuộc ném bom phá hoại trên miền Bắc của Đế quốc Mỹ. Để tập trung tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, Nhà nước ta đã hợp nhất một số tỉnh.

Ads

Thời điểm này, tỉnh Nam Hà được thành lập theo Quyết định số 103-TVQH ngày 21/4/1965 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bao gồm sáp nhập 2 tỉnh Hà Nam và Nam Định.

Ngày 27/12/1971, Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (khóa V, kỳ họp thứ hai) tiếp tục quyết định thành lập một số tỉnh mới, trong đó tỉnh Nam Hà được hợp nhất với tỉnh Ninh Bình thành tỉnh Hà Nam Ninh.

 Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định

Tỉnh Ninh Bình (bên phải), tỉnh Nam Định (bên trái) cách nhau sông Đáy từ năm 1992, sau khi chia tách ra từ tỉnh Hà Nam Ninh.

Tỉnh Hà Nam Ninh bao gồm toàn bộ diện tích các tỉnh Hà Nam (852,2km²), Nam Định (1.676km²) và Ninh Bình (1.390km²), là tỉnh ven biển thuộc vùng nam Đồng bằng sông Hồng, nằm ở cửa ngõ phía nam của Thủ đô Hà Nội.

Thời điểm được thành lập, tỉnh Hà Nam Ninh có một thành phố là Nam Định, 3 thị xã là Hà Nam, Ninh Bình, Tam Điệp và 16 huyện, gồm: Bình Lục, Duy Tiên, Gia Viễn, Hải Hậu, Hoa Lư, Hoàng Long, Kim Bảng, Kim Sơn, Lý Nhân, Nam Ninh, Nghĩa Hưng, Tam Điệp, Thanh Liêm, Vụ Bản, Xuân Thủy, Ý Yên.

Hà Nam Ninh được thành lập trên cơ sở khi từng là vùng đất trấn Sơn Nam (xứ) xưa - một vùng đất lâu đời, giàu truyền thống văn hóa ở phía Nam kinh thành Thăng Long, tương ứng với các vùng văn hóa đặc trưng như: xứ Kinh Bắc, xứ Đoài, xứ Đông, xứ Thanh, xứ Nghệ của Việt Nam xưa.

16 năm sau, ngày 26/12/1991, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quyết định chia tách tỉnh Hà Nam Ninh thành hai tỉnh Nam Hà và Ninh Bình như cũ.

Đến ngày 6/11/1996, Quốc hội tiếp tục chia tách tỉnh Nam Hà thành 2 tỉnh Hà Nam và Nam Định. Các tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình tồn tại từ đó cho đến nay.

Đến nay, dù đã chia tách, ngăn cách nhau bởi các con sông nhưng các tỉnh này vẫn giữ nhiều nét văn hóa tương đồng, các di tích lịch sử có điểm chung như hệ thống di tích lịch sử thời Đinh - Tiền Lê và thời Trần. Ba tỉnh có chung nền ẩm thực, các loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng như hát chèo, hát chầu văn, hát xẩm.

Về kết nối giao thông, Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình có sự kết nối chặt chẽ thông qua các tuyến đường huyết mạch như chung quốc lộ 38B, quốc lộ 21B, đường sắt Bắc - Nam và đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đi qua.

 Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định

Cầu Bến Mới bắc qua sông Đáy nổi 2 tỉnh Nam Định và Ninh Bình.

Hiện nay, các các cây cầu đường bộ bắc qua các sông nối các tỉnh Hà Nam với Ninh Bình, Nam Định và Ninh Bình cũng như Nam Định và Hà Nam, được đầu tư xây dựng đồng bộ khiến giao thông thuận tiện, giúp liên kết vùng phát triển kinh tế của các địa phương trong các tỉnh.

Năm 2024 tỉnh Ninh Bình thu ngân sách đạt 21.000 tỷ đồng; tỉnh Hà Nam thu 17.000 tỷ đồng; tỉnh Nam Định thu 13.000 tỷ đồng.

Hiện nay, nơi một tiếng gà gáy 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình đều nghe thấy là điểm giáp ranh giữa các địa phương: xã Thanh Hải (huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam) - xã Yên Phương (huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định) - xã Gia Xuân (huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình).

Điểm giáp ranh giữa 3 địa phương này cách nhau bởi sông Đáy (Hà Nam - Ninh Bình, Ninh Bình - Nam Định) và sông Sắt (Hà Nam - Nam Định).

Theo Kết luận số 127 Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cả 3 tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định đều không đủ tiêu chí về quy mô dân số, diện tích… và đều nằm trong đề án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh.

H.Anh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Những con giáp nào may mắn vào thứ Sáu, ngày 17 tháng 10, tức 26 tháng 8 âm lịch?

Thứ Sáu, ngày 17 tháng 10, ngày 26 tháng 8 âm lịch, đại diện cho năm Tỵ, tháng Bính Thân và ngày Kỷ Mùi. Dưới...
Đời sống số 3 ngày, 18 giờ trước

Bố chồng hào môn của Hoa hậu Đỗ Hà: 'Tôi rất biết ơn gia đình nhà gái đã đồng ý gả con gái cho con trai tôi'

Trong lễ ăn hỏi, ông Nguyễn Viết Hải - bố của chú rể Nguyễn Viết Vương đã gửi lời cảm ơn gia đình Hoa hậu...
Chuyện làng sao 3 ngày, 13 giờ trước

Tỉnh nào thay thế Bắc Ninh trở thành tỉnh nhỏ nhất Việt Nam sau sáp nhập?

Bắc Ninh trước khi sáp nhập là tỉnh có diện tích nhỏ nhất Việt Nam với 822,7km2, vậy sau sáp nhập, hiện tại, tỉnh nào...
Kiến thức 3 ngày, 4 giờ trước

Lương Bằng Quang khẳng định két sắt không có gì giá trị, quên mật khẩu khi bị khám xét

Ca sĩ Lương Bằng Quang - chồng Ngân 98 cho biết bên trong chiếc két sắt không chứa vật gì có giá trị nên không...
Chuyện làng sao 3 ngày, 23 giờ trước

Lộ diện mạo chồng thiếu gia của Hoa hậu Đỗ Thị Hà trong lễ ăn hỏi, đúng chuẩn 'trai tài gái sắc'

Hoa hậu Đỗ Thị Hà chính thức lên xe hoa theo chồng thiếu gia. Nhiều người hâm mộ đã gửi lời chúc tới nàng Hậu....
Chuyện làng sao 3 ngày, 24 giờ trước

Sao Việt 16/10: Lương Bằng Quang có biểu hiện lạ sau khi Ngân 98 bị bắt; Đức Phúc tặng bánh kem 'dìm hàng' cho Erik

Tin sao Việt 16/10/2025: Dân mạng thắc mắc với biểu cảm của Lương Bằng Quang sau khi Ngân 98 bị bắt. Erik 'dở khóc dở...
Chuyện làng sao 3 ngày, 1 giờ trước

Tin cùng mục

'Thành phố giàu nhất Việt Nam' đề xuất hỗ trợ 100% BHYT cho học sinh, sinh viên, người cao tuổi

Sở Y tế TP.HCM đã trình UBND TP.HCM đề xuất chính sách hỗ trợ 100% mức đóng bảo hiểm y tế (BHYT) cho toàn bộ...
Tin trong ngày 8 phút trước

Theo luật mới, đất nông nghiệp không có giấy tờ khi bị thu hồi thì có được bồi thường không?

Theo Luật Đất đai 2024, đất nông nghiệp dù chưa có giấy tờ vẫn có thể được bồi thường khi Nhà nước thu hồi, nếu...
Tin trong ngày 15 phút trước

Toàn cảnh công viên rộng gấp 4 lần sân Mỹ Đình, hơn 3 lần công viên Hòa Bình, nằm giữa khu nhà giàu đắt đỏ bậc nhất Hà Nội

Với quy mô lên tới 65 ha, công viên tọa lạc tại vị trí đắc địa bên trong khu đô thị Nam Thăng Long, đang...
Tin trong ngày 1 giờ, 29 phút trước

Bắc Ninh: 'Tọa độ' đầu tư mới của bất động sản miền Bắc sau sáp nhập

Sau khi sáp nhập với Bắc Giang, tỉnh Bắc Ninh mới đang nổi lên như một cực tăng trưởng kiểu mẫu của vùng Thủ đô...
Tin trong ngày 1 giờ, 30 phút trước

Tỉnh cách Hà Nội 40 km 'chốt' tiến độ hàng loạt dự án nhà ở xã hội phía Bắc Sông Cầu

Tỉnh này đang đẩy mạnh tiến độ thực hiện các dự án nhà ở xã hội tại khu vực phía Bắc Sông Cầu.
Kiến thức 2 giờ, 22 phút trước

Chi tiết cách chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất thổ cư theo Quy định mới nhất năm 2025

Việc chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất thổ cư được xem là thủ tục pháp lý quan trọng, có ảnh hưởng trực tiếp đến...
Kiến thức 3 giờ, 30 phút trước

Tin mới cập nhật

Xem xong phim 'Sex Education', tôi bắt đầu khó chịu với chồng: Chỉ vì một câu nói lạnh lùng của anh mà khiến con trai suýt rơi vào bi kịch!

Một câu nói tưởng chừng vô hại của người cha đã đẩy con trai đến hành động dại dột, để lại một bài học đau...
Tâm sự 23 phút trước

Sao Việt 19/10: Lộ 'ảnh nóng' của Tăng Duy Tân và Bích Phương? Bình An 'phát tướng'

Tin sao Việt 19/10/2025: Dân mạng sôi nổi dự đoán danh tính cô gái trong bức hình mà Tăng Duy Tân đăng tải là Bích...
Chuyện làng sao 45 phút trước

Loại củ chứa nhiều vi nhựa nhất gây hại cho sức khỏe, người Việt vẫn hay ăn thường xuyên

Hạt vi nhựa xuất hiện trong loại củ quả mà nhiều gia đình Việt vẫn ăn hàng ngày, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng sức...
Chăm sóc sức khỏe 1 giờ, 29 phút trước

Đại diện Việt Nam - Yến Nhi out top, Philippines đăng quang Miss Grand International 2025

Đại diện Philippines giành ngôi vị cao nhất tại Miss Grand International 2025.
Chuyện làng sao 2 giờ, 21 phút trước

5 thực phẩm 'siêu béo' nhưng không ngờ lại giúp đốt mỡ

Ảnh hưởng của thực phẩm tới cân nặng phức tạp hơn con số calo đơn thuần, và nếu biết cách lựa chọn, một số món...
Làm đẹp+ 3 giờ, 34 phút trước

Ngôi làng bí ẩn ẩn mình giữa núi non. Hơn 1.000 năm nay không hề có muỗi

Bên cạnh cái nóng thiêu đốt của mùa hè và nhiệt độ đóng băng, còn có một điều khó chịu khác: muỗi.
Kiến thức 3 giờ, 41 phút trước

Có câu: 'Ra mộ mang tứ quả thắp hương, nhà sẽ không gặp tai ương'. Bốn loại quả này ám chỉ điều gì?

Khi đi viếng mộ, chúng ta cũng nên cân nhắc sở thích của tổ tiên và cố gắng chọn những loại quả mà họ đã...
Kiến thức 3 giờ, 41 phút trước

Ngành học độc quyền tại Việt Nam: Điểm chuẩn Top đầu, sinh viên ra trường nhận lương hàng trăm triệu mỗi tháng

Ngành Quản lý hoạt động bay có điểm đầu vào cao nhất, chỉ đào tạo tại một trường và thu nhập sau tốt nghiệp lên...
Kiến thức 3 giờ, 44 phút trước

Tuần tới sẽ mang lại nhiều tài lộc bất ngờ, và ba con giáp sẽ tự hào về sự giàu có của mình

Tuần tới sẽ là một tuần tốt lành với bạn: tiềm năng của ba con giáp sẽ được đánh thức và sự giàu có của...
Đời sống số 3 giờ, 46 phút trước

Cuộc sống của 'Hoa hậu giàu nhất Việt Nam': Từng bán căn biệt thự dát vàng và villa rộng 1.000m2 ở TP.HCM với giá 230 tỷ đồng, U55 sở hữu loạt bất động sản khủng ở nước ngoài

Từng gây choáng ngợp với căn biệt thự dát vàng và villa rộng 1.000m2 tại TP.HCM được bán với tổng giá trị lên đến 230...
Chuyện làng sao 3 giờ, 47 phút trước