Danh mục

Đây là 3 tỉnh từng có 4 lần 'tách ra, nhập vào'

Thứ bảy, 22/03/2025 13:19

Các tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định ngày nay được tách ra từ tỉnh Hà Nam Ninh trước kia. Các tỉnh này đều có chung điều đặc biệt là đã nhiều lần được chia tách, sáp nhập trong lịch sử Việt Nam.

Hà Nam Ninh từng là tỉnh ven biển thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, nằm ở cửa ngõ phía Nam của Thủ đô Hà Nội. Đây là địa phương có lịch sử đặc biệt khi 2 lần được sáp nhập rồi lại chia tách thành 3 tỉnh như hiện nay là Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình.

Dù đã chia tách, thế nhưng Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình vẫn giữ nhiều nét văn hóa chung của vùng Sơn Nam xưa, đặc biệt là hệ thống di tích lịch sử thời Đinh - Tiền Lê và thời Trần. Ba địa phương này có chung nền ẩm thực, ngôn ngữ, cũng như các loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng như hát Chèo, hát Chầu văn, hát Xẩm.

Tên gọi Hà Nam Ninh (tỉnh Hà Nam Ninh cũ) ngày nay chỉ còn một số cơ quan, đơn vị vẫn lưu giữ và hoạt động trên địa bàn các tỉnh Ninh Bình, Hà Nam và Nam Định như: Cục Hải quan Hà Nam Ninh; Công ty xăng dầu Hà Nam Ninh; Công ty Cổ phần Dược phẩm Hà Nam Ninh…

 Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định

Cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đi qua địa phận 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình.

Các tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định ngày nay được tách ra từ tỉnh Hà Nam Ninh trước kia. Các tỉnh này đều có chung điều đặc biệt là đã nhiều lần được chia tách, sáp nhập trong lịch sử Việt Nam.

Tỉnh Ninh Bình xuất hiện trên bản đồ Việt Nam vào năm Minh Mệnh thứ 12 (1831), sau khi được đổi tên từ trấn Ninh Bình thành tỉnh Ninh Bình. Trước đó, vào thế kỷ thứ X, Ninh Bình là kinh đô của nhà nước Đại Cồ Việt.

Năm 1890, phủ Lý Nhân đổi tên thành tỉnh Hà Nam. Trước đó, phủ Lý Nhân dưới thời Nguyễn, do vua Minh Mạng thành lập, thuộc tỉnh Hà Nội.

Địa danh Nam Định xuất hiện năm 1822 khi đổi tên trấn Sơn Nam Hạ thành trấn Nam Định. Năm 1832, vua Minh Mệnh chia, đặt các tỉnh ở Bắc kỳ, trong đó có Nam Định. Từ thời điểm này, tỉnh Nam Định bao gồm phần đất như ngày nay.

Thời kỳ Pháp thuộc, các tỉnh Ninh Bình, Hà Ham, Nam Định thuộc Bắc Kỳ, do toàn quyền Đông Dương cai quản. Sau ngày cách mạng tháng 8/1945 thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, các tỉnh này thuộc miền Bắc của Việt Nam.

Năm 1965, nước ta đối mặt với cuộc ném bom phá hoại trên miền Bắc của Đế quốc Mỹ. Để tập trung tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, Nhà nước ta đã hợp nhất một số tỉnh.

Thời điểm này, tỉnh Nam Hà được thành lập theo Quyết định số 103-TVQH ngày 21/4/1965 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bao gồm sáp nhập 2 tỉnh Hà Nam và Nam Định.

Ngày 27/12/1971, Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (khóa V, kỳ họp thứ hai) tiếp tục quyết định thành lập một số tỉnh mới, trong đó tỉnh Nam Hà được hợp nhất với tỉnh Ninh Bình thành tỉnh Hà Nam Ninh.

 Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định

Tỉnh Ninh Bình (bên phải), tỉnh Nam Định (bên trái) cách nhau sông Đáy từ năm 1992, sau khi chia tách ra từ tỉnh Hà Nam Ninh.

Tỉnh Hà Nam Ninh bao gồm toàn bộ diện tích các tỉnh Hà Nam (852,2km²), Nam Định (1.676km²) và Ninh Bình (1.390km²), là tỉnh ven biển thuộc vùng nam Đồng bằng sông Hồng, nằm ở cửa ngõ phía nam của Thủ đô Hà Nội.

Thời điểm được thành lập, tỉnh Hà Nam Ninh có một thành phố là Nam Định, 3 thị xã là Hà Nam, Ninh Bình, Tam Điệp và 16 huyện, gồm: Bình Lục, Duy Tiên, Gia Viễn, Hải Hậu, Hoa Lư, Hoàng Long, Kim Bảng, Kim Sơn, Lý Nhân, Nam Ninh, Nghĩa Hưng, Tam Điệp, Thanh Liêm, Vụ Bản, Xuân Thủy, Ý Yên.

Hà Nam Ninh được thành lập trên cơ sở khi từng là vùng đất trấn Sơn Nam (xứ) xưa - một vùng đất lâu đời, giàu truyền thống văn hóa ở phía Nam kinh thành Thăng Long, tương ứng với các vùng văn hóa đặc trưng như: xứ Kinh Bắc, xứ Đoài, xứ Đông, xứ Thanh, xứ Nghệ của Việt Nam xưa.

16 năm sau, ngày 26/12/1991, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quyết định chia tách tỉnh Hà Nam Ninh thành hai tỉnh Nam Hà và Ninh Bình như cũ.

Đến ngày 6/11/1996, Quốc hội tiếp tục chia tách tỉnh Nam Hà thành 2 tỉnh Hà Nam và Nam Định. Các tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình tồn tại từ đó cho đến nay.

Đến nay, dù đã chia tách, ngăn cách nhau bởi các con sông nhưng các tỉnh này vẫn giữ nhiều nét văn hóa tương đồng, các di tích lịch sử có điểm chung như hệ thống di tích lịch sử thời Đinh - Tiền Lê và thời Trần. Ba tỉnh có chung nền ẩm thực, các loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng như hát chèo, hát chầu văn, hát xẩm.

Về kết nối giao thông, Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình có sự kết nối chặt chẽ thông qua các tuyến đường huyết mạch như chung quốc lộ 38B, quốc lộ 21B, đường sắt Bắc - Nam và đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đi qua.

 Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định

Cầu Bến Mới bắc qua sông Đáy nổi 2 tỉnh Nam Định và Ninh Bình.

Hiện nay, các các cây cầu đường bộ bắc qua các sông nối các tỉnh Hà Nam với Ninh Bình, Nam Định và Ninh Bình cũng như Nam Định và Hà Nam, được đầu tư xây dựng đồng bộ khiến giao thông thuận tiện, giúp liên kết vùng phát triển kinh tế của các địa phương trong các tỉnh.

Năm 2024 tỉnh Ninh Bình thu ngân sách đạt 21.000 tỷ đồng; tỉnh Hà Nam thu 17.000 tỷ đồng; tỉnh Nam Định thu 13.000 tỷ đồng.

Hiện nay, nơi một tiếng gà gáy 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình đều nghe thấy là điểm giáp ranh giữa các địa phương: xã Thanh Hải (huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam) - xã Yên Phương (huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định) - xã Gia Xuân (huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình).

Điểm giáp ranh giữa 3 địa phương này cách nhau bởi sông Đáy (Hà Nam - Ninh Bình, Ninh Bình - Nam Định) và sông Sắt (Hà Nam - Nam Định).

Theo Kết luận số 127 Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cả 3 tỉnh Ninh Bình, Hà Nam, Nam Định đều không đủ tiêu chí về quy mô dân số, diện tích… và đều nằm trong đề án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh.

H.Anh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Từ nay: Công chức, viên chức nhận lương tăng thêm tới 9 triệu đồng/tháng nhờ chính sách mới

Khi áp quy định mới cho phép các viên chức và công chức ở Hà Nội nhận được mức thu nhập tăng thêm lên tới...
Kiến thức 3 ngày, 17 giờ trước

Sau 1/7, người dân ra đường không mang theo Căn cước/CCCD sẽ bị phạt 500.000 đồng và tạm giữ về đồn, đúng không?

Kể từ nay, người dân đi ra đường không mang theo Căn cước/CCCD mà gặp cơ quan chức năng kiểm tra thì có thể bị...
Dòng sự kiện 3 ngày, 14 giờ trước

Đây là 5 quốc gia tiêu tiền Việt Nam: Người dân tự tin xuất ngoại đi du lịch mà không mất thời gian đổi tiền

Việc đổi tiền khi du lịch nước ngoài thường gây phiền toái và tiềm ẩn rủi ro. Tuy nhiên, người dân Việt Nam sắp tới...
Du lịch nước ngoài 3 ngày, 13 giờ trước

Từ bây giờ: Xe ô tô dừng đỗ, quay đầu tại phần đường này có thể bị phạt tới 22 triệu đồng và trừ 10 điểm giấy phép lái xe

Nghị định 168/2024/NĐ-CP đã quy định rõ mức xử phạt với hành vi dừng đỗ và quay đầu xe ô tô không đúng nơi quy...
Kiến thức 3 ngày, 17 giờ trước

Sau ngày 1/7: Không cần mua Bảo hiểm xe máy bắt buộc, chỉ cần mua loại tự nguyện sẽ không bị phạt, đúng không?

Có thông tin cho rằng, sau ngày 1/7/2025, người dân không cần mua Bảo hiểm xe máy bắt buộc, chỉ cần mua loại tự nguyện...
Kiến thức 1 ngày, 7 giờ trước

Trường đại học rộng nhất Việt Nam, có hơn 500 giáo sư, phó giáo sư và trên 1.800 tiến sĩ

Đại học này có số giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ đang công tác hoặc tham gia làm việc nhiều nhất cả nước.
Tin trong ngày 3 ngày, 13 giờ trước

Tin cùng mục

Tử vi ngày 13/7/2025 của 12 con giáp: Tuổi Mùi may mắn, Dần nên thận trọng trong vấn đề tiền bạc

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 13/7/2025.
Đời sống số 12 phút trước

Bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời bị mất có làm được Sổ đỏ không?

Có không ít trường hợp làm mất bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời và loay hoay không biết làm sổ...
Kiến thức 39 phút trước

Khi về già, bạn nên chủ động cắt đứt quan hệ với ba loại người này. Đây không phải là sự tàn nhẫn hay kiêu ngạo, mà là sự sáng suốt

Khi con người lớn lên, họ sẽ hiểu được cách thế giới vận hành và dần nhận ra rằng một số mối quan hệ giống...
Đời sống số 47 phút trước

Ai đã chuyển tiền vào 10 tài khoản ngân hàng này cần khẩn trương báo công an gấp

Nhiều cá nhân, tổ chức đã chuyển tiền vào các tài khoản ngân hàng liên quan đến các vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài...
Tin trong ngày 1 giờ, 6 phút trước

Sau sáp nhập, bảng giá đất tại nhiều địa phương biến động lớn

Theo Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), sắp tới bảng giá đất ở nhiều địa phương biến động lớn, thị...
Tin trong ngày 1 giờ, 14 phút trước

Cụ ông ở Tây Ninh phát hiện kho báu dưới nền đất sau khi phục nguyên nhà cổ gia tộc

Tại xã Mỹ Yên, tỉnh Tây Ninh, trong quá trình phục nguyên căn nhà cổ đã được xếp hạng di tích lịch sử, cụ ông...
Kiến thức 1 giờ, 20 phút trước

Tin mới cập nhật

Từ giờ tới 31/12/2025: Người dân không đi đổi Đăng ký xe bị xử phạt 6 triệu đồng, đúng không?

Theo quy định, những trường hợp này cần đi đổi đăng ký xe trong năm 2025, cố tình giữ lại bị xử phạt nặng.
Kiến thức 2 giờ, 53 phút trước

Vượt qua cả Trung Quốc, đây là quốc gia rót vốn vào Việt Nam nhiều nhất trong 6 tháng đầu năm 2025

Theo thống kê trong quý II và 6 tháng đầu năm 2025 của Cục Thống kê, quốc gia này rót 2,41 tỷ USD vào Việt...
Dòng sự kiện 2 giờ, 9 phút trước

Chính thức có thêm đường bay thẳng từ quốc đảo giàu bậc nhất châu Á đến 'thiên đường biển' Việt Nam

Tin vui cho ngành du lịch Việt Nam khi đường bay thẳng kết nối Singapore – một trong những quốc gia giàu có và năng...
Du lịch Việt 2 giờ, 16 phút trước

Quy định mới về thời hạn đăng ký nghĩa vụ quân sự khi chuyển nơi cư trú: Rút ngắn thời gian, bổ sung hình thức trực tuyến

Từ ngày 1/7/2025, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật về quân sự, quốc phòng sẽ chính thức có hiệu lực,...
Tin trong ngày 2 giờ, 17 phút trước

Viên đá cân bằng kỳ diệu của thế giới và là một kỳ quan của thiên nhiên. Có nước sử dụng hình ảnh hòn đá in trên tiền

Chúa luôn như một nghệ sĩ tài ba, lấy thiên nhiên làm bệ phóng để liên tục sáng tạo nên muôn vàn kỳ quan thiên...
Kiến thức 2 giờ, 20 phút trước

Nữ nghệ sĩ Việt gây sốc khi đăng ảnh khoá môi một cô gái lạ mặt ở tuổi 50

Bức ảnh trong dịp sinh nhật của nữ nghệ sĩ gây dậy sóng cộng đồng mạng.
Chuyện làng sao 3 giờ, 32 phút trước

Loại củ xấu xí này hóa ra là 'át chủ bài chống ung thư', ngoài chợ Việt bán đầy

Trong nhịp sống hối hả, việc tìm kiếm những thực phẩm lành mạnh ngày càng trở thành tâm điểm chú ý. Có một loại củ...
Chăm sóc sức khỏe 3 giờ, 47 phút trước

Hiện nay, Giấy phép xây dựng được gia hạn tối đa mấy lần?

Sau khi hết thời gian gia hạn mà công trình vẫn chưa triển khai, chủ đầu tư buộc phải nộp hồ sơ xin cấp lại...
Kiến thức 3 giờ, 17 phút trước

Việt Nam có thể có thêm di sản thế giới tại tỉnh giàu có hàng đầu phía Bắc

Tại kỳ họp thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới, Việt Nam đề cử quần thể di tích và danh thắng Yên Tử...
Du lịch Việt 4 giờ, 47 phút trước

Anh nông dân nhẹ nhàng kiếm hơn 72 tỷ đồng/năm từ việc nuôi loài vật xấu xí, nhìn mà thấy ghê sợ

Một loài vật với vẻ ngoài sần sùi, đôi mắt lồi, "mụn" chi chít trên lưng trông rất xấu xí, bất ngờ trở thành "cỗ...
Kiến thức 4 giờ, 17 phút trước