Tết Đoan Ngọ (hay còn gọi là Tết Đoan Dương, Tết diệt sâu bọ) diễn ra vào ngày 5 tháng Năm âm lịch hằng năm. Năm 2025, Tết Đoan Ngọ sẽ rơi vào thứ Bảy, ngày 31/5 dương lịch.
Tết Đoan Ngọ năm nay trùng vào cuối tuần, thuận lợi để các gia đình quây quần, cùng nhau chuẩn bị mâm cúng tổ tiên với những món ăn mang đậm bản sắc truyền thống.
Lễ Tết này không chỉ gắn liền với ý nghĩa bảo vệ mùa màng khỏi sâu bọ phá hoại, mà còn được xem là dịp để thanh lọc cơ thể, phòng ngừa bệnh tật trong thời điểm chuyển mùa, khi con người dễ bị ảnh hưởng bởi khí hậu và dịch bệnh.
Theo dân gian, bạn có thể làm những việc dưới đây để cầu may mắn, thuận lợi:
3 điều cần làm trong ngày Tết Đoan Ngọ
Buộc sợi tơ năm màu
Trong văn hóa truyền thống, “đỏ, trắng, đen và vàng trong suốt” tượng trưng cho năm hướng và ngũ hành. Trong Tết Đoan Ngọ, người ta sẽ xoắn năm loại sợi tơ này thành một sợi dây nhiều màu sắc và buộc vào tay và chân, tượng trưng cho tà ma, thiên tai, tai họa. Khi tục lệ này được tiếp tục, một số người còn gọi đó là sợi dây trường thọ, mong con cái trong gia đình có thể lớn lên khỏe mạnh.
Những việc nên làm trong Tết Đoan Ngọ (Ảnh minh họa).
Hái ngải cứu
“Trồng liễu trong Tết Thanh Minh và trồng ngải cứu trong Tết Đoan Ngọ” là việc nhà nào cũng phải làm trong Tết Đoan Ngọ, vì tháng 5 là “ngày độc” nên sau khi trồng lá ngải cứu, ngũ độc sẽ tránh xa. "Hãy hái ngải cứu treo trên cửa để rửa sạch khí độc".
Ngải cứu có tác dụng giải độc vì có mùi đặc biệt nồng nặc, đó là dầu ngải cứu. Khi hái lá ngải cứu, trước tiên không nên hái những lá quá nhỏ, vì hàm lượng dầu trong lá ngải cứu này ít có tác dụng đuổi muỗi. Thứ hai là không nên hái ngải cứu khô héo, ngoài tính chất dễ bay hơi của ngải cứu, nó còn mang ý nghĩa xui xẻo, đồng nghĩa với sự cạn kiệt sức sống.
Ẩn ngày Tết Đoan Ngọ
Trong dân gian, người ta quan niệm tháng 5 âm lịch là “tháng độc”, ở một số vùng còn gọi là “tháng ác”, trong đó có ngày mùng 5, 6, 7, 15, 16, 17, còn có các ngày thứ hai, thứ năm, thứ sáu của tháng 5, tức ngày 7 tháng 2, chín ngày này là “chín ngày độc đất trời hòa hợp”, và Tết Đoan Ngọ diễn ra vào ngày thứ năm của tháng năm nên nó cũng là “ngày độc”.
Tục “trốn giữa trưa” có lịch sử lâu đời và có thể bắt nguồn từ thời nhà Tống, bên Trung Quốc. Mục đích trốn vào buổi trưa là để tránh nắng độc. Thời gian ẩn náu thông thường vào buổi trưa là từ 12 giờ đến 14 giờ: 00 vào ngày Tết Đoan Ngọ. Thông thường đối tượng cần trú ẩn là “trẻ em, người già và phụ nữ mang thai”.
Ăn 2 món trong Tết Đoan Ngọ
Ăn bánh bao
Phong tục ăn bánh bao trong Lễ hội Thuyền rồng đã kéo dài hàng nghìn năm và vẫn còn phổ biến ở Trung Quốc và thậm chí còn ảnh hưởng đến nhiều nước xung quanh. Ăn bánh bao tượng trưng cho thu hoạch và cầu phúc. Người ta ăn bánh bao để cầu sức khỏe, hạnh phúc và may mắn.
Ăn trứng vịt
Ngoài bánh bao, còn có phong tục ăn trứng vịt trong Tết Đoan Ngọ. Thời xa xưa, người ta tin rằng trứng vịt tượng trưng cho lòng trung thành. Ngoài ra còn có câu nói rằng trứng vịt có thể trấn áp tà ma và giữ được sự trung thành về nhà an toàn.
Ngoài những ý nghĩa trên, lý do trứng vịt được ăn trong Tết Đoan Ngọ cũng liên quan đến mùa. Sau Tết Đoan Ngọ, nhiệt độ trở nên nóng bức. Lúc này, khí hậu ẩm ướt, dễ sinh sôi vi khuẩn. Ăn trứng vịt có thể bảo vệ tinh thần khỏi bị tổn thương, đồng thời còn có tác dụng bổ âm, thanh lọc phổi.
* Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo
T.San (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)