Trước khi đột quỵ không phải là đau đầu! Bác sĩ: Xuất hiện thường xuyên 5 dấu hiệu này là cảnh báo từ mạch máu não

Bác sĩ thần kinh kỳ cựu nhìn bệnh nhân trẻ trong khoa, mới 32 tuổi nhưng đã bị liệt nửa người, không khỏi thở dài. Nếu những dấu hiệu cảnh báo đó có thể được nhận ra sớm hơn, có lẽ kết quả sẽ hoàn toàn khác.

Theo số liệu mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 15 triệu người bị đột quỵ, trong đó có khoảng 5 triệu người tử vong và 5 triệu người bị tàn tật vĩnh viễn.

Điều đáng lo ngại hơn nữa là trong những năm gần đây, đột quỵ có xu hướng trẻ hóa, tỷ lệ bệnh nhân dưới 40 tuổi tăng lên tới 15,3%. Đây không còn là “bệnh của tuổi già” nữa mà là “thanh gươm Damocles” treo lơ lửng trên đầu mọi người.

Đột quỵ giống như một cơn bão im lặng. Khúc dạo đầu của nó không phải lúc nào cũng là cơn đau đầu, mà là một loạt các thay đổi tinh tế bị hầu hết mọi người bỏ qua.

5 dấu hiệu cảnh báo đột quỵ mà bạn có thể bỏ qua:

1. Tê hoặc yếu chân tay tạm thời

Nhiều bệnh nhân bắt đầu bị tê hoặc yếu chân tay một bên từng đợt vài tuần trước khi bị đột quỵ, đặc biệt là ở cánh tay, ngón tay hoặc mặt. Các triệu chứng này có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ, sau đó tự biến mất, khiến mọi người lầm tưởng rằng "mọi thứ đều ổn".

Về mặt y khoa, nó được gọi là "cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA)", thường được gọi là đột quỵ nhỏ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khoảng 40% bệnh nhân bị TIA sẽ bị đột quỵ thực sự trong vòng 3 tháng. Điều này giống như đèn cảnh báo trước khi động cơ ô tô quá nóng, không được bỏ qua!

Nhiều người lầm tưởng rằng nguyên nhân là do “áp lực do tư thế ngủ không đúng” hoặc “mệt mỏi”, nhưng họ không biết rằng nguyên nhân có thể là do tình trạng hẹp hoặc tắc mạch máu não bắt đầu xuất hiện.

2. Rối loạn ngôn ngữ hoặc khó hiểu

Đột nhiên nói không rõ ràng, gặp khó khăn khi sử dụng từ ngữ, thậm chí không thể hiểu người khác nói gì đều là dấu hiệu cho thấy trung tâm ngôn ngữ bị tổn thương.

Chức năng ngôn ngữ chủ yếu do bán cầu não trái điều khiển. Khi có vấn đề với các mạch máu cung cấp cho khu vực này, khả năng ngôn ngữ sẽ bị ảnh hưởng. Một số bệnh nhân sẽ cảm thấy "lưỡi bị trói" và một số sẽ đột nhiên nói những từ không liên quan mà không biết.

Tình trạng này thường bị nhầm là "quá mệt mỏi" hoặc "không suy nghĩ sáng suốt", đặc biệt là ở những người trẻ tuổi, dẫn đến việc trì hoãn việc tìm kiếm sự điều trị y tế.

3. Mất cân bằng đột ngột hoặc rối loạn phối hợp

Cảm giác chóng mặt đột ngột, loạng choạng vì say rượu hoặc không thể thực hiện các chuyển động tinh tế (như cài cúc áo) có thể là dấu hiệu của tình trạng lưu lượng máu đến tiểu não hoặc thân não không đủ.

Các chuyên gia giải thích: "Tiểu não kiểm soát sự cân bằng và phối hợp của chúng ta. Khi nguồn cung cấp máu cho tiểu não bị ảnh hưởng, các triệu chứng này sẽ xuất hiện. Nhiều bệnh nhân nhầm tưởng rằng đó là 'vấn đề về tai trong' hoặc 'chóng mặt' và bỏ lỡ cơ hội quan trọng để điều trị".

Một nghiên cứu liên quan đến 8.500 bệnh nhân đột quỵ cho thấy khoảng 23% bệnh nhân bị rối loạn thăng bằng trong vòng 1-2 tuần trước khi bệnh khởi phát, nhưng chưa đến 8% tìm kiếm sự điều trị y tế.

4. Suy giảm thị lực tạm thời

Nhìn mờ đột ngột, xuất hiện đốm đen hoặc mù tạm thời ở một bên mắt có thể là dấu hiệu của vấn đề ở võng mạc hoặc mạch máu trên đường dẫn thị giác.

"Nhiều bệnh nhân mô tả tình trạng này như 'một tấm vải đen đột nhiên kéo xuống trước mắt họ', kéo dài trong vài phút trước khi trở lại bình thường". Các chuyên gia chỉ ra rằng "tình trạng này thường là do các cục máu đông nhỏ tách ra khỏi động mạch cảnh trong hoặc động mạch não giữa, tạm thời chặn các mạch máu cung cấp cho hệ thống thị giác".

Một quan niệm sai lầm là nhiều người cho rằng tình trạng này là do mắt hoạt động quá mức hoặc cần phải thay kính, trong khi lại bỏ qua mức độ nghiêm trọng của nó.

5. Mệt mỏi nghiêm trọng không rõ nguyên nhân và thay đổi tính cách

Khoảng 65% bệnh nhân bị mệt mỏi bất thường 1-2 tuần trước khi đột quỵ, tình trạng này không thể cải thiện ngay cả khi nghỉ ngơi đầy đủ. Đồng thời, các thành viên trong gia đình có thể nhận thấy những thay đổi tinh tế về tính cách, chẳng hạn như cáu kỉnh đột ngột, thay đổi tâm trạng hoặc phản ứng chậm.

Nguyên nhân là do não đã bắt đầu rơi vào tình trạng thiếu máu cục bộ mãn tính, ảnh hưởng đến các trung tâm điều hòa cảm xúc và nhận thức. Nhiều người cho rằng tình trạng này là do áp lực công việc hoặc thiếu ngủ, nhưng thực tế có thể là não đang phát ra tín hiệu báo động.

Nghiên cứu phát hiện ra rằng khoảng 31% bệnh nhân có những thay đổi rõ rệt về tính cách trong vòng hai tuần trước khi bị đột quỵ, nhưng chỉ có 5% tìm kiếm sự trợ giúp y tế vì lý do này.

Theo truyền thống, đột quỵ được coi là căn bệnh chỉ ảnh hưởng đến người cao tuổi. Tuy nhiên, thực tế lâm sàng lại khá khác biệt. Hiện nay, tỷ lệ bệnh nhân đột quỵ dưới 40 tuổi đã vượt quá 15% và con số này đang tăng lên theo từng năm.

Những nguyên nhân chính gây ra "đột quỵ trẻ" bao gồm: lối sống không lành mạnh (thức khuya, làm việc áp lực cao, ngồi lâu), tăng homocysteine ​​máu, bệnh tự miễn, phình động mạch cổ, bệnh tim bẩm sinh, v.v.

Chuyên gia này đã từng điều trị cho một lập trình viên 28 tuổi, người làm việc 14 giờ một ngày và thức trắng đêm. Cuối cùng, anh ta bị mất ngôn ngữ vĩnh viễn và liệt nửa người phải do nhồi máu não diện rộng. "Tuổi trẻ không phải là bùa hộ mệnh cho sức khỏe, nhưng thói quen sống tốt thì có".

Là một bác sĩ lâm sàng tuyến đầu, những gợi ý sau đây đáng được mọi người chú ý:

Bảo vệ sức khỏe huyết áp: Huyết áp là "phong vũ biểu" của sức khỏe mạch máu não. Theo dõi huyết áp thường xuyên và giữ huyết áp trong phạm vi bình thường (khoảng 120/80 mmHg). Bệnh nhân tăng huyết áp nên dùng thuốc thường xuyên và không bao giờ ngừng thuốc khi chưa được phép.

Học các kỹ năng tự cứu: Nắm vững phương pháp nhận dạng đột quỵ FAST (Mặt, Tay, Giọng nói, Thời gian) để xác định các triệu chứng ngay lập tức. Hãy nhớ rằng: đột quỵ là một trường hợp khẩn cấp cần được xử lý từng giây. Cứ mỗi phút chậm trễ, 1,9 triệu tế bào não sẽ chết.

Hãy vận động, nhưng phải khoa học: tập thể dục nhịp điệu cường độ vừa phải ít nhất 150 phút mỗi tuần có thể giảm nguy cơ đột quỵ tới 25%. Nhưng tránh tập thể dục quá sức, đặc biệt là đối với những người không tập thể dục thường xuyên, tập thể dục cường độ cao đột ngột có thể phản tác dụng.

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào ở trên ở bản thân hoặc gia đình, vui lòng tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Đừng mạo hiểm "chờ đợi một thời gian". Điều trị đột quỵ là một cuộc chạy đua với thời gian và mỗi giây có thể quyết định chất lượng cuộc sống trong tương lai.

Cuộc sống mong manh và quý giá. Hy vọng mọi người có thể nhận ra những lời cảnh báo thầm lặng này và xây dựng một tuyến phòng thủ lành mạnh cho bản thân và gia đình.

Minh Thanh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)