Nếu ba thói quen xấu này không được thay đổi thì sẽ khó có thể sửa đổi được truyền thống gia đình
1. Xóa bỏ phân biệt đối xử về giới và đạt được bình đẳng giới
Trước đây, sự phân biệt giới tính rất nghiêm trọng trong lễ Thanh minh. Những câu nói như "con rể đi viếng mộ thì sẽ là sự xúc phạm đến tổ tiên" được lan truyền khắp nơi.
Tại sao chuyện này lại xảy ra? Trước kia là xã hội nông nghiệp, gia đình chủ yếu dựa vào đàn ông để duy trì dòng họ, con gái một khi gả đi lấy chồng thì như nước đổ đầu dòng. Nếu con rể là người nhà khác đến mộ tổ tiên của người phụ nữ để cúng bái, dễ bị nghi ngờ là muốn tranh giành đất đai, sợ rằng tài sản gia đình sẽ chảy ra ngoài.
Nhưng thời thế bây giờ đã khác. Bình đẳng giới là một khái niệm quan trọng đối với sự phát triển xã hội. Phụ nữ không chỉ là một phần phụ của gia đình. Con rể cũng là thành viên quan trọng của gia đình và nên có quyền bình đẳng để tham gia vào các lễ tế. Cho phép con gái, con rể và con dâu đến thăm mộ không chỉ có thể phản ánh bình đẳng giới mà còn khiến gia đình hòa thuận hơn.
2. Phản đối sự xa hoa và lãng phí, ủng hộ lối sống tiết kiệm
Ở một số nơi, nghi lễ tưởng niệm gia đình trong dịp Tết Thanh Minh diễn ra quá xa hoa, lãng phí. Việc tổ chức tiệc lớn, mời nhiều người, đốt nhiều tivi, tủ lạnh, biệt thự làm bằng giấy, thậm chí cả "hình nộm" không chỉ lãng phí tài nguyên mà còn gây ô nhiễm môi trường. Một số người chi rất nhiều tiền để xây dựng những bia mộ xa hoa chỉ để thể hiện sự giàu có, biến việc tảo mộ thành một hình thức thi đấu.
Việc này đi ngược lại với mục đích ban đầu của Tết Thanh Minh và cũng làm tăng thêm áp lực tài chính cho gia đình. Chúng ta nên quay trở lại với bản chất của việc tảo mộ và bày tỏ lòng thành kính của mình đến tổ tiên bằng một bó hoa và một tách trà.
3. Loại bỏ mê tín phong kiến và ủng hộ lý tính khoa học
Vừa đến Tết Thanh Minh, có một số người sẽ dễ bị lừa chi tiền để tìm một vị trí phong thủy tốt, di chuyển phần mộ và thay đổi hướng, nói rằng điều này có thể thay đổi vận mệnh của gia đình...
Nhưng tất cả những điều này đều là mê tín dị đoan, không có cơ sở khoa học và chỉ khiến mọi người tin theo một cách mù quáng. Với công nghệ tiên tiến như hiện nay, chúng ta phải tin vào khoa học và nhìn nhận thế giới một cách lý trí. Khi đi viếng mộ, chúng ta nói về những việc làm của tổ tiên để truyền lại tinh thần gia đình và cho con cháu hiểu rằng số phận của họ phụ thuộc vào chính họ và chỉ có sự chăm chỉ mới có thể mang lại cho họ một tương lai tốt đẹp.
Nếu không có ba người, mối quan hệ gia đình sẽ khó mà phá vỡ
Trẻ em tham gia và truyền ngọn lửa hy vọng
Việc đưa trẻ đi viếng mộ trong Tết Thanh Minh đặc biệt quan trọng để kế thừa phong tục gia đình. Bằng cách viếng mộ, trẻ em có thể tìm hiểu về lịch sử gia đình và lắng nghe những câu chuyện về tổ tiên của mình. Ở vùng nông thôn, bạn thường thấy trẻ em đi theo người lớn tuổi đến nghĩa trang. Ngay cả khi lúc đầu chúng không hiểu rõ, chúng vẫn biết rằng đây là dấu hiệu tôn trọng tổ tiên của chúng.
Khi con cái lớn lên, chúng sẽ nhớ vị trí ngôi mộ gia đình và bảo vệ di sản gia đình. Nếu trẻ em từ nhỏ không tham gia viếng mộ, khi thế hệ cũ qua đời, nghĩa trang gia đình có thể dần bị lãng quên. Sau một thời gian dài, không ai chăm sóc, ngôi mộ sẽ trở nên hoang vắng. Tuy nhiên, cha mẹ phải chú ý đến vấn đề an toàn khi đưa trẻ đi viếng mộ. Nên dạy trẻ tuân thủ phép lịch sự trong nghĩa trang, không được chạm vào mộ người khác, không được gây tiếng động lớn, để trẻ có cảm giác kính trọng nghĩa trang.
Anh chị em tụ họp để chia sẻ mối quan hệ huyết thống
Ngày nay, nhịp sống ngày càng nhanh, nhiều người trẻ rời quê hương để đi làm kiếm sống. Tết Thanh Minh được cho là ngày đoàn tụ gia đình và tưởng nhớ tổ tiên, nhưng anh chị em thường không thể tụ họp. Một số quá bận rộn với công việc để đi xa, một số quá xa để về nhà và chi phí cao, hoặc một số quá bận rộn với những chuyện vặt vãnh mà quên mất mối quan hệ gia đình.
Trên thực tế, việc anh chị em cùng nhau đi viếng mộ là rất quan trọng, để mọi người có thể giao tiếp với nhau và an ủi tâm hồn nhau. Việc nhớ lại những ký ức tuổi thơ trước ngôi mộ có thể giúp giải quyết những xung đột trong quá khứ. Người xưa thường nói "xương gãy vẫn còn liền với xương bằng gân", vì vậy chúng ta phải trân trọng mối quan hệ huyết thống này.
Thăm viếng người lớn tuổi và thực hành lòng hiếu thảo
Như câu tục ngữ đã nói: "Đống tro tàn trước mộ không bằng bát nước khi còn sống". Lòng hiếu thảo thực sự là hết lòng chăm sóc những người thân yêu khi họ vẫn còn sống. Tết Thanh Minh không chỉ là thời gian tưởng nhớ tổ tiên mà còn là thời gian để chúng ta suy ngẫm về đạo hiếu.
Khi về quê thăm mộ, đừng quên thăm hỏi người lớn tuổi, mang theo một số món ăn yêu thích hoặc quà tặng thiết thực, trò chuyện với họ và thể hiện sự quan tâm, chăm sóc nhiều hơn đối với họ.
* Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo, chiêm nghiệm
Diệu Hạnh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)