Tại sao tháng 7 âm lịch được gọi là 'Tháng cô hồn'? Những điều cấm kỵ dân gian này hé lộ trí tuệ cổ xưa về sự sinh tồn!

Tháng 7 âm lịch thường được gọi là "Tháng cô hồn". Tại sao vậy?

1. Bí ẩn của “Tháng Ma”: Quy tắc văn hóa của một phong tục thiên niên kỷ

“Tháng cô hồn” và “Tết Trung Nguyên” có nguồn gốc từ “Tết Tam Nguyên” của Đạo giáo.

Theo Đạo giáo Toàn tập, ngày mười lăm tháng giêng âm lịch là ngày Thượng nguyên (khi Thiên quan ban phước lành), ngày 15 tháng bảy âm lịch là ngày Trung nguyên (khi Địa quan xá tội), và ngày 15 tháng 10 âm lịch là ngày Hạ nguyên (khi Thủy quan giải trừ tai ương).

Tháng 7 âm lịch ứng với "Thần" trong mười hai Địa Chi, nằm ở phía Tây Nam. Trong quẻ Khôn của "Kinh Dịch", "cả sáu hành đều là âm".

Côn Quái là quẻ đầu tiên của "Quỷ Tàng Dịch" cổ đại. Người xưa tin rằng Tây Nam là nơi linh hồn trú ngụ, giao hòa giữa trời và đất, nên còn được gọi là "Quỷ Phương".

Vào ngày rằm tháng Bảy âm lịch, các Đạo sĩ lập bàn thờ và thực hiện nghi lễ, ban đầu là để cầu siêu cho linh hồn người chết. Về sau, nghi lễ này được kết hợp với phong tục dân gian "thưởng rượu mùa thu" - trong xã hội nông nghiệp cổ đại, ngay sau vụ thu hoạch mùa thu vào tháng Bảy, người dân sẽ mang ngũ cốc mới về cúng tổ tiên. Dần dần, nghi lễ này phát triển thành lễ hội "thờ cúng ma".

Trong Phật giáo, có một câu chuyện về Mục Liên cứu mẹ mình: Để cứu mẹ mình khỏi địa ngục, Mục Liên đã tổ chức Lễ Vu Lan vào ngày 15 tháng 7 để dâng lễ vật cho các nhà sư và cuối cùng đã cứu được người mẹ quá cố của mình.

Nghi lễ "hiến tế mùa thu" cổ xưa của Nho giáo khiến tháng 7 trở thành thời điểm quan trọng để tỏ lòng hiếu thảo và tưởng nhớ tổ tiên.

Người xưa tin rằng năng lượng Âm đang phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ này và cần phải xoa dịu các vong linh lang thang bằng các lễ tế. Vì vậy, dân gian đã hình thành nên một nghi lễ hoàn chỉnh mang tên "Bốn Ngày Tế Lễ":

Ngày đầu tiên của năm mới: Nhà nhà mở cửa để cúng tổ tiên, bày hoa quả, hương, nến để đón chào tổ tiên.

Ngày thứ hai của Tết Nguyên đán: Các cửa hàng và văn phòng chính phủ tổ chức lễ tưởng niệm công cộng để xoa dịu những linh hồn vô gia cư.

Ngày 15: Vào ngày Lễ Vu Lan, người ta thả đèn sông để soi sáng con đường xuống âm phủ, đốt tiền giấy để cúng dường âm phủ.

Cuối tháng: Đóng cổng địa ngục và dâng lễ vật cho những người bị đày xuống địa ngục.

2. Những điều cấm kỵ tháng cô hồn

Những "Cấm kỵ tháng cô hồn" có vẻ bí ẩn này thực chất là kinh nghiệm sinh tồn của người xưa khi đối mặt với những rủi ro tự nhiên:

1. Khóa cửa vào lúc nửa đêm:

Lời khuyên " Không ra ngoài lúc 11 giờ đêm, không phơi quần áo lúc 12 giờ trưa "phản ánh thực tế là chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm có thể lên tới hơn 10°C vào thời điểm giao mùa hè thu. Cái lạnh ban đêm dễ xâm nhập cơ thể và gây bệnh, khiến người xưa lầm tưởng là "âm khí tấn công cơ thể". Phơi quần áo vào ban đêm có thể hấp thụ sương và sinh ra nấm mốc. Nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng quần áo ẩm ướt có thể chứa lượng vi khuẩn cao gấp 30 lần so với bình thường .

2. Cấm đi bộ gần nước:

Tháng 7 âm lịch trùng với mùa bão và lũ lụt trên sông, khiến số vụ tai nạn đuối nước tăng 15% so với bình thường. Điều cấm kỵ ở vùng nông thôn Quảng Tây, được gọi là "cấm hái khoai môn trên núi vào tháng 7", là một chiến thuật sinh tồn để phòng ngừa rắn độc tấn công.

3. Hãy cẩn thận khi vỗ vai ai đó và đừng nhìn lại:

Một cú vỗ nhẹ đột ngột vào vai có thể khiến nhịp tim và huyết áp tăng đột ngột trên 20mmHg ở người trung niên và người cao tuổi; quay đầu đột ngột khi nghe thấy tiếng động vào đêm khuya có thể gây tổn thương cột sống cổ. Người xưa giải thích điều này là "kích thích và dập tắt dương hỏa ở vai".

4. Không để đũa lên cơm, không để giày lên giường.

Đũa cắm trực tiếp vào cơm trông giống như nhang, và đầu giày ẩm ướt cọ vào giường sẽ sinh ra nấm mốc vượt quá 120.000/㎠ . Những mối nguy hại cho sức khỏe này đã trở thành điều cấm kỵ trong dân gian.

3. Sự va chạm giữa cổ đại và hiện đại: Khi truyền thống gặp khoa học

Với việc khám phá ra các nghiên cứu khoa học như "sự vướng víu lượng tử" và "neutrino", vật lý hiện đại và y học thần kinh đã giải mã được nhiều "hiện tượng huyền bí":

1. "Bóng đè" thực chất là tình trạng bóng đè , xảy ra do sự khác biệt về thời gian giữa lúc não thức giấc và lúc cơ phục hồi.

2. Ngã và co giật trong mơ là hiện tượng sinh lý do hệ thống lưới hoạt hóa bị rối loạn.

3. Nghiến răng vào ban đêm thực chất là một cách để giải tỏa lo lắng trong khi ngủ

Điều đáng suy ngẫm là tỷ lệ tử vong do tai nạn trong tháng 7 âm lịch vẫn cao hơn đáng kể so với các tháng khác , nhưng nguyên nhân chính không còn là "sự hỗn loạn lén lút" nữa mà là những yếu tố thực tế như biến đổi khí hậu đột ngột và hành vi bất cẩn.

Kết luận: Tiến về phía trước trong sự tôn kính

Những chiếc đèn lồng trên sông được thả vào đêm Lễ Vu Lan trôi dạt theo sóng nước, ánh lửa bập bùng phản chiếu lòng thành kính của người sống đối với vòng luân hồi. Khi đốt tiền giấy, chúng ta đốt để tưởng nhớ người đã khuất; khi tránh xa những con phố tối tăm, chúng ta bảo vệ sự an lành của chính mình.

Cốt lõi của phong tục truyền thống chưa bao giờ là sự sợ hãi, mà là sự chấp nhận thiên nhiên và trân trọng cuộc sống. Tránh ăn đồ sống và lạnh là một triết lý cổ xưa cho sức khỏe đường tiêu hóa, trong khi tôn kính người đã khuất và tưởng nhớ tổ tiên là biểu hiện hiện đại của lòng hiếu thảo.

Một chiếc đèn lồng trôi xuôi dòng sông, hàng ngàn mảnh tro giấy biến thành những chú bướm bay.

Người xưa không thấy được trăng hôm nay, nhưng trăng hôm nay đã từng chiếu sáng tâm hồn người xưa.

Như quẻ Khôn trong Kinh Dịch có nói: Đất ở thế Khôn, quân tử gánh vác thiên hạ bằng đức hạnh.

"Tháng ma" đã được lưu truyền qua hàng ngàn năm này cuối cùng cũng dạy chúng ta cách hòa giải với điều chưa biết và đón nhận cuộc sống dưới ánh mặt trời một cách mạnh mẽ hơn với sự kinh ngạc.

Minh Thanh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)