Nhiều người theo đạo Phật thường không có thói quen thắp hương món ăn chế biến có tỏi bởi đây là gia vị có mùi vị cay nồng và có chứa nhiều tố chất kích thích. Trong trường hợp bạn ăn quá nhiều tỏi sẽ khiến cơ thể phát ra mùi hôi, tính tình trở nên dễ nóng giận hơn, sẽ bị mọi người xa lánh dẫn đến không được thiện thần và bồ tát phù hộ.
Đối với những gia đình không theo đạo Phật, đa số mâm cúng gia tiên thường làm từ lễ mặn. Nhiều gia đình còn cho tỏi vào mâm cỗ cúng dâng lên các bậc bề trên nhưng cũng có gia đình không bỏ tỏi vào món ăn.
Thông thường, các mâm cỗ cúng mặn sẽ bao gồm 6 đĩa, 4 bát bao gồm bát miến, bát ninh măng, bát bóng, đĩa thịt gà, bát mọc, đĩa giò, thịt lợn, đĩa nem thính, chả thì bạn có thể thay bằng dưa, đĩa xào, bánh chưng, đĩa xôi và bát nước chấm. Số lượng món ăn có thể nhiều hơn tùy thuộc vào điều kiện tài chính của các gia đình.
Mâm cúng mặn sẽ có đầy đủ các loại vị từ vị cay của ớt, vị mặn của nước chấm, vị chua của đĩa dưa hành, vị ngọt của bánh. Mâm cỗ này thể hiện mong muốn của các gia đình mong một năm mới an lành, yên ấm, vận đen xua đi, đón nhận những điều may mắn về đến gia đình.
Vì vậy, có nên thắp hương món ăn có tỏi trên mâm cơm cúng gia tiên hay không còn phụ thuộc vào quan niệm của từng gia đình. Thế nhưng nếu muốn tâm lý yên tâm, tinh thần thoải mái hơn thì các gia đình không nên cho tỏi vào món ăn làm cơm cúng.
Đối với việc thờ Phật và thờ gia tiên, gia chủ cần tuyệt đối tránh xa những cúng phẩm có mùi hành tỏi. Nhưng nếu trên ban Thần Tài thì gia chủ cần đặt cả đĩa tỏi.
Trong văn hóa tâm linh thờ cúng của người Việt, tỏi là một trong những yếu tố rất được chú ý. Tỏi được cho là dùng để trừ ta ma, đạo chích. Tỏi có mùi hăng mạnh nồng không thanh tịnh. Thế nên với mỗi cúng phẩm ở ban thờ khác nhau thì gia chủ cần đặc biệt chú ý tới cúng phẩm tỏi.
Phật thánh kiêng tỏi
Trong các thuyết liên quan tới nhà Phật thì Phật dạy Phật tử cần tránh xa ngũ vị tân (tỏi, hành, hẹ, kiệu, hưng cừ). Đây là các loại gia vị cay nồng nóng, có mùi dễ kích động làm tính khí bị kích động và kích dục gây ra tà ý tà dâm tà kiến. Hơn nữa các gia vị này có mùi cay nồng không thanh tịnh cho việc tu hành. Do vậy nhiều người theo Phật giáo sẽ kiêng những gia vị này. Cũng bởi vì thế nên khi cúng Phật sẽ kiêng tất cả những món ăn có dính tới các gia vị này để đảm bảo sự thanh tịnh, tôn kính.
Các ban thờ thánh cũng kiêng tỏi vì tỏi cũng có mùi hăng nồng không thanh tịnh nên cũng không dâng lên ban thờ thần thánh khác.
Ban gia tiên kiêng hành tỏi
Trong thờ cúng gia tiên, hỏi tỏi là mùi vị cay nồng gây ô uế trên ban thờ. Hơn nữa theo thuyết dân gian tỏi, hành cay nồng là đuổi ma kỵ vong hồn. Do đó khi đặt hành tỏi, món ăn có hành tỏi lên ban thờ gia tiên tức là gia tiên không thể về an ngự, giống như dán bùa chống vào nhà. Bởi thế tỏi và những món ăn có vị tỏi không thể đặt lên cúng trên ban gia tiên. Đặt những món đồ này thắp hương gia tiên là bất kính với tổ tiên giống như việc khi thắp hương nhưng đóng kín tất cả các cửa không mở lối cho ông bà tổ tiên về ngự vậy.
*Thông tin chỉ mang tính tham khảo, chiêm nghiệm
Hoàng Mai (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)