Như có câu: “Hai con chim vào nhà, dù không giàu sang cũng có phúc”. Hai con chim ấy dùng để chỉ hai loài chim nào?

Từ bao đời nay, có rất nhiều câu nói phổ biến được lưu hành trên thị trường và phạm vi của chúng vô cùng rộng, bao gồm hầu hết các lĩnh vực sản xuất và đời sống hàng ngày của con người, bao gồm cả cơm ăn, áo mặc, nhà ở và phương tiện đi lại.

Người xưa thường nói: “Trời và người là một”. Đây là một quan niệm rất cao quý, khi dùng trong việc bảo vệ môi trường có nghĩa là con người và thiên nhiên chung sống hòa hợp.

Con người và môi trường hòa hợp và bổ sung cho nhau, điều này không chỉ thể hiện ở cách người xưa cải tạo môi trường tự nhiên mà còn ở thái độ của người xưa đối với sinh vật tự nhiên.

Hôm nay, câu nói mà chúng tôi muốn nói đến là một ví dụ điển hình nhất - “Hai con chim vào nhà, dù không giàu cũng có phúc”. Câu nói này có ý nghĩa gì? Bạn đang đề cập đến hai loài chim nào?

Ngày xưa, người ta thường bắt gặp nhiều loài chim, và một số loài được gán cho những ý nghĩa khác nhau, chẳng hạn như chim chích chòe có chữ phúc, dân gian gọi là chim cầu may, còn như quạ và cú, quạ và cú được dân gian coi là điềm gở.

Tất nhiên bây giờ một số loài chim đã trở nên hiếm gặp, ở vùng quê xưa, người ta nhìn lên trời thi thoảng thấy đại bàng bay lượn trên không, cảnh tượng thật ớn lạnh, lúc đó nhiều người lầm tưởng đó là đại bàng hay chim ưng. Đại bàng hay ưng ngỗng không bay quá thấp. Chúng là loài chim ăn thịt nhỏ được gọi là "Circinae", nhỏ hơn nhiều so với đại bàng và ăn các sinh vật nhỏ như rắn, chuột, chim và côn trùng ở nông thôn.

Gần nhà hơn, hai loại chim được nhắc đến trong câu nói này càng phổ biến, đó là chim én và chim sẻ.

Trước tiên hãy nói về những con én. Phần lớn các loài chim luôn giữ khoảng cách rất thận trọng với con người và không dám đến gần con người quá nửa bước, trong khi chim én là một lựa chọn thay thế trong số các loài chim, chúng làm ngược lại và xây tổ ngay dưới mái hiên của con người. Đó thực sự là "nơi nguy hiểm nhất là nơi an toàn nhất". Chim én là loài gần gũi nhất với con người, lòng tin của chúng đối với con người khiến người ta không làm tổn thương nó mà còn tôn trọng nó.

Tại sao nói chim én vào nhà sẽ thêm niềm vui dù không giàu có?

Chim én mang nhiều ý nghĩa tốt lành, sự trở lại của chim én tượng trưng cho sự trở lại của mùa xuân trên đất và là biểu tượng của sức sống và hy vọng. Chim én bay ngủ cùng nhau, vừa lao động vừa chim én bay cùng nhau, đó là biểu tượng của tình yêu không đổi thay.

Công việc và sự nghỉ ngơi của chim én rất gần gũi với con người lao động thời xưa vào lúc bình minh và hoàng hôn. Không lo đi xa về muộn, không sợ bay thấp người đánh. ”Chim én lao động không biết mệt mỏi để xây tổ, nuôi chim non, là biểu tượng của sự cần cù, siêng năng.

Tương truyền sau khi chim én về sẽ trở về như cũ. Mái hiên nhà có tục xây tổ là biểu tượng chim én không quên cội nguồn.

Chim én không chỉ hội tụ nhiều đức tính tốt đẹp của thế gian mà còn là loài chim có ích, thời xưa người ta trồng cây trước nhà và sau nhà, nếu chim én làm tổ thì có thể giảm sâu bệnh hại cây trồng rất hiệu quả.

Tiếp theo, hãy nói về chim sẻ.

Chim sẻ là một loài chim rất phổ biến, loại chim được gọi là "chim sẻ cây", đã có thời, chim sẻ bị "kỳ thị" và xếp vào "tứ ác", hễ thấy chim sẻ là nghĩ đến ăn trộm, thực tế chim sẻ là loại gia cầm có ích, có công lớn hơn trong việc tiêu diệt sâu bọ, nhiều trường hợp chim sẻ ăn trộm thức ăn khi vùng quê có ít côn trùng hơn vào những mùa nhất định.

Từ xa xưa, ở một số nơi có tục “cúng chim sẻ”, cứ đến ngày 19 tháng 2 âm lịch hàng năm người dân sẽ ra đồng rắc thức ăn cho chim sẻ.

Tương tự như vậy, chim sẻ có nhiều ý nghĩa đẹp, để chỉ sự thăng tiến và bay lên đều đặn. Sách cổ có ghi: “Kiếp chim lành, dữ phục họa, ta cũng làm quan”.

Tuy trong các tác phẩm văn học, chim sẻ không mang ý nghĩa “chí lớn” nhưng chim sẻ tuy nhỏ bé, vẹn toàn, lại còn tượng trưng cho sự giàu sang, vững chãi.

Chim sẻ là một trong những loài chim tò mò nhất trong số rất nhiều loài chim, chúng cũng là một trong số ít loài chim biết chia sẻ thức ăn. Khi một con chim sẻ chết, bạn đồng hành của nó sẽ rên rỉ và khóc, như hát cao và không chịu rời đi, chim sẻ là biểu tượng của sự đoàn kết, tình anh em và lòng trung thành.

Mỗi khi mùa đông và tháng mười hai âm lịch, thời tiết giá rét, hầu hết các loài chim di cư để tránh rét, nhưng chim sẻ vẫn bay ra tìm thức ăn dù giá rét khắc nghiệt, tượng trưng cho tinh thần không ngại gian khổ, khó khăn.

Hồ Yên (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)