Chỉ vài ngày nữa là đến Tết Thanh minh 2025: Giờ nào tốt nhất để tảo mộ?

Một năm có 24 tiết khí, đánh dấu sự thay đổi của thời tiết và sự luân chuyển của bốn mùa. Trong đó, Thanh minh là tiết khí thứ năm. Cái tên này thể hiện đặc trưng thời tiết trong giai đoạn: “thanh” nghĩa là trong trẻo, “minh” là sáng sủa - tượng trưng cho bầu trời quang đãng và mát mẻ.

Tiết Thanh minh đã in sâu vào tiềm thức và đời sống tinh thần của người Việt với câu thơ nổi tiếng trong Truyện Kiều của Nguyễn Du: “Thanh minh trong tiết tháng Ba/ Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh...”

Tiết Thanh minh nghĩa là khi trời mát mẻ quang đãng

Nếu lấy điểm Xuân phân làm gốc (khi kinh độ Mặt trời bằng 0°) thì tiết Thanh minh bắt đầu khi kinh độ Mặt trời đạt 15°. Tiết này đến sau ngày Lập xuân 45 ngày, sau Đông chí 105 ngày. Theo quy ước, tiết Thanh minh thường bắt đầu vào khoảng ngày 4-5/4 và kết thúc vào khoảng 20-21/4 Dương lịch, tương ứng tháng 3 Âm lịch.

Người xưa chọn ngày đầu tiên của tiết Thanh minh để làm Tết Thanh minh - tức là ngày 4 hoặc 5/4 Dương lịch. Ngày này thay đổi theo từng năm. Trong năm 2025, Tết Thanh minh rơi vào ngày 4/4 Dương lịch, tức thứ Sáu ngày 7/3 Âm lịch.

Tảo mộ ngày, giờ nào là tốt trong Tết Thanh Minh 2025?

Người dân đi tảo mộ dịp Tết Thanh minh

Mặc dù Tết Thanh minh năm 2025 diễn ra vào ngày 4/4, nhưng nhiều người vẫn lựa chọn ngày tảo mộ dựa trên yếu tố phong thủy, lịch âm và ngày hoàng đạo.

Theo đó, ngày 5/4 được xem là thời điểm tốt nhất để tảo mộ. Đây là ngày hoàng đạo, thời tiết thuận lợi, rất phù hợp để tiến hành các nghi thức tưởng nhớ tổ tiên.

Ngoài ra, các ngày 6/4 và 7/4 cũng được nhiều người lựa chọn vì đều là ngày lành, thuận tiện cho việc di chuyển và tổ chức lễ nghi.

Giờ nên chọn

Giờ Thìn (7h-9h sáng) và Giờ Tỵ (9h-11h trưa): Thời tiết dịu nhẹ, ánh sáng đầy đủ, thuận tiện cho việc đi lại và cúng bái.

Giờ Mùi (13h-15h chiều): Nếu đi vào buổi chiều, đây là khoảng thời gian hợp lý vì nắng đã dịu, tránh được thời điểm oi bức.

Giờ nên tránh

Giờ Ngọ (11h-13h trưa): Là thời điểm mặt trời lên cao nhất, dương khí mạnh, không phù hợp với các hoạt động tâm linh.

Các giờ xung khắc: Cần tránh theo tuổi của người chủ lễ (thường là con trai trưởng), để không phạm phải giờ xấu, ảnh hưởng đến việc cúng lễ.

Tóm lại, giờ Thìn và giờ Tỵ là hai khung giờ lý tưởng nhất cho việc tảo mộ vì thời tiết dễ chịu và thuận tiện cho các hoạt động ngoài trời.

Chi tiết mâm cúng Tết Thanh minh

Mâm cúng Tết Thanh minh thường được chuẩn bị chu đáo để dâng lên tổ tiên, thể hiện lòng thành kính của con cháu

Tùy vào từng vùng miền và điều kiện của mỗi gia đình, mâm cúng có thể khác nhau.

Đối với mâm cúng Tết Thanh minh ngoài mộ thì có thể là lễ chay hoặc lễ mặn. Các lễ vật gồm: Hương, đèn, chè, rượu, nước, trầu cau, tiền vàng, hoa quả. Mâm cỗ gồm những món như xôi đậu, chè, rượu, thịt heo, chân giò, gà luộc… Nếu ngoài mộ có nhiều bát hương thì bát nào cũng phải thắp hương. Riêng lễ vật đặt trên bàn có thể chung.

Đối với mâm cúng Tết Thanh minh tại nhà thì không yêu cầu lễ vật cầu kỳ. Đối với mâm cúng mặn, có thể chuẩn bị một số món ăn như xôi, gà luộc, canh măng, các món xào…. hoặc có thể chuẩn bị mang cứng chay.

Nếu gia đình bạn không nấu cỗ cúng Tết Thanh minh thì có thể thắp hương với trái cây tươi, trà, một ít bánh, kẹo để tỏ lòng biết ơn với tổ tiên.

Nghi thức cúng lễ

Khi làm lễ tại mộ, gia chủ sắp xếp đồ cúng. Hoa quả và tiền vàng có thể đặt chung, còn lễ mặn nên đặt riêng. Sau đó, thắp hương (1 hoặc 3 nén, tránh 2 nén) và vái ba lần để mời thổ công, thổ địa rồi mới mời gia tiên.

Sau khi hương cháy được khoảng 2/3, gia đình dọn dẹp khu lăng mộ, tiến hành tạ lễ, hóa vàng, xin lộc và ra về.

Đối với lễ cúng tại gia, cần lưu ý dọn dẹp nhà cửa, nhất là bàn thờ gia tiên cho gọn gàng, sạch sẽ; chuẩn bị mâm cúng để cúng sau khi về từ lễ ngoài mộ; thắp hương khấn vái với thái độ thành tâm, nghiêm túc - tương tự như các dịp cúng lễ khác trong năm.

* Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm

H.Mai (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)