Một mặt, bạn hiểu rằng đó là vì họ quan tâm đến gia đình. Nhưng mặt khác, bạn lại cảm thấy áp lực, thậm chí ngột ngạt. Bạn đã từng cố gắng nhẫn nhịn, chiều theo ý họ, nhưng rồi lại nhận ra khoảng cách giữa bạn và họ ngày càng lớn.
Và bạn không khỏi tự hỏi, tại sao người lớn tuổi đáng ra phải được kính trọng, lại dần bị xa lánh? Thực ra, nguyên nhân sâu xa nằm ở sáu chữ: Ham muốn kiểm soát quá mạnh.
1. Vì sao người già có ham muốn kiểm soát mạnh lại thường không được tôn trọng?
Có thể bạn đã dành rất nhiều tình cảm và sự chăm sóc cho một người lớn tuổi nào đó, nhưng càng chăm sóc, mối quan hệ lại càng căng thẳng, và bạn thậm chí cảm thấy "khó thở" khi ở gần họ.
Nhiều người già luôn muốn kiểm soát mọi chuyện, từ những điều lớn lao đến những chuyện vụn vặt nhất (Ảnh minh họa)
Mấu chốt không nằm ở việc bạn đã làm bao nhiêu cho họ, mà là ở chỗ họ có buông tay để bạn tự do sống cuộc đời của mình không.
Nhiều người già, vì bất an, vì không muốn đánh mất vai trò của mình trong gia đình, hoặc đơn giản là do thói quen lâu năm, nên luôn muốn kiểm soát mọi chuyện, từ những điều lớn lao đến những chuyện vụn vặt nhất.
Họ tin rằng, vì mình "nhiều tuổi hơn", nên có quyền đưa ra quyết định và yêu cầu mọi người làm theo. Họ không nhận ra rằng con cái đã trưởng thành, gia đình cũng cần sự tự do và không gian riêng. Và chính sự can thiệp, kiểm soát thái quá đó lại là thứ khiến mọi người dần xa cách họ.
2. Ham muốn kiểm soát quá mạnh phản ánh sự thiếu an toàn và lòng tin
Nhiều người già kiểm soát mạnh thực ra đang che giấu sự bất an trong lòng. Họ không tin tưởng vào lựa chọn của con cái, cho rằng chỉ có mình mới "làm đúng".
Bạn nhượng bộ, chiều ý họ bao nhiêu, họ lại càng đòi hỏi nhiều hơn bấy nhiêu bởi vì trong sâu thẳm, họ sợ bị bỏ rơi, sợ không còn giá trị. Càng kiểm soát, họ càng cảm thấy mình "còn vai trò", còn "tiếng nói" trong gia đình.
Nhưng điều nghịch lý là, chính vì kiểm soát quá mức, họ lại khiến người thân cảm thấy mệt mỏi và xa lánh. Bạn chỉ mong được sống một cuộc sống bình thường, nhưng họ lại đòi hỏi bạn phải xoay quanh họ, khiến tình cảm dần trở nên gượng ép.
3. Người già kiểm soát mạnh không biết cách trao cho con cái quyền tự lập
Dù con cái đã trưởng thành, lập gia đình, nhiều người già vẫn cư xử như thể mình có quyền can thiệp mọi quyết định. Bạn từng trải qua điều này chưa?
Khi bạn lên kế hoạch đi du lịch, họ hỏi dồn dập: "Đi đâu? Bao giờ về? Sao lại chọn chỗ đó?
Bạn biết họ lo lắng cho bạn. Nhưng sự lo lắng ấy, nếu biến thành áp đặt, thì sẽ khiến bạn cảm thấy nghẹt thở. Họ không hiểu rằng, tình yêu thương thực sự phải đi kèm với sự tôn trọng quyền tự chủ của con cái.
4. Làm thế nào để đối mặt với người già có ham muốn kiểm soát mạnh mà không tổn thương tình cảm?
Muốn duy trì quan hệ hòa hợp, bạn cần tìm ra cách vừa chăm sóc cảm xúc của họ, vừa bảo vệ không gian sống của mình:
Thiết lập ranh giới rõ ràng
Điều quan trọng nhất cần học khi đối phó với người lớn tuổi thích kiểm soát là đặt ra ranh giới. Bạn không cần phải tuân thủ mọi yêu cầu của họ, cũng không cần phải chiều theo mong muốn kiểm soát của họ quá mức.
Bạn có thể lựa chọn thể hiện rõ ràng nhu cầu sống tự lập của mình trong khi vẫn tôn trọng họ. Hãy nói với họ rằng bạn có kế hoạch và không gian riêng, cảm ơn họ đã quan tâm, nhưng cũng hy vọng họ có thể tôn trọng sự lựa chọn của bạn.
Giao tiếp một cách lý trí và tránh cảm xúc
Khi giao tiếp với người lớn tuổi thích kiểm soát, hãy cố gắng giữ bình tĩnh và lý trí, và đừng để cảm xúc chi phối phán đoán của bạn. Tránh tranh cãi vô nghĩa, vì giao tiếp quá cảm xúc thường làm trầm trọng thêm xung đột. Bạn có thể sử dụng giọng điệu bình tĩnh để giúp họ hiểu được vị trí và nhu cầu của mình.
Đồng hành với khoảng cách thích hợp
Bạn không thể hoàn toàn tránh xa người lớn tuổi chỉ vì muốn tránh xung đột. Cần có sự đồng hành và chăm sóc phù hợp, nhưng chúng ta phải học cách giữ khoảng cách vừa phải và không tạo cơ hội cho họ can thiệp quá mức.
Mang lại cho họ sự an toàn về mặt tình cảm
Mặc dù người lớn tuổi có thể biểu hiện hành vi kiểm soát quá mức, bạn cũng cần hiểu rằng hành vi của họ xuất phát từ nhu cầu an toàn. Bạn có thể mang lại cho họ sự thoải mái về mặt cảm xúc thông qua hành động, chẳng hạn như gọi điện thường xuyên để thể hiện sự quan tâm và tình yêu thương, đồng thời giúp họ xóa bỏ nỗi cô đơn bên trong.
Hiểu và giữ vững lập trường
Khi đối mặt với những người lớn tuổi quá kiểm soát, bạn có thể cố gắng hết sức để hiểu tâm lý của họ, nhưng không có nghĩa là bạn phải sống dưới sự kiểm soát của họ. Bạn cần phải tuân thủ ranh giới của mình và duy trì lối sống độc lập trong khi vẫn có thể chăm sóc họ về mặt tình cảm. Chỉ bằng cách này, bạn mới có thể thiết lập được mối quan hệ hài hòa, chăm sóc được nhu cầu tình cảm của người cao tuổi trong khi vẫn giữ được không gian riêng của mình.
Dương Huyền (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)