Danh mục

Tiết lộ gây sốc về thực phẩm chức năng của người trong cuộc

Thứ tư, 16/10/2013 08:44

Thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) phát triển rất nhanh trong những năm qua.

"Nếu nói là một đơn thuốc thì bác sĩ chỉ kê thuốc ở trong đó thôi, dĩ nhiên TPCN không phải là thuốc. Tuy nhiên, xét về khía cạnh hướng dẫn người bệnh thì bác sĩ hoàn toàn được ghi vào đó những loại thực phẩm và những thứ không phải là thuốc. Do đó, việc cấm bác sĩ khuyên người bệnh sử dụng TPCN là bất hợp lý.", PGS. TS Trần Đáng nói.


Ảnh minh họa.

Thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) phát triển rất nhanh trong những năm qua. Nếu như năm 2000 cả nước mới chỉ có khoảng 13 sản phẩm thực phẩm chức năng, thì đến giờ con số này đã tăng lên gấp hơn 300 lần với hơn 5.500 sản phẩm. Vì TPCN không phải là thuốc nên không chiụ sự quản lý của Bộ Y tế, điều này đã dẫn đến việc xuất hiện nhiều bất cập: Người tiêu dùng phải mua TPCN với giá trên trời, quảng cáo quá mức công năng, sự lập lờ trong cách ghi nhãn mác…

PV Người đưa tin đã có cuộc trò chuyện với PGS.TS Trần Đáng, chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng về những bất cập nêu trên.

- Không ít người dân lầm tưởng TPCN là một loại thuốc chữa bệnh. Xin ông cho biết những công dụng của thực phẩm chức năng? 

- Một số loại TPCN được quảng cáo quá mức, không đúng tác dụng thực, khiến người tiêu dùng nghĩ TPCN có thể chữa khỏi bệnh, thậm chí chữa cả ung thư. Tôi khẳng định, TPCN chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị, phòng ngừa bệnh tật, chứ không thể thay thế được thuốc điều trị bệnh. Tất nhiên, khía cạnh phòng ngừa bệnh rất hữu ích, vì trong xã hội hiện đại có nhiều bệnh mãn tính mà nguyên nhân là do ăn uống, làm việc, sinh hoạt không khoa học. TPCN có tác dụng bổ khuyết những vấn đề này để phòng bệnh.

Thực phẩm chức năng hoạt động theo 3 cơ chế. Thứ nhất, tăng cường sức khỏe, tăng khả năng miễn dịch.

Thứ hai, bản thân TPCN có một số hoạt chất tác động trực tiếp vào các nguyên nhân gây bệnh. Chẳng hạn, chất asom trong tinh dầu thông đỏ tiêu diệt các tế bào ung thư, chát eriduit trong các sản phẩm thực vật hỗ trợ tăng sức đề kháng, kháng vi khuẩn và vi-rút, làm giảm mỡ máu, giảm đường máu.

Thứ ba, TPCN làm giảm tác dụng phụ và những tai biến của tân dược. Ví dụ, người nào điều trị ung thư bằng hóa chất và xạ trị thì các hóa chất xạ trị đó không chỉ tiêu diệt tế bào ung thư mà còn tiêu diệt cả tế bào non bình thường, gây rụng tóc, rụng lông, viêm niêm mạc dạ dày… TPCN sẽ làm tăng hiệu quả của tân dược, hỗ trợ tiêu diệt tế bào ung thư hoặc hỗ trợ tấn công các nguyên nhân gây bệnh

Đến nay, chưa có một tổ chức quốc tế nào đươc ra định nghĩa đầy đủ về TPCN. Mặc dù chưa có một định nghĩa thống nhất quốc tế nhưng thuật ngữ TPCN đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Thực phẩm chức năng nằm ở giới hạn thực phẩm và thuốc. Nó khác thuốc ở chỗ nhà sản xuất công bố trên nhãn sản phẩm là thực phẩm, đảm bảo chất lượng về vệ sinh an toàn sức khỏe, trong khi đó thuốc được công bố là thuốc có tác dụng chữa bệnh, có công dụng, liều dùng và chống chỉ định. 

- Sự phát triển như vũ bão của các sản phẩm thực phẩm chức năng hiện nay khiến cơ quan chức năng đối mặt với những khó khăn gì, thưa ông?

- Sự phát triển quá nhanh của thực phẩm chức năng đã gây ra nhiều thách thức cho cơ quan nhà nước. Hiện nay hành lang pháp lý về quản lý thực phẩm chức năng tại Việt Nam chưa rõ ràng, dẫn đến những bất cập và nhiều nguy cơ. 

Thứ nhất là việc quảng cáo trên truyền hình, nhiều sản phẩm đăng quảng cáo không đúng sự thật, khiến người tiêu dùng lầm tưởng đây là một sản phẩm có thể chữa được bách bệnh, là thần dược. Có khá nhiều quảng cáo không theo quy định của cục thực phẩm về kiểm duyệt.

Ví dụ như có quảng cáo thực phẩm chức năng chữa bệnh tiểu đường, bệnh gút tận gốc, chữa được ung thư là chưa chính xác. Bởi thực phẩm chức năng chỉ là sản phẩm hỗ trợ, làm giảm nguy cơ bệnh tật chứ không chữa được bệnh tận gốc.

Thứ hai, hiện nay có nhiều sản phẩm được lưu hành trên thị trường tuy nhiên chưa được đánh giá về chất lượng, an toàn và hiệu quả. Chẳng hạn như một số loại rượu tự sản xuất, chế biến, không công bố tiêu chuẩn chất lượng vẫn được bày bán ở các nhà hàng như rượu bổ, rượu thuốc.

Để công tác kiểm nghiệm, giám sát được chặt chẽ hơn, Trung tâm kiểm nghiệm về thực phẩm chức năng của Hiệp hội TPCN đã được thành lập. Trung tâm đã kiểm nghiệm, phát hiện và xử lý nhiều sản phẩm như thực phẩm chức năng quảng cáo chữa tận gốc bệnh tiểu đường do một cơ sở của Việt Nam sản xuất, thực phẩm chức năng chữa được ung thư... không đúng sự thật, các hoạt chất thành phần không đủ. 

- Giá nhiều loại thực phẩm chức năng hiện nay đang ở mức quá cao. Ông có thể cho biết nguyên nhân của tình trạng này?

- Giá thực phẩm chức năng đắt một phần là do công nghệ sản xuất đòi hỏi công nghệ sản xuất thuốc với nhiều trang thiết bị hiện đại, tiên tiến. Thêm vào đó, việc phải chịu mức thuế cao, từ 25-30% (chiếm tới 1/3 giá trị của sản phẩm) và lợi nhuận của nhà bán hàng quá cao. Đó là những nguyên nhân đẩy giá thành của sản phẩm này lên cao.

Theo tôi được biết, chẳng hạn như có một sản phẩm thực phẩm chức năng bán tại Budapest (Hungary) có giá trị tương đương là 300.000 đồng. Song khi về đến Việt Nam, qua các khâu thuế và nhà phân phối, sản phẩm này đã “đội giá” lên tới mức gần 2 triệu đồng.

PGS.TS Trần Đáng khẳng định: "TPCN chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị, phòng ngừa bệnh tật, chứ không thể thay thế được thuốc điều trị bệnh".

- Hiện, còn nhiều bất cập trong quản lý giá TPCN. Làm thế nào để người dân có thể mua được TPCN đúng với giá trị thực của chúng, thưa ông?

- Giá nhiều loại TPCN hiện quá cao so với giá trị thực của chúng nên đã hạn chế người tiêu dùng, đặc biệt là những người có thu nhập thấp. Do đó, Nhà nước cần có chính sách giảm thuế, đồng thời có cơ chế giám sát chặt chẽ giá thành, giá bán các loại sản phẩm TPCN.

- Trên thị trường có quá nhiều loại TPCN trôi nổi, ông đánh giá thế nào về điều này?

- Bộ Y tế đang hướng tới việc ban hành một thông tư về quản lý TPCN, chúng tôi hy vọng thông tư này sẽ phù hợp với điều kiện Việt Nam và thế giới.

Có thông tư rồi, Nhà nước cũng cần kiện toàn lực lượng quản lý ở cấp tỉnh, huyện và cơ sở, đồng thời phải có lực lượng thanh tra chuyên ngành, với đội ngũ cán bộ am hiểu sâu về TPCN thì mới kiểm tra được. Tôi thấy hiện nay, nhiều khi cán bộ đi kiểm tra, họ thường đọc sai thành phần ghi trên nhãn sản phẩm thực phẩm chức năng, vì trình độ của họ về lĩnh vực này rất hạn chế, dẫn đến hiện tượng cán bộ thanh tra tự ý xử lý, kết luận, góp phần gây “loạn” thị trường TPCN.

- Bộ Y tế cấm bác sĩ kê TPCN vào đơn thuốc. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

- Nếu nói là một đơn thuốc thì bác sĩ chỉ kê thuốc ở trong đó thôi, dĩ nhiên TPCN không phải là thuốc. Tuy nhiên, xét về khía cạnh hướng dẫn người bệnh thì bác sĩ không chỉ ghi đơn thuốc, mà còn ghi những lời dặn dò vào sổ khám chữa bệnh như chế độ ăn uống, sinh hoạt… như vậy, ở phần này bác sĩ hoàn toàn được ghi vào đó những loại thực phẩm và những thứ không phải là thuốc. Do đó, việc cấm bác sĩ khuyên người bệnh sử dụng TPCN là bất hợp lý.

- Việc ngộ nhận về tác dụng của thực phẩm chức năng dân đến những nguy cơ gì và ông có lời khuyên nào cho người tiêu dùng?

Người tiêu dùng chưa hiểu hết về thực phẩm chức năng có thể dẫn đến nguy cơ tiền mất tật mang. Vì vậy, giải pháp tốt nhất là người sử dụng sản phẩm nên hỏi các chuyên gia tư vấn trực tiếp, hoặc hỏi cơ quan chức năng kiểm duyệt về các sản phẩm thực phẩm chức năng và loại sản phẩm định mua. Với những người bán hàng đa cấp nên hỏi họ để hiểu thông tin xem sản phẩm đó đã được kiểm định và thử nghiệm lâm sàng chưa.

Xin cảm ơn ông!

nguoiduatin.vn

Tin được quan tâm

Hơn 2 tháng nữa, hàng triệu người chuẩn bị nhận được khoản tiền tăng gấp 4 lần hiện tại ngoài lương hưu hằng tháng

Sắp tới khi người lao động nghỉ hưu, người lao động sẽ nhận được một khoản trợ cấp một lần ngoài lương hưu hàng tháng,...
Kiến thức 3 ngày, 11 giờ trước

Chuẩn bị bầu Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố theo quy định mới nhất năm 2025 như thế nào?

Nắm bắt hướng dẫn và quy định mới giúp việc bầu Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố diễn ra nhanh chóng, hiệu quả hơn....
Kiến thức 4 ngày, 20 giờ trước

Chỉ ít ngày nữa, người dân phải dùng sang Căn cước không được dùng Căn cước công dân, đúng không?

Thông tin từ 15/5/2025, người dân buộc phải cấp đổi căn cước công dân sang căn cước là không đúng. Chỉ ai chủ động muốn...
Kiến thức 2 ngày, 10 giờ trước

Từ ngày 1/7/2025, thành phố nhỏ nhất Việt Nam dự kiến sẽ bị 'xóa tên' khỏi bản đồ hành chính

Theo dự kiến chỉ chưa đầy 3 tháng nữa, thành phố có diện tích nhỏ nhất Việt Nam với diện tích 44,94km2 sẽ bị xóa...
Kiến thức 4 ngày, 1 giờ trước

Bồn cầu đóng cặn vàng khè: Chỉ bạn 4 cách không cần tốn công cọ rửa cũng sạch bong

Chỉ cần vài phút sử dụng nguyên liệu dễ kiếm bạn có thể vệ sinh bồn cầu sạch sẽ, sáng loáng.
Làm sao 3 ngày, 23 giờ trước

4 con giáp nào sẽ ngày càng giàu có từ cuối tháng 4 đến tháng 5, gia đình sung túc, cuộc sống sung túc?

Từ cuối tháng 4 đến tháng 5 năm 2025, theo tử vi, có 4 con giáp được dự đoán sẽ gặp nhiều may mắn về...
Đời sống số 3 ngày, 22 giờ trước

Tin cùng mục

Việc trẻ chậm phát triển thực ra có liên quan mật thiết đến vấn đề này: 90% phụ huynh không chú ý đến 'bãi mìn' chiều cao

Sau một đợt bệnh kéo dài như cúm, virus, dị ứng,... nhiều trẻ em trở thành “bình thuốc di động”. Tuy không còn triệu chứng...
Chăm sóc sức khỏe 5 phút trước

Uống nước mật ong vào buổi sáng hay buổi tối tốt hơn?

Khi thảo luận về chủ đề "Uống mật ong vào buổi sáng hay buổi tối tốt hơn?", trước tiên chúng ta cần hiểu rằng mật...
Chăm sóc sức khỏe 2 giờ, 1 phút trước

Làm thế nào để không mắc ung thư suốt đời? Bác sĩ ung bướu tổng kết: 4 điểm này nhiều người chưa làm được

Thực tế cho thấy, 4 nguyên tắc đơn giản nhưng dễ bị bỏ qua, giúp giảm đáng kể nguy cơ ung thư. Cùng tham khảo...
Chăm sóc sức khỏe 11 giờ, 28 phút trước

Chỉ số IQ của trẻ được thừa hưởng từ cha hay mẹ? Sự thật có thể khác với những gì bạn nghĩ

Trí thông minh của trẻ em luôn là vấn đề được các bậc cha mẹ quan tâm. Vậy sự thật là thế nào, hãy cùng...
Chăm con 19 giờ, 55 phút trước

Loại nông sản xuất khẩu sang Mỹ thu về hơn 10.000 tỷ/năm là vị thuốc quý, bị người Việt lãng quên, thậm chí dùng ít hơn cả mì chính

Trong khi hồ tiêu Việt Nam thống trị thị trường xuất khẩu toàn cầu, mang về hàng tỷ đô la mỗi năm, ít ai biết...
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 14 giờ trước

Loại rau này bổ hơn thịt, tốt hơn thuốc, cắm vào đất là mọc như cỏ dại nhưng ít người ăn

Dù được xem là cây gia vị nhưng là loại rau phổ biến, dễ trồng, dễ ăn. Nó được mệnh danh là “rau trường thọ”...
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 19 giờ trước

Tin mới cập nhật

Việt Nam lần đầu tiên có dự án 'siêu lớn' ngang tầm thế giới, do chính người Việt thực hiện

Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel) vừa chính thức khởi công xây dựng Trung tâm Dữ liệu (TTDL) và Nghiên cứu...
Kiến thức 4 phút trước

Chú ý: Những cái tên bị cấm khai sinh ở Việt Nam, sai phạm có thể bị phạt đến 5 triệu đồng

Việc đặt tên cho con vô cùng quan trọng nên các bậc phụ huynh cần hết sức cẩn thận. Nếu cố tình đặt cho con...
Kiến thức 3 phút trước

Quả nhàu có gì hot mà đang gây bão tiktok? Những người nào nên hạn chế ăn quả nhàu?

Cây nhàu mọc khá nhiều ở vùng Đông Nam Bộ và Tây Nguyên nước ta. Hầu như tất cả bộ phận trên loại cây đều...
Kiến thức 6 phút trước

Quy định mới nhất về tốc độ tối đa của ô tô, xe máy, người dân cần nắm rõ để tránh bị phạt

Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã ban hành Thông tư 38/2024/TT-BGTVT, quy định chi tiết về tốc độ và khoảng cách an toàn của...
Kiến thức 7 phút trước

Ly hôn ảnh hưởng thế nào đến mối quan hệ của trẻ trong tương lai: Tổn thương hay giải thoát?

Ngày nay, việc cha mẹ ly hôn dường như đã trở thành một hiện tượng phổ biến. Mỗi khi chủ đề này được đưa ra,nhiều...
Tâm sự 27 phút trước

Địa phương nào 'soán ngôi' tỉnh lớn nhất Việt Nam sau sáp nhập?

Theo đề án tái cơ cấu đơn vị hành chính vừa được phê duyệt, tỉnh Lâm Đồng sẽ trở thành địa phương có diện tích...
Kiến thức 28 phút trước

Cách tìm tổ rết tại nhà

Việc tìm tổ rết trong nhà bạn đòi hỏi phải tìm kiếm một cách có hệ thống dựa trên thói quen và sở thích về...
Kiến thức 54 phút trước

Kinh nghiệm đúc kết: “Ba nơi không treo đồng hồ, có thể khỏe mạnh và giàu có”. Ba nơi nào trong nhà không được treo đồng hồ

“Nếu bạn không treo đồng hồ ở ba nơi, cuộc sống của bạn sẽ ngày càng giàu có hơn”. Là ba địa điểm nào? Câu...
Kiến thức 1 giờ, 22 phút trước

Sao Việt 1/5: Diễn viên Trần Lượng phim 'Dốc tình' qua đời; Vợ cũ Hoài Lâm chính thức tái hôn

Tin sao Việt 1/5/2025: Diễn viên Trần Lượng, được biết đến qua các bộ phim "Dốc tình", "Những nẻo đường phù sa" qua đời ở...
Chuyện làng sao 2 giờ, 52 phút trước

Tuyển sinh 2025: Ngành học nào 'lên ngôi'?

Hiện đang là thời điểm tuyển sinh đại học năm 2025-2026, nhiều trường đại học đã thông báo mở thêm các ngành học mới nhằm...
Kiến thức 2 giờ, 4 phút trước