Danh mục

Tiết lộ gây sốc về thực phẩm chức năng của người trong cuộc

Thứ tư, 16/10/2013 08:44

Thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) phát triển rất nhanh trong những năm qua.

"Nếu nói là một đơn thuốc thì bác sĩ chỉ kê thuốc ở trong đó thôi, dĩ nhiên TPCN không phải là thuốc. Tuy nhiên, xét về khía cạnh hướng dẫn người bệnh thì bác sĩ hoàn toàn được ghi vào đó những loại thực phẩm và những thứ không phải là thuốc. Do đó, việc cấm bác sĩ khuyên người bệnh sử dụng TPCN là bất hợp lý.", PGS. TS Trần Đáng nói.


Ảnh minh họa.

Thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) phát triển rất nhanh trong những năm qua. Nếu như năm 2000 cả nước mới chỉ có khoảng 13 sản phẩm thực phẩm chức năng, thì đến giờ con số này đã tăng lên gấp hơn 300 lần với hơn 5.500 sản phẩm. Vì TPCN không phải là thuốc nên không chiụ sự quản lý của Bộ Y tế, điều này đã dẫn đến việc xuất hiện nhiều bất cập: Người tiêu dùng phải mua TPCN với giá trên trời, quảng cáo quá mức công năng, sự lập lờ trong cách ghi nhãn mác…

PV Người đưa tin đã có cuộc trò chuyện với PGS.TS Trần Đáng, chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm chức năng về những bất cập nêu trên.

- Không ít người dân lầm tưởng TPCN là một loại thuốc chữa bệnh. Xin ông cho biết những công dụng của thực phẩm chức năng? 

- Một số loại TPCN được quảng cáo quá mức, không đúng tác dụng thực, khiến người tiêu dùng nghĩ TPCN có thể chữa khỏi bệnh, thậm chí chữa cả ung thư. Tôi khẳng định, TPCN chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị, phòng ngừa bệnh tật, chứ không thể thay thế được thuốc điều trị bệnh. Tất nhiên, khía cạnh phòng ngừa bệnh rất hữu ích, vì trong xã hội hiện đại có nhiều bệnh mãn tính mà nguyên nhân là do ăn uống, làm việc, sinh hoạt không khoa học. TPCN có tác dụng bổ khuyết những vấn đề này để phòng bệnh.

Thực phẩm chức năng hoạt động theo 3 cơ chế. Thứ nhất, tăng cường sức khỏe, tăng khả năng miễn dịch.

Thứ hai, bản thân TPCN có một số hoạt chất tác động trực tiếp vào các nguyên nhân gây bệnh. Chẳng hạn, chất asom trong tinh dầu thông đỏ tiêu diệt các tế bào ung thư, chát eriduit trong các sản phẩm thực vật hỗ trợ tăng sức đề kháng, kháng vi khuẩn và vi-rút, làm giảm mỡ máu, giảm đường máu.

Thứ ba, TPCN làm giảm tác dụng phụ và những tai biến của tân dược. Ví dụ, người nào điều trị ung thư bằng hóa chất và xạ trị thì các hóa chất xạ trị đó không chỉ tiêu diệt tế bào ung thư mà còn tiêu diệt cả tế bào non bình thường, gây rụng tóc, rụng lông, viêm niêm mạc dạ dày… TPCN sẽ làm tăng hiệu quả của tân dược, hỗ trợ tiêu diệt tế bào ung thư hoặc hỗ trợ tấn công các nguyên nhân gây bệnh

Đến nay, chưa có một tổ chức quốc tế nào đươc ra định nghĩa đầy đủ về TPCN. Mặc dù chưa có một định nghĩa thống nhất quốc tế nhưng thuật ngữ TPCN đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Thực phẩm chức năng nằm ở giới hạn thực phẩm và thuốc. Nó khác thuốc ở chỗ nhà sản xuất công bố trên nhãn sản phẩm là thực phẩm, đảm bảo chất lượng về vệ sinh an toàn sức khỏe, trong khi đó thuốc được công bố là thuốc có tác dụng chữa bệnh, có công dụng, liều dùng và chống chỉ định. 

- Sự phát triển như vũ bão của các sản phẩm thực phẩm chức năng hiện nay khiến cơ quan chức năng đối mặt với những khó khăn gì, thưa ông?

- Sự phát triển quá nhanh của thực phẩm chức năng đã gây ra nhiều thách thức cho cơ quan nhà nước. Hiện nay hành lang pháp lý về quản lý thực phẩm chức năng tại Việt Nam chưa rõ ràng, dẫn đến những bất cập và nhiều nguy cơ. 

Thứ nhất là việc quảng cáo trên truyền hình, nhiều sản phẩm đăng quảng cáo không đúng sự thật, khiến người tiêu dùng lầm tưởng đây là một sản phẩm có thể chữa được bách bệnh, là thần dược. Có khá nhiều quảng cáo không theo quy định của cục thực phẩm về kiểm duyệt.

Ví dụ như có quảng cáo thực phẩm chức năng chữa bệnh tiểu đường, bệnh gút tận gốc, chữa được ung thư là chưa chính xác. Bởi thực phẩm chức năng chỉ là sản phẩm hỗ trợ, làm giảm nguy cơ bệnh tật chứ không chữa được bệnh tận gốc.

Thứ hai, hiện nay có nhiều sản phẩm được lưu hành trên thị trường tuy nhiên chưa được đánh giá về chất lượng, an toàn và hiệu quả. Chẳng hạn như một số loại rượu tự sản xuất, chế biến, không công bố tiêu chuẩn chất lượng vẫn được bày bán ở các nhà hàng như rượu bổ, rượu thuốc.

Để công tác kiểm nghiệm, giám sát được chặt chẽ hơn, Trung tâm kiểm nghiệm về thực phẩm chức năng của Hiệp hội TPCN đã được thành lập. Trung tâm đã kiểm nghiệm, phát hiện và xử lý nhiều sản phẩm như thực phẩm chức năng quảng cáo chữa tận gốc bệnh tiểu đường do một cơ sở của Việt Nam sản xuất, thực phẩm chức năng chữa được ung thư... không đúng sự thật, các hoạt chất thành phần không đủ. 

- Giá nhiều loại thực phẩm chức năng hiện nay đang ở mức quá cao. Ông có thể cho biết nguyên nhân của tình trạng này?

- Giá thực phẩm chức năng đắt một phần là do công nghệ sản xuất đòi hỏi công nghệ sản xuất thuốc với nhiều trang thiết bị hiện đại, tiên tiến. Thêm vào đó, việc phải chịu mức thuế cao, từ 25-30% (chiếm tới 1/3 giá trị của sản phẩm) và lợi nhuận của nhà bán hàng quá cao. Đó là những nguyên nhân đẩy giá thành của sản phẩm này lên cao.

Theo tôi được biết, chẳng hạn như có một sản phẩm thực phẩm chức năng bán tại Budapest (Hungary) có giá trị tương đương là 300.000 đồng. Song khi về đến Việt Nam, qua các khâu thuế và nhà phân phối, sản phẩm này đã “đội giá” lên tới mức gần 2 triệu đồng.

PGS.TS Trần Đáng khẳng định: "TPCN chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị, phòng ngừa bệnh tật, chứ không thể thay thế được thuốc điều trị bệnh".

- Hiện, còn nhiều bất cập trong quản lý giá TPCN. Làm thế nào để người dân có thể mua được TPCN đúng với giá trị thực của chúng, thưa ông?

- Giá nhiều loại TPCN hiện quá cao so với giá trị thực của chúng nên đã hạn chế người tiêu dùng, đặc biệt là những người có thu nhập thấp. Do đó, Nhà nước cần có chính sách giảm thuế, đồng thời có cơ chế giám sát chặt chẽ giá thành, giá bán các loại sản phẩm TPCN.

- Trên thị trường có quá nhiều loại TPCN trôi nổi, ông đánh giá thế nào về điều này?

- Bộ Y tế đang hướng tới việc ban hành một thông tư về quản lý TPCN, chúng tôi hy vọng thông tư này sẽ phù hợp với điều kiện Việt Nam và thế giới.

Có thông tư rồi, Nhà nước cũng cần kiện toàn lực lượng quản lý ở cấp tỉnh, huyện và cơ sở, đồng thời phải có lực lượng thanh tra chuyên ngành, với đội ngũ cán bộ am hiểu sâu về TPCN thì mới kiểm tra được. Tôi thấy hiện nay, nhiều khi cán bộ đi kiểm tra, họ thường đọc sai thành phần ghi trên nhãn sản phẩm thực phẩm chức năng, vì trình độ của họ về lĩnh vực này rất hạn chế, dẫn đến hiện tượng cán bộ thanh tra tự ý xử lý, kết luận, góp phần gây “loạn” thị trường TPCN.

- Bộ Y tế cấm bác sĩ kê TPCN vào đơn thuốc. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

- Nếu nói là một đơn thuốc thì bác sĩ chỉ kê thuốc ở trong đó thôi, dĩ nhiên TPCN không phải là thuốc. Tuy nhiên, xét về khía cạnh hướng dẫn người bệnh thì bác sĩ không chỉ ghi đơn thuốc, mà còn ghi những lời dặn dò vào sổ khám chữa bệnh như chế độ ăn uống, sinh hoạt… như vậy, ở phần này bác sĩ hoàn toàn được ghi vào đó những loại thực phẩm và những thứ không phải là thuốc. Do đó, việc cấm bác sĩ khuyên người bệnh sử dụng TPCN là bất hợp lý.

- Việc ngộ nhận về tác dụng của thực phẩm chức năng dân đến những nguy cơ gì và ông có lời khuyên nào cho người tiêu dùng?

Người tiêu dùng chưa hiểu hết về thực phẩm chức năng có thể dẫn đến nguy cơ tiền mất tật mang. Vì vậy, giải pháp tốt nhất là người sử dụng sản phẩm nên hỏi các chuyên gia tư vấn trực tiếp, hoặc hỏi cơ quan chức năng kiểm duyệt về các sản phẩm thực phẩm chức năng và loại sản phẩm định mua. Với những người bán hàng đa cấp nên hỏi họ để hiểu thông tin xem sản phẩm đó đã được kiểm định và thử nghiệm lâm sàng chưa.

Xin cảm ơn ông!

nguoiduatin.vn

Tin được quan tâm

Từ 01/7/2025, công chức, viên chức có được tăng lương?

Thông tin từ dự toán ngân sách Nhà nước năm 2025 cho thấy công chức, viên chức sẽ không được tăng lương đồng loạt trong...
Kiến thức 2 ngày, 23 giờ trước

Từ 1/7/2025: Người lao động cả nước đón tin vui, tăng gấp đôi lương cơ bản, có đúng không?

Nhiều thông tin lan truyền rằng từ 1/7/2025 sẽ tăng gấp đôi lương cơ bản, vậy điều này có đúng hay không?
Kiến thức 21 giờ, 48 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Bảy ngày 24 tháng 5, tức ngày 27 tháng 4 âm lịch?

Âm lịch sử dụng ngũ hành, thiên can, địa chi và các tiết khí để diễn giải tác động của thiên nhiên lên con người....
Đời sống số 2 ngày, 15 giờ trước

Kể từ 1/7/2025: Người từ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận 3 triệu đồng trợ cấp hàng tháng, đúng không?

Có phải từ 1/7/2025, người từ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận tiền trợ cấp hàng tháng lên tới 3 triệu đồng...
Kiến thức 21 giờ, 1 phút trước

Theo quy định, những người thuộc trường hợp này nếu không đăng kí thường trú bị phạt 1 triệu/người

Trường hợp người dân không thực hiện đúng quy định về đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú sẽ bị phạt tiền từ 500.000...
Kiến thức 2 ngày, 12 giờ trước

Sao Việt 23/5: Động thái của mẹ Hoa hậu Thùy Tiên khi con gái bị bắt tạm giam? Ngọc Trinh tiết lộ lí do khiến da không còn trắng

Tin sao Việt 23/5/2025: Trước ồn ào của Hoa hậu Thùy Tiên nhiều người tò mò không biết mẹ cô sẽ có phản ứng như...
Chuyện làng sao 2 ngày, 16 giờ trước

Tin cùng mục

Khi nhà có thêm em nhỏ, 7 câu 'đại kỵ' người lớn tuyệt đối tránh nói với con lớn

Việc chào đón em bé có thể ảnh hưởng đến tâm lý của những đứa trẻ lớn hơn. Để tránh làm tổn thương con, cha...
Chăm con 38 giây trước

Cam và bưởi loại trái nào chứa nhiều vitamin C hơn? 10 người trả lời thì hết 9 chọn sai

Cam và bưởi là loại trái cây quen thuộc trong mỗi gia đình Việt, không chỉ thơm ngon, thanh mát mà còn mang đến vô...
Chăm sóc sức khỏe 23 giờ, 55 phút trước

'Mẹ ơi, con muốn chơi thêm 10 phút nữa'! 2 cách trả lời khác nhau của cha mẹ sẽ tạo nên 2 cuộc đời khác nhau của trẻ

Một câu nói của bạn không chỉ đơn thuần phản hồi sự trì hoãn nhỏ nhặt, mà còn có thể âm thầm quyết định phương...
Chăm con 2 ngày, 12 giờ trước

Nhận diện thuốc giả thế nào để không phải 'tiền mất tật mang'?

Trước diễn biến phức tạp của tình trạng sản xuất, kinh doanh thuốc giả, thuốc kém chất lượng, TP. HCM đang quyết liệt triển khai...
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 17 giờ trước

Phụ nữ có tuổi thọ cao hơn có ba đặc điểm thể chất nổi bật! Nếu có một thì cũng đáng để vui mừng

Chị em phụ nữ muốn duy trì trạng thái khỏe mạnh thì cần phải nỗ lực trong nhiều khía cạnh như thói quen và phương...
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 19 giờ trước

Biến thể COVID-19 mới lây lan nhanh gấp 7 lần cúm mùa: 6 biện pháp phòng ngừa khi số ca mắc gia tăng

Giới y tế đang bày tỏ lo ngại trước sự xuất hiện và lây lan nhanh chóng của XEC, một dòng phụ mới của biến...
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày trước

Tin mới cập nhật

Trong gia đình, một phụ nữ có hôn nhân ngày càng tốt đẹp là vì không làm hết việc nhà, không hạn chế sự tự do của chồng, không can thiệp vào việc nhà chồng!

Thực tế cho thấy, nếu muốn có hôn nhân ngày một tốt đẹp hơn thì cần tuân thủ 3 nguyên tắc sau đây.
Yêu 2 phút trước

Nam ca sĩ đình đám hải ngoại Quang Lê: 21 tuổi ly hôn, yêu nhiều mỹ nhân nhưng U50 lẻ bóng

Dù giàu có và yêu nhiều mỹ nhân xinh đẹp trong showbiz, nhưng ở tuổi U50, Quang Lê vẫn chưa kết hôn, sinh con.
Chuyện làng sao 50 giây trước

3 trường hợp cần đi cấp đổi lại thẻ BHYT trong năm 2025, cố tình giữ lại bị hủy quyền lợi vĩnh viễn?

Dưới đây là những trường hợp bắt buộc phải cấp đổi thẻ BHYT trong năm 2025, ai cũng nên nắm rõ để không bị ảnh...
Kiến thức 16 phút trước

Ngân hàng hướng dẫn cách lấy lại tiền sau khi thực hiện giao dịch chuyển nhầm tài khoản, ai cũng nên biết

Việc chuyển tiền bị nhầm số tài khoản người nhận là điều không hiếm gặp. Tuy nhiên, vẫn có không ít người lo lắng đặt...
Kiến thức 22 phút trước

Loại cá dân dã giàu canxi gấp 25 lần cá hồi, xưa làm mắm nay thành đặc sản trên bàn tiệc sang, giá chỉ 30.000 đồng/kg

Loại cá nhỏ bé, giá chỉ từ 30.000 đồng/kg đang được mệnh danh là "siêu anh hùng" của làng thủy sản nhờ hàm lượng canxi...
Kiến thức 25 phút trước

Mẹo trồng cây khế phong thủy nhiều hoa trĩu quả, rước vàng rước bạc vào nhà

Trong xu hướng sống xanh và chú trọng yếu tố phong thủy ngày càng phổ biến hiện nay, việc lựa chọn trồng cây khế trong...
Phong thủy 28 phút trước

Ngọc Sơn tặng khách mời thứ này khi mở tiệc trong biệt thự dát vàng 1000 tỷ

Biệt thự của Ngọc Sơn có đầy ô tô đắt tiền, siêu xe, cho thấy sự giàu có của nam danh ca.
Chuyện làng sao 50 phút trước

Chỉ hơn 1 tháng nữa, sẽ có thêm hàng triệu người thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc

Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 đã bổ sung nhiều nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc....
Tin trong ngày 1 giờ trước

Giảm hơn 380 xã phường sau sắp xếp, nhưng đây vẫn là địa phương có số lượng xã được giữ nguyên nhiều nhất cả nước

Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, tỉnh này là một trong những tỉnh có số lượng xã được giữ nguyên nhiều nhất sau...
Kiến thức 1 giờ, 1 phút trước

Sao Việt 25/5: Bằng Kiều đi ăn cùng vợ cũ còn tặng quà cho nhau; Puka lộ tình trạng sức khỏe đáng lo ngại hậu sinh con đầu lòng

Tin sao Việt 25/5/2025: Mối quan hệ giữa Bằng Kiều và vợ cũ Trizzie Phương Trinh được nhiều người quan tâm và ngưỡng mộ. Khán...
Chuyện làng sao 1 giờ, 2 phút trước