Danh mục

Cây gai - thuốc an thai

Thứ ba, 01/10/2013 10:17

Đông y cho rằng cây gai có vị ngọt đắng, tính mát, đi vào hai kinh tâm, thận; thường dùng để trị các bệnh đường tiểu như: Bí tiểu, tiểu đục, tiểu ra máu...

Cây gai còn có tên gọi là trữ ma, tầm ma, tầm gai, cây gai bánh. Với tên khoa học Boehmeria nivea (L) Gaud, (Urtica nivea L), họ Gai  (Urticaceae), là loài bản địa của Đông Á. Đây là cây mà dân gian vẫn dùng lá làm bánh gai ăn và sợi để dệt làm lưới đánh cá. Tại Việt Nam, người Kinh lấy lá cây này chủ yếu dùng để làm bánh gai, bánh ít.

Cây thường mọc hoang. Có thể trồng bằng gốc hay giâm cành vào mùa xuân. Loại cây sống lâu năm, có thể cao tới 1,5 - 2m. Lá lớn, mọc so le, hình tim, dài 7 - 15cm, rộng 4 - 8cm, mép có răng cưa, đáy lá hình tim hay hơi tròn, mặt dưới trắng vì có nhiều lông trắng, mặt trên có màu lục sẫm, ráp, có 3 gân từ cuống phát ra.

Lá và rễ cây này đều dùng làm thuốc. Lá bánh gai thu hái vào mùa hè, phơi khô, tán bột để làm bánh. Thân cây có sợi dừng để dệt bao bố.

Đông y cho rằng cây gai có vị ngọt đắng, tính mát, đi vào hai kinh tâm, thận; thường dùng để trị các bệnh đường tiểu như: Bí tiểu, tiểu đục, tiểu ra máu, còn dùng để cầm máu và trị động thai.

Rễ được gọi là trữ ma căn, hái vào bất cứ mùa nào, nhưng tốt nhất là vào thu đông. Hái về rửa sạch đất phơi hay sấy khô. Rễ có vị đắng, tính hơi hàn, quy kinh tâm, thận.

Tác dụng thanh nhiệt giải độc, tán ứ, thông lâm, an thai. Dùng trong các trường hợp đơn độc, sang lở, đái buốt, đái rắt, phụ nữ có thai đau bụng, ra huyết, xích bạch đới, viêm cổ tử cung. Liều dùng 10 - 20g.

Để có thể ứng dụng, dưới đây là một số cách dùng cây gai chữa bệnh.

* An thai: Rễ cây gai mới hái hoặc phơi khô 30g sắc với 600ml nước, cô làm 200ml, chia làm 3 lần uống trong ngày. Chỉ 1 - 2 ngày là có kết quả, không nên kéo dài.

* Dưỡng huyết an thai: Trữ ma căn tươi 50g, hồng táo 10 quả, gạo nếp 100g; sắc trữ ma căn lấy nước nấu với gạo và hồng táo thành cháo, chế thêm gia vị, chia ra ăn vài lần trong ngày.

* Trị động thai: Rễ gai mới lấy hoặc đã phơi khô 30g, sắc với 600ml nước, còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày. Uống 1 - 2 ngày sẽ đỡ.

* Trị phụ nữ có thai ra huyết dọa sảy, có thai bị đau bụng: Rễ gai tươi 4 phần, tía tô 1 phần, lá ngải cứu 1 phần (mỗi phần 12g), sắc với nước uống trong ngày.

* Trị có thai bị đau bụng, động thai: Rễ gai 2 phần, cành tía tô 2 phần (mỗi phần 4g), băm nhỏ, phơi khô sắc với 400ml nước, cỡ còn 100ml uống hết 1 lần trong ngày. Nếu có rỉ máu thì cho thêm 10g lá huyết dụ.

* Trị sa tử cung: Rễ gai khô 30g sắc với 600ml nước, uống nhiều lần trong ngày. Uống liền 3 - 4 ngày.

* Cầm máu vết thương: Lá gai tươi rửa sạch, giã nát đắp vào vết thương, băng lại.

* Làm cầm máu: Trong dân gian, khi muốn cầm máu vết thương, người ta rửa sạch lá, giã nát, đắp vào, thấy có tác dụng cầm máu tốt.

Trong y lý của Đông y, máu màu đỏ thuộc hỏa, lá gai khi giã nát có màu đen thuộc hành thủy. Trong ngũ hành, thủy khắc hỏa cho nên lá gai có thể cầm được máu.

Song theo dược lý hiện đại, lá gai có chlorogenic acid, flavonoid rhoifolin, apogenin. Chlorogenic acid thủy phân cho acid cefeitannic và quinic; do đó lá bánh gai có tính cầm máu.

* Làm lợi tiểu: Rễ và lá trung bình 10 - 30g sắc với nước uống.

* Trị tiểu buốt, tiểu rắt, sạn thận: Theo sách Nam dược thần hiệu (Tuệ Tĩnh) kết hợp rễ gai, hoa mã đề và hành; sắc nước uống.

* Trị đại, tiểu tiện ra máu: Lấy 15 - 20g lá gai sắc nước uống trong ngày.

* Trị phong thấp đau nhức các khớp: Rễ cây tầm gai (trữ ma căn), 50g, ngâm với 1 lít rượu trong 1 tuần. Sau đó, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 10ml.

* Trị tay chân tê mỏi: Rễ cây gai 15 - 20g, sắc uống trong ngày.

Chú ý: Không phải bệnh thực nhiệt không dùng. Nếu khi làm bánh gai mà không có lá gai như vậy là bị thiếu chlorogenic chứa trong lá gai nên bánh chỉ để vài ngày là mốc.

 

Theo Nông Nghiệp

Tin được quan tâm

Từ nay đến 31/12/2025: Người đủ 30 năm tuổi Đảng sẽ được nhận mức tiền thưởng là bao nhiêu?

Theo Kết luận số 83-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, từ ngày 1/7/2024, lương cơ sở sẽ...
Kiến thức 2 ngày, 2 giờ trước

Chính thức từ nay: Công dân Việt Nam có thể thoải mái đi hơn 50 nước này mà không cần hộ chiếu (passport), chỉ cần CCCD

Người dân có thể sử dụng Căn cước công dân (CCCD) để thay thế hộ chiếu khi xuất cảnh, thay vì phải sử dụng hộ...
Kiến thức 1 ngày, 10 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào Thứ Năm ngày 21 tháng 8, tức ngày 28 tháng 6 nhuận âm lịch?

Ngày 21 tháng 8, thứ Năm, ngày 28 tháng 6 âm lịch, tương ứng với năm Dật Tư, tháng Giáp Thân và ngày Nhâm Hư....
Đời sống số 2 ngày, 7 giờ trước

Loại gỗ chỉ cần cắt 1 tấm đem bán cũng đủ mua cả căn chung cư: Quý như ‘vàng ròng’, đắt đỏ nhất hành tinh

Bởi giá cao ngất ngưởng nên những cây gỗ loại này đang bị khai thác một cách triệt, phải đứng trước nguy cơ bị tuyệt...
Kiến thức 2 ngày, 8 giờ trước

Sắp có thêm khu du lịch tâm linh tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư 35.000 tỷ đồng, nằm ở tỉnh thành nào?

Toàn bộ dự án Huyền tích Am Tiên sẽ được hoàn thiện trong khoảng thời gian từ năm 2027 - 2030 với số vốn đầu...
Du lịch Việt 2 ngày, 10 giờ trước

Cách để đi qua vạch xương cá - vạch 4.2 mà không lo bị phạt?

Nhiều người thắc mắc vạch xương cá là gì, khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông phải xử lý thế nào để không...
Làm sao 2 ngày, 2 giờ trước

Tin cùng mục

Vì sao đau mỏi người, 'trúng gió' khi thay đổi thời tiết lại dùng đồ bạc, trứng gà đánh gió?

Thời tiết giao mùa, nồm ẩm thường khiến nhiều người rơi vào tình trạng đau mỏi cơ thể, cứng cổ, mệt mỏi, dân gian quen...
Chăm sóc sức khỏe 4 giờ, 55 phút trước

Loại cá giàu canxi hơn cả cá hồi, giá rẻ bất ngờ, bán đầy khắp các chợ Việt

Tại các chợ dân sinh và siêu thị Việt Nam, người tiêu dùng có thể dễ dàng tìm thấy một loại cá nhỏ bé nhưng...
Chăm sóc sức khỏe 9 giờ, 40 phút trước

Có sự khác biệt rõ ràng giữa trẻ ngủ có gối và trẻ không có gối khi lớn lên! Cha mẹ không nên xem nhẹ điều này

Trong nhiều gia đình, việc có nên cho trẻ nhỏ nằm gối hay không luôn là đề tài gây tranh cãi. Không ít bậc ông...
Chăm con 11 giờ, 8 phút trước

Đừng bỏ qua 4 dấu hiệu trên ngón tay: Cảnh báo ung thư gan, phổi sớm

Những điều bất thường ở ngón tay có thể là tín hiệu cảnh báo sớm về sức khỏe, đặc biệt là các bệnh nghiêm trọng...
Chăm sóc sức khỏe 11 giờ, 9 phút trước

Loại hạt người Việt thẳng tay vứt bỏ, lại 'đắt hàng' ở Nhật, giá bằng cả cân thịt bò, là 'thần dược' phòng the

Một loại hạt vốn được xem là bình dân, thậm chí thường bị vứt bỏ tại Việt Nam, lại đang được bán với giá đắt...
Chăm sóc sức khỏe 11 giờ, 9 phút trước

Loại cỏ hoang mọc đầy trên núi tại Việt Nam được ví như ‘nhân sâm phương Nam’, tốt gấp 8 lần trà xanh

Loại cây này được các chuyên gia quốc tế gọi bằng những danh xưng mỹ miều như “cỏ trường sinh” hay “nhân sâm phương Nam”....
Chăm sóc sức khỏe 16 giờ, 7 phút trước

Tin mới cập nhật

Tử vi ngày 23/8/2025 của 12 con giáp: Mùng 1 tháng cô hồn, may mắn gọi tên ai?

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 23/8/2025.
Đời sống số 1 giờ, 27 phút trước

Hạn mức rút tiền qua thẻ ATM chính thức thay đổi: Từ nay, 1 ngày người dân được rút tối đa bao nhiêu tiền?

Người dùng cần lưu ý thay đổi về thẻ ATM để việc rút tiền được diễn ra suôn sẻ.
Kiến thức 2 giờ, 44 phút trước

Những nơi mang nhiều năng lượng xấu trong tháng 'cô hồn', cần tránh càng xa càng tốt

Tháng 7 Âm lịch, hay còn gọi là tháng cô hồn, là thời điểm gắn liền với nhiều quan niệm kiêng kỵ trong dân gian....
Kiến thức 2 giờ, 59 phút trước

Thắp hương ngày mùng 1 nhất định cần chú ý: Không được đặt bình hoa ở bên trái, lý do vì sao?

Trong văn hóa thờ cúng, rất nhiều nhà không đặt bình hoa ở bên trái bàn thờ khi thắp hương, nhất là vào mùng 1,...
Làm sao 2 giờ, 11 phút trước

Đây là thành phố đáng sống nhất Việt Nam, có 'Tứ linh hội tụ' và trữ lượng vàng lớn nhất cả nước

Được mệnh danh là "Thành phố đáng sống nhất Việt Nam", Đà Nẵng không chỉ là điểm đến thu hút du khách trong và ngoài...
Tin trong ngày 2 giờ, 16 phút trước

Danh sách 5 cái tên bị cấm khai sinh ở Việt Nam, lý do vì sao?

Mặc dù việc đặt tên cho con là quyền cá nhân, nhưng không phải tên nào cũng được phép đặt. Theo Luật pháp tại Việt...
Kiến thức 2 giờ, 29 phút trước

Người bị thu hồi đất được bồi thường bằng đất nhưng muốn được bồi thường bằng tiền có được không?

Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, có nhiều điểm mới, thay đổi rất quan trọng, trong đó có quy định về...
Kiến thức 3 giờ, 42 phút trước

Người tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục được nhận trợ cấp 3 - 6 triệu đồng/tháng từ 1/7/2025, đúng không?

Thông tin việc tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục sẽ được nhận tiền trợ cấp 3 - 6 triệu đồng/tháng, thực hư ra...
Kiến thức 3 giờ, 44 phút trước

Người xưa dặn: Tháng 7 âm lịch kiêng mặc quần áo màu đen, trắng hoặc màu đỏ, lý do vì sao?

Trong tháng 7 âm lịch hay còn gọi là tháng Cô hồn, người xưa dặn dò kỹ lưỡng về những điều nên làm và nên...
Làm sao 3 giờ, 47 phút trước

Vì sao mùng 1 tháng 7 Âm lịch được coi là ngày “đáng sợ nhất” trong năm theo quan niệm xưa?

Có một câu nói được lưu truyền qua nhiều thế hệ: “Tháng Bảy mưa ngâu, ai sầu nấy chịu/Mùng Một tháng Bảy, quỷ mở cổng...
Kiến thức 3 giờ, 54 phút trước