Danh mục

Cây gai - thuốc an thai

Thứ ba, 01/10/2013 10:17

Đông y cho rằng cây gai có vị ngọt đắng, tính mát, đi vào hai kinh tâm, thận; thường dùng để trị các bệnh đường tiểu như: Bí tiểu, tiểu đục, tiểu ra máu...

Cây gai còn có tên gọi là trữ ma, tầm ma, tầm gai, cây gai bánh. Với tên khoa học Boehmeria nivea (L) Gaud, (Urtica nivea L), họ Gai  (Urticaceae), là loài bản địa của Đông Á. Đây là cây mà dân gian vẫn dùng lá làm bánh gai ăn và sợi để dệt làm lưới đánh cá. Tại Việt Nam, người Kinh lấy lá cây này chủ yếu dùng để làm bánh gai, bánh ít.

Cây thường mọc hoang. Có thể trồng bằng gốc hay giâm cành vào mùa xuân. Loại cây sống lâu năm, có thể cao tới 1,5 - 2m. Lá lớn, mọc so le, hình tim, dài 7 - 15cm, rộng 4 - 8cm, mép có răng cưa, đáy lá hình tim hay hơi tròn, mặt dưới trắng vì có nhiều lông trắng, mặt trên có màu lục sẫm, ráp, có 3 gân từ cuống phát ra.

Lá và rễ cây này đều dùng làm thuốc. Lá bánh gai thu hái vào mùa hè, phơi khô, tán bột để làm bánh. Thân cây có sợi dừng để dệt bao bố.

Đông y cho rằng cây gai có vị ngọt đắng, tính mát, đi vào hai kinh tâm, thận; thường dùng để trị các bệnh đường tiểu như: Bí tiểu, tiểu đục, tiểu ra máu, còn dùng để cầm máu và trị động thai.

Rễ được gọi là trữ ma căn, hái vào bất cứ mùa nào, nhưng tốt nhất là vào thu đông. Hái về rửa sạch đất phơi hay sấy khô. Rễ có vị đắng, tính hơi hàn, quy kinh tâm, thận.

Tác dụng thanh nhiệt giải độc, tán ứ, thông lâm, an thai. Dùng trong các trường hợp đơn độc, sang lở, đái buốt, đái rắt, phụ nữ có thai đau bụng, ra huyết, xích bạch đới, viêm cổ tử cung. Liều dùng 10 - 20g.

Để có thể ứng dụng, dưới đây là một số cách dùng cây gai chữa bệnh.

* An thai: Rễ cây gai mới hái hoặc phơi khô 30g sắc với 600ml nước, cô làm 200ml, chia làm 3 lần uống trong ngày. Chỉ 1 - 2 ngày là có kết quả, không nên kéo dài.

* Dưỡng huyết an thai: Trữ ma căn tươi 50g, hồng táo 10 quả, gạo nếp 100g; sắc trữ ma căn lấy nước nấu với gạo và hồng táo thành cháo, chế thêm gia vị, chia ra ăn vài lần trong ngày.

* Trị động thai: Rễ gai mới lấy hoặc đã phơi khô 30g, sắc với 600ml nước, còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày. Uống 1 - 2 ngày sẽ đỡ.

* Trị phụ nữ có thai ra huyết dọa sảy, có thai bị đau bụng: Rễ gai tươi 4 phần, tía tô 1 phần, lá ngải cứu 1 phần (mỗi phần 12g), sắc với nước uống trong ngày.

* Trị có thai bị đau bụng, động thai: Rễ gai 2 phần, cành tía tô 2 phần (mỗi phần 4g), băm nhỏ, phơi khô sắc với 400ml nước, cỡ còn 100ml uống hết 1 lần trong ngày. Nếu có rỉ máu thì cho thêm 10g lá huyết dụ.

* Trị sa tử cung: Rễ gai khô 30g sắc với 600ml nước, uống nhiều lần trong ngày. Uống liền 3 - 4 ngày.

* Cầm máu vết thương: Lá gai tươi rửa sạch, giã nát đắp vào vết thương, băng lại.

* Làm cầm máu: Trong dân gian, khi muốn cầm máu vết thương, người ta rửa sạch lá, giã nát, đắp vào, thấy có tác dụng cầm máu tốt.

Trong y lý của Đông y, máu màu đỏ thuộc hỏa, lá gai khi giã nát có màu đen thuộc hành thủy. Trong ngũ hành, thủy khắc hỏa cho nên lá gai có thể cầm được máu.

Song theo dược lý hiện đại, lá gai có chlorogenic acid, flavonoid rhoifolin, apogenin. Chlorogenic acid thủy phân cho acid cefeitannic và quinic; do đó lá bánh gai có tính cầm máu.

* Làm lợi tiểu: Rễ và lá trung bình 10 - 30g sắc với nước uống.

* Trị tiểu buốt, tiểu rắt, sạn thận: Theo sách Nam dược thần hiệu (Tuệ Tĩnh) kết hợp rễ gai, hoa mã đề và hành; sắc nước uống.

* Trị đại, tiểu tiện ra máu: Lấy 15 - 20g lá gai sắc nước uống trong ngày.

* Trị phong thấp đau nhức các khớp: Rễ cây tầm gai (trữ ma căn), 50g, ngâm với 1 lít rượu trong 1 tuần. Sau đó, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 10ml.

* Trị tay chân tê mỏi: Rễ cây gai 15 - 20g, sắc uống trong ngày.

Chú ý: Không phải bệnh thực nhiệt không dùng. Nếu khi làm bánh gai mà không có lá gai như vậy là bị thiếu chlorogenic chứa trong lá gai nên bánh chỉ để vài ngày là mốc.

 

Theo Nông Nghiệp

Tin được quan tâm

Quy định mới nhất: Người trên 60 tuổi không có lương hưu sẽ hưởng thêm 1 chính sách đặc biệt từ Nhà nước

Hiện nay, còn nhiều người lao động 60 tuổi chưa đáp ứng điều kiện được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội và chưa đủ...
Kiến thức 3 ngày trước

Tổ tiên: '6 cây này nở hoa, dù không giàu cũng sẽ giàu'! Đó là?

Dân gian truyền tai nhau câu nói: 'Cây sắt ngàn năm mới nở hoa, cây ngọc bích vạn năm khó trổ bông' gợi đến những...
Kiến thức 3 ngày, 7 giờ trước

Các trường hợp được tính tham gia BHYT 5 năm liên tục, được chi trả 100%

Người tham gia BHYT thuộc nhóm quỹ BHYT chi trả 80% vẫn có cơ hội được chi trả 100% nếu đã tham gia BHYT 5...
Kiến thức 3 ngày, 20 giờ trước

Chính thức từ 1/7/2025: Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhận ít nhất 2 triệu đồng từ khoản trợ cấp mới

Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tăng cường an sinh xã hội, khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện....
Kiến thức 2 ngày, 4 giờ trước

Những con giáp nào may mắn vào thứ Ba, ngày 2 tháng 9, tức ngày 11 tháng 7 âm lịch?

Thứ Ba, ngày 2 tháng 9, ngày 10 một tháng bảy âm lịch, đại diện cho Năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày Tỵ. Với...
Đời sống số 2 ngày, 3 giờ trước

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn thích món ăn nào? Kiểm tra xem bạn giàu hay nghèo

Bạn hãy tưởng tượng trước mặt mình có 4 món ăn. Hãy chọn một món ăn bạn thích nhất, rồi xem bạn sẽ giàu hay...
Đời sống số 3 ngày, 1 giờ trước

Tin cùng mục

Có thể cứu nạn nhân đột quỵ bằng cách chích kim vào đầu ngón tay không?

Một bài đăng trên mạng với tiêu đề "Cách cứu người bị đột quỵ chỉ bằng một cây kim" đã gây nhiều tranh cãi. Các...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 6 giờ trước

'Mẹ ơi, sao mẹ đi vệ sinh lại chảy máu?', câu trả lời này không hề gây xấu hổ cho người lớn và trẻ em cũng có thể hiểu được

“Mẹ ơi, sao mẹ đi vệ sinh lại chảy máu?” - câu hỏi tưởng chừng ngây ngô nhưng lại khiến không ít bà mẹ bối...
Chăm con 1 ngày, 9 giờ trước

Tại sao bạn không nên tắm ngay sau bữa ăn?

Sau khi ăn xong, bạn không nên tắm ngay, vì lượng máu lớn sẽ dồn về dạ dày, khiến các bộ phận khác trong cơ...
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 12 giờ trước

Ăn vịt kho gừng, một người đàn ông bất ngờ qua đời, bác sĩ cảnh báo thói quen sai lầm

Câu chuyện một người đàn ông đột tử sau khi ăn vịt kho gừng gây hoang mang dư luận.
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 6 giờ trước

7 loại cá nhất định phải mua ngay nếu thấy ở chợ: Bổ như nhân sâm, sạch không tăng trọng, giá lại rẻ giật mình

Nếu bạn đang phân vân không biết nên chọn loại cá nào khi đi chợ, hãy để ý 7 loại cá dưới đây. Chúng không...
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 8 giờ trước

Tỷ lệ sống sót của 4 loại ung thư này gần như là 100%, bao gồm cả ung thư vú, thật đáng tiếc nếu từ bỏ điều trị

Nhiều người nghĩ đến cái chết và sự tuyệt vọng khi nhắc đến ung thư. Nhưng không phải tất cả các loại ung thư đều...
Chăm sóc sức khỏe 3 ngày, 12 giờ trước

Tin mới cập nhật

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ năm ngày 4 tháng 9, tức ngày 13 tháng 7 âm lịch?

Ngày 4 tháng 9, thứ Năm, ngày 13 tháng 7 âm lịch, tương ứng với năm Tỵ, tháng Giáp Thân và ngày Bính Tý. Trong...
Đời sống số 29 phút trước

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn thích món ăn nào nhất? Hãy thử xem con bạn sẽ có triển vọng như thế nào trong tương lai

Mình có thể giúp bạn tạo một trắc nghiệm tâm lý vui dựa trên lựa chọn món ăn để “dự đoán” triển vọng của con...
Đời sống số 49 phút trước

Sao Việt 3/9: Sức khoẻ của nghệ sĩ Ngọc Trinh trước khi qua đời; Bất ngờ trước dung mạo của con gái Hoa hậu Thuỳ Lâm

Tin sao Việt 3/9/2025: Một người đồng nghiệp thân thiết của nghệ sĩ Ngọc Trinh đã chia sẻ tình cảnh của cô trong những ngày...
Chuyện làng sao 59 phút trước

NSND Công Lý nhập viện cấp cứu, phải phẫu thuật gấp

Theo chia sẻ, NSND Công Lý đã phải đi cấp cứu ngay trong đêm vì đau bụng dữ dội. Được biết, anh vừa trải qua...
Chuyện làng sao 1 giờ trước

Những phần ngon nhất của thịt lợn: Ba chỉ chỉ xếp thứ 5, vị trí số 1 hiếm đến nỗi người bán cũng giữ lại ăn

Thịt lợn là một nguyên liệu không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của người Việt. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng...
Kiến thức 1 giờ, 4 phút trước

1 thành phố của Việt Nam đang ‘chìm dần’, tốc độ sụt lún từ 2-8cm mỗi năm

TP. HCM đối diện nguy cơ “chìm dần”, đứng thứ hai trong nhóm 10 “thành phố đang chìm” nhanh nhất thế giới.
Dòng sự kiện 1 giờ, 4 phút trước

Đây là nghề lương 100 triệu đồng/tháng nhưng không phải ai cũng dám làm, 10 năm tới cũng không lo thất nghiệp

Nếu không phải là người giỏi và có trách nhiệm với công việc, bạn khó có thể theo đuổi 4 nghề lương “khủng” này.
Tin trong ngày 1 giờ, 6 phút trước

Chọn trường THPT theo mong muốn của cha mẹ hay sở thích của con?

Đứng trước ngưỡng cửa quan trọng như chọn trường THPT cha mẹ học sinh cần lưu ý điểm dưới đây để định hướng đúng đắn...
Làm sao 1 giờ, 6 phút trước

Có 12 ngày rằm trong năm nhưng người xưa sợ nhất ngày Rằm tháng 7, lý do vì sao?

Theo quan niệm dân gian, tháng 7 âm lịch được gọi là "tháng cô hồn", cũng là tháng đáng sợ nhất trong năm.
Kiến thức 1 giờ, 7 phút trước

Hàng nghìn người sẽ phải đóng khoản tiền vọt lên 1,47 lần từ 1/1/2026, gần 19.000.000 đồng/tháng, là tiền gì?

Từ 1/1/2026, nếu đề xuất tăng lương tối thiểu vùng thêm 7,2% được thông qua, mức lương tối thiểu mới sẽ kéo theo trần đóng...
Kiến thức 1 giờ, 7 phút trước