Mướp đắng, hay còn gọi là khổ qua, là một loại quả dân dã, thường mọc trên những giàn tre đơn sơ ở các góc vườn nông thôn. Dù mang vị đắng đặc trưng khiến nhiều người e ngại khi thưởng thức lần đầu, loại quả này từ lâu đã được xem là "thần dược" của tự nhiên, vừa làm thực phẩm, vừa là bài thuốc quý.
Mướp đắng (khổ qua)
Vị đắng của mướp đắng không gắt như thuốc mà là vị đắng dịu, lan tỏa trong miệng và để lại hậu vị thanh mát. Mướp đắng được bán quanh năm nhưng phổ biến nhất là từ tháng 3 đến tháng 8 âm lịch. Giá của loại quả này rất phải chăng, dao động từ 10.000 – 25.000 đồng/kg. Đặc biệt, loại mướp đắng rừng hoặc trái nhỏ thường có giá cao hơn do được nhiều người ưa chuộng để làm thuốc.
Giá trị dinh dưỡng đáng kinh ngạc
Điều làm nên giá trị của mướp đắng không chỉ nằm ở công dụng thanh nhiệt, giải độc mà còn ở hàm lượng dinh dưỡng ấn tượng. Theo tìm hiểu, hàm lượng vitamin C trong mướp đắng gấp 14 lần dưa chuột và 21 lần bí đỏ. Ngoài ra, hàm lượng kali trên 100 gam mướp đắng là 256 mg, gấp 2,1 lần mướp và 2,5 lần dưa chuột. Việc tiêu thụ mướp đắng một cách hợp lý sẽ giúp cơ thể bổ sung nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu.
Từ món ăn dân dã đến bài thuốc quý
Mặc dù có vị đắng, mướp đắng là nguyên liệu chính của nhiều món ăn hấp dẫn:
Canh khổ qua nhồi thịt: Món ăn quen thuộc với vị ngọt từ thịt hầm hòa quyện với vị đắng thanh của mướp, tạo nên hương vị khó quên.
Mướp đắng xào trứng: Một món ăn đơn giản, dễ làm, kết hợp vị đắng nhẹ của mướp với vị béo của trứng, rất đưa cơm.
Gỏi mướp đắng tôm thịt: Lựa chọn lý tưởng cho những ai yêu thích các món gỏi thanh mát.
Trà và nước ép: Mướp đắng còn được sấy khô làm trà hoặc ép lấy nước uống để thanh nhiệt, giải độc và hỗ trợ giảm đường huyết.
Những tác dụng của mướp đắng với sức khoẻ
Không chỉ là thực phẩm, mướp đắng còn được công nhận với nhiều lợi ích y học:
Kiểm soát bệnh tiểu đường: Các hoạt chất như saponin, alkaloid có trong mướp đắng hoạt động tương tự insulin, giúp ức chế hấp thu đường và tăng khả năng sử dụng glucose ở các mô, từ đó ổn định đường huyết.
Hỗ trợ giảm cân, chống béo phì: Chiết xuất từ hạt mướp đắng có thể làm giảm sự tích tụ mỡ. Các hợp chất trong quả còn giúp giảm viêm mô mỡ – một nguyên nhân gây rối loạn chuyển hóa.
Tăng cường chức năng gan: Ăn mướp đắng đều đặn giúp bảo vệ gan khỏi tổn thương do oxy hóa, ngăn ngừa tích tụ chất béo và hạn chế tổn thương gan do rượu.
Cải thiện tiêu hóa: Với tính nhuận tràng nhẹ, mướp đắng kích thích tiết dịch tiêu hóa, làm mềm phân, giúp giảm táo bón và hỗ trợ phòng ngừa bệnh trĩ.
Hỗ trợ phòng ngừa ung thư: Các hợp chất chống oxy hóa mạnh trong quả, hạt và vỏ mướp đắng có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư vú, gan và đại tràng, theo một số nghiên cứu.
Tẩy giun, chống nhiễm ký sinh trùng: Các hợp chất như saponin và flavonoid trong mướp đắng có khả năng làm tê liệt và phá vỡ hệ thần kinh của ký sinh trùng, giúp cơ thể đào thải chúng một cách tự nhiên.
Elly (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)