Danh mục

Xyanua là gì? Thực phẩm nào chứa Xyanua? Cách nhận biết và sơ cứu ngộ độc Xyanua?

Thứ tư, 17/07/2024 15:41

Nhiều người sẽ rất bất ngờ khi biết Xyanua có trong nhiều loại thực phẩm quen thuộc. Nếu chẳng may bị ngộ độc Xyanua thì phải dùng thuốc giải càng sớm càng tốt.

Xyanua là gì?

Khi nhắc đến Xyanua, nhiều người sẽ cảm thấy sợ hãi khi đây là loại hóa chất được xếp vào nhóm cực độc nên rất nguy hiểm đối với sức khỏe. Thế nhưng, loại hóa chất này vẫn được dùng ở mức cho phép trong việc sản xuất giấy, dệt may, nhựa hay dùng để diệt sâu bệnh, sâu bọ.

Xyanua, Xyanua là gì, thực phẩm chứa Xyanua, ngộ độc Xyanua, sức khỏe

Xyanua là gì?

Theo thông tin từ Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), Xyanua là một hóa chất cực mạnh, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng kể cả ở nhiều dạng hợp chất khác nhau. Xyanua có thể tồn tại ở thể khí không màu như hydro xyanua (HCN), xyanua clorua (CNCl) hoặc dạng tinh thể như kali xyanua (KCN), natri xyanua (NaCN).

Về mùi vị, Xyanua được mô tả là có mùi giống như "hạnh nhân đắng", nhưng đôi khi là không mùi, do đó rất khó có thể phân biệt được Xyanua với các hóa chất khác.

Xyanua còn được tìm thấy trong khói thuốc lá, khói đám cháy hay trong các sản phẩm dệt may, sản xuất giấy, nhựa, thuốc trừ sâu.

Các thực phẩm tự nhiên chứa Xyanua?

Trong tự nhiên Xyanua cũng được tìm thấy ở hơn 2.000 loài thực vật. Trong số này có các loại thực phẩm tự nhiên thường gặp như măng, sắn, hạt của các loại quả hạch như táo, mơ, đào, lê, mận, anh đào… Ở những cây này, xyanua liên kết với các phân tử đường dưới dạng glycoside cyanogen.

Bản thân các glycoside cyanogen tương đối không độc hại, tuy nhiên, chúng được chuyển hóa thành hydro xyanua độc hại trong đường ruột.

Trẻ nhỏ dễ bị tổn thương hơn và chỉ nhai một vài hạt của những loại cây này có thể gây ngộ độc xyanua. Nấu kỹ thực vật chứa xyanua trong nước sôi có thể làm giảm mức độ độc tính của chúng một cách hiệu quả.

Ads

Xyanua, Xyanua là gì, thực phẩm chứa Xyanua, ngộ độc Xyanua, sức khỏe

Ngộ độc xyanua trong thực phẩm xảy ra chủ yếu khi chúng ta ăn sắn không được chế biến đúng cách. Nguyên nhân là trong sắn có chất nhóm xyanua. Khi hấp thụ vào cơ thể nó sinh ra acid xyanhidric (HCN) có độc tính cao gây ngộ độc. Chất độc có nhiều nhất ở vỏ sắn, hai đầu củ sắn và lõi sắn.

Cũng vì thế, theo ông, khi ăn sắn chúng ta thường phải cắt 2 đầu bỏ đi, bóc vỏ, ngâm trong nước sau đó mới mang đi luộc. Đặc tính của xyanua dễ tan trong nước.

Trong củ măng tươi cũng có chứa xyanua. Tuy nhiên, trong thực tế, ngộ độc sắn phổ biến hơn, thậm chí có người tử vong, ngộ độc măng rất ít. Lý do vì khi chế biến chúng ta thường ngâm, luộc măng rất kỹ, bỏ nước đi, muối chua… nên khi ăn hầu như không có ai bị ngộ độc, nếu có thì cũng nhẹ.

Xyanua, Xyanua là gì, thực phẩm chứa Xyanua, ngộ độc Xyanua, sức khỏe

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Bộ Y tế, sắn, măng có chất độc là acid xyanhydric. Độc tố acid cyanhydric có cả trong sắn thường dùng và sắn cao sản nhưng trong sắn cao sản độc tố này cao gấp nhiều lần. Khi vào trong máu, độc tố làm cho các mô tế bào bị thiếu oxy, gây suy hô hấp nghiêm trọng.

Hiện nay ngộ độc sắn ít gặp hơn trước đây và tình trạng ngộ độc này thường gặp ở vùng sâu, vùng xa. Người bị ngộ độc do ăn phải sắn rửa và ngâm không kỹ, ăn cả vỏ hoặc luộc sắn còn cả vỏ. Nếu bóc vỏ sắn và ngâm nước trước khi luộc thì chất độc sẽ mất đi.

Dấu hiệu nhiễm độc Xyanua?

Xyanua khi tiếp xúc sẽ hấp thu nhanh vào cơ thể và ức chế nhanh hệ hô hấp, hệ thần kinh, do đó nó có thể gây nguy hiểm tính mạng ngay cả khi chỉ tiêu thụ một liều lượng rất nhỏ.

Mức độ nguy hiểm do ngộ độc Xyanua sẽ phụ thuộc vào lượng Xyanua mà cơ thể tiếp xúc, cũng như lộ trình và thời gian tiếp xúc. Việc hít phải khí Xyanua sẽ nguy hiểm nhất, đồng thời nuốt và uống phải Xyanua cũng sẽ gây ngộ độc.

Khi Xyanua đi vào cơ thể con người, chất độc này sẽ ngăn các tế bào trong cơ thể sử dụng oxy, từ đó các tế bào sẽ chết dần và có hại cho tim, não hơn hết.

Xyanua, Xyanua là gì, thực phẩm chứa Xyanua, ngộ độc Xyanua, sức khỏe

Khi bị ngộ độc Xyanua, nạn nhân thường trải qua 3 giai đoạn: Giai đoạn đầu tiên là kích động, thở gấp, lú lẫn và cảm thấy kích động. Tiếp theo, nạn nhân sẽ khó thở, co giật và huyết áp giảm. Cuối cùng, nạn nhân sẽ bị hôn mê sâu, trụy tim, mất phản xạ và có thể dẫn đến tử vong.

Con người có thể nhiễm Xyanua khi tiếp xúc ở lượng nhỏ do hít phải, tiếp xúc qua da hay ăn phải thực phẩm, những dấu hiệu và triệu chứng khi nhiễm Xyanua diễn ra trong vài phút bao gồm đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, thở gấp, nhịp tim đập nhanh, cơ thể yếu ớt, bồn chồn.

Nhận biết người nhiễm Xyanua

Ảnh hưởng sức khỏe do tiếp xúc với Xyanua ở mức độ cao có thể bắt đầu sau vài giây đến vài phút. Một số dấu hiệu và triệu chứng của phơi nhiễm bao gồm:

Yếu người, đờ đẫn, bồn chồn.

Đau đầu.

Buồn nôn/cảm giác đau bụng.

Nhịp tim nhanh hay chậm.

Thở nhanh hay chậm.

Thở hổn hển và khó thở.

Mất ý thức, hôn mê.

Co giật.

Tổn thương phổi.

Tim ngừng đập.

Suy hô hấp và dẫn đến tử vong.

Mức độ nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe phụ thuộc vào con đường và thời gian tiếp xúc, liều lượng và dạng Xyanua.

Nếu nạn nhân sống sót sau khi bị ngộ độc thì vẫn bị những tổn thương về não, tim và thần kinh.

Cách sơ cứu ngộ độc Xyanua?

Ngộ độc Xyanua được điều trị bằng thuốc giải độc đặc hiệu và chăm sóc y tế hỗ trợ tại bệnh viện hoặc bởi nhân viên cấp cứu đã được đào tạo. Điều quan trọng nhất là nạn nhân phải được điều trị y tế càng sớm càng tốt. Bệnh nhân thường được thở oxy.

Thuốc giải độc cho ngộ độc Xyanua hữu ích nhất nếu được dùng càng sớm càng tốt sau khi tiếp xúc. Hai loại thuốc giải độc (natri nitrit và natri thiosulfate) thường được sử dụng để ngăn chặn tác động của ngộ độc xyanua nghiêm trọng. Các loại thuốc khác có thể cần thiết để kiểm soát các ảnh hưởng bổ sung tới sức khỏe của Xyanua chẳng hạn như co giật.

Xyanua, Xyanua là gì, thực phẩm chứa Xyanua, ngộ độc Xyanua, sức khỏe

Những người gặp các dấu hiệu và triệu chứng nghiêm trọng cần được chăm sóc tích cực tại bệnh viện, đặc biệt là những người đã hôn mê. Bất kỳ sự chậm trễ nào cũng có thể dẫn đến tử vong.

Đồng thời, bạn nên cần cẩn thận sơ chế kỹ trước khi tiêu thụ những thực phẩm tự nhiên được chuyên gia cảnh báo là có chứa Xyanua.

Tường San (TH) (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/xyanua-la-gi-t.. Nguồn: https://thuonghieuvaphapluat.vn/xyanua-la-gi-thuc-pham-nao-chua-xyanua-cach-nhan-biet-va-so-cuu-ngo-doc-xyanua-vz99107.html

Tin được quan tâm

Sao Việt 15/10: Tình cảnh hiện tại của Phương Oanh; Siu Black đón cháu nội ở tuổi 58

Tin sao Việt 15/10/2025: Ngay lúc này, tình hình hiện tại của Phương Oanh được nhiều người quan tâm. Vượt qua loạt biến cố, ca...
Chuyện làng sao 3 ngày, 2 giờ trước

Từ bây giờ, có 3 trường hợp chỉ mất 100 nghìn đồng khi làm Sổ đỏ, là ai?

Theo Luật mới nhất, 3 trường hợp dưới đây chỉ phải nộp khoản phí 100.000 đồng khi làm sổ đỏ.
Chuyện làng sao 3 ngày, 4 giờ trước

Người dân đặc biệt lưu ý 2 khung giờ này khi tham gia giao thông nếu không muốn bị phạt nặng

2 khung giờ phải đặc biệt lưu ý khi tham gia giao thông là khung giờ nào?
Kiến thức 3 ngày, 12 giờ trước

Những con giáp nào may mắn vào thứ Sáu, ngày 17 tháng 10, tức 26 tháng 8 âm lịch?

Thứ Sáu, ngày 17 tháng 10, ngày 26 tháng 8 âm lịch, đại diện cho năm Tỵ, tháng Bính Thân và ngày Kỷ Mùi. Dưới...
Đời sống số 2 ngày, 19 giờ trước

Nơi nào ở Việt Nam vừa được Giải thưởng Du lịch Thế giới gọi tên 2 lần liên tục: Cảnh quan 'đẹp vô thực', khách Tây đi 1 lần nhớ cả đời?

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng một lần nữa làm rạng danh du lịch Việt Nam khi được xướng tên ở hai hạng...
Du lịch Việt 3 ngày, 14 giờ trước

Lương Bằng Quang khẳng định két sắt không có gì giá trị, quên mật khẩu khi bị khám xét

Ca sĩ Lương Bằng Quang - chồng Ngân 98 cho biết bên trong chiếc két sắt không chứa vật gì có giá trị nên không...
Chuyện làng sao 2 ngày, 1 giờ trước

Tin cùng mục

Loại rau đang vào vụ bổ ngang nhân sâm tổ yến, giá chỉ từ 20.000 đồng/kg, đừng dại dột mà không mua

Cứ ra chợ hoặc tới siêu thị những ngày này, bạn sẽ thấy một loại rau củ quen thuộc được bày bán rộng rãi với...
Khỏe đẹp 36 phút trước

4 kiểu đau vai 'vạch trần' cả tá bệnh ung thư, không phải ai cũng để tâm, chớ vội đổ lỗi cho xương khớp

Hầu hết chúng ta thường cho rằng đau vai chỉ là triệu chứng của thoái hóa khớp, viêm khớp hay do ngồi sai tư thế....
Chăm sóc sức khỏe 2 giờ, 14 phút trước

4 bất thường mùi hơi thở này có thể là 'điềm gở' cảnh báo ung thư, 10 người thì 9 người đổ cho đánh răng và thực phẩm

Nhiều người thường cho rằng hơi thở có mùi là do vệ sinh răng miệng kém hoặc do thực phẩm. Tuy nhiên, nếu bạn đã...
Chăm sóc sức khỏe 17 giờ, 44 phút trước

Khi dạy con: 'Mẹ hiền lành, cha nghiêm khắc' hay 'Mẹ nghiêm khắc, cha hiền lành' là tốt? Đây là câu trả lời hay nhất

Cho dù bạn theo đuổi nguyên tắc "mẹ nghiêm khắc, cha hiền lành" hay có xu hướng kết hợp "mẹ hiền lành, cha nghiêm khắc",...
Chăm con 1 ngày, 3 giờ trước

Công dụng bất ngờ của lá tre đối với sức khỏe: Tưởng chỉ là thứ vứt đi nhưng lại cực tốt

Lá tre tưởng không có công dụng nhưng hóa ra lại rất tốt đối với sức khỏe.
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 14 giờ trước

Thực phẩm 'tốt hơn thịt' giúp chống lão hóa, nuôi dưỡng ruột, Việt Nam có mà nhiều người không biết

Không chỉ là một loại protein thực vật quen thuộc, sữa đậu nành đen còn được các chuyên gia gọi là “người điều phối chuyển...
Khỏe đẹp 2 ngày, 19 giờ trước

Tin mới cập nhật

Những đứa trẻ lớn lên giàu có thường có 3 đặc điểm này, chẳng liên quan gì đến học giỏi điểm số cao

Trong xã hội hiện đại, nhiều cha mẹ vẫn cho rằng con cái học giỏi, đạt điểm cao mới là con đường chắc chắn dẫn...
Tin trong ngày 16 phút trước

Muốn được nhận tiền bồi thường bảo hiểm xe máy, đây là 7 loại giấy tờ bắt buộc cần có

Không may gặp tai nạn giao thông, muốn được nhận tiền bồi thường bảo hiểm xe máy, người dân cần chuẩn bị đủ các loại...
Kiến thức 28 phút trước

Kể từ 10/10/2025: Hồ sơ, giấy tờ cần chuẩn bị khi mua nhà ở xã hội bao gồm chi tiết những gì?

Đang có ý định mua nhà ở xã hội, bạn cần chuẩn bị đầy đủ những loại giấy tờ sau.
Kiến thức 38 phút trước

Từ 1/7/2025, đối tượng này phải đóng BHXH bắt buộc từ 585.000 đồng/tháng, cố tình không đóng bị phạt 75 triệu đồng

Căn cứ theo quy định mới, từ 1/7/2025, chủ hộ kinh doanh phải đóng BHXH bắt buộc từ 585.000 đồng/tháng.
Kiến thức 42 phút trước

Học sinh tiểu học viết văn kể về người mẹ giáo viên hay 'làm nũng' với bố, đọc ngượng đỏ mặt

Mới đây, bài văn của một học sinh tiểu học viết về người mẹ là giáo viên đã khiến cộng đồng mạng 'cười ngất'.
Đời sống trẻ 45 phút trước

ChatGPT khẳng định: Đừng chỉ biết chạy theo IT, dân công nghệ chưa chắc giàu bằng 5 ngành này!

Khi trí tuệ nhân tạo đang định hình lại thế giới, nhiều người tin rằng chỉ có ngành công nghệ thông tin mới là con...
Kiến thức 52 phút trước

Dù kiếm tiền 'khủng', Ngân 98 và Lương Bằng Quang từng mua rau phải mặc cả từng đồng, cọ toilet thuê để mưu sinh

Ngân 98 - Lương Bằng Quang từng mua rau phải mặc cả từng đồng, cọ toilet thuê để mưu sinh... dù kiếm được nhiều tiền....
Chuyện làng sao 54 phút trước

Biển hồ lớn nhất thế giới đang được xây dựng ở Việt Nam, tổng vốn đầu tư 10 tỷ USD

Biển hồ Paradise Lagoon được xem là điểm nhấn của khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ - Vinhomes Green Paradise, khởi công...
Kiến thức 59 phút trước

Kể từ nay, có 4 khoản tiền phải nộp khi làm sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Người dân sẽ phải nộp đầy đủ 4 khoản chi phí cấp sổ đỏ nếu thuộc trường hợp phải nộp tiền sử dụng đất và...
Kiến thức 59 phút trước

Ngành học dễ kiếm mức lương hơn 100 triệu/tháng, cực dễ xin việc trong 5 -10 năm tới, nhiều phụ huynh chưa từng nghe qua

Nghe tên ngành học có vẻ mới mẻ với nhiều phụ huynh nhưng đây sẽ là 'vua của mọi ngành', đón đầu xu hướng phát...
Kiến thức 1 giờ, 22 phút trước