Các nghiên cứu y học đã chỉ ra, con đường từ viêm mạn tính đến ung thư thường trải qua ba giai đoạn: tổn thương - biến đổi - ác tính hóa. Ban đầu, các tế bào liên tục bị tổn thương và tái tạo, sau đó trong quá trình sửa chữa, những sai sót nhỏ trong sao chép DNA tích tụ dần thành đột biến. Cuối cùng, khi các gen quan trọng bị biến đổi, tế bào bình thường có thể biến chất thành tế bào ung thư, phát triển mất kiểm soát và xâm lấn mô xung quanh.
Con đường từ viêm mạn tính đến ung thư thường trải qua ba giai đoạn
Giáo sư, bác sĩ chuyên khoa ung thư cho biết, không phải mọi loại viêm đều đáng sợ, nhưng có 4 dạng viêm mạn tính đặc biệt nguy hiểm, có mối liên hệ rõ ràng nhất với sự phát sinh ung thư.
Thứ nhất là viêm dạ dày dẫn đến ung thư dạ dày
Trong đó, nguyên nhân chủ yếu là do nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori. Loại vi khuẩn này sống bám trên niêm mạc dạ dày, tiết ra độc tố gây viêm mạn tính, dần phá hủy lớp bảo vệ và dẫn đến biến đổi tế bào. Quá trình này thường trải qua nhiều giai đoạn: viêm dạ dày mạn tính – teo niêm mạc – dị sản ruột – loạn sản – ung thư. Vì vậy, việc phát hiện và điều trị sớm H. pylori là cách phòng ngừa ung thư dạ dày hiệu quả nhất.
Thứ hai là viêm gan dẫn đến ung thư gan
Đây là con đường kinh điển và phổ biến nhất. Người bị viêm gan B hoặc C mạn tính có nguy cơ rất cao. Khi virus tấn công lâu dài, hệ miễn dịch liên tục phản ứng để tiêu diệt tế bào gan bị nhiễm, khiến gan rơi vào vòng luẩn quẩn của tổn thương – sửa chữa – xơ hóa – ung thư hóa. Đặc biệt, xơ gan là giai đoạn cảnh báo nguy cơ tiến triển sang ung thư gan rất cao.
(Ảnh minh họa)
Thứ ba là viêm đại tràng mạn tính dẫn đến ung thư đại trực tràng
Những người mắc bệnh viêm ruột mạn tính (như viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn) có nguy cơ cao hơn hẳn. Cơ chế bệnh sinh liên quan đến rối loạn miễn dịch khiến niêm mạc ruột liên tục bị viêm, loét rồi tái tạo. Sự tái tạo lặp đi lặp lại này khiến tế bào ruột dễ bị đột biến. Càng bị bệnh lâu năm và vùng tổn thương càng rộng, nguy cơ ung thư hóa càng tăng.
Thứ tư là viêm tụy mạn tính dẫn đến ung thư tụy
Đây là loại ung thư được mệnh danh là vua của các ung thư vì tiến triển nhanh và khó phát hiện. Viêm tụy mạn tính, đặc biệt ở người uống rượu, hút thuốc lâu năm hoặc có yếu tố di truyền, sẽ làm tổ chức tụy bị xơ hóa, chức năng bị suy giảm. Quá trình viêm kéo dài có thể hình thành các tổn thương tiền ung thư gọi là biến đổi trong biểu mô ống tụy, sau đó tiến triển thành ung thư tụy.
(Ảnh minh họa)
Theo các bác sĩ, điều quan trọng nhất trong phòng ngừa là phát hiện sớm và can thiệp sớm. Người dân cần nhận thức rõ rằng viêm mạn tính không phải là bệnh nhỏ. Khi có triệu chứng kéo dài bất thường, cần đi khám để xác định nguyên nhân, điều trị triệt để tác nhân gây viêm như virus, vi khuẩn hay yếu tố tự miễn. Đồng thời, nên duy trì lối sống lành mạnh, tránh rượu bia, thuốc lá, ăn uống điều độ và kiểm soát tốt các bệnh nền.
Với những người đã mắc các bệnh viêm mạn tính không thể chữa khỏi hoàn toàn, như viêm ruột hoặc viêm gan, việc theo dõi định kỳ bằng siêu âm, nội soi hoặc xét nghiệm máu là vô cùng cần thiết.
Các chuyên gia khuyến cáo, khi cơ thể phát tín hiệu viêm kéo dài, đó chính là lời cảnh báo sớm nhất. Nếu biết quan tâm và điều trị kịp thời, chúng ta hoàn toàn có thể ngăn chặn ung thư ngay từ giai đoạn đầu, trước khi ngọn lửa nhỏ của viêm kịp bùng lên thành đám cháy lớn của ung thư.
Dương Huyền (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)