Tại sao nhóm máu phải là A, B, AB, O? Tại sao không chỉ A, B, C và D?

Để tìm hiểu tại sao các nhóm máu được đặt tên không theo trình tự, chúng ta phải quay ngược lại hơn một thế kỷ.

Trước năm 1900, mọi người (bao gồm cả những người làm trong lĩnh vực y tế) tin rằng tất cả máu của con người đều giống nhau. Trước thế kỷ 20, mặc dù con người đã biết máu là thành phần quan trọng của cơ thể con người nhưng chúng ta vẫn biết rất ít về bản thân các thành phần của máu. Kết quả là, những điều liên quan đến máu và các quá trình liên quan đến máu—bao gồm cả việc truyền máu—bị che đậy trong huyền thoại.

Vì sự thiếu hiểu biết này mà nhiều nỗ lực truyền máu đều thất bại và tử vong. Trên thực tế, chúng ta thậm chí còn không biết rằng con người chỉ có thể nhận máu từ đồng loại sau năm 1818! Trước đó, đã có nhiều nỗ lực hiến máu người từ động vật như chó, bò và dê.

Ông James Blundell, người đầu tiên thực hiện thành công ca truyền máu từ người sang người vào năm 1818.

Cuối cùng, vào năm 1900, ông Karl Landsteiner đã tiến hành thí nghiệm trên máu người. Pak Karl phát hiện ra rằng hỗn hợp máu từ đồng loại cũng có thể gây ra cục máu đông. Cục máu đông này là nguyên nhân khiến việc truyền máu thất bại.

Sau những thí nghiệm sâu hơn, vào năm 1901 Pak Karl đã phân loại máu thành ba loại, đó là loại A, loại B và loại C.

- Máu loại A sẽ đông lại khi trộn với máu loại B, nhưng sẽ không đông khi trộn với máu loại A khác.
- Máu loại B sẽ đông lại khi trộn với máu loại A, nhưng sẽ không đông khi trộn với máu loại B khác.
- Máu đông loại C khi trộn lẫn với loại A hoặc B.

Ông Carr đã viết trong bài báo của mình rằng có thể có hai loại chất gây ngưng kết (khái niệm về chất gây ngưng kết cũng được ông Carr đề xuất lần đầu tiên), đó là chất gây ngưng kết A và B. Agglutinogens được tìm thấy trong máu loại A; B được tìm thấy trong máu loại B; và cả hai đều được tìm thấy trong máu loại C.

Ngoài ra, ông Karl còn phát hiện trong máu có chứa kháng thể phản ứng với chất ngưng kết. Những kháng thể này được gọi là anti-A và anti-B. Máu loại C không chứa chất ngưng kết. Tuy nhiên, máu loại C chứa cả kháng thể A và kháng thể B.

Năm sau, hai học trò của Carr, Adriano Sturi và Alfred von de Castro, đã phát hiện ra nhóm máu thứ tư nhưng không đặt tên cho nó.

Cuối cùng, vào năm 1910, hai nhà khoa học đến từ Ba Lan và Đức là Ludwig Hirszfield và Emil Freiherr von Dungern đã quyết định đặt tên cho từng nhóm máu đã được phát hiện.

- Loại A được gọi là máu loại A vì nó có chứa chất ngưng kết A. Bản thân tên ban đầu của sự ngưng kết xuất phát từ chữ cái alpha đầu tiên của Hy Lạp.

- Máu loại B được gọi là loại B vì nó chứa chất ngưng kết B. Tên ban đầu xuất phát từ chữ cái Hy Lạp thứ hai beta.

- Loại C được đặt tên là nhóm máu O (không hoặc không) vì nó không chứa bất kỳ chất ngưng kết nào. Tên ban đầu của nhóm là 0 (không), nhưng trong quá trình phát triển nó được đặt tên là O để dễ phát âm hơn.

Nhóm máu chưa được đặt tên được phát hiện bởi hai học trò của ông Carr được đặt tên là máu AB vì nó chứa cả chất gây ngưng kết loại A và loại B.

Trên thực tế, Hirszfield và von Dungern có thể gán A, B, C và D cho nhóm máu này. Tuy nhiên, để dễ nhớ các chất ngưng kết, tên được đặt dựa trên chất ngưng kết. Điều này cũng sẽ giúp mọi người dễ hiểu và dễ nhớ hơn khái niệm nhóm máu nào có thể và không thể hiến cho ai.

Nếu ai đó nghiên cứu sâu hơn về máu và muốn tiếp tục chỉ định ABCD, điều đó vẫn có thể thực hiện được (hãy nhớ rằng nhóm máu không chỉ là hệ thống ABO. Còn có những nhóm máu khác, chẳng hạn như hệ thống MN và Rhesus). Điều quan trọng là người đó phải có cơ sở vững chắc để phân loại máu là ABCD. Nếu thấy hệ thống ABCD có nhiều ưu điểm khác nhau so với hệ thống ABO thì không phải hệ thống ABCD sẽ thay thế hệ thống ABO.

Minh Thanh (Theo Thuơng Hiệu và Pháp Luật)