Mùa đông - 'mùa đột quỵ' đang đến gần: Phòng tránh đột quỵ như thế nào trong mùa lạnh?

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch máu não. Đây là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cấp máu não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể khiến não bộ bị thiếu oxy, không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào. Trong vòng vài phút nếu không được cung cấp đủ máu các tế bào não sẽ bắt đầu chết.

Do đó, người bị đột quỵ cần được cấp cứu ngay lập tức, thời gian kéo dài càng lâu, số lượng tế bào não chết càng nhiều sẽ ảnh hưởng lớn tới khả năng vận động và tư duy của cơ thể, thậm chí là tử vong. Hầu hết những người sống sót sau cơn đột quỵ đều có sức khỏe suy yếu hoặc mắc các di chứng như: tê liệt hoặc cử động yếu một phần cơ thể, mất ngôn ngữ, rối loạn cảm xúc, thị giác suy giảm...

Có 2 loại đột quỵ là đột quỵ do thiếu máu và đột quỵ do xuất huyết:

• Đột quỵ do thiếu máu cục bộ: Chiếm khoảng 85% tổng số các ca bị đột quỵ hiện nay. Đây là tình trạng đột quỵ do các cục máu đông làm tắc nghẽn động mạch, cản trở quá trình máu lưu thông lên não.

• Đột quỵ do xuất huyết: Đột quỵ do xuất huyết là tình trạng mạch máu đến não bị vỡ khiến máu chảy ồ ạt gây xuất huyết não. Nguyên nhân khiến mạch máu vỡ là do thành động mạch mỏng yếu hoặc xuất hiện các vết nứt, rò rỉ.

Nguyên nhân dẫn đến đột quỵ vào mùa đông

Các giáo sư bác sĩ tại Bệnh viện Đại học Jena (Đức) đã nghiên cứu và chỉ ra rằng, khi thời tiết lạnh, đặc biệt là những đợt rét đậm rét hại, có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ lên đến 30%. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do các mạch máu bị co lại, khiến áp lực trong lòng mạch máu bị tăng lên vì sự thay đổi nhiệt độ đột ngột khiến cho cơ thể không kịp thích nghi, dẫn đến huyết áp tăng nhanh và gây ra đột quỵ.

Bên cạnh đó khi cơ thể bị lạnh sẽ khiến lòng mạch bị thu hẹp khiến lưu lượng máu cung cấp cho não bị giảm hơn so với bình thường. Đối với những người đã có biến chứng về xơ vỡ động mạnh hay bệnh huyết khối làm cho mạch máu dễ bị tắc hơn và có thể dẫn đến vỡ mạch máu, xuất huyết não và đột quỵ Nhiệt độ quá lạnh còn làm tăng tiết catecholamine – chất này có thể dẫn đến co mạch ngoại biên, giãn mạch thụ động ở những nơi ít chịu ảnh hưởng như mạch máu não dẫn đến biến chứng đứt mạch máu não rất nguy hiểm.

Với các đối tượng có tiền sử về bệnh tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường, béo phì, rối loạn mỡ máu thì rất dễ bị đột quỵ tấn công trong thời điểm lạnh bất thường của mùa đông. Những người cao tuổi các chức năng của cơ thể đã bị suy giảm, xuất hiện triệu chứng xơ cứng động mạch làm lượng máu qua não giảm đi rất thấp, mặt khác ở người già thường có sẵn, tiềm ẩn về các bệnh tim mach, huyết áp cao,... làm tăng thêm nguy cơ bị đột đột quỵ vào mùa đông.

Mùa đông - "mùa đột quỵ" đang đến gần: Phòng tránh đột quỵ như thế nào trong mùa lạnh?

Dấu hiệu đột quỵ

Các dấu hiệu đột quỵ có thể xuất hiện và biến mất rất nhanh, lặp đi lặp lại nhiều lần, bao gồm:

• Cơ thể mệt mỏi, đột nhiên cảm thấy không còn sức lực, tê cứng mặt hoặc một nửa mặt, nụ cười bị méo mó.

• Cử động khó hoặc không thể cử động chân tay, tê liệt một bên cơ thể. Dấu hiệu đột quỵ chính xác nhất là không thể nâng hai cánh tay qua đầu cùng một lúc.

• Khó phát âm, nói không rõ chữ, bị dính chữ, nói ngọng bất thường. Bạn có thể thực hiện phép thử bằng cách nói những câu đơn giản và yêu cầu người bệnh nhắc lại, nếu không thể nhắc lại được thì người bệnh đó đang có những dấu hiệu đột quỵ.

• Hoa mắt, chóng mặt, người mất thăng bằng đột ngột, không phối hợp được các hoạt động.

• Thị lực giảm, mắt mờ, không nhìn rõ.

• Đau đầu dữ dội, cơn đau đầu đến rất nhanh, có thể gây buồn nôn hoặc nôn

Người bị đột quỵ có thể có một vài dấu hiệu trên. Tùy thể trạng sức khỏe của mỗi người mà dấu hiệu đột quỵ khác nhau. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp cơn thiếu máu não thoáng qua với các triệu chứng giống hệt đột quỵ nhưng chỉ xảy ra trong vòng vài phút. Cơn thiếu máu não thoáng qua là dấu hiệu cảnh báo tình trạng đột quỵ sắp xuất hiện, có thể là trong vòng vài ngày hoặc một tháng sắp tới.

Phòng tránh đột quỵ sao trong mùa đông?

Để phòng ngừa bệnh đột quỵ vào mùa đông trong những ngày lạnh, cần tuân thủ những nguyên tắc sau:

Luôn giữ ấm cho cơ thể

Vào những ngày mùa động lạnh nên mặc đủ ấm để bảo vệ sức khỏe, tránh bị nhiễm lạnh. Đặc biệt là khi vừa thức dậy, nên làm nóng cơ thể bằng một vài động tác nhẹ sau đó mới nên bước ra ngoài. Điều này sẽ giúp nhiệt độ cơ thể không bị thay đổi đột ngột làm giảm nguy cơ đột quỵ. Khi đi ra ngoài nên mặc đủ ấm, đội mũ, quàng khăn đầy đủ.

Hạn chế uống rượu, bia

Khi uống rượu, bia vào cơ thể sẽ nóng cho nên nhiều người thường nghĩ rằng vào mùa đông khi thời tiết lạnh uống rượu, bia sẽ tốt. Nhưng điều này hoàn toàn sai lầm, chất cồn có trong rượu sẽ làm huyết áp tăng cao, gây rối loạn nhịp tim, ảnh hưởng đến quá trình tuần hoàn máu lên não.

Luyện tập thể dục đều đặn là một trong những cách giảm thiểu nguy cơ đột quỵ

Tắm đúng cách

Bạn cần tuân thủ một số nguyên tắc khi vệ sinh thân thể vào mùa đông để ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ:

- Không tắm và gội đầu cùng một lúc.

- Khi đói thì không được đi tắm hoặc vừa mới ăn xong cũng không nên đi tắm ngay mà cần ngồi nghỉ một lúc rồi mới tắm.

- Phải tắm nơi kín gió, ấm áp và không được tắm sau 10h đêm. Những ngày lạnh, khi vào ban đêm nhiệt độ xuống thấp sẽ khiến các mạch máu trong cơ thể co lại, ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu. Chính vì vậy, tắm vào thời điểm này rất nguy hiểm, thậm chí có thể gây tử vong cao.

- Dù cho vào mùa đông bạn tắm với nước nóng nhưng cũng không nên tắm quá lâu vì rất dễ khiến cơ thể mệt mỏi, nhiễm lạnh, dẫn tới rối loạn nhịp tim. Tốt nhất, chỉ nên tắm trong khoảng 10 phút và phải lau khô người ngay sau khi tắm.

Bổ sung thực phẩm chứa nhiều chất xơ

Giảm lượng cholesterol trong cơ thể bằng cách ăn nhiều rau củ quả bổ sung thêm vitamin, chất xơ,... giúp bảo vệ tim mạch, giảm huyết áp và phòng tránh tai biến mạch máu não, đột quỵ trong mùa đông.

Luyện tập thể dục đều đặn

Thay vì hàng ngày tập thể dục vào buổi sáng sớm thì vào mùa đông khi thời tiết lạnh thì có thể chuyển sang tập thể dục vào buổi chiều, hoặc có thể tập ở trong nhà với những bài tập đơn giản như nhảy dây, yoga,.... để đảm bảo sức khỏe, giúp tuần hoàn máu trong cơ thể tốt hơn, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ.

Hoàng Khuông (TH)