Theo Tiến sĩ Hoàng Xuân - Chuyên gia Tim mạch và Phẫu thuật lồng ngực tại Đài Loan (Trung Quốc), một nghiên cứu tại đây cho thấy chạy bộ chiếm đến gần 34% các trường hợp đột tử khi chơi thể thao, xếp trên cả bóng đá (10,7%) và bóng rổ (8,6%). Đáng nói, đây lại là môn thể thao phổ biến nhất ở mọi độ tuổi.
Tạp chí Y học New England từng công bố số liệu gây chú ý: Trong hơn 10 triệu người chạy marathon/bán marathon tại Mỹ giai đoạn 2000-2010, có 59 người bị ngừng tim đột ngột, và 42 người trong số đó tử vong. Độ tuổi trung bình là 42, trong đó 86% là nam giới.
Chạy bộ chiếm đến gần 34% các trường hợp đột tử khi chơi thể thao. (Ảnh minh họa)
Vì sao chạy bộ dễ gây đột tử?
Tiến sĩ Hoàng Xuân phân tích có 2 nhóm nguyên nhân chính khiến chạy bộ, nhất là trong mùa hè, trở thành “con dao hai lưỡi” nếu không cẩn trọng:
1. Mất nước và rối loạn điện giải
Trong thời tiết nóng bức, việc chạy bộ khiến cơ thể mất nhiều nước và điện giải qua mồ hôi. Nếu không bù kịp, tình trạng mất natri, kali, magie... có thể xảy ra. Điều này dễ gây rối loạn nhịp tim, ngưng tim, và từ đó dẫn đến đột tử.
Tình trạng tăng kali máu, thiếu magie, thiếu canxi... có thể khiến tim đập loạn nhịp, gây co rút cơ, tụt huyết áp, thậm chí ngưng tim. Ngoài ra, mất nước còn khiến máu đặc lại, cản trở lưu thông và làm tăng nguy cơ huyết khối.
Chạy bộ sẽ trở thành “con dao hai lưỡi” nếu không cẩn trọng. (Ảnh minh họa)
2. Bùng phát bệnh lý tim mạch tiềm ẩn
Nhiều người có bệnh lý tim mạch bẩm sinh hoặc bất thường điện học ở tim mà không hay biết. Khi vận động mạnh dưới nắng nóng, tim và hệ thần kinh giao cảm bị kích thích mạnh, dễ gây rối loạn nhịp tim, ngưng tim, đột tử ngay tại chỗ.
Ngoài ra, sự tích tụ axit lactic - một sản phẩm chuyển hóa trong quá trình vận động cường độ cao - có thể ức chế hoạt động tim, gây chậm nhịp tim và ngừng tim nếu vượt quá ngưỡng chịu đựng.
Có 3 dấu hiệu này khi chạy bộ phải dừng lại ngay
Theo Tiến sĩ Hoàng Xuân, bạn hoàn toàn có thể “tự cứu lấy mình” nếu kịp dừng lại khi thấy 3 dấu hiệu cảnh báo đột tử xảy ra lúc đang chạy bộ. Thường liên quan tới mất nước, mất cân bằng điện giải, rối loạn tim mạch - mạch máu não, suy nhược cơ thể nghiêm trong. Chúng bao gồm:
- Một là khát nước cực độ. Thường là khát khô đến mức phải thè lưỡi ra để dính vào môi, cổ họng khô đến nóng hoặc hơi rát.
- Hai là đầu của bạn bắt đầu cảm thấy nặng nề, không tỉnh táo. Bạn có thể cảm thấy choáng váng hoặc cảm thấy phấn chấn quá độ khi chạy, hoặc thậm chí cảm thấy chóng mặt hoặc quay cuồng.
- Ba là tim đập nhanh bất thường. Khi chạy bộ, nhịp tim sẽ tăng nhưng cần dừng ngay lại nếu bạn cảm thấy tim mình đập nhanh mất kiểm soát, nhịp tim thình thịch rõ nét hoặc cảm nhận rõ ràng tim đập mạnh vào lồng ngực bất thường, đau tức ngực, có thể kèm khó thở.
Bạn có thể “tự cứu lấy mình” nếu kịp dừng lại khi thấy những dấu hiệu cảnh báo đột tử xảy ra lúc đang chạy bộ. (Ảnh minh họa)
Tiến sĩ Hoàng Xuân chia sẻ thêm, chúng ta không thể phủ nhận rằng chạy bộ là môn thể thao rất tốt cho sức khỏe và nên tập luyện chúng thường xuyên. Tuy nhiên, có 5 điều cần chú ý khi chạy bộ để giảm thiểu nguy cơ đột tử mà ông nhắc nhở:
- Khám sức khỏe định kỳ, nhất là nếu có bệnh lý tim mạch bẩm sinh hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh tim, mạch - mạch máu não.
- Tập luyện đúng cách, phù hợp với thể trạng và thời tiết.
- Chế độ ăn uống hợp lý, đủ chất. Không chạy sau khi ăn, uống đồ gây kích thích như cà phê, rượu bia…
- Uống đủ nước và uống nước đúng cách.
- Nghỉ ngơi hợp lý, nhất là nếu có bất thường trong khi chạy thì nên dừng lại và sau đó nhờ tới sự hỗ trợ của chuyên gia.
K.Hoàng (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)