Danh mục

Loại cây mọc dại ở Việt Nam được ví như 'vàng trong đất', dùng để bồi bổ, chữa ho cực tốt

Thứ năm, 24/04/2025 13:25

Đa phần các tài liệu Đông y ghi nhận loại thảo dược này vào các kinh Tỳ và Phế. Công dụng là chữa ho nhiều đờm, sốt về chiều đêm, nhức đầu, bí tiểu, kém ăn, chống suy nhược cơ thể…

Cát sâm là một loại cây mọc dại trong rừng, theo nhà khoa học Bùi Đắc Sáng (Hội Đông Y Hà Nội). Chỉ khi thương lái tìm mua, giá trị của loại cây này mới được người dân chú ý.

Cát sâm có tên gọi khác là Sâm Chèo Mèo, Sâm Nam, Sâm Trâu. Tên khoa học là Millettia speciosa Champ, thuộc họ Đậu Fabaceae.

Cát sâm thuộc dạng cây nhỏ, thân gỗ, cây leo, chiều dài cây lên đến hàng mét. Cành cây khi non có phủ một lớp lông mềm màu trắng, sau phát triển cành nhẵn, có màu nâu.

cát sâm, dược liệu, bài thuốc dân gian

Cây cát sâm là dược liệu quý (Ảnh minh họa).

Cát sâm phân bố chủ yếu ở một số nước như Lào, Trung Quốc và Việt Nam. Tại nước ta, cây được tìm thấy ở các tỉnh thuộc miền núi và vùng trung du. Các tỉnh mà cát sâm tập trung nhiều là Thái Nguyên, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Quảng Ninh, Yên Bái,... Độ cao phân bố thường dưới 1000 mét.

Theo ông Sáng, thành phần có giá trị nhất của cát sâm là củ (rễ) được ví là vàng trong lòng đất. Rễ chứa Alcaloid, khi tiến hành thử nghiệm ở chuột nhắt, người ta nhận thấy rằng cát sâm có tác dụng giảm ho rõ rệt khi so sánh với những con chuột không sử dụng.

Cát sâm là vị thuốc bổ, được sử dụng trong các trường hợp suy nhược, lao phổi, viêm phế quản mạn tính, nhức đầu, sốt, khát nước, tiểu tiện khó khăn. Một số công trình nghiên cứu tại Trung Quốc đã chứng minh cát sâm rất tốt cho phổi và được dùng hỗ trợ điều trị ung thư phổi, ông Sáng nói.

Đã có tài liệu ghi chép rằng cát sâm còn được sử dụng để chữa di tinh ở nam giới, bạch đới ở nữ với liều dùng được khuyến cáo là 10-20g, có thể tăng liều lên đến 40g.

cát sâm, dược liệu, bài thuốc dân gian

(Ảnh minh họa)

Bác sĩ CKII Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược cơ sở 3, cho hay rễ củ chính là bộ phận của cây cát sâm được sử dụng để làm vị thuốc. Thời điểm thu hái dược liệu thích hợp nhất là vào mùa đông xuân, lấy ở những cây đã lớn khoảng hơn 1 năm tuổi. Các củ nhỏ thì để nguyên, còn củ to nên bổ dọc làm đôi rồi phơi hay sấy khô. Đem thái mỏng dược liệu rồi để sống hoặc có thể tẩm nước mật hay nước gừng cho thấm. Sau đó, cho lên chảo nóng sao vàng trên lửa nhỏ. Dược liệu đã được sơ chế khô cần để nơi khô ráo, tránh ẩm mốc, mối mọt. Lưu ý, không nên bào chế nhiều 1 lúc, dùng đến đâu thì bào chế đến đó.

Đa phần các tài liệu Đông y ghi nhận cát sâm quy vào các kinh Tỳ và Phế. Công dụng là chữa ho nhiều đờm, sốt về chiều đêm, nhức đầu, bí tiểu, kém ăn, chống suy nhược cơ thể…

Một số bài thuốc hay từ cây cát sâm

cát sâm, dược liệu, bài thuốc dân gian

(Ảnh minh họa)

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng giới thiệu một số bài thuốc có dùng cát sâm:

- Chữa ho có nhiều đờm, ho dai dẳng, ho khan: Cát sâm 12g, Mạch môn 12g, Thiên môn 8g, Vỏ Rễ dâu 8g. Sắc, nước sắc chia làm 3 lần uống trong ngày.

- Chữa khát nước, nhức đầu, sốt, bí tiểu tiện: Cát sâm 32g đem tẩm mật, sao vàng, sắc lấy nước uống. Hoặc dùng bài thuốc sau: Cát sâm 12g, Cát căn 12g, Cam thảo 4g. Đem sắc, chia làm 3 lần uống trong ngày.

- Chữa kém ăn, cơ thể suy nhược: Cát sâm 12g, gừng vừa đủ. Cát sâm đem tẩm với nước gừng, sau đó sao vàng. Mỗi ngày dùng 32g sắc lấy nước uống.

cát sâm, dược liệu, bài thuốc dân gian

(Ảnh minh họa)

Ông Sáng lưu ý, dù cát sâm là một dược liệu an toàn, người dùng cần lưu ý một số điểm sau:

- Không dùng quá liều: Sử dụng đúng liều lượng để tránh gây ra tác dụng phụ như buồn nôn, chóng mặt.

- Tham khảo ý kiến bác sĩ: Nếu bạn đang dùng thuốc hoặc có bệnh lý nền, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cát sâm.

Theo một số tài liệu và sách đông y, thân và lá cát sâm có độc; chưa thấy nói về việc sử dụng thân và lá làm thuốc. Do đó, ngoài việc sử dụng củ cát sâm, tuyệt đối không được dùng lá hay thân, bác sĩ Vũ lưu ý.

A.Dương (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Bảo hiểm xã hội Việt Nam phát thông báo quan trọng tới người dân cả nước

Người dân trên cả nước có thể chủ động đăng ký và thanh toán các khoản đóng BHXH, BHYT thông qua cổng dịch vụ công...
Kiến thức 2 ngày, 21 giờ trước

Người xưa nói: 'Sợ năm Tỵ nhuận có 2 tháng 6', vì sao? Lưu ý năm Ất Tỵ 2025 cũng nhuận tháng 6

Trong phong thủy và chiêm tinh học phương Đông, năm Tỵ thuộc hành Hỏa, còn tháng 6 âm lịch là thời điểm mùa Hè đỉnh...
Đời sống số 1 ngày, 4 giờ trước

Chỉ ít ngày nữa, có tới hàng nghìn người bị tạm dừng chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng: Là những ai?

Để tránh bị gián đoạn việc nhận lương hưu và trợ cấp hàng tháng, người dân cần chủ động tuân thủ nghiêm quy định xuất...
Kiến thức 2 ngày, 6 giờ trước

Lương hưu tăng lần 3 sau đợt tăng 15% từ 1/7/2025: Ai là đối tượng được hưởng?

Sau khi được điều chỉnh tăng lương hưu 2 lần từ 1-7-2024, nhiều người sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng lương hưu lần thứ...
Kiến thức 2 ngày, 12 giờ trước

Cụ ông trong lúc làm ruộng, phát hiện cây gỗ hóa ngọc dài 30m: Chuyên gia định giá hàng trăm tỷ đồng

Việc phát hiện khối gỗ hóa ngọc dài 30m không chỉ là minh chứng cho sự kỳ diệu của tự nhiên mà còn là lời...
Kiến thức 2 ngày, 1 giờ trước

Trong năm 2025, người sinh vào 3 năm này sẽ được hưởng quyền lợi đặc biệt khi làm thẻ căn cước mới, ai cũng cần lưu tâm

Luật Căn cước mới, được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 27/11/2023 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2024, mang đến một...
Kiến thức 2 ngày, 20 giờ trước

Tin cùng mục

Nhà khoa học tiết lộ tắm vào buổi sáng hay buổi tối vệ sinh hơn

Đây là câu hỏi từ lâu đã gây tranh cãi: tắm vào buổi sáng hay buổi tối tốt hơn?
Chăm sóc sức khỏe 12 giờ, 37 phút trước

Một người coi thường bạn nhưng vẫn muốn kết giao với bạn, lý do thực ra là '3 ý đồ này'

Giao tiếp giữa các cá nhân giống như một mạng lưới phức tạp, trong đó chúng ta gặp đủ loại người. Có người rất gần...
Chăm sóc sức khỏe 12 giờ, 45 phút trước

Đừng bao giờ đánh trẻ ở 3 giai đoạn tuổi này dù có tức giận cỡ nào, nếu không bố mẹ sẽ lãnh hậu quả không nhỏ chút nào

Từ xưa ông bà ta có câu “Thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”, nhưng trong xã hội hiện đại, câu nói...
Chăm con 1 ngày, 1 giờ trước

'Viêm' cách 'ung thư' bao xa? Xin nhắc lại: Có 4 loại viêm thực sự không thể trì hoãn

Trong quá trình trưởng thành, hầu hết mọi người đều từng mắc phải các chứng viêm. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ bản...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 2 giờ trước

Tại sao 30 năm trước người bị nhồi máu não ít mà hiện nay lại càng nhiều? 4 loại thực phẩm được khuyên nên ăn ít hơn

Nhồi máu não, còn gọi là đột quỵ do thiếu máu cục bộ, là do tắc nghẽn mạch máu não, dẫn đến thiếu máu cục...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 11 giờ trước

Loại nào tốt cho sức khỏe hơn: Muối biển, muối tinh hay muối hồng? 10 người trả lời thì hết 9 chọn sai

Trên thị trường hiện nay, có vô vàn loại muối khác nhau, từ muối biển truyền thống đến muối tinh luyện và muối hồng Himalaya...
Khỏe đẹp 2 ngày, 21 giờ trước

Tin mới cập nhật

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ 4, ngày 11 tháng 6, tức ngày 16 tháng 5 âm lịch?

Ngày 11 tháng 6 là thứ tư, ngày 16 tháng 5 âm lịch là năm Tỵ, tháng Nhâm Ngọ, ngày Tân Hợi. Con giáp nào...
Đời sống số 44 giây trước

Trắc nghiệm tâm lý: Chọn bức tranh phong cảnh có tác dụng chữa lành nhất để kiểm tra xem những điều tốt lành nào sẽ đến với bạn vào tháng 6?

Đây là một dạng trắc nghiệm tâm lý hình ảnh, giúp bạn khám phá điều tốt lành có thể đến với bạn trong tháng 6...
Đời sống số 21 phút trước

Từ 01/7/2025, chủ tịch xã có được tuyển dụng, bãi nhiệm và cách chức cán bộ?

Bên cạnh thẩm quyền tuyển dụng, sử dụng công chức, Chủ tịch UBND xã còn được bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, cách chức người...
Tin trong ngày 53 phút trước

Giáo viên có được dạy thêm trước chương trình học ở trường?

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã ban hành Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT quy định về dạy thêm, học thêm.
Tin trong ngày 53 phút trước

Sướng như công nhân ở Bắc Giang: Chỉ cần bỏ ra 100 triệu đồng mua NOXH, còn lại vay ngân hàng 24 năm, trả nợ 1 triệu đồng/tháng

Bắc Giang đang tạo nên một "cơn địa chấn" trên thị trường bất động sản nhà ở xã hội (NOXH) khi triển khai những chính...
Tin trong ngày 54 phút trước

10 ngành học hot nhất hiện nay, bất ngờ có ngành lương tới 130 triệu/tháng dù từng bị chê 'khó sống'

Năm 2025, có nhiều ngành học từng bị xem là ít triển vọng lại đang mang lại thu nhập rất cao. Trong đó phải kể...
Kiến thức 54 phút trước

Song Hye Kyo tiếp tục thăng hoa trong sự nghiệp và lần đầu tiên tiết lộ sự thật về cuộc ly hôn với Song Joong Ki

Cặp đôi Song Joong Ki và Song Hye Kyo từng được ví như "tiên đồng ngọc nữ" của màn ảnh châu Á sau thành công...
Chuyện làng sao 54 phút trước

Khi làm cơm chiên trứng, đừng lo lắng về việc nên chiên trứng hay chiên cơm trước! Làm tốt bước này, cơm sẽ thơm và ngon

Cơm chiên trứng là món ăn đầu tiên mà nhiều người sẽ nấu. Giống như trứng chiên và cà chua, mọi người luôn băn khoăn...
Địa chỉ ăn ngon 54 phút trước

Tỉnh Bắc Ninh (mới) khi được thành lập có những tác động tích cực nào?

Theo đề án, tỉnh Bắc Ninh (mới) sẽ có tổng cộng 99 xã, phường; quy mô dân số 3.619.433 người.
Tin trong ngày 2 giờ, 46 phút trước

Tra cứu điểm thi lớp 10 năm 2025 của 63 tỉnh thành

Các tỉnh thành trên cả nước bắt đầu công bố điểm thi lớp 10 năm học 2025-2026. Phụ huynh và học sịnh có thể tra...
Tin trong ngày 2 giờ, 46 phút trước