Danh mục

Loại cây mọc dại ở Việt Nam được ví như 'vàng trong đất', dùng để bồi bổ, chữa ho cực tốt

Thứ năm, 24/04/2025 13:25

Đa phần các tài liệu Đông y ghi nhận loại thảo dược này vào các kinh Tỳ và Phế. Công dụng là chữa ho nhiều đờm, sốt về chiều đêm, nhức đầu, bí tiểu, kém ăn, chống suy nhược cơ thể…

Cát sâm là một loại cây mọc dại trong rừng, theo nhà khoa học Bùi Đắc Sáng (Hội Đông Y Hà Nội). Chỉ khi thương lái tìm mua, giá trị của loại cây này mới được người dân chú ý.

Cát sâm có tên gọi khác là Sâm Chèo Mèo, Sâm Nam, Sâm Trâu. Tên khoa học là Millettia speciosa Champ, thuộc họ Đậu Fabaceae.

Cát sâm thuộc dạng cây nhỏ, thân gỗ, cây leo, chiều dài cây lên đến hàng mét. Cành cây khi non có phủ một lớp lông mềm màu trắng, sau phát triển cành nhẵn, có màu nâu.

cát sâm, dược liệu, bài thuốc dân gian

Cây cát sâm là dược liệu quý (Ảnh minh họa).

Cát sâm phân bố chủ yếu ở một số nước như Lào, Trung Quốc và Việt Nam. Tại nước ta, cây được tìm thấy ở các tỉnh thuộc miền núi và vùng trung du. Các tỉnh mà cát sâm tập trung nhiều là Thái Nguyên, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Quảng Ninh, Yên Bái,... Độ cao phân bố thường dưới 1000 mét.

Theo ông Sáng, thành phần có giá trị nhất của cát sâm là củ (rễ) được ví là vàng trong lòng đất. Rễ chứa Alcaloid, khi tiến hành thử nghiệm ở chuột nhắt, người ta nhận thấy rằng cát sâm có tác dụng giảm ho rõ rệt khi so sánh với những con chuột không sử dụng.

Cát sâm là vị thuốc bổ, được sử dụng trong các trường hợp suy nhược, lao phổi, viêm phế quản mạn tính, nhức đầu, sốt, khát nước, tiểu tiện khó khăn. Một số công trình nghiên cứu tại Trung Quốc đã chứng minh cát sâm rất tốt cho phổi và được dùng hỗ trợ điều trị ung thư phổi, ông Sáng nói.

Đã có tài liệu ghi chép rằng cát sâm còn được sử dụng để chữa di tinh ở nam giới, bạch đới ở nữ với liều dùng được khuyến cáo là 10-20g, có thể tăng liều lên đến 40g.

cát sâm, dược liệu, bài thuốc dân gian

(Ảnh minh họa)

Bác sĩ CKII Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược cơ sở 3, cho hay rễ củ chính là bộ phận của cây cát sâm được sử dụng để làm vị thuốc. Thời điểm thu hái dược liệu thích hợp nhất là vào mùa đông xuân, lấy ở những cây đã lớn khoảng hơn 1 năm tuổi. Các củ nhỏ thì để nguyên, còn củ to nên bổ dọc làm đôi rồi phơi hay sấy khô. Đem thái mỏng dược liệu rồi để sống hoặc có thể tẩm nước mật hay nước gừng cho thấm. Sau đó, cho lên chảo nóng sao vàng trên lửa nhỏ. Dược liệu đã được sơ chế khô cần để nơi khô ráo, tránh ẩm mốc, mối mọt. Lưu ý, không nên bào chế nhiều 1 lúc, dùng đến đâu thì bào chế đến đó.

Đa phần các tài liệu Đông y ghi nhận cát sâm quy vào các kinh Tỳ và Phế. Công dụng là chữa ho nhiều đờm, sốt về chiều đêm, nhức đầu, bí tiểu, kém ăn, chống suy nhược cơ thể…

Một số bài thuốc hay từ cây cát sâm

cát sâm, dược liệu, bài thuốc dân gian

(Ảnh minh họa)

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng giới thiệu một số bài thuốc có dùng cát sâm:

- Chữa ho có nhiều đờm, ho dai dẳng, ho khan: Cát sâm 12g, Mạch môn 12g, Thiên môn 8g, Vỏ Rễ dâu 8g. Sắc, nước sắc chia làm 3 lần uống trong ngày.

- Chữa khát nước, nhức đầu, sốt, bí tiểu tiện: Cát sâm 32g đem tẩm mật, sao vàng, sắc lấy nước uống. Hoặc dùng bài thuốc sau: Cát sâm 12g, Cát căn 12g, Cam thảo 4g. Đem sắc, chia làm 3 lần uống trong ngày.

- Chữa kém ăn, cơ thể suy nhược: Cát sâm 12g, gừng vừa đủ. Cát sâm đem tẩm với nước gừng, sau đó sao vàng. Mỗi ngày dùng 32g sắc lấy nước uống.

cát sâm, dược liệu, bài thuốc dân gian

(Ảnh minh họa)

Ông Sáng lưu ý, dù cát sâm là một dược liệu an toàn, người dùng cần lưu ý một số điểm sau:

- Không dùng quá liều: Sử dụng đúng liều lượng để tránh gây ra tác dụng phụ như buồn nôn, chóng mặt.

- Tham khảo ý kiến bác sĩ: Nếu bạn đang dùng thuốc hoặc có bệnh lý nền, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cát sâm.

Theo một số tài liệu và sách đông y, thân và lá cát sâm có độc; chưa thấy nói về việc sử dụng thân và lá làm thuốc. Do đó, ngoài việc sử dụng củ cát sâm, tuyệt đối không được dùng lá hay thân, bác sĩ Vũ lưu ý.

A.Dương (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Tin vui vài ngày tới: Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố ngoài lương còn hưởng thêm chính sách đặc biệt có lợi này

Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố là những người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố. Ngoài phụ cấp hàng tháng,...
Kiến thức 3 ngày, 2 giờ trước

Tin vui lớn: Cán bộ, công chức nghỉ hưu trước 1/7/2025 có thể nhận trợ cấp lên đến 60 tháng lương

Trong bối cảnh sắp xếp lại tổ chức bộ máy nhà nước, nhiều cán bộ, công chức đủ điều kiện nghỉ hưu sớm trước ngày...
Kiến thức 3 ngày, 5 giờ trước

Thành phố giàu nhất Việt Nam sau sáp nhập sẽ sở hữu sân vận động chuẩn quốc tế, đủ lực tổ chức World Cup

Bên cạnh đó, thành phố mới sau sáp nhập còn sở hữu cả sân vận động lâu đời nhất Việt Nam.
Kiến thức 3 ngày, 8 giờ trước

Người từ 60 tuổi trở lên, không có lương hưu sẽ được mua BHYT miễn phí trong vài ngày tới?

Theo đề xuất của đại biểu Quốc hội, từ 1/7/2025, người dân từ 60 tuổi đến dưới 75 tuổi không có lương hưu, trợ cấp...
Kiến thức 3 ngày, 12 giờ trước

Từ ngày 1/7: 86.000 Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố sẽ được hưởng chính sách đặc biệt có lợi

Theo quy định mới bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/7, người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố sẽ được...
Tin trong ngày 2 ngày, 14 giờ trước

Hai ngày nữa, 12 trường hợp dù khám đúng tuyến vẫn không được BHYT chi trả ngay cả khi vẫn có thẻ

Từ ngày 1 tháng 7 năm 2025, Luật sửa đổi và bổ sung Luật Bảo hiểm y tế năm 2024 chính thức có hiệu lực....
Kiến thức 2 ngày, 12 giờ trước

Tin cùng mục

Các bác sĩ cảnh báo một lần nữa không nên ăn trứng luộc theo cách này, vì chúng không chỉ không bổ dưỡng mà còn làm tắc nghẽn mạch máu

Các chuyên gia một lần nữa phát đi cảnh báo về thói quen ăn trứng luộc không đúng cách, đặc biệt là lòng đỏ, có...
Chăm sóc sức khỏe 13 giờ, 14 phút trước

Trẻ em nói muộn có IQ cao hơn không? Ai thông minh hơn, 'trẻ biết nói sớm' hay 'trẻ biết nói muộn'? Sự thật có thể khiến bạn bất ngờ!

Trẻ nói sớm hay nói muộn, ai thông minh hơn? Đây là câu hỏi khiến không ít bậc cha mẹ băn khoăn khi quan sát...
Chăm con 16 giờ, 21 phút trước

10 dấu hiệu cứu mạng trước khi đột tử! Nếu bạn có hơn 3 dấu hiệu này, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức

Đột tử thường đến bất ngờ, nhưng cơ thể không hoàn toàn "im lặng" trước khi nó xảy ra. Theo bác sĩ chuyên khoa tại...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 1 giờ trước

3 cách giảm cân nhanh nhất, bạn càng kiên trì thực hiện thì càng giảm cân nhanh

Sau đây là "phiên bản lười biếng của kế hoạch thực hiện" mà tôi đã tóm tắt. Mỗi hành vi đều có cơ sở khoa...
Khỏe đẹp 1 ngày, 6 giờ trước

Căn bệnh ung thư nào ở trẻ em hay mắc nhiều nhất? Dấu hiệu nhận biết không khó, đa số bố mẹ phát hiện muộn

Bệnh ung thư lâu nay vẫn được biết đến là “bệnh người già”, hoặc gặp ở những người có lối sống không lành mạnh. Tuy...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 8 giờ trước

Lạm dụng trà xanh và nghệ có thể 'hỏng hết gan', ai cũng cần phải biết để tránh 'rước hoạ vào thân'

Một nghiên cứu mới từ Đại học Michigan cho thấy, việc lạm dụng một số loại thực phẩm bổ sung, bao gồm chiết xuất trà...
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 9 giờ trước

Tin mới cập nhật

Những người có ngày sinh trùng với 3 ngày này theo âm lịch sẽ rất may mắn, thịnh vượng và kiếm tiền dễ dàng!

Trên bầu trời đầy sao bao la, số phận của mỗi người dường như được dẫn dắt bởi một thế lực bí ẩn nào đó....
Đời sống số 1 giờ, 15 phút trước

Chính thức từ 1/7/2025, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng thêm 2 triệu đồng từ chế độ này

Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 sẽ mở rộng quyền lợi cho người tham gia BHXH tự...
Kiến thức 1 giờ, 24 phút trước

Tin vui từ ngày mai: 11 nhóm được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh BHYT

So với luật hiện hành chỉ có 6 nhóm được hưởng mức chi trả 100%, thì Luật BHYT năm 2024 đã tăng thêm 5 nhóm...
Kiến thức 1 giờ, 24 phút trước

Từ 01/7/2025, cá nhân đăng ký hộ kinh doanh ở đâu?

Bắt đầu từ ngày 1/7/2025, cá nhân muốn đăng ký hộ kinh doanh thì phải nộp hồ sơ tại đơn vị này.
Tin trong ngày 1 giờ, 24 phút trước

Quốc Anh bị mẹ nhắc nhở chuyện lấy vợ, dân mạng đồng loạt gọi tên Tiểu Vy

Cộng đồng mạng liên tục réo tên Tiểu Vy khi Quốc Anh bị nhắc nhở chuyện lập gia đình.
Chuyện làng sao 1 giờ, 25 phút trước

Tử vi ngày 1/7/2025 của 12 con giáp: Tuổi Dần tài lộc vượng phát, Tý cần hết sức cẩn trọng trong mọi việc

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 1/7/2025.
Đời sống số 2 giờ, 20 phút trước

Đặt cây sống đời ở vị trí nào trong nhà giúp thu hút tài lộc?

Cây sống đời làm đẹp không gian và thu hút tài lộc và cải thiện phong thủy ngôi nhà. Nhưng nên đặt ở vị trí...
Đời sống số 2 giờ, 20 phút trước

Chính thức từ 1/7/2025: 9 trường hợp được hỗ trợ tiền BHYT, nếu trót mua sẽ được hoàn tiền

Theo quy định những trường hợp này sẽ được hỗ trợ tiền BHYT, người dân nên biết sớm.
Kiến thức 2 giờ, 20 phút trước

Công viên giải trí đẳng cấp nhất miền Bắc của tỷ phú Phạm Nhật Vượng chính thức hoạt động vào ngày mai, giá vé cao nhất 648.000 đồng

Ngày 1/7/2025, VinWonders Vũ Yên – tổ hợp công viên giải trí đẳng cấp quốc tế đầu tiên tại miền Bắc sẽ chính thức mở...
Du lịch Việt 2 giờ, 22 phút trước

Sao Việt 30/6: Quốc Trường chưa yêu ai lâu quá 1 năm; NSND Mỹ Uyên cầm cố nhà vài chục tỷ ở quận 1 TP.HCM

Tin sao Việt 30/6/2025: Quốc Trường tiết lộ mối tình lâu nhất của anh cũng chỉ có 1 năm. NSND Mỹ Uyên tiết lộ bản...
Chuyện làng sao 6 giờ, 37 phút trước