Chùm ngây là loại cây có xuất xứ từ vùng Nam Á. Loại cây này trước đây mọc hoang rất nhiều ở Việt Nam nhưng không được nhiều người biết về giá trị dinh dưỡng cũng như dược tính của nó.
Sau này, khi có nhiều thông tin hơn về chùm ngây, loại cây này bỗng trở thành "thần dược" được rất nhiều gia đình ưa chuộng như một giải pháp dinh dưỡng tối ưu.
Lá của cây chùm ngây có chứa 46 loại chất chống oxy hóa, đặc biệt là vitamin C và vitamin A. Đây là những chất chống oxy hóa vô cùng quan trọng đối với sức khỏe con người.
Các chất chống oxy hóa này giúp trung hòa các tác động tàn phá của các gốc tự do, từ đó bảo vệ chúng ta khỏi bệnh ung thư và các bệnh thoái hóa như thoái hóa điểm vàng và bệnh xơ nang.
Những dưỡng chất tổng hợp của chùm ngây bao gồm nhiều chất đạm va các vitamin thiết yếu, beta – carotene, 18 axit amin, hợp chất phenol, nhiều khoáng chất...
Trong chùm ngây có chứa tới hơn 90 dưỡng chất, 18 loại axit amin, 46 chất chống oxy hóa, lượng vitamin C cao gấp 7 lần trong cam, canxi gấp 4 lần sữa, vitamin A gấp 4 lần cà rốt, chất đạm gấp 2 lần sữa chua, sắt cao gấp 3 lần cải bó xôi,….
Công dụng của cây chùm ngây
Chùm ngây giúp thanh lọc gan
Cây chùm ngây có công dụng kích thích tăng cường sản xuất mật, giúp hỗ trợ chức năng gan để đào thải độc tố. Ăn, uống lá chùm ngây còn giúp bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại như rượu bia, hóa chất độc hại.
Ăn uống chùm ngây cũng giúp lợi tiểu nên tốt cho người bí tiểu, tiểu khó. Chúng cũng có công dụng hỗ trợ những bệnh nhân sỏi thận, sỏi tiết niệu, viêm gan, gan nhiễm mỡ,...
Chùm ngây bảo vệ dạ dày
Rau chùm ngây chứa nhiều vitamin A, C, E, K, B6, cùng các khoáng chất thiết yếu như kali, magie, canxi,... bởi thế chùm ngây được cho là giúp tiêu hóa tốt, bảo vệ niêm mạc đường tiêu hóa, đặc biệt dạ dày. Chùm ngây có nhiều hợp chất chống oxy hóa kháng viêm như flavonoid, polyphenol nên chúng giúp giảm viêm loét dạ dày, tá tràng, ợ nóng, trào ngược axit.
Rau chùm ngây cũng giàu chất xơ giúp tăng cường nhu động ruột, ngừa táo bón giúp tăng cảm giác no nên hỗ trợ giảm béo. Ăn rau chùm ngây có thể giúp kích thích sản xuất enzyme tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng tốt hơn, giảm các triệu chứng khó tiêu, đầy bụng, đầy hơi.
Chùm ngây tốt cho hệ xương
Rau chùm ngây rất giàu canxi và phốt pho nên rất tốt cho hệ xương. Rau chùm ngây cũng có khả năng ức chế hoạt động của các tế bào hủy xương, giúp bảo vệ mật độ xương và giảm nguy cơ loãng xương. Trong khi đó các hợp chất chống viêm như glucosinolate, flavonoid trong loại thảo dược này cũng giúp giảm viêm khớp, sưng tấy và đau nhức khớp.
Chùm ngây bảo vệ tim mạch
Chùm ngây chứa axit béo omega-3, chất xơ và các hợp chất có khả năng giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL), từ đó giúp bảo vệ tim mạch.
Trong rau chùm ngây cũng nhiều chất dinh dưỡng như vitamin C, vitamin E và các khoáng chất thiết yếu như kali, magie nên giúp tốt cho tim mạch, bảo vệ tim, ngừa nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ.
Chùm ngây giúp giảm béo, ngăn ngừa nguy cơ hình thành mảng bám động mạch, hỗ trợ ngừa xơ vữa động mạch và các biến chứng tim mạch nguy hiểm.
Chùm ngây tốt cho não bộ
Chùm ngây nổi tiếng với hàm lượng vitamin A, C, E cao cùng với các hợp chất flavonoid và polyphenol có tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ. Nhờ vậy, chùm ngây có thể giúp bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương do gốc tự do, giảm stress oxy hóa, ngăn ngừa các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer, Parkinson.
Trong rau chùm ngây còn có nhiều axit amin thiết yếu và yếu tố giúp tăng dẫn truyền thần kinh, bảo vệ tế bào thần kinh. Rau chùm ngây giàu sắt nên giúp bổ máu, tăng cường lưu thông máu lên não, cung cấp đủ oxy và dưỡng chất cho não bộ hoạt động hiệu quả.
Chùm ngây kiểm soát đường huyết
Rau chùm ngây nhiều chất xơ nên giúp làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu, từ đó giúp kiểm soát lượng đường trong máu sau khi ăn. Chùm ngây cũng giàu các chất chống oxy hóa như vitamin C, E, flavonoid giúp chống lại stress oxy hóa, bảo vệ tế bào beta trong tuyến tụy (tế bào sản xuất insulin) khỏi tổn thương, từ đó cải thiện khả năng sản xuất và sử dụng insulin của cơ thể.
Ai không nên sử dụng rau chùm ngây
Phụ nữ đang mang thai
Trong chùm ngây có alpha-sitosterol cấu trúc giống estrogen nên có thể có tác dụng ngừa thai. Khi có thai, hormon thai nghén là progesterone bài tiết làm mềm tử cung khiến cơ tử cung không co bóp.
Còn alpha-sitosterol trong rau chùm ngây gây co cơ trơn tử cung và làm sẩy thai. Bởi vậy, phụ nữ có thai giai đoạn đầu tuyệt đối không nên ăn rau chùm ngây để giữ an toàn cho thai nhi và mẹ.
Còn sau sinh, ăn rau chùm ngây lại rất tốt. Lá cây kích thích tiêu hóa, là nguồn thức ăn tốt cho bà mẹ mới sinh và trẻ sơ sinh.
Trẻ nhỏ
Các chuyên gia cũng khuyên, trẻ nhỏ càng không nên lạm dụng chùm ngây. Một tuần chỉ nên dùng 3 bữa rau chùm ngây, mỗi bữa từ 20 – 30gr là hợp lý.
Trẻ qua từng giai đoạn phát triển, từng lứa tuổi thì nhu cầu về các chất dinh dưỡng chỉ ở một mức độ nhất định.
Để cân bằng dinh dưỡng cho trẻ, cha mẹ cần chế biến món ăn phù hợp với bé, đảm bảo bữa ăn luôn đầy đủ 4 nhóm thực phẩm là chất đạm (thịt, cá, trứng, tôm...), chất béo (dầu, mỡ), chất bột đường (bột, gạo), vitamin và khoáng chất (rau xanh, củ). Khi bữa ăn thừa hoặc thiếu một trong 4 nhóm này sẽ đều làm trẻ ăn không ngon miệng, khó tiêu, đầy bụng. Nếu tình trạng mất cân đối diễn ra kéo dài còn gây ra những bệnh lý nghiêm trọng khác về mặt sức khỏe.
Hoàng Khuông (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)