Danh mục

Đột quỵ đang ngày càng trẻ hóa, đây là cách phát hiện nhanh trong 30 giây: có thể cứu sống người bệnh vào thời điểm nguy kịch!

Thứ năm, 21/08/2025 09:44

Đột quỵ không còn là căn bệnh tuổi già mà đang trẻ hóa nhanh chóng, đe dọa cả những người mới ngoài 30. Chỉ cần 30 giây ghi nhớ quy tắc BEFAST, bạn có thể nhận diện sớm dấu hiệu nguy hiểm và giành lại cơ hội sống trong cuộc đua từng phút với tử thần.

Rạng sáng 3 giờ, bà Lý, 45 tuổi, bỗng thấy tê nửa người bên trái, nói khó rõ. Gia đình tưởng bà chỉ nằm sai tư thế, nhưng 10 phút sau, bà đã không thể đứng dậy. Được đưa đi cấp cứu, bác sĩ chẩn đoán bà bị nhồi máu não cấp. Nhờ can thiệp kịp thời, bà thoát chết nhưng vĩnh viễn mất khả năng vận động bàn tay phải.

Trên bình diện chung hiện nay, tử vong do nguyên nhân bệnh tim mạch đứng thứ nhất toàn cầu. Tuy nhiên, ở khoảng 40% quốc gia, trong đó có Việt Nam và Trung Quốc, nguyên nhân tử vong do đột quỵ vượt lên đứng đầu, cao hơn tim mạch.

đột quỵ, dấu hiệu đột quỵ, cách sơ cứu người đột quỵ

Đột quỵ đang trở thành kẻ giết người thầm lặng ở mọi lứa tuổi

PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng, Phó chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam, Trưởng Khoa Bệnh lý mạch máu não Bệnh viện Nhân dân 115, cho biết trên bản đồ đột quỵ thế giới, Việt Nam thuộc nhóm màu đỏ đậm nhất - tức nhóm những quốc gia có nguy cơ đột quỵ cao nhất, tỷ lệ ước tính vượt 218/100.000 dân. Theo tỷ lệ này, với dân số 100 triệu, số ca đột quỵ tại Việt Nam khoảng trên 200.000 mỗi năm.

Thời gian chính là sự sống! Cứ mỗi phút chậm trễ, 1,9 triệu tế bào thần kinh trong não sẽ chết

Đột quỵ xảy ra khi mạch máu não bị tắc nghẽn (thiếu máu não chiếm 85%) hoặc vỡ (xuất huyết não). Khi đó, tế bào thần kinh nhanh chóng hoại tử do thiếu oxy.

- 4,5 giờ vàng: dùng thuốc tiêu huyết khối tĩnh mạch. Mỗi phút cứu chữa sớm, thêm 1,9 ngày tuổi thọ khỏe mạnh.

- 6 giờ vàng: có thể can thiệp lấy huyết khối qua đường động mạch.

- Sau 6 giờ: Tổn thương não gần như không thể đảo ngược, nguy cơ tử vong hoặc tàn phế tăng cao.

đột quỵ, dấu hiệu đột quỵ, cách sơ cứu người đột quỵ

Các chuyên gia nhấn mạnh: "Phát hiện càng sớm, cơ hội sống càng nhiều. Thời gian chính là sự sống!".

Dấu hiệu nhận biết đột quỵ nhanh: Quy tắc BEFAST

Đột quỵ thường đến đột ngột, khó lường. Người dân cần ghi nhớ quy tắc BEFAST để kịp thời ứng cứu:

B – Balance (Thăng bằng): Đi đứng loạng choạng, dễ ngã.

E – Eyes (Thị giác): Mờ mắt, nhìn đôi hoặc mất thị lực thoáng qua.

F – Face (Mặt): Cười méo, lệch miệng, khó thổi phồng má.

đột quỵ, dấu hiệu đột quỵ, cách sơ cứu người đột quỵ

A – Arms (Tay): Một bên tay yếu, nâng không nổi.

S – Speech (Ngôn ngữ): Nói lắp, khó hiểu, hoặc không hiểu lời người khác.

T – Time (Thời gian): Gọi ngay 115, ghi nhớ thời điểm khởi phát triệu chứng.

Lưu ý đặc biệt: cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) có thể chỉ kéo dài 10-20 phút rồi tự hết, nhưng nguy cơ đột quỵ thật sự trong vòng 48 giờ lên tới 10%. Không được chủ quan!

Đột quỵ trẻ hóa: Thủ phạm ẩn trong thói quen hằng ngày

Thức khuya: Ngủ <6 giờ/đêm làm nguy cơ đột quỵ tăng 4,5 lần.

Ngồi lâu: Ngồi ≥8 giờ/ngày dễ gây huyết khối tĩnh mạch, thậm chí thuyên tắc phổi.

Ăn mặn, nhiều dầu mỡ: Tăng huyết áp, xơ cứng thành mạch.

Ngoài ra, phụ nữ mang thai bị cao huyết áp, người dùng thuốc tránh thai lâu dài, hay các game thủ, dân văn phòng ít vận động… đều có nguy cơ cao hơn bình thường.

đột quỵ, dấu hiệu đột quỵ, cách sơ cứu người đột quỵ

Phòng bệnh: Từ "vá lỗ rò" đến "bảo dưỡng mạch máu"

- Ăn nhạt (dưới 5g muối/ngày), ít dầu, hạn chế đường, tăng cá và rau xanh.

- Vận động 150 phút/tuần, tránh ngồi lâu.

- Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.

- Người có bệnh nền (tăng huyết áp, tiểu đường, mỡ máu, rung nhĩ) cần tuân thủ thuốc đều đặn.

Điều trị cấp cứu: Chạy đua với tử thần

Nhồi máu não: Thuốc tiêu sợi huyết trong 4,5 giờ đầu, lấy huyết khối trong vòng 6-24 giờ.

Xuất huyết não: Phẫu thuật lấy máu tụ, hạ huyết áp, ngăn tái chảy máu.

đột quỵ, dấu hiệu đột quỵ, cách sơ cứu người đột quỵ

Mỗi phút trôi qua, não mất đi 1,9 triệu tế bào. Đột quỵ không chỉ của người già, từ 20 tuổi, mạch máu đã bắt đầu lão hóa; từ 30 tuổi, thói quen xấu có thể biến thành "quả bom hẹn giờ".

Hạ Tú (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Từ nay, công chức địa chính xã sẽ bị phạt rất nặng nếu để xảy ra vi phạm này trong quản lý đất đai

Trường hợp công chức địa chính xã buông lỏng quản lý, để xảy ra sai phạm về đất đai, hình thức xử lý có thể...
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

Từ bây giờ: Dừng xe mặc áo mưa khi đang đi trên đường sẽ bị phạt đến 5.000.000 đồng trong trường hợp nào?

Những người dừng xe mặc áo mưa phải tuân thủ các quy tắc dừng, đỗ xe. Nếu không, đây được xem là hành vi vi...
Kiến thức 2 ngày, 5 giờ trước

Ngoài lương hưu hằng tháng, hàng triệu người sẽ nhận được khoản tiền tăng gấp 4 lần kể từ 1/7/2025

Người lao động sẽ được nhận một khoản trợ cấp một lần khi nghỉ hưu ngoài lương hưu hằng tháng, với mức tăng có thể...
Kiến thức 2 ngày, 9 giờ trước

Hàng triệu người đón tin vui: Thêm một quyền lợi đặc biệt theo quy định mới nhất của Luật Đất đai

Sổ đỏ thửa đất của hộ gia đình sẽ ghi đầy đủ tên thành viên có chung quyền sử dụng đất, theo quy định mới...
Kiến thức 2 ngày, 19 giờ trước

Công chức, viên chức đón nhận tin vui lớn: Sẽ được thưởng hơn 8.000.000 đồng nếu đạt thành tích này

Công chức, viên chức được nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, mức thưởng được nhận theo quy định tại Nghị định 152/2025/NĐ-CP.
Kiến thức 2 ngày trước

Xe máy dừng đèn đỏ vẫn bị phạt đến 14.000.000 đồng nếu vi phạm lỗi này: Nhiều người chủ quan vẫn hay mắc phải

Trong trường hợp người điều khiển xe máy dừng đèn đỏ nhưng đè vạch dừng dẫn đến tai nạn giao thông, mức phạt sẽ tăng...
Kiến thức 2 ngày, 11 giờ trước

Tin cùng mục

7 loại cá nên mua ngay khi đến chợ: Dinh dưỡng ngang nhân sâm, rẻ hơn tổ yến, lại không chứa hóa chất

Đây là 7 loại cá vừa sạch, vừa nhiều dinh dưỡng mà không lo hóa chất hay tăng trọng. Giá cả lại phải chăng, dễ...
Chăm sóc sức khỏe 8 giờ, 5 phút trước

3 tật xấu ở trẻ có thể là dấu hiệu của sự thành công khi lớn lên, bố mẹ đừng quá lo lắng

Nhiều bậc cha mẹ thường phiền lòng khi con không nghe lời hay có những thói quen "khó ưa". Tuy nhiên, ít ai ngờ rằng,...
Chăm con 1 ngày, 3 giờ trước

Nó là 'kẻ thù truyền kiếp' của lạc, bác sĩ nhắc nhở: Tuyệt đối không được ăn chung, hãy nhớ kỹ những điều cấm kỵ khi ăn lạc

Trong căn bếp Việt, lạc vừa có thể là món ăn vặt, vừa là nguyên liệu chế biến món ngon. Nhưng ít ai biết rằng,...
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 6 giờ trước

Có 1 loại rau 'ăn già không ăn non', giúp thanh lọc gan, ngủ ngon giấc, xào nấu đều ngon, mềm ngọt

Loại rau này rất giòn, ngọt, mọng nước và tươi mát. Ăn nhiều rau này còn có thể thanh lọc gan, giải độc, hỗ trợ...
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 8 giờ trước

Giận con đến đâu cũng cần tránh những bộ phận này, dù tác động nhẹ vẫn có thể khiến trẻ xuất huyết não

Trẻ nhỏ vốn hiếu động và những lúc nô đùa có thể khiến bố mẹ tức giận. Việc dùng đòn roi có thể gây ra...
Chăm con 3 ngày, 20 giờ trước

Cảnh báo sức khỏe: 5 vùng trên cơ thể chuyển sang màu đen, chứng tỏ bạn đang mắc ung thư, chỉ tiếc không ai để ý!

Ung thư là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, và tỷ lệ mắc bệnh đang ngày càng gia tăng do những...
Chăm sóc sức khỏe 3 ngày, 2 giờ trước

Tin mới cập nhật

Tại Hà Nội: Có một loại côn trùng lạ được ví như 'đặc sản trời ban', thực khách khen ngon hơn cả tôm cua

Khi ăn, thực khách sẽ cảm nhận được độ mềm, vị béo ngậy của con vờ, xen lẫn mùi thơm đặc trưng được đánh giá...
Kiến thức 1 phút trước

Diện tích đất thực tế lớn hơn so với sổ đỏ, người dân có được xem xét cấp sổ đỏ cho phần chênh lệch?

Luật Đất đai 2024 quy định cụ thể về việc xử lý thửa đất có diện tích chênh lệch.
Kiến thức 2 phút trước

'Không ai giàu 3 họ' nhưng gia tộc này lại thịnh vượng tới 15 đời, sở hữu hàng nghìn bất động sản: Dạy con bí quyết 'Tiền bạc là thứ giúp ích ít nhất'

Trái ngược với câu nói dân gian “Không ai giàu ba họ”, gia tộc họ Bối ở Trung Quốc đã chứng minh điều ngược lại...
Tin trong ngày 7 phút trước

Cây dại quý hiếm bậc nhất thế giới, vị ngon hơn thịt, cực bổ dưỡng, có giá 13 triệu đồng/kg

Dù có vẻ ngoài kém hấp dẫn nhưng loại cây này vẫn được giới nhà giàu yêu thích vì vị bùi béo như thịt, thơm...
Tin trong ngày 16 phút trước

Ngừng sử dụng Căn cước công dân từ năm 2026, buộc phải đổi sang Căn cước có phải không?

Luật Căn cước đã có hiệu lực từ 7/2024 nhưng trên thực tế nhiều người còn dùng căn cước công dân. Vậy khi nào CCCD...
Tin trong ngày 21 phút trước

Danh hài bỏ đại học theo đuổi đam mê nhưng ra trường thất nghiệp, giờ lấy vợ trẻ kém 26 tuổi

Gần đây, Tiết Cương bất ngờ rẽ hướng làm môi giới bất động sản. Anh lập hẳn một kênh Youtube riêng để chuyên review, môi...
Chuyện làng sao 28 phút trước

Bộ Công an có đề xuất quan trọng liên quan tới giấy phép lái xe của hàng triệu tài xế trên toàn quốc

Theo dự thảo, người được cấp giấy phép lái xe có hành vi gian dối để được cấp, đổi, cấp lại giấy phép lái xe...
Tin trong ngày 33 phút trước

Người EQ thấp rất hay nói 5 câu này: 100% người nghe thấy 'chối tai'

Người có EQ cao thường biết lựa chọn ngôn từ khéo léo, phù hợp để giữ sự tôn trọng và tạo thiện cảm. Ngược lại,...
Đời sống trẻ 37 phút trước

Hai kiểu đàn ông này không thể chiều chuộng được, càng chiều chuộng thì càng trở nên khốn nạn

Tình yêu đích thực phải là sự trân quý lẫn nhau, cùng chia sẻ trách nhiệm, cùng giữ lời đã hứa. Đừng để sự nuông...
Yêu 1 giờ, 6 phút trước

Truy thu BHXH bắt buộc là gì? 3 trường hợp truy thu theo quy định mới nhất

Truy thu bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc không chỉ là nghĩa vụ tài chính phát sinh thêm, mà còn ảnh hưởng trực tiếp...
Tin trong ngày 1 giờ, 11 phút trước