Đó là một buổi chiều đầy nắng, tôi thong dong dạo bước trong khu chợ nhộn nhịp. Từng gian hàng hải sản tấp nập người mua kẻ bán. Đột nhiên, một mùi hương đặc biệt khiến tôi dừng lại, theo dấu hương thơm mà tìm đến một quầy cá nhỏ. Chủ quầy đang bận rộn làm sạch những con cá tươi rói, và điều thu hút sự chú ý của tôi chính là những phần “thừa thãi” bị ông đặt sang một bên - những mảnh xương cá và vảy cá.
Cá là món ăn bổ dưỡng, vô cùng phổ biến với người dân khắp nơi trên thế giới
Tò mò, tôi hỏi: "Chủ quầy, mấy thứ này định làm gì thế?".
Ông chủ mỉm cười, đôi mắt ánh lên sự trân trọng dành cho nguyên liệu: "Những thứ này hả? Nhiều người xem như rác mà bỏ đi, nhưng thực ra chúng là báu vật đấy!".
Tôi không khỏi ngạc nhiên. Những mảnh xương cá, vảy cá tưởng chừng vô dụng này lại có giá trị đặc biệt nào đó?
Thấy tôi tỏ vẻ hoài nghi, ông chủ liền giải thích: "Cô cậu có biết không? Những phần 'thừa' trên cơ thể cá thực ra lại giàu giá trị dinh dưỡng, thậm chí có thể sánh ngang với vây cá mập. Chẳng hạn như xương cá, chứa đầy canxi và collagen, khi nấu thành nước dùng sẽ thơm ngon tuyệt hảo, rất tốt cho sức khỏe xương khớp. Còn vảy cá, giàu lecithin, có tác dụng kỳ diệu đối với việc dưỡng da".
Vừa nói, ông vừa nhặt vài mẩu xương cá còn nguyên vẹn, đưa cho tôi và bảo: "Để tôi hướng dẫn cậu làm món canh xương cá nấu đậu phụ, đảm bảo ăn một lần là nhớ mãi".
Dưới sự chỉ dẫn của ông, tôi rửa sạch xương cá, cho vào nồi cùng đậu phụ, thêm nước và một chút gia vị. Đun nhỏ lửa, từng chút tinh hoa từ xương cá hòa quyện với sự mềm mịn của đậu phụ, tạo nên một nồi canh thơm phức đầy hấp dẫn. Nếm thử một thìa, vị ngon đậm đà lan tỏa khắp khoang miệng, từng giác quan như được đánh thức. Tôi không khỏi cảm thán: phần xương cá mà nhiều người bỏ đi lại có thể tạo ra món ăn ngon đến vậy.
Khoảnh khắc ấy, tôi chợt thấm thía triết lý "ăn đúng cách, không lãng phí" - mọi nguyên liệu đều mang giá trị riêng nếu ta biết tận dụng và trân trọng.
Giá trị dinh dưỡng của xương cá và vảy cá:
1. Xương cá
Xương cá ngoài thành phần chính là canxi, trong này còn chứa phosphorus, collagen biển, khoáng chất tự nhiên và nguyên tố vi lượng như sắt, kẽm, magie,... Đặc biệt, tỷ lệ các thành phần hoá học trong xương cá đúng với tỷ lệ các thành phần này trong xương người.
Chính vì vậy, các nhà khoa học cho rằng xương cá chính là dạng tương thích sinh học của con người, khi hấp thu vào cơ thể, chúng sẽ kết hợp với xương non, kích thích tái tạo xương một cách nhanh chóng.
Bạn có thể hầm xương cá cho nhừ giống như hầm các loại xương động vật khác để lấy nước ngọt nấu các món ăn như canh cá, súp cá... Hoặc có một mẹo nhỏ là bạn thêm giấm vào nước hầm, thì xương sẽ mềm ra và bạn có thể ăn được.
2. Vảy cá
Chắc hẳn rất nhiều người sẽ bất ngờ khi biết được rằng vảy cá cũng giàu dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe. Theo Đông y đã coi vảy cá là một vị thuốc tốt. Tây y ngày nay cũng chỉ ra rằng vảy cá thật sự có nhiều dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe, làm đẹp.
Theo chia sẻ của các nhà dinh dưỡng học cho biết trong vảy cá có chứa rất nhiều chất lecithin. Nó có tác dụng tăng cường sức nhớ của bộ não và kéo dài sự suy giảm của tế bào não. Đồng thời, vảy cá cũng chứa nhiều axit béo không no, có thể làm giảm cholesterol trầm tích ở thành huyết quản gây hẹp đường ống mạch máu, giữ cho tuần hoàn huyết dịch thông thoát.
Hạ Tú (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)