Rửa tay là một trong những cách đơn giản nhất để giảm sự tiếp xúc với vi trùng gây bệnh tiềm ẩn, từ đó làm giảm nguy cơ bị bệnh hoặc lây lan bệnh. Rửa tay thường xuyên và thích hợp sẽ làm giảm đáng kể số vi trùng có thể tiếp cận cơ thể đặc biệt là vào những thời điểm quan trọng như trước khi ăn, dụi mắt hoặc ngoáy mũi và sau khi sử dụng nhà vệ sinh công cộng. Việc tuyên truyền người dân về việc rửa tay có thể cải thiện sức khỏe và giảm 31% số người mắc bệnh tiêu chảy và các bệnh về đường hô hấp, 21% bệnh nhân cảm lạnh. Điều này dẫn đến một hệ quả tích cực là giảm thiểu lượng kháng sinh đáng kể cho các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và các bệnh liên quan đến tiêu chảy.
Để tận hưởng những kết quả này, rửa tay phải được thực hiện một cách chính xác. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã cho thấy hầu hết mọi người không thực sự loại bỏ được hết vi trùng khi rửa tay. Rửa tay ở nơi công cộng là một thách thức khi phải lựa chọn giữa việc sử dụng máy sấy khô tay hoặc khăn giấy. Vậy cách nào sẽ an toàn hơn cho sức khỏe?.
Hầu hết các nhà vệ sinh công cộng đều trang bị khăn giấy hoặc một máy sấy tay để
mọi người làm khô tay sau khi rửa. Đa phần mọi người lựa chọn máy sấy khô tay thay
vì khăn giấy mà không biết rằng điều đó sẽ làm tăng khả năng lây lan virus
lên đến 1.300 lần.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí "Vi sinh vật ứng dụng và môi trường" cho thấy không khí nóng của máy sấy khô tay là nguyên nhân làm sinh sôi vi khuẩn và bào tử vi khuẩn trên bàn tay và những vi khuẩn này cũng có thể được tung xa lên đến 3m (9,8 feet).
Một nghiên cứu khác gần đây nhất cũng cho thấy những phát hiện tương tự. Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Y tế Connecticut đã làm thí nghiệm đặt các đĩa cấy vi khuẩn vào 36 phòng tắm và dùng máy sấy tay sấy trong vòng 30s. Sau khi phơi nhiễm, mỗi đĩa nuôi cấy tăng từ 18 đến 60 tế bào vi khuẩn , kể cả vi khuẩn gây bệnh cho người. Các nhà nghiên cứu so sánh các đĩa nuôi cấy này với một nhóm đĩa nuôi cấy chỉ tiếp xúc với không khí trong phòng tắm trong hai phút mà không cần máy sấy tay. Các đĩa ở nhóm thứ hai tăng trung bình một hoặc ít tế bào vi khuẩn trên một đĩa.
Tiếp theo, các nhà nghiên cứu đã lắp đặt các bộ lọc không khí có hiệu suất cao (HEPA) trên máy sấy để xác định xem liệu nó có làm giảm lượng vi khuẩn bị thổi vào tay người dùng hay không. Điều này đã làm giảm vi khuẩn gấp bốn lần, nhưng không loại bỏ hoàn toàn tất cả các vi khuẩn gây bệnh như tụ cầu vàng, pseudomonas alcaligenes, bacillus cereus và Brevundimonas diminuta/ vesicularis.
Một nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí Journal of Hospital Infection đã cố tình làm nhiễm khuẩn bàn tay của chủ thể bằng lactobacilli để mô phỏng bàn tay bị bẩn và sau đó phải đưa tay vào máy sấy khô tay và khăn giấy. Kết quả cho thấy nhiều vi khuẩn được thổi vào không khí khi sử dụng máy sấy khô tay gấp 27 lần so với việc chỉ dùng khăn giấy.
Trong một nghiên cứu khác, các nhà nghiên cứu đã đo khoảng cách mà các virus này bị phân tán và thấy chúng có thể di chuyển tới 3m. Các kết quả này chứng minh rằng ngay cả khi máy sấy sạch, nếu kỹ thuật rửa tay của bạn không đúng, bạn vẫn sẽ bị lây lan vi khuẩn.
Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng khi máy sấy tay thổi ra không khí, vi khuẩn cũng có khả năng xâm nhập vào trong máy sấy tay từ đường không khí vào ấy. Từ đó, bề mặt ẩm ướt cùng không khí ấm sẽ tạo ra điều kiện môi trường ẩm ướt lí tưởng cho vi khuẩn tăng trưởng và phát triển. Lúc này, thiết bị sấy chứa rất nhiều vi khuẩn lại phân tán thêm lượng khuẩn ra môi trường bên ngoài.
Trong một nghiên cứu sử dụng các tân binh quân đội, các nhà nghiên cứu đã phát hiện việc rửa tay đơn giản trong một Trung tâm Huấn luyện Hải quân lớn đã làm giảm 45% số lần khám ngoại trú cho các bệnh về đường hô hấp. Tuy nhiên, chi phí y tế chăm sóc sức khỏe giảm, năng suất quân binh tăng đáng kể, nhưng việc duy trì hiệu quả lâu dài từ chương trình giảng dạy như trên còn phải tùy thuộc vào sự thử thách của thời gian.
Để việc rửa tay đúng cách có hiệu quả trong việc kiểm soát dịch bệnh, có những nguyên tắc sau:
- Sử dụng nước ấm và xà bông nhẹ. Bạn KHÔNG cần xà phòng kháng khuẩn, và điều này đã được xác nhận một cách khoa học. Ngay cả Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ đã tuyên bố: "Hiện tại không có bằng chứng cho thấy rằng xà bông kháng khuẩn có hiệu quả hơn trong việc ngăn ngừa bệnh tật hơn là xà phòng thường và nước".
- Làm ướt tay, thêm xà phòng và tạo bọt từ bàn tay đến cổ tay của bạn, chà trong ít nhất 15 hoặc 20 giây (hầu hết mọi người chỉ rửa trong khoảng sáu giây). Cách tốt để ước lượng thời gian này là hát bài hát "Chúc mừng sinh nhật" hai lần.
- Hãy chắc chắn rằng bạn vệ sinh tất cả các bề mặt bàn tay bao gồm cả cổ tay, các kẽ ngón tay và xung quanh móng tay.
- Rửa kỹ dưới vòi nước đang chảy.
- Làm khô tay thật kỹ, lý tưởng là dùng khăn giấy. Ở những nơi công cộng, cũng sử dụng khăn giấy để mở cửa để ngăn ngừa khả năng vi trùng trên tay nắm cửa truyền vào tay.
Huyền Nguyễn (Theo Nld.com.vn)
