Năm 2017, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Trung Quốc đã công bố danh sách các chất gây ung thư do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) tổng hợp. Danh sách này phân loại các tác nhân gây ung thư thành năm nhóm (1, 2A, 2B, 3, 4), trong đó nhóm 1 bao gồm những chất đã được chứng minh có khả năng gây ung thư ở người.
Dưới đây là bảy nhóm thực phẩm có chứa các chất thuộc nhóm 1 trong danh sách này:
1. Thực phẩm bị mốc - Nguy cơ ung thư gan
Theo bác sĩ Lục Âm Anh, chuyên gia tại Bệnh viện ở Trung Quốc, việc tiêu thụ thực phẩm bị mốc có thể làm tăng nguy cơ ung thư gan. Nguyên nhân là do aflatoxin - một trong những chất gây ung thư mạnh nhất, đã được WHO xếp vào nhóm 1 từ năm 1993.
2. Cá muối - Nguy cơ ung thư vòm họng
Cá muối kiểu Trung Quốc đã được WHO xác định là tác nhân gây ung thư từ năm 2012. Các nghiên cứu chỉ ra rằng quá trình ướp muối và làm khô cá có thể tạo ra nitrosamine - một chất có thể gây ung thư vòm họng, đặc biệt phổ biến ở miền Nam Trung Quốc và Đông Nam Á.
3. Trầu cau - Nguy cơ ung thư khoang miệng
Theo một cuộc khảo sát tại Hồ Nam, 90% bệnh nhân ung thư miệng có tiền sử nhai trầu cau. Chất arecoline trong trầu cau có thể gây biến đổi niêm mạc miệng, làm tăng nguy cơ ung thư khoang miệng.
4. Rượu bia - Nguy cơ ung thư thực quản
Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Cell Research (2020) cho thấy người Đông Á có tỷ lệ đột biến gene ALDH2 cao, làm giảm khả năng chuyển hóa ethanol trong rượu thành chất vô hại. Điều này khiến acetaldehyde tích tụ trong cơ thể, làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
5. Thuốc lá - Nguy cơ ung thư phổi
Hút thuốc lá và tiếp xúc với khói thuốc là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi. Theo bác sĩ Trương Vĩnh Sinh (Bệnh viện Đông Phương, Trung Quốc), khói thuốc chứa hơn 7.000 hợp chất hóa học, trong đó hàng trăm chất độc hại và nhiều chất gây ung thư như nicotine và hắc ín.
6. Thực phẩm nướng, chiên rán - Nguy cơ ung thư dạ dày
Các nghiên cứu tại Trung Quốc chỉ ra rằng hơn 50% bệnh nhân ung thư dạ dày trong độ tuổi 30-40 có thói quen ăn đồ nướng hoặc chiên rán. Những món ăn này chứa benzo[a]pyrene, một chất có khả năng gây đột biến tế bào và làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
7. Đồ uống quá nóng - Nguy cơ ung thư thực quản
Theo một báo cáo trên The Lancet Oncology (2016), uống nước nóng trên 65°C thường xuyên có thể làm tổn thương niêm mạc thực quản, dẫn đến viêm mãn tính và làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
Lời khuyên từ chuyên gia
Để bảo vệ sức khỏe, các chuyên gia khuyến cáo:
- Hạn chế tiêu thụ thực phẩm đã bị mốc hoặc lên men không kiểm soát.
- Giảm lượng cá muối, thực phẩm chiên rán và đồ nướng trong khẩu phần ăn.
- Tránh hút thuốc và hạn chế uống rượu.
- Không uống nước quá nóng, nên để nhiệt độ nước dưới 60°C trước khi uống.
Những thực phẩm kể trên không phải là nguyên nhân duy nhất gây ung thư, nhưng việc hạn chế hoặc loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Ung thư có thể phòng ngừa được nếu duy trì lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học.
Nguyễn Giang (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)