Chanh hay quất loại nào tốt hơn cho sức khỏe? Loại quả đang được thần thánh hóa khiến nhiều người dùng sai gây nguy hiểm

Chanh và quất, loại nào tốt cho sức khỏe?

Cả chanh và quất đều là những món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng. Khi được sử dụng một cách khoa học và hợp lý, chúng đều mang lại những lợi ích sức khỏe đáng kể. Trong ẩm thực, cả hai loại quả này đều được sử dụng rộng rãi như những gia vị thiết yếu, góp phần tạo nên hương vị đặc trưng cho nhiều món ăn và nước chấm. Trong Đông y, chanh và quất đều được xem là những vị thuốc quý, có khả năng hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh. Tuy nhiên, lạm dụng hoặc sử dụng sai cách có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường cho sức khỏe.

Chất dinh dưỡng nào có nhiều trong chanh và quất?

Cả chanh và quất đều là những nguồn cung cấp dồi dào vitamin C – một chất dinh dưỡng vô cùng quan trọng đối với cơ thể. Vitamin C đóng vai trò thiết yếu trong quá trình tổng hợp collagen, một protein quan trọng cấu tạo nên da, xương, sụn và các mô liên kết khác. Ngoài ra, vitamin C còn là một "chiến binh" đắc lực của hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh như virus và vi khuẩn, đồng thời làm giảm các triệu chứng của cảm lạnh thông thường.

Chanh hay quất loại nào tốt hơn cho sức khỏe?

Không chỉ vậy, vitamin C còn tăng cường khả năng hấp thụ sắt – một khoáng chất quan trọng cho sự tồn tại và phát triển của các tế bào trong cơ thể. Việc bổ sung nước chanh có thể giúp cơ thể hấp thụ sắt hiệu quả hơn, đặc biệt là đối với các vận động viên và những người bị thiếu máu.

Tương tự như chanh, quất cũng chứa hàm lượng cao vitamin C cùng nhiều dưỡng chất có lợi khác. Nước quất từ lâu đã được sử dụng như một phương thuốc tự nhiên để tăng cường hệ miễn dịch, kích thích sản xuất các tế bào bạch cầu và chống lại tác động tiêu cực của các gốc tự do nhờ đặc tính chống oxy hóa và kháng khuẩn.

Quất có lợi ích gì với sức khoẻ?

Cơ thể chúng ta cần canxi để xây dựng và duy trì hệ xương và răng khỏe mạnh. Thiếu canxi trong giai đoạn phát triển quan trọng của cuộc đời có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng như còi xương, sâu răng, loãng xương,... Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường khả năng hấp thụ canxi và hình thành xương. Ngoài ra, vitamin C còn hỗ trợ quá trình sản xuất collagen, giúp cải thiện sức khỏe của da và xương. Với hàm lượng vitamin C dồi dào, quất là một lựa chọn lý tưởng để bổ sung canxi cho cơ thể một cách tự nhiên.

Quất có tác dụng gì trong Đông y?

Trong Đông y, quất được sử dụng để điều trị các chứng bệnh thông thường như viêm họng, ho, tắc tiếng và cảm. Một phương pháp được nhiều người áp dụng là sử dụng 10g quả quất, đem chưng cách thủy với đường phèn hoặc mật ong trong khoảng 20 phút. Để nguội và cho trẻ uống ngày 3 lần để giúp giảm ho và cảm lạnh.

Sai lầm cần tránh khi sử dụng quất

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng (Hội Đông y Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) khuyến cáo rằng không nên sử dụng quả quất cảnh trưng Tết để ăn hoặc làm thuốc chữa bệnh, đặc biệt là quất mua ở chợ hoa, cây cảnh. Nguyên nhân là do những quả quất này thường được các chủ vườn sử dụng chất kích thích và hóa chất chuyên dụng để thúc ép ra quả đúng vụ, chín đúng dịp Tết và có mẫu mã đẹp. Việc tiêu thụ những quả quất này có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, như ngộ độc cấp tính hoặc tích tụ lâu dần có thể dẫn đến ung thư.

Do đó, không nên tận dụng quả quất cảnh Tết để ngâm đường làm đồ uống giải khát hoặc ngâm mật ong trị ho cho trẻ, vì chúng tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe. Dù có thể không gây ngộ độc ngay lập tức, nhưng các tồn dư hóa chất sẽ tích tụ dần và gây bệnh.

Chanh: "Trợ thủ đắc lực" cho hành trình giảm cân

Nước chanh là một thức uống tuyệt vời cho những người có ý định giảm cân. Với hàm lượng calo thấp, nước chanh là sự thay thế hoàn hảo cho các loại đồ uống kém lành mạnh như nước ngọt, trà đá và nước trái cây, vốn thường chứa nhiều đường. Uống nước chanh thay cho những đồ uống có đường này có thể giúp hạn chế lượng calo nạp vào cơ thể, từ đó hỗ trợ quá trình giảm cân một cách lành mạnh.

Uống nước chanh có thể gây sỏi thận?

Ngược lại với quan niệm sai lầm này, chanh thực sự có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của sỏi thận. Axit citric trong chanh có chứa citrate, một loại muối có khả năng liên kết với canxi trong nước tiểu, ngăn ngừa sự hình thành sỏi thận. Một nghiên cứu năm 2014 của Đại học Y Case Western Reserve (Cleveland, Ohio, Hoa Kỳ) cho thấy, việc tiêu thụ tương đương 4 quả chanh mỗi ngày pha với 2 lít nước làm tăng đáng kể lượng citrate trong nước tiểu.

Tổ chức Thận Quốc gia Hoa Kỳ khuyến cáo uống nước chanh loãng là một trong những cách hiệu quả để ngăn ngừa sỏi thận.

Đừng bỏ quên vỏ chanh – Nguồn dược liệu quý giá

Lương y Bùi Đắc Sáng cho biết, nhiều người thường bỏ vỏ chanh sau khi vắt lấy nước, đây là một sai lầm lớn vì chúng ta đang lãng phí một vị thuốc, một nguồn dược liệu quý giá. Vỏ chanh có thể ăn trực tiếp, thái nhỏ, giã nát để thêm vào nước cốt hoặc sử dụng làm gia vị chế biến món ăn.

Việc ăn chanh cả vỏ giúp tận dụng được chất xơ có trong chanh. Hơn nữa, vỏ chanh chứa nhiều tinh dầu, chất chống oxy hóa và vitamin, có thể hỗ trợ phòng chống ung thư.

Uống nước cốt chanh thanh lọc cơ thể: Nguy cơ tiềm ẩn

Các chuyên gia y tế cảnh báo rằng việc uống nước cốt chanh tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe, đặc biệt là khi uống khi bụng rỗng. Nó có thể trực tiếp gây tổn thương men răng, tăng trào ngược acid dạ dày - thực quản, làm trầm trọng thêm các vết loét dạ dày, thậm chí gây chảy máu dạ dày. Đối với các trường hợp có bệnh lý mạn tính, việc chỉ uống nước cốt chanh thay vì đến bệnh viện khám và điều trị có thể trì hoãn việc điều trị đúng đắn và khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Nước cốt chanh: "Con dao hai lưỡi" cho đôi mắt

Các chuyên gia y tế cho biết, chanh là một loại quả giàu dinh dưỡng, chứa nhiều vitamin C, axit hữu cơ (đặc biệt là axit citric), flavonoid và tinh dầu limonene. Đây đều là những hợp chất có tính axit mạnh, có tính kháng khuẩn nhẹ và có ích khi sử dụng đúng cách trong thực phẩm hoặc chăm sóc da liễu.

Tuy nhiên, môi trường sinh lý trong mắt lại hoàn toàn khác biệt. Bề mặt nhãn cầu (giác mạc, kết mạc) có độ pH trung tính (khoảng 7,4) và được bảo vệ bởi một lớp nước mắt mỏng chứa protein, muối và enzyme để duy trì sự cân bằng và ngăn ngừa nhiễm khuẩn. Việc đưa chất lỏng có tính axit mạnh như nước cốt chanh vào mắt sẽ làm phá vỡ sự cân bằng này, gây kích ứng và tổn thương nghiêm trọng.

Uống nước chanh thế nào cho đúng cách?

Theo các chuyên gia, đối với người mới bắt đầu uống nước chanh, nên dùng 1/4 - 1/2 quả, pha loãng với 250-300ml nước ấm (khoảng 40°C), có thể thêm vài hạt muối thô (muối biển chưa tinh sấy, muối hồng), mật ong nguyên chất hoặc gừng lát mỏng tùy cơ địa. Không nên uống quá đặc, không thêm đường tinh luyện. Với người có dạ dày yếu, nên uống sau khi ăn nhẹ hoặc đổi sang nước gừng ấm.

Ngoài ra, có thể uống nước chanh ấm sau bữa ăn 30 phút để hỗ trợ tiêu hóa, giảm đầy bụng. Khi mất nước hoặc mệt mỏi, pha cùng mật ong và muối để tạo thành một loại nước điện giải tự nhiên. Hoặc uống trước ăn nhẹ (15 phút) để kích thích tiết dịch vị, hoặc khi ho hay đau họng, dùng hỗn hợp chanh, gừng, mật ong để làm dịu cổ họng.

T.Hà (Theo Thuơng Hiệu và Pháp Luật)