Vùng đầu và cổ là nơi tập trung nhiều cơ quan thiết yếu cho sự sống, từ tuyến giáp, thanh quản, khoang miệng, hầu họng cho đến các xoang và mũi. Bất kỳ cơ quan nào trong số này đều có thể trở thành mục tiêu của ung thư, khiến cho ung thư vùng đầu - cổ trở thành một nhóm bệnh lý phức tạp và nguy hiểm. Những khó khăn trong việc kiểm soát căn bệnh này đã trở thành chủ đề thảo luận chính tại Hội nghị quốc tế “Những thách thức về kiểm soát ung thư, bảo tồn chức năng và thẩm mỹ trong phẫu thuật vùng đầu - cổ”, diễn ra tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc - Phúc Trường Minh vào ngày 19/10/2025.
Tại hội nghị, GS.TS.BS Nguyễn Đình Phúc, Chủ tịch Hội Tai Mũi Họng Hà Nội, đã chỉ ra ba thách thức lớn nhất trong phẫu thuật điều trị ung thư vùng đầu - cổ.
1. Vị trí “ngã tư tử thần” của khối u
Ung thư đầu - cổ đứng thứ 7 trong các loại ung thư phổ biến toàn cầu (Ảnh minh hoạ)
Khó khăn hàng đầu xuất phát từ vị trí giải phẫu đặc biệt của vùng đầu - cổ. GS.TS.BS Nguyễn Đình Phúc mô tả khu vực này là ngã tư đường ăn thở và trụ sống của sọ não con người. Chỉ một tổn thương nhỏ cũng có thể đe dọa trực tiếp đến các chức năng sống còn.
Các khối u có thể chèn ép trực tiếp vào đường thở và đường ăn, gây khó khăn trong việc nói và nuốt. Khu vực này còn là nơi hội tụ của nhiều dây thần kinh và mạch máu quan trọng, đòi hỏi các thao tác phẫu thuật phải cực kỳ tinh vi để tránh gây tổn thương. Vì vậy, GS. Phúc nhấn mạnh, phẫu thuật đầu cổ không chỉ đơn thuần là cắt bỏ mà phải giải quyết được bệnh lý, lại bảo tồn chức năng và đảm bảo tính thẩm mỹ.
2. Khối u xâm lấn mạnh, đòi hỏi kỹ thuật phẫu thuật chính xác
Các khối u ác tính ở vùng đầu - cổ thường có xu hướng phát triển và xâm lấn mạnh mẽ ra các cấu trúc xung quanh, bám sâu vào cơ, xương hoặc bao quanh các mạch máu và dây thần kinh quan trọng. Điều này biến việc loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư trở thành một thách thức lớn.
(Ảnh minh hoạ)
Nếu phẫu thuật viên quá thận trọng để bảo tồn chức năng mà không loại bỏ hết khối u, nguy cơ tái phát sẽ rất cao. Ngược lại, việc cắt bỏ quá rộng có thể dẫn đến những khiếm khuyết chức năng nghiêm trọng. Đây thực sự là một bài toán khó, đôi khi rất khó, đòi hỏi đội ngũ y bác sĩ phải có kinh nghiệm sâu rộng, sự phối hợp đa chuyên khoa và sự hỗ trợ từ công nghệ hiện đại.
Chia sẻ về tầm quan trọng của việc trao đổi chuyên môn, Ths.Bs Nguyễn Xuân Quang (BVĐK Hồng Ngọc - Phúc Trường Minh) cho biết: “Đây là cơ hội trao đổi kinh nghiệm và cập nhật những cái mới, cái hay mà đôi khi không có ở trong sách vở trong báo chí. Việc gặp gỡ, trao đổi này là cơ hội tốt để học hỏi lẫn nhau, nhất là với các bác sĩ trẻ”.
3. Khủng hoảng ngoại hình và tâm lý sau phẫu thuật
Không giống như các khối u ở những vị trí khác trong cơ thể, phẫu thuật vùng đầu - cổ ảnh hưởng trực tiếp đến ngoại hình, khiến yếu tố thẩm mỹ trở thành một yêu cầu ngày càng cao. Nhiều bệnh nhân, đặc biệt là người trẻ tuổi, dù điều trị thành công vẫn phải đối mặt với sự thay đổi về diện mạo và những vết sẹo khó phục hồi, gây tác động lớn đến tâm lý, công việc và cuộc sống.
(Ảnh minh hoạ)
Bác sĩ Karan Kapoor, chuyên gia cao cấp về phẫu thuật Tai Mũi Họng và Đầu - cổ từ NHS Anh Quốc, chia sẻ tại hội nghị: “Phần lớn, những lo lắng của người bệnh ung thư đầu cổ chủ yếu là họ sẽ nói như thế nào, nuốt ra sao và diện mạo sẽ thay đổi thế nào. Đây là những yếu tố vô cùng quan trọng đối với người bệnh và người nhà cũng như bác sĩ bên cạnh mục tiêu điều trị khỏi bệnh”.
Để giải quyết những thách thức này, hội nghị đã quy tụ nhiều chuyên gia hàng đầu từ Việt Nam và Anh, cùng đưa ra các giải pháp nhằm đạt được ba mục tiêu cốt lõi trong phẫu thuật: loại bỏ triệt để khối u, bảo tồn tối đa chức năng và đảm bảo tính thẩm mỹ. Chìa khóa để đạt được điều này nằm ở việc kết hợp trình độ chuyên môn cao của bác sĩ, tận dụng tiến bộ khoa học, phối hợp đa dạng các phương pháp điều trị (phẫu thuật, hóa trị, liệu pháp miễn dịch…) và sự hợp tác chặt chẽ giữa các chuyên khoa như phẫu thuật đầu - cổ, răng hàm mặt và phẫu thuật thẩm mỹ, phục hình.
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)