Danh mục

Cách xử trí ngay lập tức khi bị say nắng

Thứ tư, 04/06/2014 09:14

Say nắng là hiện tượng thường gặp trong mùa hè, nếu không được cấp cứu kịp thời có thể để lại các biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân bị say nắng

Say nắng xảy ra với người hoạt động ngoài trời nắng, khi lao động hoặc đi quá lâu ngoài trời nắng. Nhiều tia sáng mặt trời chiếu thẳng vào cổ, gáy, khiến trung tâm điều hòa thân nhiệt cơ thể bị chấn động, làm rối loạn điều hòa thân nhiệt cùng với hiện tượng mất nước cấp của cơ thể.

Say nắng thường biểu hiện bệnh nặng ngay từ đầu, có thể có nhiều dấu hiệu thần kinh sớm, rõ tổn thương, có thể hồi phục hoặc không hồi phục. Một số trường hợp có thể có tụ máu dưới màng cứng và trong não.

Biểu hiện khi bị say nắng

Thân nhiệt tăng cao, khi đo nhiệt kế điện tử hồng ngoại có thể lên tới 39-40 độ C. Một số trường hợp nghiêm trọng hơn còn xuất hiện hiện tượng da rộp đỏ, lưỡi sưng, tim đập nhanh và rối loạn ý thức. Nạn nhân có thể bị ngất xỉu hoặc rơi vào trạng thái hôn mê, co giật. Những trường hợp này cần chuyển nạn nhân khẩn cấp đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu.

Ngoài ra, với những người có tiền sử mắc bệnh tim mạch, đặc biệt là người già, khi cơ thể mất nước và muối, máu đặc hơn bình thường và không thể lưu thông một cách dễ dàng,có thể đau tim hay đột quỵ.

Biến chứng của say nắng

Một biến chứng có thể có của say nắng là sốc - một điều kiện được gây ra bởi việc lưu lượng máu bị mất đột ngột. Các dấu hiệu của sốc bao gồm huyết áp rất thấp, môi và móng tay màu xanh và da mát lạnh. Sốc có thể làm hỏng bộ phận cơ thể nếu nó không được điều trị nhanh chóng.

Nếu không hành động nhanh chóng về các triệu chứng khác của say nắng, có thể chết hoặc trải nghiệm thiệt hại cho bộ não hoặc cơ quan quan trọng khác. Để đối phó với say nắng, các cơ quan này sưng phù lên, và nếu không làm mát nhiệt độ cơ thể một cách nhanh chóng, thiệt hại từ sưng này có thể là vĩnh viễn.

Cách cấp cứu nạn nhân say nắng

Trước một trường hợp say nắng, say nóng cần nhanh chóng tiến hành những biện pháp sơ cứu ngay lập tức khi chưa có sự hỗ trợ của nhân viên y tế hay phương tiện y tế:

- Nhanh chóng tiến hành giảm thân nhiệt cho nạn nhân: Chuyển ngay nạn nhân vào chỗ mát, thoáng gió, cởi bỏ bớt quần áo, cho uống nước mát có pha muối, chườm lạnh bằng khăn mát hoặc nước đá ở những vị trí có động mạch lớn như nách, bẹn, cổ.

- Nếu nạn nhân bị ngừng tim cần nhanh chóng xoa bóp tim ngoài lồng ngực và hà hơi thổi ngạt. Kỹ thuật ép tim ngoài lồng ngực: dùng hai tay chồng lên nhau ép lên lồng ngực ngoài tim, tần số ép khoảng 100 lần/phút.

- Nếu chỉ có một người cấp cứu thì thổi ngạt 2- 3 hơi lại ép tim ngoài lồng ngực 10- 15 nhịp. Khi có hai người cấp cứu thì một người thổi ngạt, một người ép tim ngoài lồng ngực, làm liên tục và kiên trì cho đến khi tim đập lại và thở được.

- Nếu nạn nhân hôn mê không uống được nước hoặc nôn liên tục, sốt liên tục và nhiệt độ tăng, kèm các triệu chứng đau bụng, đau ngực, khó thở thì phải nhanh chóng chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Trong quá trình vận chuyển vẫn thường xuyên chườm mát cho nạn nhân.

Phòng tránh say nắng

- Khi lao động ngoài trời phải đội mũ, nón, tìm cách tránh cho ánh nắng mặt trời chiếu vào gáy. Cần trang bị đầy đủ thiết bị chống nắng khi lao động, làm việc ngoài trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính,…

- Làm thoáng mát môi trường làm việc, đặc biệt là các công xưởng, hầm lò.

- Mùa nắng nóng nên mặc quần áo rộng, thấm mồ hôi như vải coton.

- Nên định kỳ sau khoảng 45 phút hay 1 tiếng làm việc thì nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát từ 15 -20 phút. Không làm việc quá lâu ngoài trời nắng hoặc trong môi trường nóng bức cũng cũng như tránh các hoạt động thể lực quá sức.

- Khi khát phải uống nhiều nước có pha muối, mỗi giờ phải bù thêm nước cho cơ thể bằng nước khoáng hay nước giải khát có muối như chanh muối, mơ muối.

- Đối với trẻ em, người cao tuổi, người bị bệnh lâu ngày, người uống rượu bia không nên phơi nắng, nóng lâu.

- Hướng dẫn chăm sóc người đau ốm khi bị sốt cao: chườm mát đầu, gáy, đùi..., uống paracetamol. Khi thấy bệnh nhân kêu lạnh không nên trùm chăn kín, bệnh nhân dễ bị say nóng làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn.

Một số thực phẩm phòng chống say nắng hiệu quả:

1. Xoài xanh: Xoài được coi là thuốc phòng chống say nắng. Lý do là trong xoài giàu vitamin C nên giúp làm tăng hệ miễn dịch và ngăn chặn cảm lạnh mùa hè.

2. Sữa: Các thành phần dinh dưỡng trong sữa sẽ làm cơ thể nhanh chóng “hạ hỏa” và đẩy lùi say nắng.

3. Nước dừa: Nước dừa được mệnh danh là siêu thực phẩm với nhiều dinh dưỡng như magie, kali,muối, đường tự nhiên. Những thành phần này giúp cơ thể vừa bớt háo nước vừa giải nhiệt nên chống nắng rất tốt.

4. Mướp đắng: Mướp đắng là trái cây có tính mát, vị đắng, có thể giúp giải nhiệt tốt, giảm bớt mệt nhọc. Các chuyên gia khuyên, vào mùa hè bạn nên tăng cường ăn mướp đắng để cải thiện sức khỏe.

5. Củ hành: Nhờ giàu hàm lượng lưu huỳnh nên khi ăn hành củ bạn sẽ ngăn được cơn sốt có thể dẫn đến say nắng.

6. Nước chanh: Chanh giàu hàm lượng vitamin C. Uống nước chanh sẽ loại bỏ được chóng mặt, buồn nôn, thường diễn ra vào ngày hè oi ả. Ngoài ra còn giúp ngăn chặn sốt, bệnh sởi và mụn đậu mùa.

7. Dưa hấu: Dưa hấu có nhiều dinh dưỡng cho sức khỏe của chúng ta như đường mía, gluco, fructose, citrulline, axit propionic, alanine, axit glutamic, arginine, axitphosphoric, axit malic, muối, carotene, vitamin C... đều tốt cho chống say nắng.

8. Đậu xanh: Khi bạn làm việc chân tay nặng nhọc hay đi ngoài đường về đẫm mồ hôi thì nên uống một cốc nước chè đỗ xanh, sẽ giúp bạn cải thiện đáng kể say nắng và các bệnh liên quan đồng thời xóa đi sự mệt mỏi sau thời gian hao tốn năng lượng.

9. Dưa chuột: Y học cổ truyền Trung Hoa có viết rằng dưa chuột là trái cây có tính mát và đắng nên có thể giúp hạ nhiệt, thúc đẩy tiểu tiện và hạ thấp nồng độ cholesterol trong cơ thể.

10. Bí ngô: Trong quả bí ngô có chứa nhiều chất beta – carotene, thành phần giúp bảo vệ sức khỏe của da. Ngoài ra, theo đông y thì bí ngô còn giúp hạ nhiệt và chống say nắng tốt.

11. Uống nhiều nước: Nước đóng vai trò điều chỉnh hệ thống làm mát cơ thể, đặc biệt là khi bạn làm việc nặng nhọc hay tập thể dục vào ngày hè oi bức.

VTC

Tin được quan tâm

5 cái tên bị cấm khai sinh ở Việt Nam, là tên nào?

Mặc dù việc đặt tên cho con là quyền cá nhân, nhưng không phải tên nào cũng được phép đặt. Theo Luật pháp tại Việt...
Tin trong ngày 1 ngày, 10 giờ trước

Chủ tịch một ngân hàng đã thẳng thắn nói: Trong 10 năm nữa, nhà cửa và tiền mặt sẽ không mang lại nhiều sự an toàn bằng hai thứ này

Trong xã hội hiện đại, người ta thường có hai cách phổ biến để bảo vệ tài sản gia đình. Một là gửi tiết kiệm...
Làm sao 2 ngày, 9 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 25 tháng 7 là thứ Sáu, ngày mùng 1 tháng 6 nhuận âm lịch

Sau Đại Nhiệt, nhiệt độ và độ ẩm sẽ hòa quyện, và đất sẽ trở thành trung tâm của sức mạnh. Thứ Sáu, ngày 25...
Đời sống số 3 ngày, 17 giờ trước

Từ 1/7/2025: Người từ 60 tuổi trở lên, không có lương hưu sẽ được mua bảo hiểm y tế miễn phí?

Đại biểu Quốc hội kiến nghị mở rộng đối tượng được nhà nước hỗ trợ bảo hiểm y tế, tập trung vào nhóm người cao...
Kiến thức 2 ngày, 14 giờ trước

Xe máy dừng đèn đỏ vẫn bị phạt đến 14 triệu đồng nếu vi phạm lỗi này, nhiều người chủ quan hay mắc phải

Trong trường hợp người điều khiển xe máy dừng đèn đỏ nhưng đè vạch dừng dẫn đến tai nạn giao thông, mức phạt sẽ tăng...
Tin trong ngày 2 ngày, 12 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 26 tháng 7 là thứ Bảy, ngày mùng 2 tháng 6 âm lịch?

Ngày 26 tháng 7 là thứ Bảy, ngày mùng 2 tháng 6 âm lịch, thiên can địa chi là năm Tỵ, tháng Quý Mùi và...
Đời sống số 2 ngày, 7 giờ trước

Tin cùng mục

4 kiểu uống nước làm tăng nguy cơ mắc bệnh, sức khỏe ngày càng suy yếu, ai mắc phải cần bỏ ngay

Uống nước quá nóng ngay sau khi đun sôi, nước ngọt... là hai trong số nhiều kiểu uống nước sai mà không ít người đang...
Chăm sóc sức khỏe 9 giờ, 16 phút trước

Đàn ông, phụ nữ càng nhiều lông ở 'chỗ này' càng sống thọ, tiếc là nhiều người không biết

Trong nhân tướng học, lông mày dài, tai to hay mũi cao không chỉ là nét phúc tướng mà còn là dấu hiệu của sức...
Chăm sóc sức khỏe 14 giờ, 4 phút trước

Chuyên gia khuyên dùng 5 loại hạt này giúp cải thiện gan nhiễm mỡ, hầu như ai cũng biết

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), được mệnh danh là "đại dịch thầm lặng", đang ngày càng trở nên phổ biến, thường liên...
Khỏe đẹp 15 giờ, 7 phút trước

Trẻ em có chỉ số IQ cao thường có 4 'đặc điểm' khi còn nhỏ! Thật đáng kinh ngạc khi có 2 trong số đó

Thực tế, những hành vi có vẻ "kỳ lạ" lại chính là biểu hiện của trí thông minh ở trẻ em, nhưng nhiều người lớn...
Chăm con 16 giờ, 24 phút trước

Đi chợ gặp 5 loại lá này nhớ mua ngay: Rẻ bèo nhưng giúp giải độc, thanh lọc phổi tự nhiên hiệu quả

ThS.BS Nguyễn Thu Trang (Bệnh viện TƯ Quân đội 108) gợi ý 5 loại lá dễ tìm, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, an...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 3 giờ trước

Một cụ bà bị xuất huyết não khi dùng điều hòa? Bác sĩ: Người trên 60 tuổi cần lưu ý 5 điểm khi dùng điều hòa, nhà có người già nhất định phải biết

Vào mùa hè, điều hòa trở thành cứu cánh, nhưng với người trên 60 tuổi, nếu sử dụng không đúng cách, cũng có thể trở...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 9 giờ trước

Tin mới cập nhật

Sao Việt 27/7: Hồ Ngọc Hà lộ eo nhỏ 'siêu thực'; Cường Đô La cho con dán hình lên mặt

Tin sao Việt 27/7/2025: Trải qua nhiều lần sinh nở nhưng Hồ Ngọc Hà vẫn giữ được vòng eo nhỏ đến khó tin. Cường Đô...
Chuyện làng sao 2 giờ, 15 phút trước

Tử vi ngày 28/7/2025 của 12 con giáp: Tuổi Tý làm ăn rất thuận lợi, Sửu đối mặt với khó khăn

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 28/7/2025.
Đời sống số 2 giờ, 19 phút trước

Từ bây giờ, chi phí làm Sổ đỏ chỉ mất 100.000 đồng: Áp dụng với 3 đối tượng này

Theo Luật mới nhất, 3 trường hợp dưới đây chỉ phải nộp khoản phí 100.000 đồng khi làm sổ đỏ.
Kiến thức 3 giờ, 12 phút trước

Loại gỗ quý 50 tỷ đồng bị đem làm 'chuồng lợn', nhóm lửa, nhiều người 'đốt' đi cơ hội làm giàu mà không biết

Đến nay, loại gỗ này được coi là 'vàng trắng', 'vua của các loại gỗ' được săn lùng ráo riết, với giá trị lên đến...
Tin trong ngày 3 giờ, 14 phút trước

Chi tiết các mức đóng Bảo hiểm y tế hiện nay theo quy định mới nhất, người dân ai cũng nên nắm rõ

Luật Bảo hiểm y tế 2024 chính thức có hiệu lực từ 1/7/2025, trong đó có quy định về các mức đóng bảo hiểm y...
Kiến thức 3 giờ, 14 phút trước

Ngành học 'vàng' tại Việt Nam vừa được báo Mỹ vinh danh: Ra trường có việc ngay, lương 100 triệu/tháng

Một ngành học tại Việt Nam vừa được tạp chí Mỹ danh tiếng vinh danh là 'Nghề hấp dẫn nhất thế kỷ 21'. Không chỉ...
Kiến thức 3 giờ, 15 phút trước

Ngành học này đang 'hái ra tiền' hơn cả kinh tế, công nghệ

Những người làm trong ngành này hiện nay có thể kiếm được thu nhập cực kỳ hấp dẫn. Nếu trước đây, ngành này bị coi...
Tin trong ngày 3 giờ, 15 phút trước

Đông Nam Á có đại diện trong Top 3 quốc gia giàu nhất thế giới, Việt Nam đứng thứ bao nhiêu?

Mới đây, The Economist công bố bảng xếp hạng 178 quốc gia theo ba tiêu chí phản ánh mức độ “giàu có” toàn diện: GDP...
Tin trong ngày 3 giờ, 16 phút trước

Trồng loại gỗ quý giá hàng 100 tỷ đồng, bị đổ gãy người dân cũng nhất quyết không bán

Tuy tiền tỷ để ngoài vườn nhưng không một hộ nào hạ cây bán gỗ mà đồng lòng giữ rừng với mong muốn để lại...
Kiến thức 7 giờ, 46 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 28 tháng 7 là thứ Hai, tức ngày 4 tháng 6 âm lịch?

Ngày 28 tháng 7 là thứ Hai, ngày mùng 4 tháng 6 âm lịch, sự kết hợp giữa Thiên Can và Địa Chi là năm...
Đời sống số 7 giờ, 9 phút trước