Bác sĩ nhắc nhở: Khi khám sức khỏe sau 60 tuổi, chỉ cần làm 4 kiểm tra này, không nhất thiết phải khám tất cả mỗi lần cho tốn kém

Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo rằng, việc khám sức khỏe quá mức không chỉ gây tốn kém mà còn tiềm ẩn những nguy cơ không cần thiết cho sức khỏe.

Tác hại của việc khám sức khỏe quá mức

Một sai lầm phổ biến là nghĩ rằng càng khám nhiều càng tốt. Trên thực tế, điều này không phải lúc nào cũng đúng. Một số kiểm tra y tế mang tính xâm lấn, chẳng hạn như nội soi dạ dày hoặc đại tràng, thường chỉ được khuyến nghị khi có dấu hiệu bệnh hoặc chỉ định y khoa rõ ràng. Nếu thực hiện những kiểm tra này thường xuyên mà không cần thiết, không chỉ gây đau đớn mà còn làm tăng nguy cơ nhiễm trùng hoặc các biến chứng trong quá trình kiểm tra.

Thêm vào đó, việc lạm dụng các kiểm tra không cần thiết còn gây ra “hậu quả tâm lý”. Báo cáo sức khỏe thường ghi nhận những kết quả như “đáng theo dõi” hoặc “bất thường nhẹ”. Dù đây có thể không phải vấn đề nghiêm trọng, nhưng chúng thường khiến người bệnh lo lắng thái quá. Nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi, dễ rơi vào trạng thái lo âu, thường xuyên quay lại bệnh viện để kiểm tra lại hoặc điều trị không cần thiết, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Một vấn đề khác là hiện tượng “chẩn đoán quá mức”. Nhiều kiểm tra phát hiện các vấn đề nhỏ không nguy hiểm, như các khối u lành tính hoặc các thay đổi nhẹ trong cơ thể. Tuy nhiên, do lo lắng, nhiều người yêu cầu điều trị, thậm chí phẫu thuật không cần thiết, dẫn đến chấn thương và tổn hại không đáng có.

Khi nào việc khám sức khỏe là đủ?

Mục tiêu của khám sức khỏe là phát hiện bệnh kịp thời để điều trị, nhưng cần dựa trên sự khoa học và phù hợp với từng cá nhân. Các kiểm tra cơ bản như xét nghiệm máu hoặc nước tiểu, mặc dù đơn giản, nhưng có thể phát hiện nhiều vấn đề sức khỏe sớm mà không cần gói kiểm tra đắt tiền hoặc phức tạp.

Cách tốt nhất để kiểm tra sức khỏe hiệu quả là chọn lựa các mục phù hợp với độ tuổi, tiền sử gia đình và tình trạng sức khỏe hiện tại. Đặc biệt, người trên 60 tuổi không cần phải làm tất cả các kiểm tra trong một lần khám. Việc tập trung vào các mục quan trọng, thực sự cần thiết sẽ mang lại hiệu quả cao hơn.

Bốn kiểm tra cần thiết cho người trên 60 tuổi

Các chuyên gia y tế khuyến nghị, sau 60 tuổi, chỉ cần tập trung vào bốn loại kiểm tra chính sau đây để theo dõi và bảo vệ sức khỏe:

Xét nghiệm máu toàn phần

Đây là một trong những xét nghiệm cơ bản nhưng quan trọng nhất để đánh giá tình trạng máu. Qua chỉ số hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu, bác sĩ có thể phát hiện các bệnh như thiếu máu, nhiễm trùng hoặc rối loạn máu. Đối với người lớn tuổi, cảm giác mệt mỏi hoặc vết thương lâu lành có thể là dấu hiệu cần chú ý từ xét nghiệm máu.

Xét nghiệm nước tiểu

Nước tiểu phản ánh nhiều chỉ số sức khỏe, đặc biệt là chức năng thận. Xét nghiệm nước tiểu giúp phát hiện sớm các bệnh như viêm đường tiết niệu, sỏi thận, tiểu đường hoặc các vấn đề liên quan đến thận. Với người già, chức năng thận thường suy giảm mà không có triệu chứng rõ ràng, nên đây là xét nghiệm rất quan trọng.

Sàng lọc ung thư

Nguy cơ mắc ung thư gia tăng theo độ tuổi, đặc biệt là các loại ung thư phổ biến như ung thư phổi, gan hoặc dạ dày. Các xét nghiệm máu tìm dấu ấn ung thư hoặc kiểm tra hình ảnh định kỳ có thể giúp phát hiện sớm nguy cơ. Tuy nhiên, cần chọn lựa các kiểm tra phù hợp và không lạm dụng các phương pháp gây hại như chụp CT toàn thân.

Kiểm tra tim mạch

Các bệnh tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở người cao tuổi. Những người có tiền sử tiểu đường, béo phì hoặc huyết áp cao nên kiểm tra tim mạch định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim. Kiểm tra này cũng giúp điều chỉnh chế độ ăn uống và tập luyện phù hợp.

Sức khỏe không chỉ nằm ở thể chất

Ngoài việc khám sức khỏe định kỳ, người trên 60 tuổi cần chú ý đến sức khỏe tinh thần. Tâm lý thoải mái, yêu đời không chỉ cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn giúp cơ thể chống lại nhiều bệnh tật. Các nghiên cứu cho thấy căng thẳng kéo dài làm suy giảm hệ miễn dịch, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và các bệnh mạn tính.

Để duy trì sức khỏe tinh thần, hãy tìm kiếm các hoạt động có ý nghĩa như đọc sách, du lịch, tham gia các câu lạc bộ hoặc làm công tác xã hội. Việc mở rộng mạng lưới bạn bè, giữ liên lạc với người thân và sống tích cực cũng là cách tốt để đối phó với cảm giác cô đơn.

Nguyễn Giang (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)