Nhồi máu não, một dạng đột quỵ do thiếu máu cục bộ, không phải là một tai họa ngẫu nhiên. Nó là hậu quả của những tổn thương âm thầm tích tụ khi mạch máu não bị tắc nghẽn, khiến một phần mô não bị hoại tử do thiếu oxy. Thống kê năm 2023 của Hiệp hội Đột quỵ Trung Quốc cho thấy một con số đáng báo động: "Mỗi năm, Trung Quốc có hơn 3 triệu bệnh nhân đột quỵ mới, trong đó gần 70% là đột quỵ do thiếu máu cục bộ".
Điều đáng kinh ngạc là các bác sĩ lâm sàng phát hiện có một quy luật chung có đến 90% bệnh nhân nhồi máu não đều đã thực hiện một số hành vi nhất định trong vòng 3 ngày trước khi phát bệnh. Những hành vi này thoạt nhìn có vẻ bình thường, nhưng thực chất lại là những hồi chuông đếm ngược cho sự sụp đổ của sức khỏe.
1. Thức khuya liên tục
Có đến 90% bệnh nhân nhồi máu não đều đã thực hiện một số hành vi nhất định trong vòng 3 ngày trước khi phát bệnh (Ảnh minh hoạ)
Nhiều người trẻ ỷ lại vào sức khỏe, xem việc ngủ muộn là chuyện thường. Tuy nhiên, khi thức khuya, hệ thần kinh giao cảm sẽ liên tục hưng phấn, khiến huyết áp tăng cao, mạch máu co lại và độ nhớt của máu tăng theo. Nếu có sẵn nền tảng mỡ máu cao hay xơ vữa động mạch, cục máu đông có thể hình thành như một "quả bom hẹn giờ". Ban đêm vốn là thời điểm lưu lượng máu chậm lại, cộng thêm rối loạn nội tiết do thức khuya, nguy cơ tắc nghẽn mạch máu não tăng lên đột ngột.
2. Giữ nguyên tư thế trong thời gian dài, đặc biệt là ngồi lâu
(Ảnh minh hoạ)
Đây chính là thói quen "hằng ngày" mà hầu hết chúng ta đều mắc phải. Từ việc cắm đầu vào máy tính ở văn phòng đến dán mắt vào điện thoại trên ghế sofa, ngồi yên quá lâu sẽ làm chậm lưu thông máu ở chi dưới. Máu tĩnh lặng dễ hình thành cục máu đông, đồng thời làm tổn thương chức năng nội mạc mạch máu, tạo ra "mảnh đất màu mỡ" cho nhồi máu não.
Các bác sĩ nhấn mạnh, ngay cả người trẻ có thể chất tốt, nếu ngồi lâu dài kèm theo thừa cân hoặc cao huyết áp cũng dễ mắc bẫy. Nhồi máu não không còn là bệnh của người già, mà ngày càng trẻ hóa.
3. Bùng nổ cảm xúc một cách mất kiểm soát
(Ảnh minh hoạ)
Sự biến động cảm xúc mạnh mẽ là một yếu tố nguy hiểm. Khi tức giận hay căng thẳng đột ngột, cơ thể giải phóng một lượng lớn adrenaline, làm huyết áp tăng vọt. Nếu thành mạch máu vốn đã có mảng bám, áp lực này có thể gây vỡ mảng bám, hình thành cục máu đông. Thống kê cho thấy, khoảng 15% bệnh nhân nhồi máu não từng trải qua cãi vã kịch liệt hoặc một chấn thương tinh thần nghiêm trọng trước khi phát bệnh.
Đừng phớt lờ tín hiệu cảnh báo của cơ thể
Trước khi cơn nhồi máu não thực sự xảy ra, cơ thể thường phát ra những tín hiệu nguy hiểm. Điển hình nhất là cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua (TIA), hay còn gọi là đột quỵ nhỏ, với các triệu chứng như mờ mắt, tay chân yếu, nói ngọng thoáng qua. Nhiều người thường nhầm lẫn đây là mệt mỏi đơn thuần và bỏ qua.
Một cuộc khảo sát dịch tễ học của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc cho thấy, khoảng 30% bệnh nhân nhồi máu não từng xuất hiện triệu chứng TIA trong vòng một tháng trước khi phát bệnh.
Nhồi máu não không chỉ đe dọa tính mạng mà còn để lại những di chứng nặng nề như liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ, suy giảm nhận thức. Dữ liệu cho thấy, có tới 60% những người sống sót sau cơn nhồi máu não sẽ phải chịu tàn tật ở nhiều mức độ khác nhau, khiến chất lượng sống giảm sút nghiêm trọng.
(Ảnh minh hoạ)
Ngoài 3 hành vi trên, các yếu tố hỗ trợ như chế độ ăn nhiều muối, hút thuốc, uống rượu, béo phì... cùng các bệnh nền như cao huyết áp, tiểu đường, mỡ máu cao chính là những bàn tay đen đứng sau đẩy nhanh quá trình xơ vữa động mạch, khiến mạch máu ngày càng mong manh.
Phòng ngừa luôn là cách chữa bệnh tốt nhất
Từ y học phương Tây đến triết lý "khí huyết thông thì không đau" của phương Đông đều công nhận tầm quan trọng của việc phòng bệnh. Người xưa có câu: "Thượng y trị vị bệnh" (Người thầy thuốc giỏi chữa bệnh khi chưa phát).
Phòng ngừa nhồi máu não chính là xây dựng một hàng rào bảo vệ kiên cố từ những thói quen hằng ngày. Hãy ngừng coi "thức khuya, ngồi lâu, và cảm xúc biến động" là những thói quen bình thường, bởi chúng thực chất là những "sát thủ mãn tính" đội lốt.
Như các bác sĩ luôn nhấn mạnh: "Chúng ta không thể ngăn cản sự lão hóa, nhưng chúng ta có thể quản lý cơ thể mình thật tốt". Nếu bạn đang thực hiện thói quen giữ nguyên tư thế thứ hai, hãy ngay lập tức đứng dậy, vận động và nhấn nút bắt đầu lại cho sức khỏe của chính mình.
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)