Canxi chiếm đến 99% tổng lượng khoáng chất trong xương, đóng vai trò sống còn trong việc duy trì độ chắc khỏe của xương và răng. Không chỉ vậy, canxi còn là yếu tố quan trọng trong hoạt động của hệ thần kinh, cơ bắp và quá trình đông máu. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, bên cạnh các yếu tố khách quan như tuổi tác và khả năng hấp thụ suy giảm, chính chế độ ăn uống hàng ngày lại là "thủ phạm" tiềm ẩn gây ra tình trạng thiếu hụt canxi, dẫn đến hậu quả xương yếu dần, giòn xốp như "bánh đa" và dễ gãy. Đặc biệt, giới trẻ với thói quen ăn uống thiếu lành mạnh đang "mê mẩn" những loại thực phẩm này, vô tình gieo mầm bệnh cho tương lai.
Vậy đâu là những "kẻ thù" nguy hiểm đang âm thầm "rút ruột" hệ xương khớp của bạn? Hãy cùng điểm qua 7 loại thực phẩm "quen mặt" nhưng lại mang đến tác hại khôn lường:
1. Đồ ăn nhiều muối
7 loại thực phẩm gây ra tình trạng thiếu hụt canxi, dẫn đến hậu quả xương yếu dần, giòn xốp, dễ gãy
Muối, gia vị không thể thiếu trong mỗi bữa ăn, lại là "kẻ phản diện" hàng đầu trong việc bào mòn xương khớp. Khi cơ thể tiêu thụ quá nhiều muối, thận sẽ "ra sức" đào thải canxi qua nước tiểu, khiến lượng canxi trong máu giảm sút. Để bù đắp sự thiếu hụt này, cơ thể buộc phải "rút" canxi từ xương, dẫn đến tình trạng mật độ xương giảm dần theo thời gian.
Các món ăn nhanh, đồ hộp, dưa muối, thức ăn chế biến sẵn, vốn là "cứu cánh" của nhiều người bận rộn, lại chứa lượng muối "khủng" mà chúng ta ít khi để ý. Duy trì thói quen ăn mặn lâu dài không chỉ làm tăng nguy cơ loãng xương mà còn khiến xương dễ gãy hơn khi va chạm nhẹ. Do đó, hãy kiểm soát lượng muối trong chế độ ăn uống hàng ngày, ưu tiên ăn nhạt và đọc kỹ nhãn mác sản phẩm để kiểm soát lượng natri.
2. Chất béo
Chất béo bão hòa, "gương mặt thân quen" trong các món chiên rán, thức ăn nhanh, nội tạng động vật và bánh ngọt nhiều kem, lại là "rào cản" lớn trong quá trình hấp thụ canxi. Khi chúng ta nạp vào cơ thể quá nhiều dầu mỡ, chất béo có thể kết hợp với canxi tạo thành các hợp chất không tan, khiến cơ thể "bó tay" trong việc hấp thụ khoáng chất quan trọng này.
Không chỉ vậy, chế độ ăn giàu chất béo còn góp phần làm tăng cân, tạo thêm áp lực lên hệ xương khớp vốn đã yếu ớt. Vì vậy, hãy hạn chế tối đa các loại thực phẩm chiên rán, thức ăn nhanh và ưu tiên các món ăn lành mạnh, ít béo để bảo vệ sức khỏe xương khớp.
3. Nước ngọt
Nước ngọt, đặc biệt là các loại có gas, là thức uống "giải khát" được nhiều người yêu thích, đặc biệt là giới trẻ. Tuy nhiên, đằng sau vị ngọt "chết người" ấy là "lưỡi dao" sắc bén đang âm thầm tàn phá hệ xương khớp.
Nước ngọt chứa nhiều axit photphoric – một chất làm tăng bài tiết canxi qua nước tiểu. Đồng thời, hàm lượng đường cao trong nước ngọt còn ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ canxi và làm rối loạn chuyển hóa canxi trong cơ thể. Việc tiêu thụ nước ngọt thường xuyên, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên, có thể làm giảm mật độ xương, tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương khi trưởng thành.
Thậm chí, nhiều người còn có thói quen uống nước ngọt thay thế sữa hoặc nước lọc, khiến cơ thể rơi vào tình trạng thiếu canxi trầm trọng. Thay vì "đầu độc" cơ thể bằng nước ngọt, hãy lựa chọn nước lọc, nước trái cây tự nhiên hoặc sữa để bổ sung canxi và bảo vệ hệ xương khớp.
4. Axit Folic
Axit folic, một dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển của tế bào, đặc biệt cần thiết cho phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá mức axit folic, đặc biệt từ thực phẩm bổ sung hoặc các sản phẩm chế biến tăng cường, có thể gây mất cân bằng trong hấp thu các khoáng chất, trong đó có canxi.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi nồng độ axit folic trong cơ thể quá cao, nó có thể làm suy giảm khả năng hấp thụ canxi ở ruột non. Điều này đặc biệt đáng lưu ý ở những người thường xuyên sử dụng viên uống bổ sung hoặc ăn quá nhiều thực phẩm tăng cường nhân tạo. Do đó, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ để bổ sung axit folic với liều lượng phù hợp, tránh gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe xương.
5. Cà phê
Cà phê, thức uống quen thuộc giúp "đánh bay" cơn buồn ngủ và tăng cường sự tập trung, lại chứa caffeine – chất có thể làm tăng bài tiết canxi qua đường tiểu. Uống quá nhiều cà phê mỗi ngày (trên 3 ly) có thể khiến cơ thể mất đi lượng canxi đáng kể, đặc biệt khi không được bù đắp bằng chế độ ăn giàu canxi.
Caffeine còn cản trở quá trình hấp thụ canxi tại ruột, khiến lượng canxi hấp thụ vào máu giảm đi. Điều này đặc biệt đáng lo ngại đối với phụ nữ sau mãn kinh và người cao tuổi – đối tượng có nguy cơ loãng xương cao. Vì vậy, hãy giới hạn lượng cà phê tiêu thụ hàng ngày và ưu tiên bổ sung canxi từ các nguồn khác như sữa, rau lá xanh. Kết hợp cà phê với sữa cũng là một cách giảm tác động tiêu cực của caffeine đến xương.
6. Thịt bò
Thịt bò, nguồn cung cấp protein dồi dào, lại có thể gây hại cho xương khớp nếu tiêu thụ quá nhiều. Khi cơ thể tiêu thụ lượng lớn đạm động vật, quá trình chuyển hóa tạo ra axit. Để trung hòa lượng axit này, cơ thể phải huy động canxi từ xương, dẫn đến tình trạng mất dần mật độ xương nếu thói quen ăn nhiều thịt đỏ kéo dài.
Thịt bò chế biến sẵn hoặc xông khói, xúc xích còn chứa nhiều muối và chất bảo quản, càng làm tăng nguy cơ mất canxi. Do đó, hãy xây dựng một chế độ ăn cân bằng với đạm thực vật như đậu, hạt, đồng thời hạn chế thịt đỏ, tăng cường rau xanh và thực phẩm giàu canxi để duy trì xương chắc khỏe.
7. Rượu
Rượu, thức uống "gây nghiện" không chỉ ảnh hưởng đến gan mà còn gây hại cho hệ xương. Uống nhiều rượu làm giảm khả năng hấp thụ canxi tại ruột và cản trở quá trình chuyển hóa vitamin D – yếu tố quan trọng trong việc hấp thụ và sử dụng canxi.
Rượu còn ảnh hưởng đến chức năng của tế bào tạo xương (osteoblast), khiến quá trình tái tạo xương bị suy yếu. Những người nghiện rượu thường có mật độ xương thấp, dễ gãy xương khi bị va chạm nhẹ. Phụ nữ uống rượu thường xuyên còn dễ bị rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến hormone điều hòa quá trình hình thành xương. Do đó, hãy giảm tiêu thụ rượu không chỉ để bảo vệ xương mà còn để bảo vệ tim mạch và gan.
Việc nhận thức được những "kẻ thù" âm thầm "rút cạn" canxi là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe hệ xương khớp. Hãy xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng, giàu canxi và vitamin D, hạn chế tối đa các loại thực phẩm gây hại, kết hợp với lối sống năng động, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên để có một hệ xương khớp chắc khỏe, dẻo dai và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn. Đừng để sự "mê mẩn" nhất thời với những món ăn "ngon miệng" nhưng "hại thân" cướp đi sức khỏe và tương lai của bạn!
T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)