1. Cá nước ngọt ăn sống
Khi nhắc đến sashimi, phần lớn người nghĩ ngay đến cá hồi, cá ngừ... vốn là cá biển sâu. Nhưng tại một số địa phương, việc ăn cá nước ngọt sống (như cá chép, cá trắm) lại khá phổ biến. Đây thực sự là một "trò chơi mạo hiểm".
Môi trường nước ngọt dễ tồn tại ký sinh trùng, đặc biệt là sán lá gan. Chúng thường ẩn trong thớ thịt, mắt thường khó phát hiện. Chỉ trụng sơ qua nước sôi cũng không đủ tiêu diệt, bởi ấu trùng có lớp vỏ bọc rất bền.
Cá sống nước ngọt có thể trở thành "ổ ký sinh trùng" nếu chế biến sơ sài.
Cách an toàn nhất: chế biến chín kỹ như kho, hấp hay nướng đều giữ được hương vị. Nếu vẫn muốn thưởng thức cá sống, hãy chọn sản phẩm đã qua xử lý đông lạnh sâu (âm 35 độ C trong ít nhất 15 giờ). Tuyệt đối không nên tự làm cá nước ngọt ăn sống tại nhà.
2. Ốc đồng
Món ốc xào cay nóng hổi là linh hồn của nhiều quán nhậu hè phố. Nhưng đằng sau vị ngọt dai ấy lại tiềm ẩn nguy cơ nhiễm ký sinh trùng, điển hình là giun đầu gai.
Ốc thường sống ở ao hồ, ruộng nước. Đây là môi trường thuận lợi cho ký sinh trùng phát triển. Nếu không được nấu chín kỹ, mầm bệnh dễ theo đường ăn uống xâm nhập cơ thể.
Muốn ăn ốc ngon mà vẫn an toàn, cần nhớ chọn mua ở nơi uy tín, sơ chế sạch và nấu chín hoàn toàn. Xào ốc nên để lửa lớn, nấu lâu để đảm bảo thịt ốc chín tới lõi.
3. Lươn
Thịt lươn mềm, ngọt, bổ dưỡng, được ưa chuộng trong nhiều món ăn như lươn om, cháo lươn. Tuy nhiên, lươn sống chui rúc trong bùn đất nên dễ nhiễm ký sinh trùng, đặc biệt là giun tròn Gnathostoma.
Loại ký sinh trùng này khá "lì lợm", nếu chỉ xào nhanh, chiên tái thì khó tiêu diệt hoàn toàn. Do đó, lươn nên được làm sạch kỹ, nấu chín ở nhiệt độ cao trong thời gian dài chẳng hạn các món om, hầm, vừa diệt khuẩn, vừa làm thịt thêm đậm đà.
4. Củ năng (mã thầy)
Ngọt mát, giòn tan, củ năng là món ăn vặt được nhiều người ưa chuộng, đặc biệt khi ăn sống. Nhưng củ năng sinh trưởng trong bùn nước, dễ nhiễm trứng ký sinh trùng như sán lá gan nhỏ.
Việc chỉ rửa hoặc trụng nước sôi không loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh, bởi chúng có thể nằm sâu trong mắt củ hoặc vết nứt. Để an toàn, tốt nhất là gọt vỏ kỹ, chọn sản phẩm sạch, và ưu tiên chế biến chín như nấu chè, nấu canh hay xào đều ngon mà yên tâm.
Thực tế, ký sinh trùng không quá đáng sợ, bởi đa phần đều bị tiêu diệt dưới tác động của nhiệt độ cao và thời gian nấu lâu. Vấn đề không phải là loại bỏ hẳn những món ăn này, mà là biết cách chế biến an toàn. Khi hiểu rõ nguy cơ và xử lý đúng cách, chúng ta vừa có thể thưởng thức trọn vẹn hương vị, vừa bảo vệ sức khỏe.
Nguyễn Giang (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)