Danh mục

Trẻ em nói muộn có IQ cao hơn không? Ai thông minh hơn, 'trẻ biết nói sớm' hay 'trẻ biết nói muộn'? Sự thật có thể khiến bạn bất ngờ!

Thứ hai, 30/06/2025 06:40

Trẻ nói sớm hay nói muộn, ai thông minh hơn? Đây là câu hỏi khiến không ít bậc cha mẹ băn khoăn khi quan sát quá trình phát triển ngôn ngữ của con. Không ít người cho rằng trẻ nói muộn là dấu hiệu của trí tuệ vượt trội, thậm chí viện dẫn trường hợp của thiên tài Albert Einstein.

Quá trình học nói của trẻ: Không phải cứ sớm là tốt

Lấy ví dụ từ bé Trung - con của một người bạn tôi. Khi mới ba tháng tuổi, bé đã biết ê a đáp lại lời người lớn, một tuổi thì gọi được ba mẹ, thậm chí còn bắt chước được tiếng chó mèo khiến ai nấy đều khen ngợi. Điều này dễ khiến nhiều người tin rằng nói sớm đồng nghĩa với thông minh.

trẻ nói muộn, trẻ nói sớm, nói chuyện, dạy con, giáo dục con, chăm con, trẻ biết nói

Quá trình phát triển ngôn ngữ ở trẻ rất khác nhau và có nhiều mức độ (Ảnh minh họa)

Thế nhưng, ở một trường hợp khác, bé nhà hàng xóm hai tuổi rưỡi vẫn chưa nói được từ rõ ràng nào khiến gia đình lo lắng. Không ngờ khi bước sang tuổi lên ba, bé nói thành thạo, vốn từ vựng phong phú và trở thành một trong những học sinh hoạt bát nhất lớp mẫu giáo.

Thực tế cho thấy, quá trình phát triển ngôn ngữ ở trẻ rất khác nhau và có nhiều mức độ. Mặc dù các mốc như ba tháng ê a, một tuổi gọi ba mẹ, hai tuổi nói cụm từ, ba tuổi ghép câu thường được coi là chuẩn trung bình, nhưng đó không phải là quy định cứng nhắc. Có những trẻ phát triển chậm hơn bình thường nhưng hoàn toàn khỏe mạnh và phát triển trí tuệ bình thường.

Trí tuệ và ngôn ngữ: Có mối liên hệ, nhưng không phải tuyệt đối

Câu chuyện về Albert Einstein, thiên tài vật lý nổi tiếng, người được cho là đến ba tuổi mới bắt đầu nói, thường được dùng để minh chứng rằng nói muộn không đồng nghĩa với kém thông minh. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo không nên lấy những trường hợp đặc biệt như vậy làm tiêu chuẩn chung.

Việc trẻ nói muộn có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân. Một số trẻ có trung khu ngôn ngữ trong não phát triển chậm. Một số khác có vấn đề về thính lực, không tiếp nhận được âm thanh rõ ràng để học nói. Cũng có trường hợp do cha mẹ giao tiếp quá nhiều, vô tình “nói hộ” con mọi thứ, khiến trẻ không có cơ hội tự mình diễn đạt.

trẻ nói muộn, trẻ nói sớm, nói chuyện, dạy con, giáo dục con, chăm con, trẻ biết nói

(Ảnh minh họa)

Một trường hợp khác là cha mẹ quá đặt nặng việc con phải nói tiếng phổ thông chuẩn, không được nói tiếng địa phương. Sự cấm đoán này khiến trẻ mất đi sự thoải mái và bị kiềm chế trong giai đoạn vàng để phát triển ngôn ngữ.

Nếu trẻ đến hai tuổi vẫn chưa thể nói được cụm từ đơn giản, hoặc ba tuổi chưa thể nói câu hoàn chỉnh, cha mẹ nên cân nhắc đưa trẻ đi kiểm tra phát triển ngôn ngữ và tâm lý, tránh để lỡ mất thời điểm can thiệp hiệu quả. Tuy vậy, cũng cần tránh đánh đồng mọi trẻ nói muộn là có vấn đề, bởi mỗi đứa trẻ có một tốc độ phát triển riêng biệt.

Nguyên nhân ảnh hưởng đến thời điểm trẻ bắt đầu nói

Yếu tố đầu tiên là di truyền. Gen FOXP2, nằm trên nhiễm sắc thể số 7, được coi là một trong những gen có vai trò quan trọng đối với khả năng ngôn ngữ. Một số trẻ có cấu trúc gen này hoạt động chậm hơn, dẫn đến khả năng nói bị trì hoãn. Ngoài ra, các vấn đề về thính lực, dây thắng lưỡi ngắn hoặc rối loạn phát âm cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng nói.

trẻ nói muộn, trẻ nói sớm, nói chuyện, dạy con, giáo dục con, chăm con, trẻ biết nói

(Ảnh minh họa)

Yếu tố thứ hai là môi trường. Gia đình có thói quen trò chuyện, đọc sách, kể chuyện thường xuyên sẽ tạo điều kiện tốt cho trẻ phát triển ngôn ngữ. Ngược lại, những gia đình quá bao bọc, hiểu ý con quá nhanh và không khuyến khích con tự nói ra nhu cầu có thể làm trẻ thụ động trong giao tiếp.

Ngoài ra, tính cách cá nhân của trẻ cũng đóng vai trò không nhỏ. Có những trẻ hướng nội, thích quan sát và suy nghĩ trước khi thể hiện. Khi các em cảm thấy đủ tự tin, khả năng nói sẽ bộc lộ rõ ràng và đôi khi còn vượt xa mong đợi.

Nói sớm hay muộn không quyết định tất cả

Trong một nhóm chia sẻ của các bà mẹ, có người kể rằng con mình đến ba tuổi rưỡi mới bắt đầu nói, nhưng câu đầu tiên lại là một bài thơ Đường khiến cả nhà bất ngờ. Một bà mẹ khác cho biết con mình nói sớm nhưng không hứng thú với học hành. Những chia sẻ này cho thấy rằng, việc trẻ nói sớm hay muộn không phải là yếu tố quyết định tương lai của trẻ.

trẻ nói muộn, trẻ nói sớm, nói chuyện, dạy con, giáo dục con, chăm con, trẻ biết nói

(Ảnh minh họa)

Quan trọng hơn cả là quá trình phát triển toàn diện của trẻ. Ngôn ngữ chỉ là một trong nhiều năng lực của trí não, bên cạnh khả năng tư duy logic, vận động, cảm xúc và tương tác xã hội. Một đứa trẻ có thể nói sớm, nhưng lại chậm về vận động hoặc gặp khó khăn trong tương tác. Ngược lại, trẻ nói muộn có thể có khả năng tập trung cao, tư duy hình ảnh tốt và phát triển mạnh ở các lĩnh vực khác.

Dương Huyền (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

5 cái tên bị cấm khai sinh ở Việt Nam, là tên nào?

Mặc dù việc đặt tên cho con là quyền cá nhân, nhưng không phải tên nào cũng được phép đặt. Theo Luật pháp tại Việt...
Tin trong ngày 3 ngày, 20 giờ trước

Kể từ bây giờ, người điều khiển xe máy sẽ bị CSGT xử phạt tới hơn 10.000.000 đồng nếu không đáp ứng điều kiện dưới đây

Từ đầu năm 2025, nhiều lỗi vi phạm giao thông được tăng mức xử phạt. Người dân cần nắm để tránh vi phạm sẽ phải...
Kiến thức 2 ngày, 24 giờ trước

Từ 1/7/2025: Người từ 60 tuổi trở lên, không có lương hưu sẽ được mua bảo hiểm y tế miễn phí?

Đại biểu Quốc hội kiến nghị mở rộng đối tượng được nhà nước hỗ trợ bảo hiểm y tế, tập trung vào nhóm người cao...
Kiến thức 3 ngày trước

Xe máy dừng đèn đỏ vẫn bị phạt đến 14 triệu đồng nếu vi phạm lỗi này, nhiều người chủ quan hay mắc phải

Trong trường hợp người điều khiển xe máy dừng đèn đỏ nhưng đè vạch dừng dẫn đến tai nạn giao thông, mức phạt sẽ tăng...
Tin trong ngày 3 ngày, 23 giờ trước

Từ nay, người dân sẽ bị phạt nặng khi sử dụng lòng đường, vỉa hè để tổ chức đám cưới, tang lễ đúng không?

Người dân có được sử dụng lòng đường, vỉa hè để tổ chức đám cưới, tang lễ không? Đây là điều được rất nhiều người...
Kiến thức 2 ngày, 6 giờ trước

Người đóng BHXH trên 20 năm đón tin vui lớn kể từ nay, cụ thể là gì?

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) quy định việc hưởng Bảo hiểm xã hội một lần cho những người...
Kiến thức 3 ngày, 21 giờ trước

Tin cùng mục

Mùa hè là 'thời điểm vàng' để trẻ phát triển chiều cao, thường xuyên ăn 6 loại thực phẩm này sẽ kích thích sự thèm ăn và giúp trẻ cao lớn nhanh hơn

Khi mùa hè đến, không ít phụ huynh lo lắng vì con chán ăn, bữa cơm như "mèo liếm", ăn nửa bát cũng mất cả...
Chăm con 15 giờ, 41 phút trước

Cha mẹ hãy nói 7 câu này thật nhiều để giúp con tự tin, hạnh phúc và thành công trong tương lai

Phương pháp cha mẹ trò chuyện, động viên và đồng hành cùng con sẽ quyết định đứa trẻ đó lớn lên với tâm thế như...
Chăm con 20 giờ, 10 phút trước

Mẹo giải độc gan: Có 5 loại 'vua giải độc' này, ăn ngày 1 ít giải độc gan, bổ gan

Tục ngữ có câu "bổ gan tức là dưỡng sinh", điều này cho thấy tầm quan trọng của Gan đối với cơ thể. Gan đóng...
Chăm sóc sức khỏe 22 giờ, 33 phút trước

Một căn bệnh nguy hiểm tại Việt Nam đang vào mùa cao điểm: Vừa trò chuyện, vài phút sau đã tử vong

Tình hình dịch sốt xuất huyết Dengue đang diễn biến phức tạp trên cả nước, đặc biệt tại các tỉnh phía Nam. Số ca mắc...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày trước

Nấu canh thêm một nắm rau này, hệ miễn dịch được 'kích hoạt' tối đa, rất tiếc rất ít người biết

Không nhiều người biết rằng, ngoài việc tăng hương vị, bạn có thể kích hoạt hệ miễn dịch của mình bằng cách thêm một nắm...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 2 giờ trước

Số ca tử vong do nhồi máu não tăng vọt! Các bác sĩ khuyên: Dù ở độ tuổi nào, bạn cũng phải tuân thủ ba nguyên tắc này trong những ngày hè nóng nực

Bác sĩ nói: "Vào những ngày hè nóng nực, chúng ta phải đặc biệt cẩn thận với chứng nhồi máu não. Nhiều người đột nhiên...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 5 giờ trước

Tin mới cập nhật

Vào nửa cuối năm, những con giáp này sẽ có một sự bùng nổ về phước lành và may mắn!

May mắn không tự nhiên mà có, mà là điềm báo trước cho mỗi bước đi vững chắc. Khi bạn tiến về phía trước với...
Đời sống số 12 phút trước

5 nơi bẩn nhất trên người phụ nữ, đàn ông đang tìm hiểu bạn gái nhất định phải để ý

Khi một người đàn ông đang tìm hiểu phụ nữ, việc chú ý đến vệ sinh cá nhân là điều quan trọng để thể hiện...
Đàn ông yêu 12 phút trước

Từ năm 2026, 3 nhóm đối tượng được ưu tiên tuyển dụng làm nhà giáo

Luật Nhà giáo, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, đã quy định rõ về các đối tượng được ưu tiên trong công tác tuyển dụng,...
Tin trong ngày 13 phút trước

Đừng bận tâm tiết kiệm tiền trong 3 năm tới! Thay vào đó, hãy chuyển đổi khoản tiết kiệm thành 3 thứ này và bạn sẽ nhận được nhiều lợi ích hơn

Với bối cảnh kinh tế hiện nay, việc giữ tiền trong ngân hàng tưởng như an toàn lại có thể khiến tài sản của bạn...
Kiến thức 13 phút trước

Ngành học có điểm chuẩn từ 23 -27, đang khát nhân lực ra trường lương 50 triệu/tháng

Ở Việt Nam ngành học này có rất nhiều trường đào tạo như: Đại học Bách khoa Hà Nội, Học viện Công nghệ Bưu chính...
Kiến thức 14 phút trước

Tại sao đàn ông lại thích 'gái hư' hơn 'gái ngoan'? Lý do là vì họ có thể đáp ứng được 3 'nhu cầu' này

Người ta vẫn thường nói: "Đàn ông không hư, phụ nữ không yêu" và ngược lại, những cô gái mang nét "hư hỏng" cũng có...
Đàn ông yêu 14 phút trước

Sinh viên thuê trọ đăng ký tạm trú có cần giấy tờ công chứng không?

Theo các quy định pháp luật mới nhất, giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp như hợp đồng thuê nhà của sinh viên khi...
Tin trong ngày 14 phút trước

Người có tính cách tốt thì 9/10 người có bốn đặc điểm này, nếu gặp hãy kết bạn với họ cả đời!

Câu nói “Mười người tốt thì chín người có bốn đặc điểm này, gặp xin kết bạn cả đời” là một cách nói nhấn mạnh...
Kiến thức 47 phút trước

'Cửa' kiểm soát xe máy xăng tại Hà Nội được đặt tại các nút giao nào?

Từ tháng 7/2026, để ngăn chặn xe máy xăng vượt tuyến đường Vành đai 1 dự kiến sẽ có những 'cửa' kiểm soát được đặt...
Tin trong ngày 47 phút trước

Trường hợp này không cần đăng ký định danh biển số xe, ra đường cũng chẳng lo bị CSGT phạt

Theo quy định có 4 trường hợp không cần đăng ký định danh biển số xe, cũng chẳng lo bị xử phạt.
Tin trong ngày 47 phút trước