Danh mục

Trẻ em nói muộn có IQ cao hơn không? Ai thông minh hơn, 'trẻ biết nói sớm' hay 'trẻ biết nói muộn'? Sự thật có thể khiến bạn bất ngờ!

Thứ hai, 30/06/2025 06:40

Trẻ nói sớm hay nói muộn, ai thông minh hơn? Đây là câu hỏi khiến không ít bậc cha mẹ băn khoăn khi quan sát quá trình phát triển ngôn ngữ của con. Không ít người cho rằng trẻ nói muộn là dấu hiệu của trí tuệ vượt trội, thậm chí viện dẫn trường hợp của thiên tài Albert Einstein.

Quá trình học nói của trẻ: Không phải cứ sớm là tốt

Lấy ví dụ từ bé Trung - con của một người bạn tôi. Khi mới ba tháng tuổi, bé đã biết ê a đáp lại lời người lớn, một tuổi thì gọi được ba mẹ, thậm chí còn bắt chước được tiếng chó mèo khiến ai nấy đều khen ngợi. Điều này dễ khiến nhiều người tin rằng nói sớm đồng nghĩa với thông minh.

trẻ nói muộn, trẻ nói sớm, nói chuyện, dạy con, giáo dục con, chăm con, trẻ biết nói

Quá trình phát triển ngôn ngữ ở trẻ rất khác nhau và có nhiều mức độ (Ảnh minh họa)

Thế nhưng, ở một trường hợp khác, bé nhà hàng xóm hai tuổi rưỡi vẫn chưa nói được từ rõ ràng nào khiến gia đình lo lắng. Không ngờ khi bước sang tuổi lên ba, bé nói thành thạo, vốn từ vựng phong phú và trở thành một trong những học sinh hoạt bát nhất lớp mẫu giáo.

Thực tế cho thấy, quá trình phát triển ngôn ngữ ở trẻ rất khác nhau và có nhiều mức độ. Mặc dù các mốc như ba tháng ê a, một tuổi gọi ba mẹ, hai tuổi nói cụm từ, ba tuổi ghép câu thường được coi là chuẩn trung bình, nhưng đó không phải là quy định cứng nhắc. Có những trẻ phát triển chậm hơn bình thường nhưng hoàn toàn khỏe mạnh và phát triển trí tuệ bình thường.

Trí tuệ và ngôn ngữ: Có mối liên hệ, nhưng không phải tuyệt đối

Câu chuyện về Albert Einstein, thiên tài vật lý nổi tiếng, người được cho là đến ba tuổi mới bắt đầu nói, thường được dùng để minh chứng rằng nói muộn không đồng nghĩa với kém thông minh. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo không nên lấy những trường hợp đặc biệt như vậy làm tiêu chuẩn chung.

Việc trẻ nói muộn có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân. Một số trẻ có trung khu ngôn ngữ trong não phát triển chậm. Một số khác có vấn đề về thính lực, không tiếp nhận được âm thanh rõ ràng để học nói. Cũng có trường hợp do cha mẹ giao tiếp quá nhiều, vô tình “nói hộ” con mọi thứ, khiến trẻ không có cơ hội tự mình diễn đạt.

trẻ nói muộn, trẻ nói sớm, nói chuyện, dạy con, giáo dục con, chăm con, trẻ biết nói

(Ảnh minh họa)

Một trường hợp khác là cha mẹ quá đặt nặng việc con phải nói tiếng phổ thông chuẩn, không được nói tiếng địa phương. Sự cấm đoán này khiến trẻ mất đi sự thoải mái và bị kiềm chế trong giai đoạn vàng để phát triển ngôn ngữ.

Nếu trẻ đến hai tuổi vẫn chưa thể nói được cụm từ đơn giản, hoặc ba tuổi chưa thể nói câu hoàn chỉnh, cha mẹ nên cân nhắc đưa trẻ đi kiểm tra phát triển ngôn ngữ và tâm lý, tránh để lỡ mất thời điểm can thiệp hiệu quả. Tuy vậy, cũng cần tránh đánh đồng mọi trẻ nói muộn là có vấn đề, bởi mỗi đứa trẻ có một tốc độ phát triển riêng biệt.

Nguyên nhân ảnh hưởng đến thời điểm trẻ bắt đầu nói

Yếu tố đầu tiên là di truyền. Gen FOXP2, nằm trên nhiễm sắc thể số 7, được coi là một trong những gen có vai trò quan trọng đối với khả năng ngôn ngữ. Một số trẻ có cấu trúc gen này hoạt động chậm hơn, dẫn đến khả năng nói bị trì hoãn. Ngoài ra, các vấn đề về thính lực, dây thắng lưỡi ngắn hoặc rối loạn phát âm cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng nói.

trẻ nói muộn, trẻ nói sớm, nói chuyện, dạy con, giáo dục con, chăm con, trẻ biết nói

(Ảnh minh họa)

Yếu tố thứ hai là môi trường. Gia đình có thói quen trò chuyện, đọc sách, kể chuyện thường xuyên sẽ tạo điều kiện tốt cho trẻ phát triển ngôn ngữ. Ngược lại, những gia đình quá bao bọc, hiểu ý con quá nhanh và không khuyến khích con tự nói ra nhu cầu có thể làm trẻ thụ động trong giao tiếp.

Ngoài ra, tính cách cá nhân của trẻ cũng đóng vai trò không nhỏ. Có những trẻ hướng nội, thích quan sát và suy nghĩ trước khi thể hiện. Khi các em cảm thấy đủ tự tin, khả năng nói sẽ bộc lộ rõ ràng và đôi khi còn vượt xa mong đợi.

Nói sớm hay muộn không quyết định tất cả

Trong một nhóm chia sẻ của các bà mẹ, có người kể rằng con mình đến ba tuổi rưỡi mới bắt đầu nói, nhưng câu đầu tiên lại là một bài thơ Đường khiến cả nhà bất ngờ. Một bà mẹ khác cho biết con mình nói sớm nhưng không hứng thú với học hành. Những chia sẻ này cho thấy rằng, việc trẻ nói sớm hay muộn không phải là yếu tố quyết định tương lai của trẻ.

trẻ nói muộn, trẻ nói sớm, nói chuyện, dạy con, giáo dục con, chăm con, trẻ biết nói

(Ảnh minh họa)

Quan trọng hơn cả là quá trình phát triển toàn diện của trẻ. Ngôn ngữ chỉ là một trong nhiều năng lực của trí não, bên cạnh khả năng tư duy logic, vận động, cảm xúc và tương tác xã hội. Một đứa trẻ có thể nói sớm, nhưng lại chậm về vận động hoặc gặp khó khăn trong tương tác. Ngược lại, trẻ nói muộn có thể có khả năng tập trung cao, tư duy hình ảnh tốt và phát triển mạnh ở các lĩnh vực khác.

Dương Huyền (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 29 tháng 7 là thứ Ba, tức mùng 5 tháng 6 âm lịch

Ngày 29 tháng 7 là thứ Ba, ngày mùng 5 tháng 6 âm lịch, sự kết hợp giữa thiên can và địa chi là năm...
Đời sống số 1 ngày, 9 giờ trước

Diện tích tối thiểu để đất được cấp Sổ đỏ theo quy định mới nhất hiện nay là bao nhiêu?

Căn cứ vào từng trường hợp cụ thể sẽ có yêu cầu về diện tích tối thiểu để đất được cấp sổ đỏ.
Dòng sự kiện 19 giờ, 18 phút trước

Từ nay: Chuyển đất nông nghiệp lên đất thổ cư sẽ có thay đổi quan trọng, người dân cần phải biết

Chính thức từ 1/7, người dân sẽ đỡ tốn thời gian công sức hơn khi có thể làm thủ tục chuyển đất nông nghiệp lên...
Kiến thức 1 ngày, 12 giờ trước

Chốt mức tăng lương hưu lần thứ 3: Đối tượng nào được hưởng lợi lớn? Nghỉ hưu vào thời điểm nào?

Theo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024, từ ngày 1/7/2025, nhóm người lao động có mức lương hưu thấp và nghỉ hưu trước năm...
Tin trong ngày 2 ngày, 15 giờ trước

Những việc kiêng kị làm trang tháng 6 nhuận âm lịch

Gần đây, nhiều bạn than thở: Sao lại có tháng Sáu nữa sau tháng Sáu? Đúng vậy, năm nay là có tháng Sáu nhuận.
Kiến thức 1 ngày, 9 giờ trước

Con giáp nào may mắn vào Thứ Ba, ngày 29 tháng 7, tức ngày mùng 5 tháng 6 âm lịch?

Thời gian trong năm là sự sắp xếp của các vì sao, và người xưa đã thể hiện điều đó bằng các thuật ngữ mặt...
Đời sống số 1 ngày, 11 giờ trước

Tin cùng mục

Uống sữa vào 1 trong 3 thời điểm này mang lại nhiều lợi ích 'quý như vàng' cho sức khỏe

Sữa là nguồn thực phẩm giàu dưỡng chất như protein, canxi, magie, kali và vitamin D, có vai trò quan trọng trong việc tăng cường...
Chăm sóc sức khỏe 10 giờ, 16 phút trước

Vì sao một số người cảm thấy sảng khoái sau khi ngủ trưa, nhưng bạn lại đau đầu và mệt mỏi? Hãy cẩn thận...

Câu nói quen thuộc "buổi trưa không ngủ, buổi chiều sụp đổ" dường như đã trở thành kim chỉ nam của dân công sở. Không...
Chăm sóc sức khỏe 12 giờ, 30 phút trước

Nghiên cứu phát hiện: Bệnh nhân ung thư kiên trì tắm nắng, sau nửa năm cơ thể có 4 thay đổi lớn

Các nhà khoa học phát hiện ra rằng, ánh nắng mặt trời đang mang lại những thay đổi kỳ diệu cho bệnh nhân ung thư...
Chăm sóc sức khỏe 13 giờ, 21 phút trước

Loại lá ngọt hơn đường 400 lần nhưng không chứa calo, giúp hạ đường huyết, giảm cân, bảo vệ răng miệng

Với vị ngọt tự nhiên vượt trội nhưng không chứa calo, cỏ ngọt đang trở thành giải pháp thay thế đường hoàn hảo cho người...
Chăm sóc sức khỏe 17 giờ, 57 phút trước

4 loại trái cây mà tế bào ung thư ưa thích nhất, bác sĩ không bao giờ đụng đến! Dù tiết kiệm đến đâu cũng đừng ăn, hãy báo ngay cho gia đình

Người ta thường nói rằng "ăn nhiều trái cây tốt cho sức khỏe", nhưng bạn có biết rằng một số loại trái cây hoặc sản...
Chăm sóc sức khỏe 20 giờ, 4 phút trước

Một cụ già đột tử khi đang sử dụng điều hòa. Bác sĩ tức giận khiển trách: Tốt nhất là không nên để điều hòa dưới 26 độ C. Hãy chú ý hơn đến 4 điểm này

Bác sĩ nhắc nhở việc cài đặt nhiệt độ, lưu thông không khí và thời gian sử dụng máy điều hòa có thể ảnh hưởng...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 4 giờ trước

Tin mới cập nhật

Tử vi ngày 30/7/2025 của 12 con giáp: Tuổi Mùi có nhiều tin vui về tiền bạc, Thìn thời vận chưa hanh thông

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 30/7/2025.
Đời sống số 4 giờ, 40 phút trước

'Ông hoàng nhạc miền Tây' đổi đời nhờ một bài hát, U60 sống sung túc bên vợ con

Suốt 30 năm qua, nam ca sĩ này vẫn được xem là một trong những gương mặt nổi bật của dòng nhạc trữ tình, bolero...
Chuyện làng sao 4 giờ, 1 phút trước

Từ nay tới hết năm 2025, CSGT toàn quốc tập trung xử lý các vi phạm giao thông này: Người dân đặc biệt lưu ý!

Vi phạm giao thông năm 2025 được xử lý nghiêm khắc xiết chặt hành vi tham gia giao thông hơn so với trước đây, người...
Kiến thức 4 giờ, 4 phút trước

Loại cây này gia đình càng trồng càng có lộc, đừng dại chặt đi nếu không muốn tiền tài tiêu tán

Theo quan niệm phong thủy có những loại cây nên trồng quanh nhà. Điều này không chỉ giúp tạo bóng dâm xanh mát mà còn...
Phong thủy 5 giờ, 33 phút trước

Có 7 trường hợp nhà đất này bắt buộc phải công chứng, đó là?

Theo quy định của Luật Đất đai 2024, sẽ có một số trường hợp nhà đất buộc phải công chứng, người dân cần biết để...
Kiến thức 5 giờ, 7 phút trước

Công nghệ YECVT độc quyền trên Yamaha NVX: Tăng tốc êm ái, đổ đèo vững vàng

Yamaha NVX 155 thế hệ mới gây ấn tượng mạnh mẽ với công nghệ truyền động điện tử YECVT độc quyền, mang đến trải nghiệm...
Đi gì 7 giờ, 50 phút trước

Những người 10 năm không đổi số điện thoại là người như thế nào? Đọc xong nhiều người thấy 'quá chính xác'

Với sự tiến bộ của công nghệ, điện thoại di động đã trở thành một công cụ giao tiếp và xã hội thiết yếu cho...
Kiến thức 9 giờ trước

Từ 1/1/2026, hàng nghìn người dân Hà Nội được hỗ trợ 100% mức đóng BHYT, ai cũng cần nắm rõ quyền lợi của mình

Theo Nghị quyết 19 thì Hà Nội sẽ hỗ trợ 100% mức đóng bảo hiểm y tế với 4 nhóm đối tượng chính sách và...
Tin trong ngày 9 giờ, 1 phút trước

Không có lương hưu, người 75 tuổi trở lên được trợ cấp 500.000 đồng/tháng nếu đáp ứng điều kiện này

Chính sách trợ cấp hưu trí xã hội cho người từ 75 tuổi, mức hưởng là 500.000 đồng/tháng, có hiệu lực từ ngày 1/7.
Dòng sự kiện 9 giờ, 1 phút trước

Tháng 6 nhuận năm 2025: Một trường hợp đặc biệt không nên tiến hành sang cát, đó là?

Nếu không muốn ảnh hưởng đến sức khỏe, tài lộc của con cháu thì trong trường hợp dưới đây không nên tiến hành sang cát...
Phong thủy 9 giờ, 1 phút trước