Trẻ em luôn bị thúc giục sẽ không bao giờ học được cách tự ý thức! Để đánh thức động lực tự thân của trẻ, hãy làm 3 điều này

Vài ngày trước, cháu gái nhỏ của tôi đột nhiên đến gặp tôi và hỏi: "Cô ơi, tại sao con lại không muốn làm những điều mà mẹ con đã định làm vậy?". Cháu gái tôi kể tiếp: "Hôm thứ Bảy, cháu định làm bài tập về nhà, nhưng khi mẹ giục, cháu không muốn làm nữa".

Trên thực tế, mỗi người chúng ta đều có cảm giác này: Ban đầu chúng ta muốn làm một việc gì đó, nhưng khi có người thúc giục, chúng ta không muốn làm nữa.

Trong tâm lý học, hiện tượng này được gọi là "rác thải thụ động". Khi chúng ta quyết định chủ động làm một việc gì đó, chúng ta sẽ cảm thấy có động lực và sự tự giác trong lòng. Tuy nhiên, sự thúc đẩy của người khác đã biến vấn đề này từ “chủ động” thành “bị động”, và biến nó thành việc phải làm dưới áp lực khách quan. Bằng cách này, bạn không những không muốn làm điều đó mà còn rất tức giận.

Trong việc giáo dục trẻ em, nếu cha mẹ cứ thúc giục thì không những không nuôi dưỡng được tính chủ động của trẻ mà còn khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Để đánh thức tính tự giác của trẻ, cha mẹ cần thực hiện 3 điều này.

1. Cung cấp cho trẻ em một môi trường học tập phù hợp

Học giả người Mỹ Mandler tin rằng các kích thích từ môi trường đóng vai trò quan trọng trong nhận thức của con người. Khi ở trong môi trường yên tĩnh và đủ sáng, hiệu quả học tập cũng sẽ được cải thiện theo.

Nói cách khác, nếu bạn muốn con mình học tập tích cực, trước tiên bạn phải cung cấp cho chúng một môi trường học tập phù hợp. Một mặt, đừng tăng âm lượng hoặc xem video khi con bạn đang học vì điều này sẽ làm mất tập trung của trẻ. Nếu bạn muốn rèn luyện thói quen tốt, cách tốt nhất là hãy làm gương và học cùng con bạn.

Mặt khác, hãy kiểm soát hợp lý thời gian trẻ em chơi điện thoại di động. Ngày nay, có ngày càng nhiều lựa chọn giải trí, đặc biệt là trò chơi điện tử. Trẻ em còn nhỏ và có thể dễ dàng bị nghiện. Vì vậy, cha mẹ nên giúp con cái không rơi vào cám dỗ.

Thúc giục trẻ em không phải là giải pháp lâu dài. Nuôi dưỡng động lực bên trong của trẻ chính là chìa khóa cho sự tiến bộ liên tục của trẻ (Ảnh minh họa)

2. Trao quyền sắp xếp cho con

Một số phụ huynh có thể nghĩ rằng nếu họ không thúc giục con mình, chúng sẽ không muốn học. Nhưng thực tế thì không phải như vậy. Bản thân trẻ em cũng có một mức độ tự nhận thức nhất định. Chúng ta không thể áp dụng một khuôn mẫu chung cho tất cả và thúc giục trẻ em làm mọi thứ.

Điều này sẽ khiến trẻ cảm thấy rằng cha mẹ sẽ chỉ trích chúng bất kể chúng làm gì, vì vậy tốt nhất là chúng không làm gì cả và chờ cha mẹ thúc giục. Theo thời gian, trẻ em sẽ hình thành thói quen xấu là lười biếng nếu cha mẹ không thúc giục, và sẽ làm vậy khi không thể tránh được nữa. Điều này không những không rèn luyện được động lực bên trong của trẻ mà còn khiến trẻ ngày càng chán ghét việc học.

Các nhà tâm lý học người Mỹ Deci và Ryan đã từng đề xuất “thuyết tự quyết”: Nó chỉ ra rằng chỉ bằng cách thỏa mãn ba nhu cầu tâm lý cơ bản là "tự chủ, năng lực và kết nối" thì cá nhân mới có thể tạo ra động lực bên trong. Nói cách khác, để rèn luyện tính chủ động và động lực bên trong của trẻ, trước tiên chúng ta phải trả lại quyền chủ động cho trẻ.

Ví dụ, khi sắp xếp bài tập về nhà vào cuối tuần, trước tiên hãy lập kế hoạch cuối tuần cùng con bạn. Ngày hôm sau, nếu trẻ chủ động làm theo kế hoạch, đừng làm phiền trẻ. Nếu con bạn không làm đúng giờ, hãy nhắc nhở con. Điều này không có nghĩa là bạn không nên thúc giục họ, nhưng bạn nên thúc giục họ đúng lúc.

3. Đưa ra phản hồi tích cực cho con

Như câu nói, không có thành quả nào mà không trải qua đau khổ. Học tập là một việc rất khó khăn, vì vậy nếu trẻ chủ động học tập, hãy khen ngợi trẻ một cách thích hợp. Đó có thể là lời khen ngợi bằng lời nói hoặc phần thưởng bằng vật chất.

Các em thấy rằng sự chăm chỉ của mình không chỉ đạt được kết quả tốt mà còn nhận được lời khen ngợi và phần thưởng từ cha mẹ và thầy cô. Sau khi nhận được phản hồi tích cực, trẻ sẽ thích học hơn và khám phá ra niềm vui khi học .

Theo quan điểm giáo dục gia đình, “động lực tích cực” đề cập đến việc cha mẹ củng cố hành vi của con cái thông qua phản hồi tích cực và định hình. Động lực tích cực giúp tăng cường sự tự tin của trẻ và kích thích động lực bên trong của trẻ. Không có đứa trẻ nào không muốn trở thành đứa trẻ ngoan, có nhân cách tốt và thành tích học tập tốt. Điều quan trọng nằm ở cách cha mẹ hướng dẫn trẻ. Điều quan trọng cần lưu ý là bạn không bao giờ nên đưa cho con mình những tấm séc trắng.

Các bậc phụ huynh đã hứa sẽ mua quà cho con nếu các em đạt được số điểm nhất định trong kỳ thi, nhưng các em đã đạt được điểm số đó còn các bậc phụ huynh thì không làm như vậy. Trong giáo dục trẻ em, việc cha mẹ không giữ lời hứa sẽ ảnh hưởng rất tiêu cực đến con cái.

Tóm lại, thúc giục trẻ em không phải là giải pháp lâu dài. Nuôi dưỡng động lực bên trong của trẻ chính là chìa khóa cho sự tiến bộ liên tục của trẻ.

Diệu Hạnh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)