Danh mục

Trẻ bao nhiêu tuổi có thể 'hiểu' lời người lớn? Nếu sớm hơn độ tuổi này, xin chúc mừng bạn có một đứa con thông minh

Thứ năm, 12/06/2025 13:53

Nếu quan sát kỹ, bạn sẽ thấy được khả năng thấu hiểu ngôn ngữ của trẻ bắt đầu khá sớm.

Nhiều bà mẹ chia sẻ rằng khi chăm con, dù bé chưa biết nói hay hiểu chuyện, họ vẫn thường tự lẩm nhẩm trò chuyện cùng con. Kể về những người gặp trên đường, chuyện gì vừa xảy ra, hay "mẹ muốn bàn với con việc này nọ". Nói nhiều đến mức đôi khi chính mẹ cũng thấy buồn cười: "Nói nhiều thế để làm gì nhỉ? Con đâu có hiểu."

Thế rồi bất chợt một ngày, khi bạn nói: "Chúng ta ra ngoài đi dạo nào, để mẹ bế con nhé." Thật bất ngờ, bé bỗng giơ hai tay lên, ánh mắt rạng rỡ nhìn bạn chờ đợi. Khoảnh khắc ấy khiến bạn kinh ngạc: "Con mình thực sự hiểu lời mẹ nói!". Niềm vui ấy thật khó diễn tả thành lời.

Vậy bạn có biết bé bắt đầu "hiểu lời" từ độ tuổi nào không? Nếu sớm hơn mốc này, xin chúc mừng bạn có một em bé thông minh.

trẻ em, thông minh, dạy con

Nếu em bé nhà bạn có thể hiểu được lời nói của người lớn sớm hơn độ tuổi này và có những phản hồi phù hợp thì chứng tỏ bé rất thông minh đấy. (Ảnh minh họa)

Khi nào trẻ bắt đầu "hiểu lời"?

Nhiều mẹ nghĩ rằng trẻ chỉ "hiểu lời" khi biết nói, thậm chí là khi có thể đối đáp bình thường. Nhưng thực tế không phải vậy. Hiểu lời không đồng nghĩa với việc có thể nói ra. Giống như nhiều người hiểu tiếng Anh nhưng không thể giao tiếp. Khả năng "thấu hiểu ngôn ngữ" của trẻ thường xuất hiện sớm hơn chúng ta tưởng tượng rất nhiều.

Nghiên cứu cho thấy hầu hết trẻ khoảng 12 tháng tuổi (1 tuổi) đã có thể hiểu một số từ đơn giản và ngữ điệu. Những từ thường dùng như "ăn cơm", "không được", "lại đây", "bế bế" - dù chưa nói được nhưng bé có thể "đoán ý" qua ngữ điệu, biểu cảm và hành động của chúng ta.

Đến 18 tháng tuổi, hầu hết trẻ đã hiểu được những câu phức tạp hơn như "cất đồ chơi vào hộp đi" hay "mẹ một lát sẽ về". Vì vậy, nếu bé nhà bạn mới hơn 1 tuổi đã có phản ứng cho thấy bé "hiểu lời", ví dụ khi bạn nói "lại đây", bé bò về phía bạn. Khi bạn nói "không được", dù chưa nói nhưng bé nhíu mày rồi dừng lại - điều này có nghĩa bé đang dùng cách riêng để phản hồi ngôn ngữ của bạn.

Khả năng thấu hiểu ngôn ngữ của trẻ không xuất hiện đột ngột trong một ngày, mà được tích lũy dần qua những tương tác hàng ngày. Nếu quan sát kỹ, bạn sẽ nhận ra những "dấu hiệu" cho thấy bé bắt đầu hiểu bạn.

trẻ em, thông minh, dạy con

Những biểu hiện sau chứng tỏ trẻ đang phát triển khả năng ngôn ngữ:

1. Biết kết hợp động tác

Khi trẻ biết đi nhưng chưa nói sõi, nhưng có thể thực hiện động tác theo lời. Ví dụ khi bạn nói "đưa cốc cho mẹ", bé vui vẻ đưa ngay; Bạn nói "bế bế nào", bé liền giơ hai tay lên. Sự xuất hiện đồng thời của "ngôn ngữ + hành động" này là tín hiệu quan trọng cho thấy bé đã hiểu lời.

2. Hiểu được ngôn ngữ "ngăn cản"

Khi bạn nói "không được", bé liếc nhìn bạn rồi do dự dừng lại - dù có thể chưa thực sự muốn. Điều này cho thấy bé không chỉ hiểu lời nói mà còn nhận biết được "sắc thái cảm xúc": Nếu làm vậy, mẹ sẽ không vui.

3. Có phản ứng "chỉ vật"

Bạn hỏi "chú chó đâu rồi?", bé lập tức nhìn về phía chú chó nhồi bông trên ban công, thậm chí dùng tay chỉ. Khả năng kết nối ngôn ngữ với vật thể thực tế là cột mốc quan trọng trong quá trình hình thành khả năng thấu hiểu ngôn ngữ.

4. Dùng "ngôn ngữ cơ thể" phản hồi

Dù chưa nói được câu hoàn chỉnh, nhưng bé biết gật đầu, lắc đầu, thậm chí nhíu mày, chu môi. Những cử chỉ nhỏ này đều là cách bé thể hiện sự hiểu lời bạn. Đừng xem nhẹ những phản ứng "chưa biết nói" này, chúng chính là biểu hiện cho thấy bé đang chủ động tham gia giao tiếp. Hành trình ngôn ngữ không bắt đầu từ miệng, mà từ tai, ánh mắt và cử chỉ.

trẻ em, thông minh, dạy con

Vì sao trẻ "hiểu lời sớm" thường thông minh hơn?

"Thông minh" có nhiều dạng, không phải cứ "biết nói sớm" là thông minh. Nhưng có một chỉ số quan trọng "khả năng thấu hiểu". Hiểu lời là dấu hiệu quan trọng cho sự phát triển nhận thức. Khả năng thấu hiểu ngôn ngữ không đơn thuần là ngôn ngữ, mà còn phản ánh năng lực xử lý logic của não bộ trẻ với thế giới bên ngoài.

Nếu khi chưa biết nói, bé đã có thể từ ngữ điệu và lời nói của mẹ suy luận ra "ý mẹ muốn", điều này chứng tỏ não bộ bé đang "chuẩn bị vượt trước".

Đặc biệt, những trẻ có các đặc điểm sau thường phát triển ngôn ngữ và tư duy nhanh hơn:

- Thích bắt chước, dù chưa hiểu lời vẫn bắt chước ngữ điệu.

- Hiểu trước logic "trình tự", như "ăn xong mới đi chơi".

- Biết quan sát cảm xúc người khác, ví dụ thấy mẹ nhíu mày liền biết kiềm chế.

- Có nhu cầu biểu đạt mạnh, chưa nói được nhưng hay kéo tay mẹ để "thể hiện ý muốn".

Khả năng thấu hiểu là tín hiệu cho thấy tư duy thức tỉnh sớm. Một đứa trẻ thông minh thường không phải là biết nói sớm, mà là khi bạn chưa nói hết lời, bé đã "thấu hiểu trong lòng".

Làm thế nào giúp trẻ "hiểu lời" sớm hơn?

Dĩ nhiên, mỗi trẻ có nhịp độ phát triển riêng. "Con nhà người ta 1 tuổi đã hiểu lời" không có nghĩa con mình chậm phát triển. Chỉ cần bé phát triển trong phạm vi bình thường, chúng ta không nên quá lo lắng. Bởi có trẻ khả năng thấu hiểu tốt nhưng biểu đạt hơi muộn. Có bé nhạy cảm về cảm xúc, phản ứng với "mệnh lệnh" không rõ ràng nhưng thế giới nội tâm lại vô cùng phong phú. Lại có những bé bề ngoài lạnh lùng nhưng nội tâm sôi nổi, nhìn có vẻ chậm chạp nhưng thực chất luôn lắng nghe, ghi nhớ và chuẩn bị để "mở miệng là gây bất ngờ".

trẻ em, thông minh, dạy con

Nếu muốn hỗ trợ bé "hiểu lời" và "thấu hiểu" tốt hơn, chúng ta có thể áp dụng những phương pháp nhỏ sau:

- Dùng từ ngữ cụ thể, ví dụ "đưa quả táo cho mẹ" thay vì "đưa mẹ cái đó".

- Kết hợp động tác, vừa nói vừa chỉ vừa làm để bé hiểu mối liên hệ giữa ngôn ngữ và hành động.

- Đọc sách tranh, hát đồng dao - những ngôn ngữ lặp lại giúp bé xây dựng trí nhớ ngôn ngữ.

- Đáp lại mọi "nỗ lực giao tiếp" của bé, dù chỉ là một cử chỉ nhỏ cũng cần phản hồi nghiêm túc.

Ngôn ngữ là kết nối, là yêu thương. Những tương tác ngôn ngữ giữa cha mẹ và con cái thực chất là cây cầu của mối quan hệ thân thiết. Vì vậy, hãy trò chuyện nhiều hơn với con nhé!

Diệu Hạnh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Người sinh vào 3 năm này sẽ bị phạt đến 500.000 đồng và tạm dừng toàn bộ giao dịch ngân hàng nếu không làm lại CCCD

Từ nay đến hết năm 2025, những người sinh năm 2000, 1985 và 1965 sẽ lần lượt bước sang tuổi 25, 40 và 60 phải...
Kiến thức 3 ngày, 19 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng ngày Thứ Tư, 23 tháng 7, tức ngày 29 tháng 6 âm lịch?

Ngày 23 tháng 7 là thứ Tư, ngày 29 tháng 6 âm lịch. Sự kết hợp của thiên can và địa chi là năm Tỵ,...
Đời sống số 2 ngày, 8 giờ trước

Từ nay, những trường hợp này xây nhà sẽ không cần xin Giấy phép xây dựng

Theo quy định hiện hành, sẽ có một số trường hợp xây nhà không cần xin Giấy phép xây dựng, người dân cần biết để...
Kiến thức 3 ngày, 18 giờ trước

Một tấm gỗ này mua được căn chung cư: Quý như ‘vàng ròng’ đắt đỏ nhất hành tinh

Bởi giá cao ngất ngưởng nên những cây gỗ loại này đang bị khai thác một cách triệt, phải đứng trước nguy cơ bị tuyệt...
Kiến thức 2 ngày, 8 giờ trước

Người từ 60 tuổi không có lương hưu phải đáp ứng điều kiện gì mới được nhận tiền trợ cấp hàng tháng?

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, ngoài những người đủ điều kiện hưởng lương hưu và đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã...
Kiến thức 3 ngày, 13 giờ trước

Những con giáp nào may mắn ngày Thứ Tư, 23 tháng 7, tức ngày 29 tháng 6 âm lịch?

Ngày 23 tháng 7 là thứ Tư, ngày 29 tháng 6 âm lịch. Sự kết hợp năm Tỵ, tháng Quý Mùi và ngày Quý Hợi....
Đời sống số 2 ngày, 10 giờ trước

Tin cùng mục

Khi tôi nuôi dạy cậu con trai tuổi dậy thì như một 'con nhím', tính nổi loạn và mọi sự ngang ngược đều biến mất

Nuôi dạy một đứa trẻ tuổi dậy thì, nhiều khi giống như đang sống cùng một... chú nhím. Mỗi cái chạm quá gần, mỗi lời...
Chăm con 13 giờ, 25 phút trước

Loại cá nhiều protein hơn cả cá hồi, chợ Việt bán rất nhiều gặp nhớ mua ngay

Cá hồi là một loại thực phẩm giàu protein và phổ biến trong chế độ ăn uống của nhiều người. Tuy nhiên, ít người biết...
Chăm sóc sức khỏe 18 giờ, 35 phút trước

Những đứa trẻ không khóc khi đi mẫu giáo phần lớn đến từ 5 kiểu gia đình này. Hãy đến và khám phá xem bạn thuộc kiểu gia đình nào nhé!

Cứ mỗi tháng 9, một "vở kịch đẫm nước mắt" lại được dàn dựng ngay trước cổng trường mẫu giáo - các em nhỏ ôm...
Chăm con 19 giờ, 58 phút trước

Bác sĩ: Dấu hiệu cảnh báo đầu tiên của bệnh thận thường xuất hiện khi ngủ, nhưng nhiều người không coi trọng

"Gần đây tôi phải dậy đi vệ sinh ba hoặc bốn lần một đêm, và giấc ngủ của tôi không được tốt. Có phải vì...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 3 giờ trước

Đừng la mắng con nữa! 5 kỹ năng giao tiếp này sẽ giúp con ngoan ngoãn nghe lời và yêu thương bố mẹ hơn

Nhiều bậc cha mẹ thường rơi vào tình huống quen thuộc là chỉ cần thấy con mắc lỗi hay không nghe lời là lập tức...
Chăm con 1 ngày, 5 giờ trước

Ớt đen: Loại gia vị lạ đang khiến giới sành ăn 'phát sốt', giá cao ngất ngưởng vẫn cháy hàng

Tại Trung Quốc, loại ớt này đang trở thành một sản phẩm nông nghiệp có tiềm năng lớn, được bán với giá cao.
Chăm sóc sức khỏe 2 ngày, 12 giờ trước

Tin mới cập nhật

Tử vi ngày 25/7/2025 của 12 con giáp: Mùng 1 tháng 6 nhuận, tuổi nào may mắn nhất?

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 25/7/2025.
Đời sống số 2 giờ, 26 phút trước

Từ 1/7, hàng triệu người đến tuổi nghỉ hưu sẽ được hưởng mức lương hưu cao hơn nếu làm việc này

Nhà nước tạo điều kiện cho người sử dụng lao động và người lao động có thêm sự lựa chọn tham gia đóng góp để...
Kiến thức 3 giờ, 56 phút trước

Trước năm 2026, người sinh vào 3 năm này sẽ được hưởng quyền lợi đặc biệt khi làm thẻ Căn cước mới

Trong Luật Căn cước (sửa đổi) quy định có 3 đối tượng sinh năm này sẽ được hưởng nhiều quyền lợi khi đi làm căn...
Kiến thức 3 giờ, 26 phút trước

Hộ chiếu tăng 7 bậc, công dân Việt Nam có thể nhập cảnh 51 nước trên thế giới mà không cần xin visa

Hộ chiếu của công dân Việt Nam tăng từ vị trí 91 lên 84 toàn thế giới.
Tin trong ngày 3 giờ, 28 phút trước

Có 1 đối tượng duy nhất được cấp thẻ Căn cước công dân không thời hạn, là ai?

Luật Căn cước hiện hành quy định: Thẻ căn cước sẽ có thời hạn sử dụng và phụ thuộc vào độ tuổi của người được...
Tin trong ngày 4 giờ, 56 phút trước

Danh sách điểm sàn xét tuyển của hơn 200 trường đại học năm 2025

Hiện đã có hơn 200 trường đại học công bố điểm sàn năm 2025 dựa vào kết quả thi tốt nghiệp THPT với mức cao...
Tin trong ngày 4 giờ, 11 phút trước

Diễn viên Lan Phương ly thân chồng Tây

Thông tin ban đầu, diễn viên Lan Phương ly thân gây xôn xao dư luận. Thông tin hiện đang khiến người hâm mộ lo lắng...
Chuyện làng sao 4 giờ, 21 phút trước

Công chức xã không bằng chính quy, có bị tinh giản biên chế sau sáp nhập đơn vị hành chính?

Việc sắp xếp đơn vị hành chính theo Nghị định 29/2023/NĐ-CP đang đặt ra không ít băn khoăn cho đội ngũ công chức cấp xã,...
Tin trong ngày 4 giờ, 26 phút trước

Từ nay, người dân được phép kết hợp nhiều mục đích sử dụng trên đất nông nghiệp mà không cần chuyển đổi

Người sử dụng đất được phép kết hợp nhiều mục đích sử dụng trên đất nông nghiệp mà không cần làm thủ tục chuyển mục...
Dòng sự kiện 5 giờ, 56 phút trước

Màn đọ sắc bất phân thắng bại giữa Chi Pu và 'Mỹ nhân đẹp nhất Philippines'

Nữ ca sĩ Chi Pu có cơ hội chung khung hình với đàn chị Marian Rivera trong một sự kiện được tổ chức tại Singapore....
Chuyện làng sao 5 giờ, 57 phút trước