Danh mục

Những câu nói làm tổn thương con

Thứ sáu, 13/06/2014 10:32

Có những câu phê bình, chê bai, nhắc nhở có thể tạo nên vết sẹo không bao giờ lành trong tâm hồn trẻ.

1. “Mẹ chỉ mong con lớn lên không giống như…”

Câu này thực ra cũng là một dạng sỉ nhục trẻ, nhất là khi chúng ta tập trung vào kiểu người mà bạn KHÔNG muốn con trở thành. Nhà tâm lý học Nancy Irwin cho rằng chúng ta sẽ gặt được những gì chúng ta tập trung vào, cho dù là phê bình. Nếu như bạn cứ tập trung nói rằng con bạn béo, chậm chạp, giống như một người nào đó… điều này sẽ trở thành sự thực.

Thay vào đó, hãy tập trung vào những đức tính tốt mà bạn muốn con bạn có được như sáng tạo, hài hước, thích tìm hiểu, lạc quan. Đừng cứ gài con vào thất bại bằng cách bơi móc những điểm yếu của con.

2. “Con không thể…”, “Con không được phép…”

Bạn có thể giảng giải cho con về những điều hiển nhiên trong cuộc sống. Thế nhưng khi bạn nói con không được hay không nên làm thứ này thứ kia, những bài giảng của bạn bỗng nhiên tan thành bong bóng, chẳng hạn như “Con không được chơi với bạn A”. Trẻ tôn sùng những gì ba mẹ nghĩ về mình, nhưng câu nói này đã làm lòng tự tôn của trẻ vỡ vụn. 

Thay vào đó, hãy dành những hạn chế này cho những hành động liên quan đến sự an toàn của trẻ hoặc khi hành đông ấy quá nguy hiểm. Mặt khác, nuôi dưỡng lòng ham mê khám phá của trẻ là một phần quan trọng của một tuổi thơ lành mạnh.

3. “Không bao giờ”

Chuyên viên tâm lý gia đình Edie Raether hoàn toàn phản đối phương pháp dạy con tiêu cực. “Không được nói không bao giờ! Đây là quy tắc quan trọng nhất bởi vì tất cả chúng ta đều cần nhiều chọn lựa khác nhau”.

Thay vào đó, hãy cho con bạn nhiều lựa chọn. Ví dụ như nếu con bạn muốn đua xe và bạn nghĩ rằng nó quá nguy hiểm, vậy thì có những môn thể thao hoặc hoạt động nào khác mà con có thể thử?

4. “Mẹ sẽ đánh/ giết con đấy!”

Tất cả chúng ta đều có những giây phút thốt ra những lời nói kinh khủng nhất. Nhưng hoàn toàn không ổn chút nào khi bạn dùng lời đe dọa mang tính bạo lực dù có tính đùa bỡn hay không.


Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Thay vào đó, hãy để ý đến cách mà con bạn đang lĩnh hội những lời bạn nói như thế nào. Bạn đã từng chịu đựng những lời mỉa mai, đe dọa, những lần lên giọng trong tuổi thơ của mình kia mà. 

Hiện nay có nhiều phương pháp dạy con lành mạnh hơn mà không dùng vũ lực như “Kỷ luật không nước mắt” mà ThS Trần Thị Ái Liên chia sẻ. Phương tây thì có phương pháp time-out, còn gọi là phạt con một mình, là một hình thức dạy con cũng khá hiệu quả.

5. “Con chính là nguyên nhân vì sao…”

Nếu như bạn không định hoàn thành câu nói này bằng một câu mang nghĩa tích cực thì tốt nhất là đừng nói nó. Đừng chơi trò đổ lỗi. Bác sĩ nhi tâm thần Tia Horner cảnh báo rằng, “những lời đổ lỗi không công bằng và bất hợp lý lên con trẻ về những vấn đề của người lớn như thế này sẽ phá hủy hoàn toàn cảm nhận của trẻ về tình yêu vô điều kiện, gây ra sự bất an và hủy hoại sự tự tin của trẻ”.

Thay vào đó, bạn phải chịu trách nhiệm cho những vấn đề người lớn của bạn. Con bạn không phải dùng để đổ lỗi cho một món nợ hay là một sự ly hôn. Hãy đảm bảo rằng bạn nuôi con lớn bằng cách yêu thương con chứ không phải làm con cảm thấy có tội.

6. “Con lớn rồi mà, sao lại làm thế”

Khi đứa con 5 tuổi của bạn ăn vạ trong siêu thị, nhiều cha mẹ dễ dàng thốt ra câu nói này vì nghĩ rằng dùng sự mong mỏi là trẻ lớn của con là cách hiệu quả để bảo con ngưng ăn vạ. Thế nhưng bạn lại đang giễu cợt và làm con xấu hổ đấy. Đừng dùng cách này để làm con ngưng hành động xấu của mình.

Thay vào đó, chuyên viên tâm lý trường học Tina Feigal đề nghị rằng “Nếu như trẻ không hợp tác, hãy tìm nguyên nhân gây ra và tìm cách giảm nhẹ nó đi. Đừng đổ lỗi cho con vì con không cố ý.” Thực tế là vậy, nhiều trẻ không kềm được cách phản ứng của mình nếu như thời điểm đó là trẻ đói hoặc buồn ngủ. 

7. “Mẹ ước gì con giỏi/ ngoan giống anh con”

Julie Gurner, chuyên gia về bệnh học tâm thần người lớn, nói rằng câu nói này bà nghe nhiều nhất từ bệnh nhân của mình. Câu nói như bóng ma ám ảnh từ tuổi thơ ám chỉ rằng không ai trông mong đứa trẻ. 

Đừng so sánh con, dù là khen. Thay vào đó, hãy cho con biết rằng bạn yêu con vì con là một cá thể khác biệt. Ngay khi con quấy, không ngoan, hãy xử lý vấn đề xảy ra lúc đó. Đừng thể hiện bạn thương ai nhiều hơn bằng cách mong ước những cá tính làm con khác biệt biến mất.

8. “Ba thất vọng vì con”

Lòng tự tin mong manh của con hoàn toàn bị sụp đổ khi nghe câu nói này. Trẻ con không muốn gì ngoài sự ủng hộ của ba mẹ hoặc ít nhất là sự công nhận vào công việc mà con đã hoàn thành.


Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Chuyên viên tâm lý Jennifer Powell-Lunder đề nghị một cách khác để thể hiện sự thất vọng. Bạn có thể nói “Ba thất vọng với sự lựa chọn của con” hoặc “Con thường lựa chọn rất tốt, vậy chuyện gì xảy ra ở đây?” Những câu nói này cho thấy trong khi bạn thất vọng về cách hành xử của con, bạn vẫn yêu con vô điều kiện.

9. “Con là đứa trẻ hư hỏng!” “Con hư quá!”

Khi con cư xử không như bạn mong muốn, bạn đã nói ra câu này mà không biết rằng mình đã dán nhãn HƯ lên con. Cách cư xử của con có thể không tốt, nói cách khác, sự lựa chọn hành vi của con không tốt, nhưng con của bạn không hư. Bạn và cả con cần phải hiểu sự khác nhau này.

Chuyên viên trị liệu hôn nhân và gia đình Lori Freson cảnh báo rằng “Tôi dám cá với bạn rằng nếu như con bạn tin rằng mình hư, cách cư xử của con sẽ ngày càng tệ hơn”

Thay vào đó, hãy xử lý hành động, không vì một hành động mà “dán nhãn” cho con. Nếu con ăn vạ ở nơi công cộng, hãy nói với con rằng gây ồn ở nơi đấy không phải là lựa chọn tốt. Không nói con hư chỉ vì con gây rối.

Thế đấy, không có cha mẹ nào là hoàn hảo trên thế giới này. Trong khi việc bạn phiền lòng, mệt mỏi, cáu giận, thất vọng vì con là chuyện bình thường thì việc quan trọng hơn là bạn biết cách nói với con như thế nào. Hãy “uốn lưỡi bảy lần” khi nói chuyện với con nhé vì lời nói không xóa được. Tất nhiên, khi bạn mắc lỗi, một lời xin lỗi và một cái ôm vẫn sẽ làm con bạn cảm thấy được yêu thương và trợ giúp.

Theo Phụ Nữ TPHCM

Tin được quan tâm

Kể từ bây giờ, người dân không cần trực tiếp đến cơ quan Công an để đổi thẻ CCCD, đúng không?

Người dân cần đổi thẻ căn cước công dân có thể không cần đến trực tiếp cơ quan công an nếu không phải thu nhận...
Dòng sự kiện 3 ngày, 16 giờ trước

Tin vui: Từ năm 2026, Quốc hội đồng ý nghỉ hưu trước tuổi không bị giảm tiền hưởng lương hưu đối với giáo viên mầm non có nguyện vọng trong trường hợp đã đóng BHXH bao nhiêu năm trở lên?

Cụ thể từ ngày 1/1/2026, giáo viên mầm non nếu có nguyện vọng thì có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu...
Tin trong ngày 2 ngày, 10 giờ trước

Kể từ nay đến 31/12/2025: Người đủ 30 năm tuổi Đảng sẽ được nhận mức tiền thưởng là bao nhiêu?

Tiền thưởng huy hiệu Đảng năm 2025 dự kiến được tính theo mức lương cơ sở quy định tại Nghị định 73/2024/NĐ-CP.
Kiến thức 1 ngày, 7 giờ trước

Từ nay, công chức vi phạm các hành vi này sẽ bị buộc thôi việc theo quy định mới

Bắt đầu từ 1/7/2025, công chức vi phạm các hành vi nghiêm trọng như dùng bằng giả, tái phạm, gây hậu quả nặng sẽ bị...
Tin trong ngày 2 ngày, 17 giờ trước

Người cao tuổi sẽ không được nhận trợ cấp hưu trí xã hội 700.000 đồng/tháng nếu không đáp ứng được các điều kiện nào tại Nghị quyết 65?

Mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng 700.000 đồng/tháng theo Nghị quyết 65/2025/NQ-HĐND cao hơn 200.000 đồng (tức 40%) so với mức của...
Kiến thức 1 ngày, 8 giờ trước

Từ tháng 7/2025: Vợ chồng đi xe của nhau sẽ bị CSGT xử phạt và tịch thu phương tiện, đúng không?

Theo quy định, những trường hợp này đi xe không chính chủ sẽ không bị CSGT xử phạt.
Kiến thức 3 ngày, 14 giờ trước

Tin cùng mục

Nghiên cứu gần 500.000 người phát hiện: Đối tượng thường xuyên ăn hương vị này sẽ sống lâu, giảm nguy cơ ung thư

Chua, ngọt, đắng, cay, bạn thích hương vị nào nhất và hương vị nào là tốt nhất cho sức khỏe? Một nghiên cứu quy mô...
Chăm sóc sức khỏe 12 giờ, 57 phút trước

Tại sao trẻ em khóc rồi ngủ thiếp đi sau khi bị đánh đòn? Sự thật đau lòng hơn chúng ta tưởng

Nhiều cha mẹ từng chứng kiến cảnh con mình khóc lóc, rồi gục xuống bàn ngủ thiếp đi sau một trận đòn. Không ít người...
Chăm con 13 giờ, 1 phút trước

Sự khác biệt giữa trẻ sơ sinh trong ống nghiệm và trẻ sơ sinh bình thường là gì? Có sự khác biệt về chỉ số IQ không? Nói cho bạn biết sự thật nhé!

Trong nhiều năm trở lại đây, khái niệm “thụ tinh trong ống nghiệm” (thường gọi là IVF) không còn xa lạ. Tuy nhiên, quanh phương...
Chăm sóc sức khỏe 14 giờ, 39 phút trước

4 loại cá là 'báu vật omega-3', giàu canxi mà giá rẻ hơn cá hồi, chợ Việt bán nhiều, thấy nhớ mua ngay

Dưới đây là 4 loại cá giàu omega-3 và canxi, vừa ngon, vừa tốt cho sức khỏe, lại có giá hợp lý, nếu thấy bán...
Chăm sóc sức khỏe 14 giờ, 27 phút trước

Bác sĩ khuyến nghị 6 thói quen đơn giản nhưng hiệu quả để não trẻ mãi không già

Bạn có muốn bắt đầu hình thành những thói quen này ngay hôm nay để giữ cho bộ não của trẻ luôn trẻ trung không?...
Chăm con 17 giờ, 39 phút trước

Có sự khác biệt rất lớn giữa việc trẻ em đi ngủ lúc 10 giờ tối và 11 giờ tối: Không chỉ thấp còi mà còn giảm IQ đáng kể, bố mẹ cần lưu ý

Nhiều bậc cha mẹ nghĩ rằng để con đi ngủ muộn một chút cũng không sao, thậm chí học muộn hơn sẽ giỏi hơn. Nhưng...
Chăm con 1 ngày, 2 giờ trước

Tin mới cập nhật

Trẻ em có chỉ số IQ cao thường có những đặc điểm này. Hãy xem con bạn có bao nhiêu đặc điểm trong số đó nhé

Việc đo lường trí thông minh đã mất hàng thập kỷ nghiên cứu để đạt được kết quả đo lường chính xác nhất có thể....
Chăm con 1 giờ, 11 phút trước

Ngoài tiền, đây là ba thứ mà mọi phụ nữ cần có nhất

Ngoài tiền bạc, điều gì phụ nữ quan tâm nhất? Thực ra, ba điều này.
Tâm sự 1 giờ, 11 phút trước

Nên viếng mộ tổ tiên trước hay mộ cha trước? Một vị sư cao cấp cảnh báo: Việc sắp xếp sai thứ tự có thể gây ra tai họa cho thế hệ tương lai

Trong phong tục truyền thống, chúng ta nên tỏ lòng thành kính với phần mộ của tổ tiên trước (như ông cố hoặc ông bà...
Đời sống số 1 giờ, 11 phút trước

Tử vi ngày 30/9/2025 của 12 con giáp: Tuổi Ngọ vận trình vô cùng khởi sắc, Sửu dễ gặp rắc rối vì lời ăn tiếng nói

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 30/9/2025.
Đời sống số 1 giờ, 24 phút trước

Bộ Nội vụ đề xuất tăng lương tối thiểu vùng 7,2% từ 2026 với vùng cao nhất hơn 5,3 triệu đồng/tháng

Bộ Tư pháp đang thẩm định dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp...
Tin trong ngày 1 giờ, 24 phút trước

Cây gỗ 4.300 năm tuổi quý như 'kho vàng', được trả giá gần 1 nghìn tỷ vẫn không bán

Cây gỗ quý này được nhận xét là một báu vật mà thiên nhiên ban tặng.
Kiến thức 1 giờ, 25 phút trước

'Mật ong điên' là gì? Tại sao người ta phải liều mình trên vách đá hàng trăm mét để săn?

Người thợ phải dồn hết can đảm để tiếp cận tổ ong, tay cầm chiếc gậy tre sắc nhọn, tay kia bám vào thang dây....
Kiến thức 1 giờ, 26 phút trước

Người đang hưởng lương hưu qua đời, số thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng tối đa mấy người?

Khi người đang hưởng lương hưu qua đời, thân nhân đủ điều kiện sẽ được nhận trợ cấp tuất hằng tháng.
Kiến thức 1 giờ, 26 phút trước

Tỉnh miền Bắc có hồ nước ngọt rộng gấp đôi quận Hoàn Kiếm: Gấp 14 lần hồ Tây, chứa kho báu trăm năm vẫn sử dụng tốt

Hồ nước ngọt này không chỉ là nơi cung cấp nước cho 3 đô thị lớn mà còn mang trong mình nhiều bí ẩn về...
Tin trong ngày 1 giờ, 27 phút trước

Sống thử ở nhà thuê trước khi mua: “Chiêu” khôn ngoan, tuy ít người dùng nhưng lại tránh sai lầm tiền tỷ

Mua nhà là một trong những quyết định tài chính lớn nhất đời người. Thay vì chỉ dựa vào những cách tiếp cận truyền thống,...
Kiến thức 2 giờ, 12 phút trước