Danh mục

Nghiên cứu của Mỹ: 3 sai lầm âm thầm 'kéo tụt' IQ của con, rất nhiều cha mẹ đang mắc phải

Thứ tư, 11/06/2025 08:21

Một nghiên cứu kéo dài một thập kỷ tại Trung tâm Nghiên cứu Tâm lý Trẻ em Hoa Kỳ công bố những phát hiện đáng báo động về những tác động tiêu cực, âm thầm mà những hành vi tưởng chừng vô hại của cha mẹ có thể gây ra cho sự phát triển trí tuệ của con cái.

1. "Bạo lực" ngôn từ

Kết quả nghiên cứu từ Đại học Harvard cho thấy những người thường xuyên bị cha mẹ quát mắng trong thời thơ ấu có sự kết nối yếu hơn giữa vùng Wernicke (vùng não chịu trách nhiệm hiểu ngôn ngữ) và thùy trán trước (vùng não quan trọng cho xử lý và tiếp nhận ngôn ngữ). Nghiên cứu năm 2011 của nhóm giáo sư Teicher cũng chỉ ra rằng "tấn công bằng ngôn từ" từ cha mẹ làm tăng 14% khối lượng chất xám tại vùng thái dương bên trái, khu vực liên quan đến khả năng ngôn ngữ. Tuy nhiên, sự gia tăng này lại là dấu hiệu của sự phát triển lệch lạc, không lành mạnh.

Điều này dẫn đến hậu quả nghiêm trọng: Trẻ bị mắng nhiều sẽ giảm khả năng hiểu và diễn đạt, suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng đến tư duy và lâu dài là làm giảm chỉ số IQ.

IQ, trí thông minh, cách nuôi dạy con cái

Những hành vi tưởng chừng vô hại của cha mẹ có thể khiến chỉ số IQ của trẻ giảm từ 15–20% (Ảnh minh hoạ)

Nhiều bậc phụ huynh thường than phiền rằng "Sao nói mãi con vẫn không hiểu?" và rồi mất kiên nhẫn, buông lời quát tháo. Tuy nhiên, khi bị mắng, tâm trí của trẻ không còn khả năng tiếp nhận thông tin. Thay vào đó, trẻ bị nhấn chìm trong nỗi sợ hãi, hoang mang và bất an. Chính những cảm xúc tiêu cực này khiến não bộ "đóng băng", khiến trẻ càng khó hiểu vấn đề.

Sự lặp lại của hành vi này dẫn đến việc trẻ mất tập trung, phản ứng chậm, tự ti và cuối cùng bị gắn mác "đần độn" đúng như những lời cha mẹ đã vô tình thốt ra.

2. Lời tiên tri tự ứng nghiệm

Những câu nói như "Con chả làm được gì nên hồn," "Đúng là đồ vô dụng," "Sao con ngốc thế?" hay "Lười như hủ chìm," có thể mang sức tàn phá ghê gớm hơn bạn nghĩ.

Trong tâm lý học, hiện tượng này được gọi là "lời tiên tri tự ứng nghiệm". Nếu một đứa trẻ liên tục bị gán cho những nhãn mác tiêu cực như "kém cỏi", "vô dụng", dần dần, trẻ sẽ tin vào điều đó và trở nên đúng như vậy.

IQ, trí thông minh, cách nuôi dạy con cái

(Ảnh minh hoạ)

Một chia sẻ trên diễn đàn Zhihu đã phản ánh rõ ràng hậu quả của việc bị phủ định từ nhỏ: "Làm gì cũng thấy vô vọng, chẳng việc nào làm tới cùng".

Khi bị chỉ trích và giới hạn quá nhiều, trẻ mất đi sự tự tin, không dám thử thách, không dám sai lầm và không dám thể hiện bản thân. Điều này khiến trẻ sợ hãi bước ra khỏi vùng an toàn, tin rằng mình là kẻ "vô dụng" như những gì người lớn từng nói.

3. Niềm vui rác

Một trong những yếu tố khiến trẻ tụt dốc nhanh chóng mà cha mẹ ít để ý là sự sa đà vào "niềm vui rác" - những hoạt động tiêu khiển ngắn hạn, nhanh chóng nhưng không mang lại giá trị thực sự.

Mạng xã hội, trò chơi điện tử, video ngắn... là những ví dụ điển hình. Chúng rất dễ gây nghiện vì tạo ra cảm giác "sướng tức thì". Tuy nhiên, càng đắm chìm trong đó, trẻ càng lười suy nghĩ, kém tập trung, mất kiểm soát bản thân và dần trở nên trì trệ, mệt mỏi với việc học hành.

IQ, trí thông minh, cách nuôi dạy con cái

(Ảnh minh hoạ)

Đặc biệt trong giai đoạn tiểu học - thời điểm vàng để hình thành thói quen tư duy - việc trẻ bị "đầu độc" bởi những "niềm vui rác" này sẽ làm suy giảm khả năng tập trung, tư duy sâu và tự học.

Về lâu dài, trẻ mất hứng thú với việc học hỏi, suy nghĩ hay sáng tạo, và trí thông minh của trẻ dần bị "gỉ sét".

Giải pháp: Nuôi dưỡng "tư duy phát triển" và đồng hành đúng cách

Vậy, cha mẹ nên làm gì để ngăn chặn những "kẻ đánh cắp" trí thông minh này và giúp con phát triển toàn diện?

- Nuôi dưỡng "tư duy phát triển": Giúp con tin rằng "Mình có thể giỏi lên nếu cố gắng", thay vì nghĩ "Mình chỉ đến thế thôi, cố cũng vô ích".

- Khen ngợi nỗ lực, không chỉ thành tích: Thay vì nói "Con giỏi quá vì được 10 điểm", hãy nói "Mẹ thấy con học rất chăm chỉ, thật kiên trì".

- Khi con sai, hãy cùng tìm giải pháp: Đừng vội kết luận "Con không làm được", mà hãy nói "Con chưa làm được, nhưng mình cùng tìm cách khác nhé".

IQ, trí thông minh, cách nuôi dạy con cái

(Ảnh minh hoạ)

- Kiên nhẫn và thấu hiểu: Những lời mắng chửi chỉ khiến con sợ hãi, không giúp con hiểu vấn đề. Lời nói nhẹ nhàng, dẫn dắt mới là chìa khóa giúp não bộ trẻ "bật sáng".

Đừng đợi đến khi con mất đi sự tự tin, tinh thần hay khả năng học tập mới hối hận. Trí thông minh của con không chỉ đến từ gene, mà còn được nuôi dưỡng mỗi ngày từ ánh mắt, lời nói và cách cha mẹ đồng hành.

Hãy bắt đầu thay đổi từ hôm nay, chỉ cần điều chỉnh một chút trong cách cư xử, bạn đã mở ra một cánh cửa mới cho tương lai tươi sáng của con. Bởi vì, trẻ em không "ngốc", chúng chỉ đang chờ đợi được yêu thương và dẫn dắt đúng cách.

T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Sau cuộc họp gia đình, tôi nhận ra rằng đừng bao giờ quá tốt với con cái của anh chị em mình! Không phải là ích kỷ, mà là bài học đẫm nước mắt của người đi trước

Nhiều người nghĩ rằng giúp đỡ anh chị em ruột thịt và con cháu của họ là chuyện hiển nhiên, là đạo lý trong gia...
Đời sống số 2 ngày, 12 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Thứ Sáu, ngày 1 tháng 8, tức ngày mồng 8 tháng 6 âm lịch?

Ngày 1 tháng 8, thứ Sáu, ngày 8 tháng 6 nhuận âm lịch, đại diện cho năm Tỵ, tháng Quý Mùi và ngày Nhân Âm....
Đời sống số 2 ngày, 8 giờ trước

Đất nông nghiệp từ nay được phép kết hợp nhiều mục đích mà không cần chuyển đổi

Quy định mới mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế nông thôn, nhưng đòi hỏi tuân thủ đúng pháp luật.
Kiến thức 2 ngày, 17 giờ trước

Kể từ bây giờ: Rút tiền tại ATM có 3 thay đổi lớn, ai không nắm rõ dễ bị dừng giao dịch

Hiện nay, có 3 thay đổi quan trọng liên quan đến giao dịch tại máy ATM mà khách hàng cần nắm rõ để tránh bị...
Kiến thức 3 ngày, 13 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào Thứ Bảy, ngày 2 tháng 8, tức ngày mùng 9 tháng 6 nhuận âm lịch?

Ngày 2 tháng 8, thứ Bảy, ngày 9 tháng 6 nhuận âm lịch, tượng trưng cho năm Tỵ, tháng Quý Mùi và ngày Quý Mậu....
Đời sống số 1 ngày, 6 giờ trước

Giám đốc Bệnh viện Hồng Ngọc chia sẻ về bệnh của ông Hoàng Nam Tiến: Đã mời chuyên gia đầu ngành hội chẩn nhưng không kịp

Thông tin ông Hoàng Nam Tiến, Phó chủ tịch Hội đồng trường Đại học FPT qua đời chiều 31/7 vì đột quỵ, hưởng dương 56...
Tin trong ngày 1 ngày, 10 giờ trước

Tin cùng mục

Loại rau sở hữu vitamin K gấp 60 lần trứng vịt, bổ từ thân đến lá, nay thành đặc sản được nhiều nhà hàng săn đón

Không chỉ là một nguyên liệu quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày, cải bó xôi, hay còn gọi là rau chân vịt, đang ngày...
Khỏe đẹp 10 giờ, 5 phút trước

Loại rau này nếu bắt gặp ngoài chợ nhớ mua ngay: Mỹ đánh giá ít thuốc trừ sâu bậc nhất, phòng đột quỵ cực tốt

Đây là loại rau nằm trong top 10 rau củ quả ít thuốc trừ sâu nhất của Tổ chức môi trường EWG (Mỹ). Loại rau...
Chăm sóc sức khỏe 14 giờ, 39 phút trước

Mỹ đánh giá đây là 'loại thịt tiến vua', bổ dưỡng hơn nhân sâm: Bảo bối cho tim mạch, não bộ, tăng cường thị lực, bán nhiều ở chợ Việt

Thịt lươn còn được xem là một "siêu thực phẩm" với giá trị dinh dưỡng vượt trội, mang lại nhiều lợi ích to lớn cho...
Chăm sóc sức khỏe 16 giờ, 6 phút trước

Xuất tinh một lần có làm giảm tuổi thọ không? Một người đàn ông có thể xuất tinh tới 6.000 lần trong đời không? Đọc bài viết này để hiểu rõ hơn

Thôi nào, hôm nay chúng ta hãy nói về xuất tinh nhé. Đừng ngại ngùng hay cảm thấy ghê tởm. Xét về mặt khoa học,...
Chăm sóc sức khỏe 19 giờ, 9 phút trước

Đột quỵ: Cứ 3 giây trôi qua là có 1 ca, Bệnh viện Bạch Mai hướng dẫn 6 điều cần làm, 3 điều cần tránh khi cứu người trong 'giờ vàng'

Với hơn 200.000 ca đột quỵ mỗi năm tại Việt Nam, việc nhận biết và xử trí đúng cách trong những giây phút đầu tiên...
Chăm sóc sức khỏe 20 giờ, 19 phút trước

Ai dễ bị đột quỵ khi tập thể dục, thể thao?

Bạn có biết, khi vận động cường độ cao như đá bóng, chạy bộ hay tập gym, nhịp tim tăng đột ngột có thể làm...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 10 giờ trước

Tin mới cập nhật

Hàng nghìn người có nguy cơ bị chấm dứt nhận khoản tiền hỗ trợ này mỗi tháng từ 1/1/2026, ai cũng cần nắm rõ

Trợ cấp thất nghiệp hỗ trợ người lao động vượt qua giai đoạn khó khăn khi bị mất việc. Tuy nhiên, không phải ai cũng...
Tin trong ngày 4 giờ, 51 phút trước

Loại gỗ xưa dùng làm chuồng lợn hoặc đun bếp, nay bán 2 cây đủ mua cả chục căn chung cư

Từng dùng để nhóm bếp hoặc làm chuồng trại, loại cây này giờ trở thành một biểu tượng mới của giới thượng lưu và nhà...
Kiến thức 4 giờ, 51 phút trước

Tục ngữ: 'Anh hùng khó qua ải mỹ nhân', câu sau ít người biết đến, nhưng lại phơi bày một thói xấu phổ biến của phụ nữ

Câu tục ngữ "Anh hùng khó qua ải mỹ nhân" từ lâu đã được nhiều người nói tới. Tuy nhiên, ít ai biết rằng câu...
Hồ sơ tư liệu 4 giờ, 52 phút trước

Thay đổi quan trọng về Sổ đỏ chính thức có hiệu lực từ 1/7/2025: 8 trường hợp này cần đặc biệt lưu ý!

Từ ngày 1/7/2025, một số trường hợp cần đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (giấy chứng nhận, sổ đỏ) theo quy định mới....
Kiến thức 4 giờ, 23 phút trước

Năm 2025, xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm phạt bao nhiêu theo quy định?

Xe đạp điện đã trở thành một phương tiện di chuyển phổ biến, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Tuy nhiên, đi kèm...
Tin trong ngày 4 giờ, 24 phút trước

Động thổ bao lâu thì xây nhà? Điều kiêng kỵ khi động thổ nhất định phải nhớ!

Động thổ là một bước quan trọng khi xây nhà, không chỉ liên quan đến phong thủy mà còn ảnh hưởng đến vận mệnh của...
Phong thủy 4 giờ, 24 phút trước

Tử vi ngày 3/8/2025 của 12 con giáp: Tuổi Ngọ sự nghiệp thăng tiến, Tỵ bị tiểu nhân quấy phá

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 3/8/2025.
Đời sống số 4 giờ, 25 phút trước

Cách chi tiêu thông minh nhất cho phụ nữ trung niên: Ưu tiên 3 khoản đầu tư 'sinh lời' này, đừng để hối tiếc

Bước qua tuổi 40, nhiều phụ nữ phải đối mặt với câu hỏi nan giải: nên chi tiêu thế nào cho hợp lý? Giữa việc...
Đời sống trẻ 4 giờ, 25 phút trước

Hà Nội sắp có trường mầm non công lập hơn 100 tỷ, nằm giữa khu dân cư đông đúc với kiến trúc cực ấn tượng

Ngôi trường hiện đại này có tổng mức đầu tư khoảng 116 tỷ đồng.
Kiến thức 4 giờ, 25 phút trước

Song Seung Hun tiết lộ lý do chia tay bạn gái, hóa ra Lưu Diệc Phi từng phải chịu đựng cảm giác này khi yêu anh

Nam diễn viên "Trái tim mùa thu" có chia sẻ với công chúng về một trong những nguyên nhân khiến mối quan hệ tình cảm...
Chuyện làng sao 4 giờ, 28 phút trước