Danh mục

Nghiên cứu của Mỹ: 3 sai lầm âm thầm 'kéo tụt' IQ của con, rất nhiều cha mẹ đang mắc phải

Thứ tư, 11/06/2025 08:21

Một nghiên cứu kéo dài một thập kỷ tại Trung tâm Nghiên cứu Tâm lý Trẻ em Hoa Kỳ công bố những phát hiện đáng báo động về những tác động tiêu cực, âm thầm mà những hành vi tưởng chừng vô hại của cha mẹ có thể gây ra cho sự phát triển trí tuệ của con cái.

1. "Bạo lực" ngôn từ

Kết quả nghiên cứu từ Đại học Harvard cho thấy những người thường xuyên bị cha mẹ quát mắng trong thời thơ ấu có sự kết nối yếu hơn giữa vùng Wernicke (vùng não chịu trách nhiệm hiểu ngôn ngữ) và thùy trán trước (vùng não quan trọng cho xử lý và tiếp nhận ngôn ngữ). Nghiên cứu năm 2011 của nhóm giáo sư Teicher cũng chỉ ra rằng "tấn công bằng ngôn từ" từ cha mẹ làm tăng 14% khối lượng chất xám tại vùng thái dương bên trái, khu vực liên quan đến khả năng ngôn ngữ. Tuy nhiên, sự gia tăng này lại là dấu hiệu của sự phát triển lệch lạc, không lành mạnh.

Điều này dẫn đến hậu quả nghiêm trọng: Trẻ bị mắng nhiều sẽ giảm khả năng hiểu và diễn đạt, suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng đến tư duy và lâu dài là làm giảm chỉ số IQ.

IQ, trí thông minh, cách nuôi dạy con cái

Những hành vi tưởng chừng vô hại của cha mẹ có thể khiến chỉ số IQ của trẻ giảm từ 15–20% (Ảnh minh hoạ)

Nhiều bậc phụ huynh thường than phiền rằng "Sao nói mãi con vẫn không hiểu?" và rồi mất kiên nhẫn, buông lời quát tháo. Tuy nhiên, khi bị mắng, tâm trí của trẻ không còn khả năng tiếp nhận thông tin. Thay vào đó, trẻ bị nhấn chìm trong nỗi sợ hãi, hoang mang và bất an. Chính những cảm xúc tiêu cực này khiến não bộ "đóng băng", khiến trẻ càng khó hiểu vấn đề.

Sự lặp lại của hành vi này dẫn đến việc trẻ mất tập trung, phản ứng chậm, tự ti và cuối cùng bị gắn mác "đần độn" đúng như những lời cha mẹ đã vô tình thốt ra.

2. Lời tiên tri tự ứng nghiệm

Những câu nói như "Con chả làm được gì nên hồn," "Đúng là đồ vô dụng," "Sao con ngốc thế?" hay "Lười như hủ chìm," có thể mang sức tàn phá ghê gớm hơn bạn nghĩ.

Trong tâm lý học, hiện tượng này được gọi là "lời tiên tri tự ứng nghiệm". Nếu một đứa trẻ liên tục bị gán cho những nhãn mác tiêu cực như "kém cỏi", "vô dụng", dần dần, trẻ sẽ tin vào điều đó và trở nên đúng như vậy.

IQ, trí thông minh, cách nuôi dạy con cái

(Ảnh minh hoạ)

Một chia sẻ trên diễn đàn Zhihu đã phản ánh rõ ràng hậu quả của việc bị phủ định từ nhỏ: "Làm gì cũng thấy vô vọng, chẳng việc nào làm tới cùng".

Khi bị chỉ trích và giới hạn quá nhiều, trẻ mất đi sự tự tin, không dám thử thách, không dám sai lầm và không dám thể hiện bản thân. Điều này khiến trẻ sợ hãi bước ra khỏi vùng an toàn, tin rằng mình là kẻ "vô dụng" như những gì người lớn từng nói.

3. Niềm vui rác

Một trong những yếu tố khiến trẻ tụt dốc nhanh chóng mà cha mẹ ít để ý là sự sa đà vào "niềm vui rác" - những hoạt động tiêu khiển ngắn hạn, nhanh chóng nhưng không mang lại giá trị thực sự.

Mạng xã hội, trò chơi điện tử, video ngắn... là những ví dụ điển hình. Chúng rất dễ gây nghiện vì tạo ra cảm giác "sướng tức thì". Tuy nhiên, càng đắm chìm trong đó, trẻ càng lười suy nghĩ, kém tập trung, mất kiểm soát bản thân và dần trở nên trì trệ, mệt mỏi với việc học hành.

IQ, trí thông minh, cách nuôi dạy con cái

(Ảnh minh hoạ)

Đặc biệt trong giai đoạn tiểu học - thời điểm vàng để hình thành thói quen tư duy - việc trẻ bị "đầu độc" bởi những "niềm vui rác" này sẽ làm suy giảm khả năng tập trung, tư duy sâu và tự học.

Về lâu dài, trẻ mất hứng thú với việc học hỏi, suy nghĩ hay sáng tạo, và trí thông minh của trẻ dần bị "gỉ sét".

Giải pháp: Nuôi dưỡng "tư duy phát triển" và đồng hành đúng cách

Vậy, cha mẹ nên làm gì để ngăn chặn những "kẻ đánh cắp" trí thông minh này và giúp con phát triển toàn diện?

- Nuôi dưỡng "tư duy phát triển": Giúp con tin rằng "Mình có thể giỏi lên nếu cố gắng", thay vì nghĩ "Mình chỉ đến thế thôi, cố cũng vô ích".

- Khen ngợi nỗ lực, không chỉ thành tích: Thay vì nói "Con giỏi quá vì được 10 điểm", hãy nói "Mẹ thấy con học rất chăm chỉ, thật kiên trì".

- Khi con sai, hãy cùng tìm giải pháp: Đừng vội kết luận "Con không làm được", mà hãy nói "Con chưa làm được, nhưng mình cùng tìm cách khác nhé".

IQ, trí thông minh, cách nuôi dạy con cái

(Ảnh minh hoạ)

- Kiên nhẫn và thấu hiểu: Những lời mắng chửi chỉ khiến con sợ hãi, không giúp con hiểu vấn đề. Lời nói nhẹ nhàng, dẫn dắt mới là chìa khóa giúp não bộ trẻ "bật sáng".

Đừng đợi đến khi con mất đi sự tự tin, tinh thần hay khả năng học tập mới hối hận. Trí thông minh của con không chỉ đến từ gene, mà còn được nuôi dưỡng mỗi ngày từ ánh mắt, lời nói và cách cha mẹ đồng hành.

Hãy bắt đầu thay đổi từ hôm nay, chỉ cần điều chỉnh một chút trong cách cư xử, bạn đã mở ra một cánh cửa mới cho tương lai tươi sáng của con. Bởi vì, trẻ em không "ngốc", chúng chỉ đang chờ đợi được yêu thương và dẫn dắt đúng cách.

T.Hà (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

Từ nay tới 31/12/2025: Có 6 trường hợp không đi đổi Đăng ký xe mẫu mới sẽ bị CSGT tịch thu phương tiện?

Theo quy định, những trường hợp này cần đi đổi Đăng ký xe, người dân nên biết kẻo thiệt thòi.
Kiến thức 2 ngày, 2 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Thứ Bảy, ngày 23 tháng 8 là ngày đầu tiên của tháng Bảy âm lịch

Ngày 23 tháng 8, thứ Bảy, là ngày đầu tiên của tháng 7 âm lịch, tương ứng với Năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày...
Đời sống số 2 ngày, 12 giờ trước

5 quốc gia cho phép tiêu tiền Việt Nam, người dân có thể du lịch thỏa thích không phải lo đổi tiền

Người dân Việt Nam không cần lãng phí thời gian đi đổi tiền những nước này mà vẫn có thể 'vi vu' du lịch thỏa...
Kiến thức 2 ngày, 7 giờ trước

Ngành học 'dễ bị ghét' thi vào điểm chuẩn thấp, ra trường lương cao gấp 16,5 lần so với thu nhập bình quân cả nước, đó là?

Dù dễ bị ghét nhưng người làm trong ngành này có mức thu nhập này cao gấp 9,3 lần đến 16,5 lần so với thu...
Tin trong ngày 2 ngày, 12 giờ trước

Cây đinh lăng được ví như 'thần giữ của', chuyên gia phong thủy chỉ vị trí trồng tốt nhất giúp gia chủ hút tài lộc

Đinh lăng vừa được coi như 1 loại nhân sâm, vừa mang ý nghĩa tài vận hanh thông nên được rất nhiều người chọn để...
Phong thủy 1 ngày, 10 giờ trước

9 số điện thoại không nên bắt máy, không kết bạn Zalo: Tuyệt đối tránh xa kẻo rơi vào âm mưu lừa đảo!

Nếu nhận được cuộc gọi từ những số điện thoại này, người dân nên tắt ngay để tránh bị kẻ gian lợi dụng.
Làm sao 2 ngày, 11 giờ trước

Tin cùng mục

Nghiên cứu mới chỉ ra: Làm điều này 5 giờ/tuần, con bạn sẽ thông minh hơn hẳn bạn bè cùng trang lứa!

Kết quả này không chỉ khẳng định vai trò thiết yếu của giáo dục thể chất trong trường học mà còn gợi mở hướng tiếp...
Chăm con 2 giờ, 17 phút trước

Hàm lượng kali cao gấp 17 lần chuối. Người trung niên và cao tuổi nên ăn loại quả này cách ngày để tăng cường sức khỏe cho chân và bàn chân, đồng thời tốt cho gan

Khi chúng ta già đi, cơ thể chúng ta, giống như những cỗ máy cũ kỹ, liên tục nhắc nhở chúng ta rằng đã đến...
Chăm sóc sức khỏe 8 giờ, 22 phút trước

Thấy 3 loại cá này ở chợ nhớ né ngay, rẻ mấy cũng không mua: Loại số 3 nhiều bà nội trợ rất thích!

Những loại cá này không chỉ làm món ăn mất đi vị tươi ngon mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe.
Chăm sóc sức khỏe 8 giờ, 23 phút trước

Nghiên cứu hơn 900 ca ung thư: 6 tháng trước khi phát bệnh, cơ thể đã có tín hiệu cảnh báo

Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y khoa Anh đã phân tích hơn 900 ca bệnh ung thư và cho thấy nhiều bệnh nhân...
Chăm sóc sức khỏe 10 giờ, 48 phút trước

4 thực phẩm rất quen thuộc chứa 'chất độc tự nhiên', ăn sai cách có thể gây ngộ độc, thậm chí tử vong

Dưới đây là 4 loại thực phẩm điển hình chứa "chất độc tự nhiên". Các chuyên gia cảnh báo người dân cần thận trọng khi...
Chăm sóc sức khỏe 10 giờ, 48 phút trước

Hai dấu hiệu nhận biết trẻ thông minh vượt trội, không chỉ dựa vào IQ

Trong hành trình nuôi dạy con, cha mẹ nào cũng mong muốn sớm nhận ra “tố chất thông minh” của bé. Tuy nhiên, các chuyên...
Chăm con 23 giờ, 59 phút trước

Tin mới cập nhật

Những con giáp nào cần thận trọng Thứ Ba, ngày 26 tháng 8, là ngày mùng 4 tháng 7 âm lịch

Thứ Ba, ngày 26 tháng 8, ngày mùng 4 tháng 7 âm lịch, tương ứng với năm Tỵ, tháng Giáp Thân và ngày Đinh Mão....
Đời sống số 1 giờ, 10 phút trước

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn thích hình ảnh nào về một chàng trai và cô gái đang trao tặng tiền bạc? Hãy kiểm tra xem bạn may mắn như thế nào nhé

Dưới đây là một bài trắc nghiệm tâm lý vui, dựa vào hình ảnh tưởng tượng bạn yêu thích nhất về một chàng trai và...
Đời sống số 1 giờ, 29 phút trước

Sao Việt 25/8: Trúc Nhân 'xém chết', Lan Phương bán nhà khi đang giải quyết thủ tục ly hôn chồng Tây

Tin sao Việt 25/8/2025: Trúc Nhân chia sẻ sau sự cố trên sân khấu: 'Bây giờ tin hết nổi rồi, bấm cái bàn nâng xém...
Chuyện làng sao 2 giờ, 8 phút trước

Từ tháng 2/2025: Người đi xe máy không đội mũ bảo hiểm đúng quy cách sẽ bị giữ xe, đúng không?

Mũ bảo hiểm xe máy giúp bảo vệ an toàn cho người tham gia giao thông nhưng vẫn có những trường hợp người dân đi...
Kiến thức 2 giờ, 10 phút trước

Rời xa Huỳnh Hiểu Minh, hot girl Diệp Kha kiếm về 1.800 tỷ chỉ trong 1 tháng, Angelababy hiện tại còn không bằng

Sau khi mối quan hệ với tài tử Huỳnh Hiểu Minh kết thúc, số phận của hot girl Diệp Kha và vợ cũ của anh...
Chuyện làng sao 2 giờ, 16 phút trước

Chi tiết 24 quốc gia, vùng lãnh thổ miễn visa hoàn toàn cho người Việt: Chỉ cần có hộ chiếu là được

Công dân Việt Nam chỉ cần có hộ chiếu còn hạn là có thể đến những quốc gia và vùng lãnh thổ này mà không...
Kiến thức 2 giờ, 16 phút trước

Anh từng nổi tiếng hơn Tô Hữu Bằng, đẹp trai không kém Hoắc Kiến Hoa, yêu thầm Lâm Tâm Như nhiều năm nhưng bị cô ghét bỏ, giờ ra sao?

Từng bị Lâm Tâm Như chê bai, suýt phải rời xa màn ảnh để đi dạy học, Nhậm Trọng đã kiên trì bám trụ và...
Chuyện làng sao 2 giờ, 17 phút trước

Dừng xe mặc áo mưa khi đang đi trên đường sẽ bị phạt đến 5.000.000 đồng trong trường hợp nào?

Kể từ bây giờ, người dừng xe mặc áo mưa phải tuân thủ các quy tắc dừng, đỗ xe. Nếu không, đây được xem là...
Kiến thức 2 giờ, 17 phút trước

Danh sách các trường phía Nam xét tuyển bổ sung

Hiện có nhiều trường đại học phía Nam thông báo xét tuyển bổ sung năm 2025, với mức điểm nhận hồ sơ bằng hoặc tương...
Tin trong ngày 2 giờ, 17 phút trước

Trung tâm tài chính quốc tế đầu tiên của Việt Nam đón tin vui lớn

Lãnh đạo UBND TP. Đà Nẵng đã chính thức ban hành quyết định việc thành lập Hội đồng Tư vấn xây dựng Trung tâm tài...
Tin trong ngày 2 giờ, 17 phút trước