Danh mục

'Mẹ ơi, con muốn chơi thêm 10 phút nữa'! 2 cách trả lời khác nhau của cha mẹ sẽ tạo nên 2 cuộc đời khác nhau của trẻ

Thứ sáu, 23/05/2025 20:22

Một câu nói của bạn không chỉ đơn thuần phản hồi sự trì hoãn nhỏ nhặt, mà còn có thể âm thầm quyết định phương hướng quản lý thời gian và tính tự giác trong cuộc đời tương lai của trẻ.

Đứa trẻ ngồi trên sofa, tay cầm điện thoại, mắt dán chặt vào màn hình. Bạn đứng bên cạnh, nhìn thấy vẻ say mê của con mà lòng đầy bực bội. Khi nghe câu nói quen thuộc này, bạn bật thốt: "Lại chơi nữa? Con không có quy tắc gì sao?"

Có lẽ bạn không nhận ra, câu "thêm 10 phút nữa" này thực chất là trẻ đang cố gắng làm một việc cực kỳ quan trọng - đang "thương lượng" với bạn. Và cách chúng ta phản hồi với yêu cầu tưởng chừng nhỏ nhặt này sẽ định hình nên những cuộc đời khác nhau của trẻ.

1. "Mẹ ơi, con chơi thêm 10 phút nữa nhé?"

Khi nghe trẻ nói muốn chơi thêm 10 phút, chúng ta thường nghĩ chúng đang "lười biếng, lì lợm, câu giờ". Nhưng thực tế, điều chúng thực sự muốn có thể là: Một chút kiểm soát: "Con không phải chỉ tuân lệnh mà có thể thương lượng"; Cảm giác được tôn trọng: "Mẹ nghe thấy yêu cầu của con"; Bài học quản lý thời gian: "Con có thể tự kiểm soát thời gian kết thúc không?".

Một câu nói tưởng như trì hoãn đơn thuần này thực chất là nỗ lực đầu tiên của trẻ trong việc "lựa chọn" và "kiểm soát".

Chúng ta thường đánh giá thấp ý nghĩa tâm lý đằng sau câu nói này. Trong khi phàn nàn con "thiếu ý thức thời gian, vô kỷ luật", chúng ta lại dùng cách phản ứng thô bạo nhất để cắt ngắn mọi cơ hội hình thành ý thức thời gian của trẻ.

dạy con, nuôi dạy con, trẻ em

2. 2 cách trả lời khác nhau, 2 cuộc đời khác nhau

"Không được là không được! Tắt ngay!"

Phản ứng này là "bản năng" của đa số phụ huynh. Giọng cao, ngữ khí cứng rắn, thái độ kiên quyết. Chúng ta tưởng mình đang "thiết lập quy tắc", nhưng với trẻ, chúng nghe thấy: "Điều con nói không quan trọng"; "Con không có quyền thương lượng"; "Chỉ cần người lớn không vui, con không có tiếng nói".

Lúc này, trẻ thường có 3 phản ứng: Chống đối: "Con không chịu đâu!" - và bắt đầu chống lại bạn; Vâng lời bề ngoài: Bề ngoài nghe lời nhưng trong lòng phản kháng; Giả vờ nghe lời: Khi bạn quay đi, chúng lại lén mở điện thoại...

Bề ngoài tưởng bạn thắng, nhưng thực chất bạn đã đánh mất sự tin tưởng của trẻ và cơ hội tự quản lý bản thân. Về lâu dài, trẻ không trở nên tự giác hơn mà chỉ giỏi "lén lút" hơn.

dạy con, nuôi dạy con, trẻ em

"10 phút nữa à? Được, con tự kiểm soát nhé!"

Câu trả lời này ôn hòa nhưng mạnh mẽ. Không phải đồng ý ngay cũng không phủ định thẳng, mà trao lại quyền lựa chọn cho trẻ. Bạn có thể tiếp tục: "Vậy chúng ta thống nhất, 10 phút nữa con tự tắt, mẹ sẽ nhắc con một lần nhé?" Hoặc: "Con xem mấy giờ rồi? 10 phút nữa là mấy giờ? Cần mẹ nhắc giờ không?".

Tại sao cách trả lời này quan trọng? Vì nó làm được 3 điều: Lắng nghe biểu đạt của trẻ: Bạn không phủ định mà nói "Mẹ nghe thấy con, mẹ tôn trọng mong muốn của con"; Cho trẻ cơ hội cam kết: Bạn không ra lệnh mà mời trẻ lựa chọn và chịu trách nhiệm; Rèn luyện "thỏa mãn trì hoãn" và ý thức thời gian: Nếu trẻ làm được sau 10 phút, chúng có cảm giác thành tựu; nếu không, đây là cơ hội dạy trẻ tầm quan trọng của "giữ lời hứa".

Cha mẹ hãy nhớ, 10 phút này chính là sân tập để trẻ trưởng thành. Những đứa trẻ như vậy khi lớn lên sẽ có khả năng tự chủ tốt hơn, biết chịu trách nhiệm với thời gian của mình hơn.

3. Quan niệm thời gian của trẻ được hình thành từ sự "được chấp nhận"

Nhiều phụ huynh phàn nàn: "Con tôi hoàn toàn không có ý thức thời gian, lúc nào cũng chậm chạp, trì hoãn, không giữ lời." Nhưng nếu nhìn lại thì hãy xem: Chúng ta đã bao giờ cho trẻ cơ hội "tự kiểm soát thời gian"; Chúng ta có cho phép trẻ tập "tự quyết định khi nào kết thúc"?; Chúng ta có kiên nhẫn cùng trẻ "thất bại từng chút" rồi lại tổng kết?

Thực tế, cảm nhận thời gian của trẻ không hình thành trong một ngày, mà đến từ những gợi ý trong mỗi lần chúng ta phản hồi. Khi chúng ta sẵn sàng "đợi 10 phút", không phải nuông chiều mà đang nói với trẻ: "Mẹ tin con làm được.".

Như vậy, đứa trẻ được tin tưởng sẽ càng nỗ lực để xứng đáng.

dạy con, nuôi dạy con, trẻ em

4. Trong cuộc sống, cha mẹ có thể làm thế này

Khi trẻ "thương lượng" với chúng ta, hãy phản hồi theo cách sau:

Bước 1: Giữ bình tĩnh, dùng ngữ khí trung tính: Đừng vội nói "không", cũng đừng lập tức đồng ý. Hãy dùng câu trung tính như: "Ồ, con muốn chơi thêm 10 phút nữa à?". Thông điệp này truyền đạt: "Mẹ không phải kẻ thù, mẹ sẵn sàng lắng nghe con."

Bước 2: Mời trẻ lựa chọn, xác định ranh giới: Ví dụ: "Con tự xem giờ nhé, bây giờ là mấy giờ?"; "Mẹ sẽ nhắc con trước 1 phút nhé?". Điểm mấu chốt là để trẻ tham gia vào quá trình quyết định, không phải chỉ nghe lệnh. Như vậy trẻ mới sẵn sàng chịu trách nhiệm với kết quả.

Bước 3: Tổng kết sau sự việc, củng cố kinh nghiệm: Dù trẻ có làm được hay không, chúng ta đều có thể cùng nhìn lại: "Con đã hứa 10 phút và đã giữ lời, mẹ rất vui."; Hoặc: "Con đã chơi quá vài phút, lần sau chúng ta thử cách khác nhé? Con nghĩ cách nào tốt hơn?". Đây mới là bước then chốt xây dựng khả năng tự kiểm soát.

dạy con, nuôi dạy con, trẻ em

Diệu Hạnh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)

Tin được quan tâm

5 cái tên bị cấm khai sinh ở Việt Nam, là tên nào?

Mặc dù việc đặt tên cho con là quyền cá nhân, nhưng không phải tên nào cũng được phép đặt. Theo Luật pháp tại Việt...
Tin trong ngày 1 ngày, 9 giờ trước

Chủ tịch một ngân hàng đã thẳng thắn nói: Trong 10 năm nữa, nhà cửa và tiền mặt sẽ không mang lại nhiều sự an toàn bằng hai thứ này

Trong xã hội hiện đại, người ta thường có hai cách phổ biến để bảo vệ tài sản gia đình. Một là gửi tiết kiệm...
Làm sao 2 ngày, 8 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 25 tháng 7 là thứ Sáu, ngày mùng 1 tháng 6 nhuận âm lịch

Sau Đại Nhiệt, nhiệt độ và độ ẩm sẽ hòa quyện, và đất sẽ trở thành trung tâm của sức mạnh. Thứ Sáu, ngày 25...
Đời sống số 3 ngày, 16 giờ trước

Từ 1/7/2025: Người từ 60 tuổi trở lên, không có lương hưu sẽ được mua bảo hiểm y tế miễn phí?

Đại biểu Quốc hội kiến nghị mở rộng đối tượng được nhà nước hỗ trợ bảo hiểm y tế, tập trung vào nhóm người cao...
Kiến thức 2 ngày, 13 giờ trước

Xe máy dừng đèn đỏ vẫn bị phạt đến 14 triệu đồng nếu vi phạm lỗi này, nhiều người chủ quan hay mắc phải

Trong trường hợp người điều khiển xe máy dừng đèn đỏ nhưng đè vạch dừng dẫn đến tai nạn giao thông, mức phạt sẽ tăng...
Tin trong ngày 1 ngày, 12 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 26 tháng 7 là thứ Bảy, ngày mùng 2 tháng 6 âm lịch?

Ngày 26 tháng 7 là thứ Bảy, ngày mùng 2 tháng 6 âm lịch, thiên can địa chi là năm Tỵ, tháng Quý Mùi và...
Đời sống số 2 ngày, 7 giờ trước

Tin cùng mục

4 kiểu uống nước làm tăng nguy cơ mắc bệnh, sức khỏe ngày càng suy yếu, ai mắc phải cần bỏ ngay

Uống nước quá nóng ngay sau khi đun sôi, nước ngọt... là hai trong số nhiều kiểu uống nước sai mà không ít người đang...
Chăm sóc sức khỏe 9 giờ, 41 phút trước

Đàn ông, phụ nữ càng nhiều lông ở 'chỗ này' càng sống thọ, tiếc là nhiều người không biết

Trong nhân tướng học, lông mày dài, tai to hay mũi cao không chỉ là nét phúc tướng mà còn là dấu hiệu của sức...
Chăm sóc sức khỏe 13 giờ, 29 phút trước

Chuyên gia khuyên dùng 5 loại hạt này giúp cải thiện gan nhiễm mỡ, hầu như ai cũng biết

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), được mệnh danh là "đại dịch thầm lặng", đang ngày càng trở nên phổ biến, thường liên...
Khỏe đẹp 15 giờ, 32 phút trước

Trẻ em có chỉ số IQ cao thường có 4 'đặc điểm' khi còn nhỏ! Thật đáng kinh ngạc khi có 2 trong số đó

Thực tế, những hành vi có vẻ "kỳ lạ" lại chính là biểu hiện của trí thông minh ở trẻ em, nhưng nhiều người lớn...
Chăm con 16 giờ, 49 phút trước

Đi chợ gặp 5 loại lá này nhớ mua ngay: Rẻ bèo nhưng giúp giải độc, thanh lọc phổi tự nhiên hiệu quả

ThS.BS Nguyễn Thu Trang (Bệnh viện TƯ Quân đội 108) gợi ý 5 loại lá dễ tìm, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, an...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 2 giờ trước

Một cụ bà bị xuất huyết não khi dùng điều hòa? Bác sĩ: Người trên 60 tuổi cần lưu ý 5 điểm khi dùng điều hòa, nhà có người già nhất định phải biết

Vào mùa hè, điều hòa trở thành cứu cánh, nhưng với người trên 60 tuổi, nếu sử dụng không đúng cách, cũng có thể trở...
Chăm sóc sức khỏe 1 ngày, 9 giờ trước

Tin mới cập nhật

Sao Việt 27/7: Hồ Ngọc Hà lộ eo nhỏ 'siêu thực'; Cường Đô La cho con dán hình lên mặt

Tin sao Việt 27/7/2025: Trải qua nhiều lần sinh nở nhưng Hồ Ngọc Hà vẫn giữ được vòng eo nhỏ đến khó tin. Cường Đô...
Chuyện làng sao 2 giờ, 40 phút trước

Tử vi ngày 28/7/2025 của 12 con giáp: Tuổi Tý làm ăn rất thuận lợi, Sửu đối mặt với khó khăn

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 28/7/2025.
Đời sống số 2 giờ, 45 phút trước

Từ bây giờ, chi phí làm Sổ đỏ chỉ mất 100.000 đồng: Áp dụng với 3 đối tượng này

Theo Luật mới nhất, 3 trường hợp dưới đây chỉ phải nộp khoản phí 100.000 đồng khi làm sổ đỏ.
Kiến thức 3 giờ, 38 phút trước

Loại gỗ quý 50 tỷ đồng bị đem làm 'chuồng lợn', nhóm lửa, nhiều người 'đốt' đi cơ hội làm giàu mà không biết

Đến nay, loại gỗ này được coi là 'vàng trắng', 'vua của các loại gỗ' được săn lùng ráo riết, với giá trị lên đến...
Tin trong ngày 3 giờ, 39 phút trước

Chi tiết các mức đóng Bảo hiểm y tế hiện nay theo quy định mới nhất, người dân ai cũng nên nắm rõ

Luật Bảo hiểm y tế 2024 chính thức có hiệu lực từ 1/7/2025, trong đó có quy định về các mức đóng bảo hiểm y...
Kiến thức 3 giờ, 39 phút trước

Ngành học 'vàng' tại Việt Nam vừa được báo Mỹ vinh danh: Ra trường có việc ngay, lương 100 triệu/tháng

Một ngành học tại Việt Nam vừa được tạp chí Mỹ danh tiếng vinh danh là 'Nghề hấp dẫn nhất thế kỷ 21'. Không chỉ...
Kiến thức 3 giờ, 40 phút trước

Ngành học này đang 'hái ra tiền' hơn cả kinh tế, công nghệ

Những người làm trong ngành này hiện nay có thể kiếm được thu nhập cực kỳ hấp dẫn. Nếu trước đây, ngành này bị coi...
Tin trong ngày 3 giờ, 40 phút trước

Đông Nam Á có đại diện trong Top 3 quốc gia giàu nhất thế giới, Việt Nam đứng thứ bao nhiêu?

Mới đây, The Economist công bố bảng xếp hạng 178 quốc gia theo ba tiêu chí phản ánh mức độ “giàu có” toàn diện: GDP...
Tin trong ngày 3 giờ, 41 phút trước

Trồng loại gỗ quý giá hàng 100 tỷ đồng, bị đổ gãy người dân cũng nhất quyết không bán

Tuy tiền tỷ để ngoài vườn nhưng không một hộ nào hạ cây bán gỗ mà đồng lòng giữ rừng với mong muốn để lại...
Kiến thức 6 giờ, 11 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng Ngày 28 tháng 7 là thứ Hai, tức ngày 4 tháng 6 âm lịch?

Ngày 28 tháng 7 là thứ Hai, ngày mùng 4 tháng 6 âm lịch, sự kết hợp giữa Thiên Can và Địa Chi là năm...
Đời sống số 7 giờ, 34 phút trước