Người ta phát hiện có hơn một trăm vụ bắt nạt xảy ra trong một ngày. Ngoài việc đánh nhau và lăng mạ, còn có hàng loạt vụ bắt nạt vô hình xảy ra.
Ví dụ, có một số cuộc tấn công bằng lời nói do chiều cao, ngoại hình và khoảng cách giàu nghèo, cũng như bắt nạt về hành vi như đẩy, cù, giật tóc và đá ghế.
Một số vụ bắt nạt này sẽ để lại vết sẹo về thể chất cho trẻ em, trong khi một số khác sẽ gây ra tổn thương về mặt tâm lý cho trẻ.
Điều thậm chí còn đáng sợ hơn là theo một nghiên cứu: Trẻ em bị bắt nạt từ nhỏ có nhiều khả năng sẽ tiếp tục bị bắt nạt khi lớn lên. Vì vậy, với tư cách là cha mẹ, thay vì dạy con “kiên nhẫn” hoặc “ẩn náu”, tốt hơn hết là hãy để trẻ phát triển một cốt lõi bên trong mạnh mẽ.
Trên thực tế, logic cơ bản thực sự ngăn chặn trẻ em khỏi bị bắt nạt nằm ở bốn “từ bí mật” đánh trực tiếp vào bản chất của bản chất con người.
1. “Bạn càng sợ hãi, người khác càng thúc đẩy bạn”
Tôi đã thảo luận về chủ đề "bắt nạt" với một số giáo viên trước đây. Một số giáo viên cho biết trẻ em thường xuyên bị bắt nạt thường tỏ ra hèn nhát và sợ hãi khi phải đối mặt với sự đối xử bất công.
Điều này tương tự như sự thật được tiết lộ bởi "hiệu ứng cửa sổ vỡ" do nhà tâm lý học Wilson đưa ra:
Khi một người có biểu hiện chán nản hoặc sợ hãi, ham muốn của kẻ ngược đãi có thể lan rộng nhanh như cháy rừng, như một cánh cửa sổ bị vỡ.
Tạp chí Tâm lý vị thành niên ban đầu đã theo dõi 300 học sinh trung học cơ sở và phát hiện ra rằng: Trong số những trẻ em bị bắt nạt trong thời gian dài, 87% có "tính cách né tránh".
Kiểu trẻ em này thường thu mình trong góc lớp, không dám nhìn người khác và luôn thích đi nhanh với đầu cúi xuống. Những đặc điểm này gửi "tín hiệu bắt nạt" tới những kẻ bắt nạt.
Ngược lại, những đứa trẻ dám đối đầu và cạnh tranh với những kẻ bắt nạt khi gặp rắc rối, ngay cả khi chúng không có lợi thế về kích thước và chiều cao, vẫn có thể khiến đối phương sợ hãi với khí thế đe dọa của mình.
2. “Con người ích kỷ”
Là cha mẹ, chúng ta thường bảo con cái mình phải biết chia sẻ, hòa đồng, hiểu người khác và học cách tha thứ. Theo mô hình giáo dục này, nhiều trẻ em không dám bày tỏ suy nghĩ thực sự của mình ngay cả khi gặp phải bất công.
Giống như một số trẻ em khác, chúng rất thích đồ chơi của mình, nhưng khi những đứa trẻ khác cố giật đồ chơi của chúng, chúng sẽ im lặng và đứng đó một cách ngốc nghếch.
Theo thời gian, trẻ em sẽ cảm thấy rằng mình dễ bắt nạt, và sẽ dần dần thử thách giới hạn của anh ta và làm những điều quá đáng và thái quá hơn với anh ta.
Điều này cũng giống như chúng ta, những người lớn, ở nơi làm việc. Những nhân viên lớn tuổi thường chèn ép và bắt nạt những đồng nghiệp mới, thậm chí còn giao công việc mà họ phải làm cho những đồng nghiệp mới. Một khi hiện tượng này xảy ra, nó sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn và mất kiểm soát.
Vì vậy, việc cho trẻ hiểu được bản chất "ích kỷ" của con người là một chủ đề thiết yếu trong quá trình phát triển của trẻ.
Cái gọi là “ích kỷ” không có nghĩa là vô nhân đạo, mà là biết nghĩ đến suy nghĩ của người khác sau khi đã nghĩ đến nhu cầu của bản thân.
Chỉ khi cho trẻ thể hiện khía cạnh "ích kỷ" của mình, chúng ta mới có thể khiến người khác suy nghĩ kỹ hơn và biết được ưu và nhược điểm khi làm "điều xấu".
3. “Chỉ khi bạn mạnh mẽ thì người khác mới sợ bạn”
Có một câu nói nổi tiếng trong dân gian tiết lộ sự thật về bản chất con người:
Một người nghèo ở một thành phố bận rộn không có ai quan tâm đến mình; một người giàu có ở vùng núi xa xôi có họ hàng xa. Nếu bạn không tin, hãy nhìn vào rượu trong bữa tiệc; người giàu luôn được mời ly đầu tiên.
Mặc dù câu nói này đơn giản và thô thiển, nhưng nó nói lên một sự thật: chỉ khi bạn mạnh mẽ, bạn mới có thể nhận được sự tôn trọng và sợ hãi của người khác.
Nhà tâm lý học tiến hóa Trivers cũng chỉ ra: Bộ não con người có bản năng tôn thờ “những người nắm giữ nguồn tài nguyên mạnh mẽ”. Giống như một đàn sư tử trên đồng cỏ. Người lãnh đạo không cần phải gào thét để được tôn trọng. Lý do rất đơn giản, vì nó có sức chiến đấu mạnh nhất.
Vì vậy, khi trẻ bị bắt nạt, thay vì nói với giáo viên hoặc thương lượng với phụ huynh kia để giải quyết vấn đề, tốt hơn là nên chọn phương pháp giúp trẻ mạnh mẽ hơn mãi mãi.
Ví dụ, hãy tập thể dục nhiều hơn, rèn luyện sức khỏe và tăng cường thể lực.
Theo cách này, ngay cả khi ai đó cố tình gây rắc rối, trẻ cũng phải cân nhắc xem mình có khả năng làm như vậy hay không.
4. “Bạn cần có mối quan hệ để người khác cảnh giác hơn.”
Ngay khi trẻ bước vào trường học, điều đó tương đương với việc trẻ bước vào một “xã hội thu nhỏ”. Nếu muốn sống sót tốt hơn, trẻ chắc chắn sẽ cần đến sức mạnh bên ngoài của “các mối quan hệ”.
Giống như một cuộc khảo sát trước đây: Trong số 71 vụ bắt nạt ở một trường học, 63 nạn nhân có mối quan hệ giữa các cá nhân cực kỳ kém. Trên thực tế, giống như câu nói cũ, sức mạnh nằm ở số đông.
Chỉ bằng cách cho trẻ học cách tập hợp lại để hỗ trợ và xây dựng vòng tròn xã hội của riêng mình, chúng mới có thể tránh được tình trạng bị cô lập và bất lực.
Trung tâm nghiên cứu mạng xã hội của Đại học Stanford phát hiện ra rằng: Cứ mỗi lần phạm vi giao tiếp xã hội của một người tăng gấp đôi thì khả năng bị đối xử ác ý sẽ giảm đi 40%.
Lý do rất đơn giản. Ngay cả khi các mối quan hệ giữa các cá nhân không thể trực tiếp bảo vệ chúng ta, khi những kẻ xấu bắt nạt chúng ta, họ cũng sẽ cân nhắc đến phản ứng dây chuyền sẽ xảy ra khi xúc phạm chúng ta.
Trên thực tế, khi cho trẻ em thành thạo những "từ ngữ đen tối của bản chất con người" này không có nghĩa là chúng sẽ trở nên lạnh lùng, ích kỷ hay bắt nạt người khác.
Thay vào đó, điều này có nghĩa là giúp trẻ nhìn thấy những quy luật chi phối thế giới và hiểu được sự thật về sự phức tạp của bản chất con người. Suy cho cùng, dù một người có tốt bụng đến đâu, nếu muốn sống sót tốt hơn thì cũng nên mặc một lớp áo giáp sắc bén.
Mọi người đều nói vậy phải không?
Minh Thanh (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)