Hai kiểu gia đình này có nhiều khả năng nuôi dạy nên những đứa trẻ bị trầm cảm nhất

1. Gia đình sống theo kiểu "hy sinh bản thân"

Cha mẹ luôn tự ép mình phải làm việc quên thân vì con cái, nghĩ rằng hy sinh bản thân là tình yêu lớn nhất. Tuy nhiên, điều này vô hình trung lại gieo vào đầu trẻ tư tưởng hạnh phúc là thứ xa xỉ và phải đánh đổi bằng sự đau khổ.

Chuyên gia ví dụ: "Nếu bạn là một lãnh đạo và suốt ngày cắm mặt vào công việc, nhân viên sẽ thấy tương lai của họ cũng chỉ là sự vất vả như bạn. Từ đó, họ mất động lực. Trẻ con cũng vậy, nếu cha mẹ lúc nào cũng mệt mỏi, hy sinh, thì con cái học được điều đó là cuộc sống chẳng có gì vui vẻ để mong đợi".

Hạnh phúc của cha mẹ chính là món quà tốt nhất dành cho con. Một người không thể truyền năng lượng tích cực nếu bản thân họ luôn kiệt quệ.

Muốn con khỏe mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần, điều đầu tiên mà cha mẹ cần làm không phải là “hy sinh vì con”, mà là học cách sống hạnh phúc, sống lành mạnh, sống tử tế với chính mình và với con trẻ (Ảnh minh họa)

2. Gia đình không cho phép con mắc sai lầm

Khi một đứa trẻ phạm lỗi, điều đầu tiên chúng nghĩ đến có phải là sợ hãi khi nói ra với bố mẹ không? Nếu câu trả lời là "có", thì rất có thể đó là một gia đình không cho phép phạm sai lầm.

Những đứa trẻ lớn lên trong môi trường như vậy thường mang tâm lý lo âu kéo dài, dễ dẫn tới trầm cảm. Bởi vì, con người chỉ có thể trưởng thành thông qua việc vấp ngã, sửa sai. Không được phép sai đồng nghĩa với việc không có cơ hội trưởng thành.

Cách tốt nhất để đồng hành cùng con là "cho phép". Cho phép làm sai, cho phép thử nghiệm, và cho phép sửa sai. Khi trẻ biết rằng việc mắc lỗi không đồng nghĩa với thất bại hay bị trừng phạt, chúng sẽ dũng cảm hơn, sống năng động hơn, từ đó tránh xa trầm cảm.

(Ảnh minh họa)

3. Gia đình tước đoạt 5 quyền tự do cơ bản của trẻ

Theo nhà trị liệu nổi tiếng người Mỹ Virginia Satir, để nuôi dưỡng một đứa trẻ khỏe mạnh về tâm lý, gia đình cần đảm bảo cho trẻ 5 loại tự do cơ bản. Nếu thiếu những điều này, nguy cơ trầm cảm sẽ cao:

- Tự do nhìn và lắng nghe: Trẻ bị cấm xem tivi, dùng điện thoại, chỉ được học hành, bị tước đoạt quyền được tiếp nhận thông tin đa chiều.

- Tự do thừa nhận sự thật: Nếu trẻ sợ hãi khi phải thú nhận điểm kém hay lỗi lầm, điều đó chứng tỏ gia đình thiếu an toàn, khiến trẻ không dám sống thật.

- Tự do mạo hiểm: Trẻ không được phép làm gì vì sợ hỏng việc, sợ nguy hiểm, từ đó mất dần tinh thần khám phá và thử nghiệm.

(Ảnh minh họa)

- Tự do hành động: Những quyết định cá nhân đơn giản như ăn gì, mặc gì cũng bị cha mẹ kiểm soát, khiến trẻ mất khả năng lựa chọn và tư duy độc lập.

- Tự do thể hiện nhu cầu: Trẻ không dám nói lên mong muốn vì sợ bị từ chối, bị đánh giá, dẫn đến việc dồn nén cảm xúc và khủng hoảng nội tâm.

Đương nhiên, mọi tự do đều cần có giới hạn và định hướng, nhưng cấm đoán tuyệt đối sẽ chỉ dẫn đến hệ lụy lâu dài.

10 biểu hiện phổ biến cho thấy trẻ đang tổn thương tâm lý

Chuyên gia tâm lý cũng chỉ ra 10 dấu hiệu từ hành vi trẻ thường gặp, phản ánh những vấn đề tâm lý nghiêm trọng xuất phát từ cách nuôi dạy trong gia đình:

- Trẻ hay nghịch phá: Vì thiếu sự quan tâm, trẻ cố tình làm phiền để được chú ý.

- Hay cãi lời: Bị kiểm soát quá mức, trẻ chống đối để khẳng định cái tôi.

- Ít nói: Giao tiếp bị phủ định, trẻ dần đóng cửa lòng mình.

- Thường nói dối: Do sợ hãi bị phạt khi mắc lỗi.

- Nghiện điện thoại: Thiếu sự công nhận trong đời thực, tìm kiếm giá trị trong thế giới ảo.

(Ảnh minh họa)

- Tự ti, nhút nhát: Khi thất bại không được cha mẹ động viên, mà còn bị trách móc.

- Ghen tị: Do thường xuyên bị so sánh với người khác.

- Nhạy cảm quá mức: Bố mẹ nóng nảy, khiến trẻ sống trong lo âu, dè chừng.

- Có xu hướng bạo lực: Mô phỏng hành vi từ cha mẹ hoặc môi trường gia đình có bạo lực.

- Ích kỷ, tự cao: Do được nuông chiều, mọi mong muốn đều được đáp ứng.

Gia đình nên là nơi chữa lành, không phải là nơi gây thêm tổn thương. Nếu một đứa trẻ không thể tìm được sự an toàn và đồng cảm ngay trong chính ngôi nhà của mình, thì dù có giỏi đến đâu, bên trong chúng vẫn là một tâm hồn đầy bất an. Và khi cảm xúc tiêu cực bị dồn nén lâu ngày, trầm cảm là điều khó tránh khỏi.

Nguyễn Giang (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)