Theo các chuyên gia tâm lý, việc trẻ em bị đánh trong quá trình trưởng thành không chỉ làm tăng tính hung hăng, mà còn dễ dẫn đến rối loạn tâm lý, ảnh hưởng đến khả năng nhận thức và phát triển nhân cách. Đặc biệt, có ba giai đoạn vàng trong quá trình phát triển của trẻ mà cha mẹ tuyệt đối không được dùng đến đòn roi, vì hậu quả có thể theo suốt cuộc đời con trẻ.
Trẻ dưới 3 tuổi
Trẻ dưới 3 tuổi vừa mới chào đời, vẫn đang ở giai đoạn “tập làm người” và học hỏi thế giới xung quanh một cách mơ hồ, ngây thơ. Các hành vi sai trái, ương bướng của trẻ lúc này đều là bản năng, chưa có ý thức rõ ràng về đúng và sai.
Đánh trẻ dưới 3 tuổi có thể gây ảnh hưởng đến phát triển thể chất và tâm lý (Ảnh minh họa)
Nếu cha mẹ sử dụng đòn roi để “dạy dỗ”, không những không mang lại hiệu quả mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và tâm lý của trẻ. Đặc biệt, việc đánh vào đầu, mặt hay gáy có thể gây chấn thương nguy hiểm như: xuất huyết não, chấn động não, tổn thương thị lực…
Giải pháp
Khi trẻ nhỏ làm nũng, khóc lóc vô cớ, điều cha mẹ cần là giữ bình tĩnh. Đừng đáp lại bằng sự giận dữ, vì trẻ đang cố gắng thu hút sự chú ý của bạn. Hãy bỏ qua, để trẻ tự điều chỉnh cảm xúc. Khi con bình tĩnh lại, hãy nhẹ nhàng trò chuyện, dạy trẻ rằng ăn vạ không mang lại điều gì tốt.
Trẻ từ 6 tuổi trở đi
Từ 6 tuổi, trẻ đã có thể tự chăm sóc bản thân phần nào và bắt đầu hình thành cái “tôi” mạnh mẽ. Đây là giai đoạn phát triển nhân cách, trẻ có lòng tự trọng cao và rất nhạy cảm với lời nói, hành động từ người lớn.
6 tuổi là giai đoạn phát triển nhân cách, trẻ có lòng tự trọng cao và rất nhạy cảm với lời nói, hành động từ người lớn (Ảnh minh họa)
Nếu bị đánh mắng thường xuyên, trẻ dễ trở nên mặc cảm, tự ti, hoặc hình thành tính cách phản kháng, bất cần. Nguy hiểm hơn, trẻ sẽ bắt chước hành vi bạo lực của cha mẹ và có thể sử dụng cách này với bạn bè, người thân khi lớn lên.
Giải pháp
Ở độ tuổi này, trẻ hoàn toàn hiểu được lý lẽ. Khi trẻ mắc lỗi, hãy lắng nghe lý do trước, rồi phân tích hậu quả để trẻ nhận ra sai lầm. Phê bình nên đi vào hành vi, không nên chỉ trích nhân cách. Đồng thời, cần nhấn mạnh rằng cha mẹ vẫn yêu thương trẻ, chỉ không đồng tình với hành động đó.
Trẻ ở tuổi dậy thì
Tuổi dậy thì là giai đoạn đầy biến động và nhạy cảm nhất. Trẻ bắt đầu muốn tự lập, có suy nghĩ riêng và phản ứng gay gắt nếu bị kiểm soát quá mức. Rất nhiều cha mẹ vì không chịu nổi sự “bướng bỉnh” này mà ra tay đánh con, dẫn đến mối quan hệ cha mẹ và con cái ngày càng căng thẳng.
(Ảnh minh họa)
Trẻ tuổi dậy thì nếu bị đánh, sẽ cảm thấy nhân cách bị xúc phạm, dẫn đến tâm lý phản kháng mạnh mẽ. Kết quả là càng đánh, trẻ càng xa cách, bướng bỉnh hơn.
Khoa học đã chỉ ra, hormone dậy thì khiến vùng não điều khiển cảm xúc hoạt động mạnh hơn, dễ dẫn đến cảm giác căng thẳng, nóng giận, bốc đồng. Đây là phản ứng sinh lý tự nhiên, không thể trách trẻ hoàn toàn.
Giải pháp
Cha mẹ cần thay đổi cách tiếp cận, từ người ra lệnh sang người bạn đồng hành. Hãy dành thời gian trò chuyện, chia sẻ và hiểu con nhiều hơn. Tôn trọng không gian riêng của con, không kiểm soát thái quá, và tạo điều kiện để trẻ học cách tự giải quyết vấn đề của mình.
Dương Huyền (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)