Có 3 kiểu con trai khó mà cao trên 1m70, 3 kiểu con gái khó vượt 1m60! Đó là những ai và cách can thiệp thế nào để bé cao hơn?

Theo khảo sát dinh dưỡng quốc gia 2019 - 2020 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế), chiều cao trung bình của nam thanh niên Việt Nam 18 tuổi đạt khoảng 168,1 cm, nữ đạt 156,2 cm. Dù đã tăng đáng kể so với 10 năm trước nhưng vẫn thấp hơn một số nước trong khu vực.

Chiều cao không chỉ do di truyền mà còn chịu ảnh hưởng lớn từ thói quen sinh hoạt. Dựa trên các nghiên cứu y học và kinh nghiệm lâm sàng của bác sĩ nhi khoa, có 3 kiểu con trai dễ "dậm chân" dưới 1m70 và 3 kiểu con gái khó vượt 1m60. Nếu con thuộc nhóm này, cha mẹ cần sớm can thiệp.

Dù gen di truyền đóng vai trò quan trọng, nhiều thói quen và yếu tố sinh hoạt vẫn âm thầm kìm hãm chiều cao của trẻ.

Ba kiểu con trai khó vượt 1m70

1. Thường xuyên thức khuya

Hormone tăng trưởng đạt đỉnh từ 23h đến 1h sáng, và chỉ tiết nhiều khi trẻ ngủ sâu. Nếu con trai thức khuya chơi game, ngủ sau 0h hoặc mất ngủ, lượng hormone tăng trưởng có thể giảm tới 30%, khiến chiều cao mỗi năm thấp hơn bạn bè cùng tuổi 2-3 cm.

2. Chiều cao thấp hơn chuẩn ở tuổi dậy thì

Giai đoạn 11-14 tuổi là thời điểm tăng trưởng mạnh của bé trai. Nếu 14 tuổi mà thấp dưới 1m50, hoặc mỗi năm chỉ cao thêm dưới 5 cm, thì khả năng "cao muộn" là rất thấp (dưới 5%). Nên đưa trẻ đi kiểm tra hormone tăng trưởng để kịp thời can thiệp.

3. Ăn uống tùy tiện

Thói quen ăn nhiều đồ ăn nhanh, thực phẩm dễ gây béo phì và dậy thì sớm khiến xương phát triển nhanh, đóng sớm, hạn chế chiều cao.

Ba kiểu con gái khó vượt 1m60

1. Ít vận động

Ít vận động làm tăng tỷ lệ mỡ, từ đó tăng tiết estrogen, thúc đẩy xương trưởng thành sớm, rút ngắn thời gian phát triển chiều cao. Ngay cả khi ngủ đủ, lượng hormone tăng trưởng cũng bị giảm đáng kể.

2. Thừa cân, béo phì

Ở bé gái, béo phì ảnh hưởng tới chiều cao nhiều hơn nam. Cứ mỗi năm tuổi xương "vượt" trước 1 năm, chiều cao tiềm năng mất đi 5-6 cm. Chỉ số BMI trên 21,5 (ở tuổi 10) là dấu hiệu béo phì cần kiểm soát.

3. Dậy thì sớm

Nếu ngực phát triển trước 8 tuổi hoặc có kinh trước 10 tuổi, bé gái thường chỉ cao thêm khoảng 5 cm sau khi có kinh. Điều này khiến việc vượt mốc 1m60 trở nên khó khăn.

Làm sao để nam vượt 1m70, nữ vượt 1m60?

Chiều cao tăng nhanh nhất trong giai đoạn dậy thì: bé gái từ 10-12 tuổi đến 15-16 tuổi, bé trai từ 12-14 tuổi đến 16-18 tuổi. Cha mẹ cần tận dụng "thời điểm vàng" này để hỗ trợ con:

- Ngủ sớm, đủ giấc.

- Vận động thường xuyên.

- Ăn uống khoa học, hạn chế thực phẩm cản trở tăng trưởng như đồ chiên rán, nước ngọt, đồ ăn quá mặn hoặc nhiều đường.

- Tăng cường thực phẩm giàu canxi, protein, kẽm như tôm khô, thịt chim bồ câu, phô mai, sữa, rong biển, đậu xanh.

Nắm được nguyên tắc này, cha mẹ có thể giúp con phát huy tối đa tiềm năng chiều cao, tránh bỏ lỡ giai đoạn tăng trưởng quý giá.

Nguyễn Giang (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)