Người xưa từng cảnh báo: "Giúp sai người, sai việc, phúc chẳng thấy đâu, chỉ rước họa vào thân". Dưới đây là ba kiểu nhờ vả mà cha mẹ cần dạy con tuyệt đối từ chối, dù người nhờ là bạn thân hay quen biết lâu năm.
1. Việc vượt quá khả năng, giúp rồi lại hại mình
Điều đầu tiên là những việc vượt quá khả năng của trẻ. Nhiều đứa trẻ tốt bụng, luôn sẵn sàng lao vào giúp đỡ, nhưng khả năng của trẻ có hạn trong khi trách nhiệm gánh trên vai lại quá lớn. Những tình huống tưởng chừng vô hại như đứng ra nói dối giúp bạn, che giấu chuyện quay cóp hay bao biện trước thầy cô đều có thể khiến trẻ mất thời gian học tập, bị liên đới nếu có sự cố và chịu áp lực tâm lý nặng nề.

Cha mẹ đừng chỉ dạy con trở thành người tốt. Hãy dạy con trở thành người tốt nhưng không dại (Ảnh minh họa)
Cha mẹ cần nhắc rõ: Giúp người là tốt, nhưng nếu gây hại cho bản thân thì đó không còn là lòng tốt mà trở thành gánh nặng. Một lời từ chối lịch sự vẫn tốt hơn giúp bừa rồi rước họa.
2. Việc có dấu hiệu sai phạm tuyệt đối tránh xa
Trẻ con rất dễ bị lôi kéo bởi tâm lý muốn được công nhận, muốn thể hiện bản thân với bạn bè. Những lời nhờ vả tưởng chừng đơn giản như giữ hộ món đồ "lạ", che giấu chuyện phá hoại, tham gia quay clip đánh nhau hay lan truyền thông tin xấu đều tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng. Những việc này trẻ tuyệt đối không được tham gia, không giúp và cũng không tiếp tay.
Cha mẹ cần dạy con một nguyên tắc rõ ràng: bất kỳ điều gì khiến con lo lắng, e ngại hoặc sợ bị người lớn phát hiện thì nghĩa là con không nên làm. Dù chưa hiểu hết pháp luật hay đạo đức, trẻ luôn cảm nhận được sự bất an – đó chính là tín hiệu để tránh xa.

3. Việc đòi hỏi đưa ra quyết định lớn, dễ mang tiếng "tại mày nên tao mới như vậy"
Đây là sai lầm mà ngay cả người lớn cũng hay mắc. Trẻ có thể lắng nghe, chia sẻ nhưng không nên quyết định thay người khác, bởi nếu kết quả không như mong muốn, trẻ rất dễ bị quy trách nhiệm. Trong môi trường học đường, những câu hỏi như "có nên nghỉ học thêm không", "có nên tố bạn với cô giáo", "có nên chuyển lớp", hay "có nên đánh nhau để trả đũa" đều mang tính cá nhân và đòi hỏi sự cân nhắc chín chắn. Khi đưa ra lời khuyên thiếu kinh nghiệm hoặc bị hiểu nhầm thành xúi giục, trẻ có thể mất bạn, bị trách móc hoặc bị cuốn vào những rắc rối không liên quan.
Cha mẹ cần nhắc con: ai làm gì là lựa chọn của họ, con chỉ chịu trách nhiệm với quyết định của chính mình.

Dạy con biết giúp người là gieo mầm lòng tốt, nhưng dạy con biết từ chối đúng lúc mới là bồi dưỡng trí tuệ và sự an toàn. Một đứa trẻ biết phân biệt việc nên giúp, việc không nên giúp và việc tuyệt đối phải tránh sẽ lớn lên độc lập, bản lĩnh và tự tin hơn trong các mối quan hệ xã hội. Và cha mẹ cần nhớ mục tiêu không chỉ là nuôi dưỡng một đứa trẻ tử tế, mà là nuôi dưỡng một đứa trẻ tử tế nhưng không dại.
Hạ Tú (Theo Thời Trang Vàng)
Tin được quan tâm
Tin cùng mục
Tin mới cập nhật