1. Cha mẹ nổi cáu giận dữ
Trẻ nhỏ được ví nhớ búp sáp màu, vừa xinh đẹp mềm mại nhưng cũng có lúc ương bướng, khó chiều. Đôi khi bố mẹ thúc giục nhiều lần nhưng con vẫn không có phản ứng. Điều này khiến bố mẹ tức giận, cáu gắt bởi sau 1 ngày làm việc mệt mỏi mà về nhà con lại không nghe lời.
Đối với con trẻ, qυát to sẽ làm cho chúng hoảng ʂợ, trong khi ʂợ hãi trẻ sẽ tạm thời không có những hành vi khiến cha mẹ phiền lòng. Nhưng đối với đứa trẻ thì nó sẽ như thế nào đây? Sẽ có một số khả năng sau:
- Một mực nghe theo cha mẹ, cha mẹ bảo làm gì thì liền làm đó.
- Bé ʂợ hãi ngây người, đứng sững sờ một chỗ không dám nhúc nhích.
- Bật khóc lớn, không chịu làm bất cứ việc gì.
- Cũng bắt chước biểu hiện của cha mẹ, hung hăng giận dữ, bắt lấy vật khác ném xuống đất.
Có thể nói, trẻ nhỏ rất mẫn cảm đối với thái độ của cha mẹ. Bởi vậy, cha mẹ giận dữ, sẽ nhất định ảnh hưởng tới hành vi cảm xύc của con. Song, con trẻ còn không thể nào hiểu được vì sao cha mẹ lại có thái độ giận dữ đối với mình.
Nhiều đứa trẻ sẽ ngoan ngoãn sau khi bố mẹ cáu giận nhưng chúng không hiểu mình đã làm sai điều gì khiến bố mẹ cáu. Và lần sau, chúng sẽ lặp lại hành vi đó. Chính vì vậy, bố mẹ nên giữ bình tĩnh, giải thích con làm sai điều gì và yêu cầu lần sau không nên làm thế.
Đồng thời hãy đưa ra những cảnh báo thay vì mắng chửi ngay: "Mẹ đang rất giận, con có thể dừng lại ngay được không", "Hôm nay, tâm trạng mẹ không được tốt, con tốt nhất đừng..."
2. Cha mẹ xem nhẹ những ưu điểm của con
Làm cha làm mẹ, ai cũng hy vọng con của mình những điều tốt nhất, luôn mong con mình trở thành người xuất sắc nhất. Nhưng mà, cũng ở trong mắt cha mẹ, con của mình luôn không tốt bằng con người khác. Điều này cuối cùng là vì sao vậy?
Điều này là do các bậc bố mẹ mong chờ con mình xuất sắc hơn nữa. Nhưng mỗi người có những ưu điểm và khuyết điểm riêng. Hãy dành thời gian nhìn ưu điểm của con và khen ngợi những ưu điểm đó. Đừng tiếc lời khen cho con từ thái độ, hành động trong cuộc sống chứ không phải chăm chăm nhìn vào thành tích học tập của con.
3. Thiên vị - yêu thương các con không đồng đều
Bố mẹ thiên vị, làm cho con trẻ từ nhỏ lớn lên như một cái bóng thừa thãi trong mắt cha mẹ, cùng là con của cha mẹ, nhưng tiền tiêu vặt, quần áo, đồ chơi không được cho giống nhau sẽ tạo thành tâm lý buồn bã, so sánh cho con trẻ. Cha mẹ càng thiên vị, càng ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ nhỏ.
Cho dù sau này khi chúng đã trưởng thành và sống xa gia đình trong thời gian dài, hoặc đã xây dựng gia đình riêng của mình, thì những ảnh hưởng kia vẫn còn tồn tại.
Hơn thế nữa, cho dù là trẻ được thiên vị, hay là trẻ bị lạnh nhạt, hay là trẻ được đối xử bình thường, chỉ cần nhìn thấy cảnh cha mẹ bất công, đều sẽ bị tổn hại. Trẻ bị lạnh nhạt sẽ sinh ra tâm lý ấm ức, oán hận cha mẹ, trẻ được thiên vị sẽ coi thường ghét bỏ người anh em hay chị em của mình
Trẻ bị lạnh nhạt sẽ xuất hiện tâm lý uất ức, căm ghét và oáɴ hậɴ đối với cha mẹ, còn trẻ bị thiên vị sẽ xuất hiện tâm lý coi thường hay ghét bỏ người anh em hay chị em của mình.
4. Cha mẹ cãi nhau
Chắc hẳn trẻ con lúc nào cũng sợ cảm giác ba tức giận, hung dữ còn mẹ đang khóc. Nếu bạn và bạn đời bất đồng quan điểm, hãy kiềm chế, đừng cãi nhau hay đánh nhau trước mặt con trẻ. Việc bạo lực gia đình sẽ gây ám ảnh đối với các con.
Một gia đình hạnh phúc, bố mẹ yêu thương ít cãi nhau sẽ khiến cho con cảm thấy hạnh phúc.
5. Cha mẹ không giữ chữ tín, hay thất hứa
Không chỉ vậy, có nhiều bậc cha mẹ nói mà không giữ lời, nhất là trong việc học tập của con. Một số cha mẹ vì muốn con hoàn thành bài tập mà đã đồng ý một vài điều kiện nào đó, nhưng khi con cái đã hoàn thành xong yêu cầu, thì cha mẹ lại thay đổi hoặc từ chối.
Chẳng hạn như có vị cha mẹ nói: “Con nhanh làm bài tập đi, làm xong sẽ cho con xem phim”, nhưng khi đứa trẻ làm xong bài tập rồi thì cha mẹ lại tiếp tục giao thêm một số bài tập khác. Hoặc có cha mẹ hứa với con rằng chỉ cần thi đạt thành tích tốt thì sẽ được thưởng cái này cái kia, đến khi con thi đạt được thành tích tốt rồi, cha mẹ lại lờ đi không hề thưởng gì cho con.
Trẻ nhỏ rất ghét việc cha mẹ dễ dàng đồng ý nhưng sau đó lại thay đổi không giữ lời, nói nhưng không giữ uy tín, cứ như thể “nói cho có” với mình. Мất lòng tin đồng thời mất uy tín, cha mẹ nói lời nhưng không giữ lời, không những sẽ đánh mất niềm tin của con cái, còn ảnh hưởng không tốt đối với sự trưởng thành của con trẻ, thậm chí hình thành tính cách xấu của con trẻ.
Người lớn phải biết chịu trách nhiệm với lời nói của mình, thói quen không giữ lời hứa sẽ làm cho đứa trẻ bất nhiều bạn bè và cơi hội tốt. Vì vậy, khi con trẻ đưa ra yêu cầu, cha mẹ cần suy nghĩ nghiêm túc xem mình có thực hiện được không rồi mới đồng ý với con.
6. Cha mẹ không vui vẻ với bạn bè của con
Khi con lớn lên, cũng hy vọng có được một số bạn bè thân thiết để cùng ɴʜau chia sẻ những vui buồn. Tin chắc rằng các bậc cha mẹ cũng đều hy vọng con mình là người có các mối quan hệ, giao tiếp tốt. Song có một số cha mẹ, có thể là do một vài người bạn của con có những khuyết điểm như: không hiểu lễ phép, hoặc rất tính toán, hoặc haybắt nạt người khác, hay nói dối… cho nên không ưa thích bọn trẻ.
Con trẻ luôn hy vọng cha mẹ sẽ tôn trọng bạn bè của chúng. Nếu cha mẹ luôn quản lý trong việc con nên kết giao hay không kết giao hoặc biểu đạt sự không thích đối với bạn bè của con, sẽ khiến cho con trẻ phản cảm, khó chịu, vì thế sẽ tạo thành sự ngăn cách giữa cha mẹ và con cái.
Cha mẹ nên tôn trọng bạn bè của con. Cha mẹ nên đứng ở góc độ của con trẻ để có thái độ đối đãi với bạn bè của con, nên đặt mình vào vị trí của con để xem xét, tôn trọng và ủng hộ sự lựa chọn kết bạn của con. Cha mẹ cần nên chấp nhận việc chọn bạn bè chơi thân của con, tuy có lúc sẽ có sai biệt, cũng nên tôn trọng sự sai biệt đó.
Nếu có thể tôn trọng và giữ thể diện cho con trước mặt bạn bè, thì con trẻ cũng sẽ tôn trọng và giữ thể diện cho cha mẹ ở trước mặt bạn bè của cha mẹ. Con trẻ có thể cùng với người khác xây dựng được một tình bạn thân thiết, là xây dựng được mối quan hệ cơ bản nhất trong các mối quan hệ giao tiếp của con người.
7. Không kiên nhẫn giải đáp những câu hỏi của con
Trẻ con luôn có tính tò mò và thích đặt câu hỏi với bố mẹ khi chúng chưa tìm được câu trả lời. Hãy kiên nhẫn giáp đáp thắc mắc của con. Câu nào chưa giải đáp được bạn cần nói với con để bố mẹ có thêm thời gian tìm hiểu và trả lời con. Tuy nhiên, hãy giữ lời hứa trả lời câu hỏi của con khi bạn tìm được câu trả lời.
Đừng trả lời qua loa, hoặc la mắng con không được hỏi nhiều. Việc đó sẽ khiến con mất tự tin vào bản thân và lâu dần không dám hỏi bố mẹ.
Thích đặt câu hỏi hay thắc mắc là thể hiện lòng hiếu kỳ ham tìm hiểu của đứa trẻ. Đứa trẻ hay đặt câu hỏi thường ham học hỏi và suy xét phân tích, thích hoạt động. Cha mẹ nên kịp thời giải thích và khuyến khích những câu hỏi của con, để con trẻ cảm thấy đặt câu hỏi là một việc vui vẻ thích thú. Việc đưa ra những câu hỏi sẽ có lợi cho việc phát triển tư duy của trẻ nhỏ.
8. Cha mẹ chỉ trích con trước mặt người khác
Người đến khách đến chơi nhà hoặc bạn bè gặp nhau, nói chuyện hỏi han về đời tư, nhiều cha mẹ vô tư kể xấu con. Điều này khiến con cảm thấy mình vô dụng và cảm thấy mình không được công nhận. Đứa trẻ sẽ cảm thấy mình khiến bố mẹ xấu hổ, thất vọng lâu dần nảy sinh tâm lý, mặc cảm, tự ti, xa lánh mọi người.
Thùy Dương (Theo Thương Hiệu và Pháp Luật)