Danh mục

Những biểu hiện dị ứng thuốc nguy hiểm

Chủ nhật, 26/01/2014 00:32

Phản ứng phụ do thuốc là một tai biến rất thường gặp trong thực hành lâm sàng, gây ảnh hưởng đến khoảng 10% - 20% số người sử dụng thuốc.

Phản ứng phụ do thuốc là một tai biến rất thường gặp trong thực hành lâm sàng, gây ảnh hưởng đến khoảng 10% - 20% số người sử dụng thuốc.

Loại tai biến này không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh, làm phức tạp quá trình điều trị, mà còn có thể tác động không nhỏ tới mối quan hệ giữa thầy thuốc và bệnh nhân. Các phản ứng phụ do thuốc được chia làm 2 nhóm chính là nhóm có thể dự báo và nhóm không thể dự báo trước, trong đó, các phản ứng dị ứng (hay còn gọi là quá mẫn) thuộc nhóm thứ hai. Loại phản ứng này có liên quan đến cơ chế miễn dịch, chiếm 1/5 đến 1/7 tổng số các trường hợp phản ứng phụ do thuốc.

Các thể dị ứng thuốc thường gặp nhất trên lâm sàng là các phản ứng dị ứng tức thì gây ra do kháng thể IgE (như sốc phản vệ, mày đay, phù mạch…) và các phản ứng dị ứng muộn liên quan đến tế bào lympho T (như hồng ban đa dạng, đỏ da toàn thân, Hội chứng Lyell, Hội chứng Stevens - Johnson…).

Biểu hiện ở da và niêm mạc là những biểu hiện thường gặp nhất và xuất hiện tương đối sớm trong hầu hết các phản ứng dị ứng thuốc, có thể ở mức độ nhẹ và thoáng qua nhưng cũng có thể rất nặng, thậm chí đe doạ tính mạng người bệnh.

Các yếu tố chỉ điểm liên quan đến tiền sử bệnh và cách sử dụng thuốc

Các phản ứng dị ứng thuốc nói chung và dị ứng thuốc nặng nói riêng có thể được nhận biết sớm trong nhiều trường hợp thông qua một số dấu hiệu chỉ điểm, đáng lưu ý là các yếu tố liên quan đến tiền sử bệnh tật và các dấu hiệu xuất hiện sớm ở da và niêm mạc sau dùng thuốc của người bệnh. Việc nhận biết sớm này có thể giúp các thầy thuốc kịp thời có những biện pháp can thiệp tích cực nhằm ngăn ngừa sự xuất hiện của các phản ứng dị ứng nặng.

Những người có tiền sử mắc các bệnh dị ứng như hen phế quản, viêm mũi dị ứng, dị ứng thuốc, dị ứng thức ăn…, đặc biệt là dị ứng thuốc, sẽ có nguy cơ bị dị ứng khi sử dụng thuốc cao hơn so với những người không có tiền sử dị ứng. Do đó, trước khi chỉ định một loại thuốc, các thầy thuốc cần khai thác kỹ tiền sử dị ứng thuốc trước đây của người bệnh, đặc biệt lưu ý tên loại thuốc mà người bệnh đã từng bị dị ứng để tránh dùng lại các loại thuốc này cũng như tránh các thuốc có mẫn cảm chéo với chúng. Nếu người bệnh biết được loại thuốc mà mình bị dị ứng nên chủ động thông báo cho thầy thuốc. Bên cạnh tiền sử dị ứng thuốc, cách thức sử dụng thuốc cũng là một yếu tố có thể góp phần làm tăng nguy cơ dị ứng thuốc.

Ví dụ như việc sử dụng cùng lúc nhiều loại thuốc hoặc dùng cách quãng, không liên tục, dùng nhắc lại nhiều lần một loại thuốc đều có thể làm tăng nguy cơ dị ứng thuốc, mặc dù cơ chế chính xác của hiện tượng này còn chưa được hiểu rõ. Trong số các đường sử dụng thuốc, khả năng kích thích sinh kháng thể dị ứng giảm dần theo thứ tự: dùng tại chỗ > tiêm dưới da > tiêm bắp > uống > tiêm tĩnh mạch. Như vậy, việc dùng thuốc tại chỗ kéo dài, đặc biệt các loại kháng sinh, sẽ có nguy cơ gây dị ứng thuốc cao hơn so với các đường dùng khác của thuốc.

Ngoài ra, việc tăng liều trong quá trình đang dùng thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ gây ra các phản ứng dị ứng với thuốc. Trong số các yếu tố liên quan đến tình trạng bệnh lý của người bệnh, việc bị nhiễm một số loại virut như HIV, Epstein-Barr virus, cytomegalovirus, herpesvirus hoặc mắc các bệnh lý gây suy giảm chức năng gan, thận đều có thể làm tăng nguy cơ dị ứng với thuốc.


Hội chứng Lyell - một trong những biểu hiện dị ứng thuốc nguy hiểm nhất

Một số yếu tố tuy không làm tăng nguy cơ dị ứng thuốc nhưng có thể làm tăng nặng các phản ứng dị ứng thuốc nếu chúng xảy ra. Hen suyễn có thể gây các cơn co thắt phế quản nặng, ít đáp ứng với các thuốc chống dị ứng trong những phản ứng dị ứng tức thì. Tăng huyết áp và bệnh mạch vành có thể gây ra các biến chứng nặng ở những bệnh nhân bị sốc phản vệ do thuốc, đặc biệt trong quá trình dùng adrenalin. Việc sử dụng trước đó một số loại thuốc như nhóm ức chế men chuyển (captopril, enalapril…), nhóm chẹn bêta giao cảm (propranolol, metoprolol…) cũng có thể làm tăng nặng các phản ứng dị ứng tức thì do thuốc hoặc làm phức tạp quá trình điều trị.

Các yếu tố chỉ điểm ở da, niêm mạc

Đối với các phản ứng dị ứng tức thì, một trong những tiền triệu quan trọng báo hiệu sốc phản vệ do thuốc là việc đột ngột nổi ban đỏ ngứa sau dùng thuốc, đặc biệt ở vùng quanh miệng, gan bàn tay, bàn chân và da đầu. Phản ứng bốc hoả ở mặt và vùng trên ngực, đôi khi đi liền với ngạt sổ mũi, đỏ mắt và chảy nước mắt sau khi dùng thuốc cũng là những dấu hiệu có thể báo hiệu sự xuất hiện nhanh chóng của phản ứng phản vệ sau đó.

Ngoài ra, có một số biểu hiện không đặc hiệu khác cũng có thể là tiền triệu báo hiệu sự xuất hiện của sốc phản vệ do thuốc như cảm giác lo lắng, kích thích, bồn chồn, sợ chết hoặc những điều bất hạnh xảy ra sau dùng thuốc. Bên cạnh sốc phản vệ, phù mạch ở lưỡi và thanh quản cũng là những thể dị ứng thuốc cấp tính rất nguy hiểm vì có thể gây suy hô hấp và tử vong nhanh chóng. Cảm giác vướng ở họng, bó chặt họng, khản giọng, khó nói, tiết nước bọt có thể là tiền triệu báo hiệu sự xuất hiện của thể dị ứng này. Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu sớm này, việc ngưng sử dụng thuốc gây dị ứng và dùng ngay các thuốc chống dị ứng là cần thiết.

Đối với các phản ứng dị ứng thuốc chậm, việc xuất hiện các ban thâm nhiễm, nổi gờ trên mặt da, sưng nề ở mặt sau dùng thuốc có thể là những dấu hiệu tiền triệu của Hội chứng DRESS. Trong khi đó, tổn thương dạng bia bắn không đặc hiệu hoặc ban đỏ lan toả, đặc biệt ở lưng và ngực, nổi bọng nước và viêm trợt niêm mạc miệng họng là những dấu hiệu có thể báo hiệu sự xuất hiện của Hội chứng Lyell và Stevens-Johnson. Nổi ban đỏ và sưng nề ở mặt, các mặt duỗi của chân tay ngày càng lan rộng cũng là những tiền triệu của đỏ da toàn thân do dị ứng thuốc.

Các yếu tố chỉ điểm khác

Sốt cao (trên 39ºC), nổi hạch, đau khớp, sưng khớp cũng có thể là những tiền triệu của các phản ứng dị ứng thuốc nặng như Hội chứng DRESS hoặc bệnh huyết thanh.

Theo Nld.com.vn

Tin được quan tâm

Quy định mới nhất về khoảng cách bật xi nhan trước khi rẽ, người tham gia giao thông lưu ý kẻo dính phạt

Theo Luật Trật tự An toàn Giao thông và Nghị định 168, người điều khiển xe máy và ô tô cần lưu ý điểm sau...
Kiến thức 4 ngày, 3 giờ trước

Kể từ 15/4/2025: Đối tượng này được tăng lương khoảng 18%, có thể nhận lương 80 triệu đồng/tháng

Mức này tối đa bằng hai lần lương cơ bản. Như vậy, lương kế hoạch tối đa cho chức danh Chủ tịch hội đồng là...
Kiến thức 3 ngày, 8 giờ trước

Danh sách cán bộ xã không được nghỉ hưu sớm bao gồm những ai?

Những cán bộ công chức cấp xã không thuộc đối tượng xem xét nghỉ hưu trước tuổi là ai?
Kiến thức 4 ngày, 4 giờ trước

Tại sao đã nộp phí đường bộ vẫn mất tiền đi trên cao tốc? Cục Đường bộ giải thích

Khi nhiều người dân thắc mắc tại sao đã nộp phí đường bộ vẫn mất tiền đi trên cao tốc, ông Đinh Cao Thắng -...
Kiến thức 4 ngày, 24 giờ trước

Tin vui trước 1/1/2026: Người dân đi làm Sổ đỏ có thể tiết kiệm hàng trăm triệu đồng

Thông tin không làm Sổ đỏ trước 2026 sẽ mất rất nhiều tiền là hoàn toàn có cơ sở. Bởi theo khoản 1 Điều 257...
Kiến thức 4 ngày, 16 giờ trước

Vài tháng tới, Việt Nam sẽ có sân vận động đạt chuẩn quốc tế?

Sân vận động này có tổng mức đầu tư trên 535 tỷ đồng, diện tích hơn 15ha, với sức chứa 22.000 chỗ ngồi.
Kiến thức 2 ngày, 1 giờ trước

Tin cùng mục

Trăn đu mình nuốt chửng vẹt lớn ngay mái nhà

Trăn đu mình nuốt chửng vẹt lớn ngay trên mái nhà khiến nhiều người ghê sợ. Trăn đu mình nuốt chửng vẹt lớn là trường...
KỲ QUẶC 15.12.2015

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài là trường hợp xảy ra với một cô gái người Mỹ.
KỲ QUẶC 18.09.2015

Tìm thấy tàu chở hàng chứa một kho bạc lớn

Công ty Thám hiểm đại dương Odyssey vừa phát hiện một con tàu chở hàng bị chìm trong Chiến tranh Thế giới II, bên trong...
KỲ QUẶC 27.09.2011

Máy ATM nhả vàng đầu tiên tại Trung Quốc

Ngày 25.9, lần đầu tiên máy ATM nhả vàng đã xuất hiện ở các câu lạc bộ cao cấp, các ngân hàng tại thành phố...
KỲ QUẶC 27.09.2011

Trận đấu bò tót cuối cùng ở xứ Catalonia

Trận đấu bò tót cuối cùng trong lịch sử xứ Catalonia diễn ra ngày 25.9 tại vũ đài "Monumental" ở Barcelona, Tây Ban Nha với...
KỲ QUẶC 27.09.2011

Tin mới cập nhật

Xe gắn máy có được đỗ xe trên đường dành riêng cho xe buýt không?

Luật Giao thông đường bộ có quy định rõ về quy tắc giao thông trong đó quy định về dừng đỗ xe.
Kiến thức 19 phút trước

Hoa giấy hút tài lộc, 3 tuổi này nên trồng một cây thì tài lộc kéo đến tiền đếm mỏi tay

Nếu xét về tuổi, người thuộc ba con giáp này rất hợp trồng cây hoa giấy. Theo phong thủy nếu có một cây sẽ giúp...
Phong thủy 19 phút trước

6 thành phố trực thuộc Trung ương có quy mô lớn thế nào sau sát nhập?

Sau khi sáp nhập các tỉnh, thành phố, nước ta sẽ có 6 thành phố trực thuộc Trung ương.
Dòng sự kiện 20 phút trước

Từ 22/4, quy định mới về thời gian nghỉ hè, nghỉ phép của giáo viên có hiệu lực

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa ban hành Thông tư số 05/2025/TT-BGDĐT (gọi tắt là Thông tư 05), có hiệu lực từ ngày...
Tin trong ngày 20 phút trước

6 ngành có mức lương 'sung sướng nhất' Việt Nam, đủ sức tậu nhà mua xe trong 1-2 năm

Những ngành nghề dưới đây luôn là công việc mà nhiều người mơ ước bởi mức thu nhập khủng mà nó mang lại.
Kiến thức 20 phút trước

'Xơ xác' hay 'sơ xác' từ nào mới đúng chính tả Tiếng Việt?

Khi đọc và viết nhiều người băn khoăn giữa hai từ "xơ xác" - "sơ xác" từ nào mới đúng chính tả?
Kiến thức 21 phút trước

Biệt phủ xây bằng 2.000m3 gỗ quý hiếm của đại gia xứ Nghệ: Hoành tráng như 'Tử Cấm Thành thu nhỏ', giá 200 tỷ đồng

Để có thể xây được biệt phủ rộng 4.000m2, đại gia xứ Nghệ đã mất 5 năm.
Kiến thức 1 giờ, 14 phút trước

Bắt đầu từ 22/4: Thầy giáo sẽ có thêm ‘đặc quyền’ riêng này, lưu tâm ngay để được hưởng đủ

Quy định có hiệu lực từ 22/4 là giáo viên nam khi nghỉ chế độ thai sản theo Luật Bảo hiểm xã hội sẽ không...
Kiến thức 1 giờ, 14 phút trước

Người xưa dùng gì để 'lau mông' khi đi vệ sinh? Có rất nhiều thứ oái oăm và bạn sẽ bị trừng phạt nếu lỡ sử dụng sai cách

Tưởng chừng là chuyện tế nhị, nhưng việc người xưa dùng gì để lau sau khi đi vệ sinh lại chứa đựng không ít điều...
Hồ sơ tư liệu 1 giờ, 15 phút trước

Tin vui cho hàng triệu người: 5 loại đất không giấy tờ này sẽ được cấp sổ đỏ từ 2025 theo quy định mới nhất của Luật Đất đai

Luật Đất đai sửa đổi năm 2024 chính thức được thông qua. Điểm đáng chú ý trong luật mới là quy định cụ thể về...
Kiến thức 1 giờ, 16 phút trước