Danh mục

Lạ với tục 10 năm mới được động phòng

Thứ ba, 12/11/2013 09:34

Trong 8 đến 12 năm ở rể, chàng trai người dân tộc Xinh Mun (Sơn La) tuyệt đối không được động phòng hoa chúc với người vợ trẻ, mà phải ngủ cách ly trong một phòng bé xíu ở đầu hồi và lao động để trả công.

10 năm mới được động phòng

Bản Puông, xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La, bản của người Xinh Mun, nằm trên một dải đất có địa thế đặc biệt. Án ngữ ở phía tây là đỉnh Pha Lanh cao ngút ngát, nơi một giọt nước trời rơi xuống bị chẻ làm đôi, một nửa chảy về Việt Nam, một nửa ngấm vào đất Lào; phía đối diện là dòng Mã giang hung dữ, cục cằn, đêm ngày gầm gào như muốn phá nát vùng trời yên ả.

Chuyện lạ 4 phương,Chuyện lạ thế giới,Phi thường,Chuyện lạ có thật,Chuyện lạ khó tin
Cây cầu tre ọp ẹp bắc qua sông Mã dẫn vào bản Puông.

Muốn đến được bản Puông phải luồn qua những con đường mòn rậm rạp dẫn lối ra bờ sông Mã, sau đó “nghênh chiến” với tử thần khi đi qua chiếc cầu tre èo ọt, nổi lềnh phềnh trên mặt nước nhờ những chiếc thùng phuy sắt gắn phía dưới.

Mặc dù đã quen thuộc với tục hôn nhân ở rể của nhiều dân tộc vùng cao Tây Bắc như Thái, Dao, Tày... , nhưng sự hà khắc và những quy định “trần đời có một” trong tục ở rể truyền thống của người dân tộc Xinh Mun vẫn khiến nhiều người lấy làm lạ lùng.

Khi cái bụng của chàng trai và cô gái đã ưng nhau bố mẹ chàng trai sẽ mang một chai rượu đến nhà gái hỏi vợ cho con. Nếu được nhà gái đồng ý, nhà trai sẽ rót rượu chung vui và bàn ngày cưới hỏi.

Lễ cưới hỏi của người Xinh Mun đơn giản đến bất ngờ. Nhà trai chỉ cần mang một con lợn hoặc một đôi gà (miễn là phải có đủ 1 chân) cùng hai vò rượu cần sang nhà gái, sau đó tổ chức mâm cơm cúng tổ tiên và làm tằng cẩu cho cô dâu (tằng cẩu là mái tóc dài búi ngược, mang một thông điệp ý nghĩa, rằng từ nay cô gái đã có chồng, bông hoa rừng đã có chủ. Bất cứ chàng trai nào cũng không được tăm tia, chọc ghẹo).

Chuyện lạ 4 phương,Chuyện lạ thế giới,Phi thường,Chuyện lạ có thật,Chuyện lạ khó tin
Nhiều người Xinh Mun xăm họ tên và năm sinh của mình lên tay để nhớ.

Lễ cưới đơn sơ ấy phản ánh cái nghèo đến xơ xác của người Xinh Mun. Nhà gái chịu thiệt về vật chất, nhưng bù lại, họ được sở hữu một chàng rể sức vóc, đảm đương những việc nặng nhọc nhất, từ phát nương trồng ngô đến chăn trâu cắt cỏ, đan lát các vật dụng trong gia đình… từ 8 đến 12 năm.

Trong suốt thời gian ở rể, chàng trai phải ngủ cách ly trong một căn phòng bé xíu ở đầu hồi, tuyệt đối không được nằm cùng giường với vợ vì chưa trả đủ công ơn của bố mẹ nàng dâu.

Khi con gà rừng mới cất tiếng thứ tư, trời vẫn mờ tối, chàng rể lại lục tục dậy mài dao, cắt cỏ cho trâu ăn rồi cuốc bộ lên nương cầm gậy chọc lỗ tra hạt ngô, gánh nước tưới. Thời điểm bắp ngô bắt đầu phun những sợi râu đỏ tia tía đến khi thu hoạch, chàng trai không được về nhà mà phải khuân nồi, niêu và gạo lên lán nương tự nấu ăn và canh giữ.

Sau 12 năm trả xong nợ công nhà vợ và rước nàng dâu về nhà, bố vợ sẽ trả ơn chàng rể 2 con lợn giống, 2 cái chăn, 2 cái gối và một cái đệm. Về sau, thời gian ở rể rút ngắn xuống còn 6 năm, 2 năm còn lại phải trả bằng 6 đồng bạc trắng.

Có cặp vợ chồng không kiêng được chuyện giường chiếu, xé rào luật tục bị dân bản tẩy chay, gia đình từ mặt, phải bỏ bản đi nơi khác sinh sống. May thay, tục lệ hôn nhân hà khắc này dần dần được giảm bớt.

Khổ như làm lễ cúng lúa mới

Ngày trước, đất bản Puông tháng ngày không có lịch, thế nên chẳng ai quan tâm khi nào đến rằm, bao giờ đến Tết, ngày nào phải làm giỗ tổ tiên. Đối với người Xinh Mun, “Tết” chính là ngày cúng ma bản nhằm xua đuổi mọi tai ương, đến bây giờ vẫn được duy trì thường niên.

Chuyện lạ 4 phương,Chuyện lạ thế giới,Phi thường,Chuyện lạ có thật,Chuyện lạ khó tin
Người Xinh Mun mỗi năm chỉ dọn nhà 1 lần để đón mùa ban nở. Ảnh: cinet

Mỗi gia đình phải đóng góp rượu, gạo và tiền để mua một con lợn làm lễ cúng, sau đó hát hò nhảy múa linh đình. Theo một số cao niên trong bản kể lại, từ xa xưa, vào đúng ngày cúng ma bản, thầy mo sẽ làm bùa ngải để giết chết một người đi theo hầu hạ ma bản. Nhưng hành vi tàn nhẫn này đã bị xoá bỏ rất lâu.

Khi những bông lúa chín nhuộm vàng nương ruộng cũng là lúc các gia đình người Xinh Mun cúng hồn lúa. Nếu chưa làm nghi lễ này thì lúa chín rụng cũng không được thu hoạch, đói đến mấy cũng không được phép cầm liềm gặt, phải ăn củ nâu, củ mài sống qua ngày đoạn tháng.

Bởi, tổ tiên chưa được ăn thì con cháu chưa đến lượt. Lễ cúng phải có ít nhất 7 con vật sống trên rừng (như chuột dúi, gà rừng, chim, sâu măng - cây măng nhú cao đến đầu gối có sâu đục bên trong, lợn rừng, rắn, thằn lằn); ít nhất 7 con vật sống dưới nước (tôm, cua, cá, ốc, lươn, hến, trai); tất cả các loại dưa trồng trên nương; 4-5 ống cơm lam và một quả dừa.

Theo Nông Nghiệp Việt Nam

Tin được quan tâm

Hơn 1 tháng nữa: Người cao tuổi từ 60 trở lên, không có lương hưu sẽ được mua BHYT miễn phí?

Theo đề xuất của đại biểu Quốc hội, từ 1/7/2025, người dân từ 60 tuổi đến dưới 75 tuổi không có lương hưu, trợ cấp...
Kiến thức 2 ngày, 10 giờ trước

Cấm dùng căn cước, CCCD vào việc này, ai vi phạm bị phạt lên tới 6.000.000 đồng

Có 9 hành vi bị nghiêm cấm trong Luật căn cước 2023. Ai cũng nên nắm rõ để tránh bị phạt tiền lên tới 6.000.000...
Kiến thức 3 ngày, 14 giờ trước

86.000 Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố sắp được hưởng chính sách có lợi đặc biệt này

Số người hoạt động không chuyên trách cấp xã hiện nay chỉ được hưởng 2 chế độ, thời gian tới sẽ được hưởng đầy đủ...
Kiến thức 1 ngày, 4 giờ trước

Những con giáp nào may mắn ngày Thứ Hai, 26 tháng 5, tức ngày 29 tháng 4 âm lịch?

Ngày 26 tháng 5 là thứ Hai, ngày 29 tháng 4 âm lịch. Sự kết hợp giữa Thiên Can và Địa Chi là năm Tỵ,...
Đời sống số 2 ngày, 8 giờ trước

Trắc nghiệm tâm lý: Hãy chọn một con đường nhỏ dựa trên trực giác của bạn để kiểm tra xem bước ngoặt trong cuộc đời bạn nằm ở đâu?

4 con đường tượng trưng để bạn lựa chọn bằng trực giác. Hãy xem và chọn con đường đầu tiên bạn cảm thấy bị thu...
Đời sống số 2 ngày, 8 giờ trước

Bà Chúa Kho mở kho ban lộc: 3 con giáp hết tháng 5 là hết khổ, tháng 6 đổi đời, tiền tài phủ đầu

Bước sang tháng 6 âm lịch, vận trình tài lộc của một số con giáp có dấu hiệu khởi sắc mạnh mẽ. Theo quan niệm...
Kiến thức 2 ngày, 10 giờ trước

Tin cùng mục

Nhìn thấy một lỗ hổng lớn trên ruộng, người phụ nữ can đảm cho tay vào trong, ai ngờ kéo ra được thứ này

Sống ở nông thôn thực sự là một điều rất thú vị, mặc dù vất vả tay chân với công việc đồng áng, ít được...

Thương hiệu Gucci ra mắt váy áo cho nam giới, liệu có đấng mày râu nào bỏ ra 50 triệu để mua chiếc váy này?

Thương hiệu thời trang cao cấp Gucci gần đây lại khiến dân tình 'mắt tròn mắt dẹt' với mẫu thiết kế dành cho nam có...

Cách nhận biết những căn bệnh tâm thần kỳ lạ

Trong số những bệnh rối loạn tâm thần, có những bệnh phổ biến và những bệnh rất hiếm gặp. Thậm chí, các thể bệnh tâm...

Bà ngoại mệt mỏi nhất thế giới: Ba đứa con gái sinh ba, tổng cộng có 9 đứa cháu, đủ để mở trường mẫu giáo

Đối với cuộc sống ở những thành phố lớn, việc bà ngoại lên trông cháu là điều hết sức phổ biến. Nhiều người chọn bà...

Chơi trội cho đầu vào mồm chó tự sướng, cô gái nhận hậu quả khâu 40 mũi

Cô gái Lara Sanson đến từ Argentina phải khâu 40 mũi ở mặt sau khi bị chó cưng tấn công khi cô đang cố gắng...

Đi ăn hàu, người đàn ông 'đổi đời' khi cắn phải cả nhóm hạt 48 viên ngọc trai

Thấy ngọc trai trong những con trai, sò biển là chuyện không có gì lạ. Nhưng để thấy được 48 viên ngọc khi ăn một...

Tin mới cập nhật

Tử vi ngày 28/5/2025 của 12 con giáp: Tuổi Tuất được quý nhân phù trợ, Thìn cần thận trọng

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 28/5/2025.
Đời sống số 4 giờ, 45 phút trước

Người dân cần nắm rõ: Quy định về thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện sẽ có thay đổi từ ngày 1/7

Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, theo đó thay đổi tiền lương làm căn cứ đóng BHXH thành...
Kiến thức 4 giờ, 50 phút trước

Tỉnh duy nhất giáp Trung Quốc cả đường bộ lẫn đường biển có hơn 2.000 doanh nghiệp xuất khẩu kim ngạch, vươn ra 80 thị trường quốc tế

Quảng Ninh, tỉnh duy nhất của Việt Nam giáp Trung Quốc cả đường bộ và đường biển, đang khẳng định vị thế là một trong...
Tin trong ngày 4 giờ, 5 phút trước

Nếu mắc phải 1 trong 6 lỗi này, người dân sẽ bị mất trắng nhiều quyền lợi từ bảo hiểm xã hội

Bảo hiểm xã hội (BHXH) giúp người lao động đảm bảo thu nhập khi về hưu, ốm đau hoặc gặp rủi ro. Tuy nhiên, không...
Kiến thức 4 giờ, 20 phút trước

Kể từ 30/6: Cán bộ, công chức không thực hiện điều này sẽ bị coi là không đáp ứng yêu cầu công việc

Đến ngày 30/6, cán bộ, công chức phải xử lý hồ sơ công việc trên môi trường mạng.
Đời sống số 5 giờ, 35 phút trước

Sân bay xây dựng từ thời Pháp thuộc ở hòn đảo bí ẩn nhất Việt Nam được nhận đề xuất đặc biệt, chưa từng có tiền lệ

Côn Đảo, hòn đảo được mệnh danh là “thiên đường” giữa lòng đại dương, đang đứng trước một đề xuất đặc biệt, chưa từng có...
Kiến thức 5 giờ, 50 phút trước

Để nhận tiền hỗ trợ nghỉ hưu trước tuổi do sắp xếp bộ máy, người hưởng chế độ cần làm gì?

Sở Nội vụ Hà Nội đã có hướng dẫn trình tự, thủ tục, thời hạn giải quyết chế độ cho cán bộ, công chức nghỉ...
Kiến thức 5 giờ, 5 phút trước

Theo Nghị định 178, 8 khoản phụ cấp nào được tính vào chế độ nghỉ hưu trước tuổi?

Trước băn khoăn của nhiều bạn đọc về các khoản phụ cấp được tính vào chế độ nghỉ hưu trước tuổi và nghỉ thôi việc...
Kiến thức 5 giờ, 20 phút trước

Ảnh Lưu Diệc Phi 10 tuổi gây sốt, cư dân mạng: Nhìn ngoại hình hồi nhỏ là biết cô đã phẫu thuật thẩm mỹ hay chưa

Lưu Diệc Phi từng gây thương nhớ trên màn ảnh với vai Tiểu Long Nữ mang vẻ đẹp thoát tục trong "Thần điêu đại hiệp"....
Chuyện làng sao 6 giờ, 33 phút trước

Năm 2025, người vi phạm giao thông bị xử phạt có thể xin trả góp được không?

Theo Nghị định 168, nhiều hành vi vi phạm giao thông có mức phạt tiền tới hàng chục triệu đồng. Trong trường hợp người vi...
Tin trong ngày 6 giờ, 35 phút trước