Danh mục

Lạ với tục 10 năm mới được động phòng

Thứ ba, 12/11/2013 09:34

Trong 8 đến 12 năm ở rể, chàng trai người dân tộc Xinh Mun (Sơn La) tuyệt đối không được động phòng hoa chúc với người vợ trẻ, mà phải ngủ cách ly trong một phòng bé xíu ở đầu hồi và lao động để trả công.

10 năm mới được động phòng

Bản Puông, xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La, bản của người Xinh Mun, nằm trên một dải đất có địa thế đặc biệt. Án ngữ ở phía tây là đỉnh Pha Lanh cao ngút ngát, nơi một giọt nước trời rơi xuống bị chẻ làm đôi, một nửa chảy về Việt Nam, một nửa ngấm vào đất Lào; phía đối diện là dòng Mã giang hung dữ, cục cằn, đêm ngày gầm gào như muốn phá nát vùng trời yên ả.

Chuyện lạ 4 phương,Chuyện lạ thế giới,Phi thường,Chuyện lạ có thật,Chuyện lạ khó tin
Cây cầu tre ọp ẹp bắc qua sông Mã dẫn vào bản Puông.

Muốn đến được bản Puông phải luồn qua những con đường mòn rậm rạp dẫn lối ra bờ sông Mã, sau đó “nghênh chiến” với tử thần khi đi qua chiếc cầu tre èo ọt, nổi lềnh phềnh trên mặt nước nhờ những chiếc thùng phuy sắt gắn phía dưới.

Mặc dù đã quen thuộc với tục hôn nhân ở rể của nhiều dân tộc vùng cao Tây Bắc như Thái, Dao, Tày... , nhưng sự hà khắc và những quy định “trần đời có một” trong tục ở rể truyền thống của người dân tộc Xinh Mun vẫn khiến nhiều người lấy làm lạ lùng.

Khi cái bụng của chàng trai và cô gái đã ưng nhau bố mẹ chàng trai sẽ mang một chai rượu đến nhà gái hỏi vợ cho con. Nếu được nhà gái đồng ý, nhà trai sẽ rót rượu chung vui và bàn ngày cưới hỏi.

Lễ cưới hỏi của người Xinh Mun đơn giản đến bất ngờ. Nhà trai chỉ cần mang một con lợn hoặc một đôi gà (miễn là phải có đủ 1 chân) cùng hai vò rượu cần sang nhà gái, sau đó tổ chức mâm cơm cúng tổ tiên và làm tằng cẩu cho cô dâu (tằng cẩu là mái tóc dài búi ngược, mang một thông điệp ý nghĩa, rằng từ nay cô gái đã có chồng, bông hoa rừng đã có chủ. Bất cứ chàng trai nào cũng không được tăm tia, chọc ghẹo).

Chuyện lạ 4 phương,Chuyện lạ thế giới,Phi thường,Chuyện lạ có thật,Chuyện lạ khó tin
Nhiều người Xinh Mun xăm họ tên và năm sinh của mình lên tay để nhớ.

Lễ cưới đơn sơ ấy phản ánh cái nghèo đến xơ xác của người Xinh Mun. Nhà gái chịu thiệt về vật chất, nhưng bù lại, họ được sở hữu một chàng rể sức vóc, đảm đương những việc nặng nhọc nhất, từ phát nương trồng ngô đến chăn trâu cắt cỏ, đan lát các vật dụng trong gia đình… từ 8 đến 12 năm.

Trong suốt thời gian ở rể, chàng trai phải ngủ cách ly trong một căn phòng bé xíu ở đầu hồi, tuyệt đối không được nằm cùng giường với vợ vì chưa trả đủ công ơn của bố mẹ nàng dâu.

Khi con gà rừng mới cất tiếng thứ tư, trời vẫn mờ tối, chàng rể lại lục tục dậy mài dao, cắt cỏ cho trâu ăn rồi cuốc bộ lên nương cầm gậy chọc lỗ tra hạt ngô, gánh nước tưới. Thời điểm bắp ngô bắt đầu phun những sợi râu đỏ tia tía đến khi thu hoạch, chàng trai không được về nhà mà phải khuân nồi, niêu và gạo lên lán nương tự nấu ăn và canh giữ.

Sau 12 năm trả xong nợ công nhà vợ và rước nàng dâu về nhà, bố vợ sẽ trả ơn chàng rể 2 con lợn giống, 2 cái chăn, 2 cái gối và một cái đệm. Về sau, thời gian ở rể rút ngắn xuống còn 6 năm, 2 năm còn lại phải trả bằng 6 đồng bạc trắng.

Có cặp vợ chồng không kiêng được chuyện giường chiếu, xé rào luật tục bị dân bản tẩy chay, gia đình từ mặt, phải bỏ bản đi nơi khác sinh sống. May thay, tục lệ hôn nhân hà khắc này dần dần được giảm bớt.

Khổ như làm lễ cúng lúa mới

Ngày trước, đất bản Puông tháng ngày không có lịch, thế nên chẳng ai quan tâm khi nào đến rằm, bao giờ đến Tết, ngày nào phải làm giỗ tổ tiên. Đối với người Xinh Mun, “Tết” chính là ngày cúng ma bản nhằm xua đuổi mọi tai ương, đến bây giờ vẫn được duy trì thường niên.

Chuyện lạ 4 phương,Chuyện lạ thế giới,Phi thường,Chuyện lạ có thật,Chuyện lạ khó tin
Người Xinh Mun mỗi năm chỉ dọn nhà 1 lần để đón mùa ban nở. Ảnh: cinet

Mỗi gia đình phải đóng góp rượu, gạo và tiền để mua một con lợn làm lễ cúng, sau đó hát hò nhảy múa linh đình. Theo một số cao niên trong bản kể lại, từ xa xưa, vào đúng ngày cúng ma bản, thầy mo sẽ làm bùa ngải để giết chết một người đi theo hầu hạ ma bản. Nhưng hành vi tàn nhẫn này đã bị xoá bỏ rất lâu.

Khi những bông lúa chín nhuộm vàng nương ruộng cũng là lúc các gia đình người Xinh Mun cúng hồn lúa. Nếu chưa làm nghi lễ này thì lúa chín rụng cũng không được thu hoạch, đói đến mấy cũng không được phép cầm liềm gặt, phải ăn củ nâu, củ mài sống qua ngày đoạn tháng.

Bởi, tổ tiên chưa được ăn thì con cháu chưa đến lượt. Lễ cúng phải có ít nhất 7 con vật sống trên rừng (như chuột dúi, gà rừng, chim, sâu măng - cây măng nhú cao đến đầu gối có sâu đục bên trong, lợn rừng, rắn, thằn lằn); ít nhất 7 con vật sống dưới nước (tôm, cua, cá, ốc, lươn, hến, trai); tất cả các loại dưa trồng trên nương; 4-5 ống cơm lam và một quả dừa.

Theo Nông Nghiệp Việt Nam

Tin được quan tâm

Quy định mới nhất: Người trên 60 tuổi không có lương hưu sẽ hưởng thêm 1 chính sách đặc biệt từ Nhà nước

Hiện nay, còn nhiều người lao động 60 tuổi chưa đáp ứng điều kiện được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội và chưa đủ...
Kiến thức 3 ngày, 14 giờ trước

Tổ tiên: '6 cây này nở hoa, dù không giàu cũng sẽ giàu'! Đó là?

Dân gian truyền tai nhau câu nói: 'Cây sắt ngàn năm mới nở hoa, cây ngọc bích vạn năm khó trổ bông' gợi đến những...
Kiến thức 3 ngày, 21 giờ trước

Các trường hợp được tính tham gia BHYT 5 năm liên tục, được chi trả 100%

Người tham gia BHYT thuộc nhóm quỹ BHYT chi trả 80% vẫn có cơ hội được chi trả 100% nếu đã tham gia BHYT 5...
Kiến thức 2 ngày, 10 giờ trước

Chính thức từ 1/7/2025: Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhận ít nhất 2 triệu đồng từ khoản trợ cấp mới

Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc tăng cường an sinh xã hội, khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện....
Kiến thức 2 ngày, 18 giờ trước

Những con giáp nào may mắn vào thứ Ba, ngày 2 tháng 9, tức ngày 11 tháng 7 âm lịch?

Thứ Ba, ngày 2 tháng 9, ngày 10 một tháng bảy âm lịch, đại diện cho Năm Tỵ, Tháng Giáp Thân và Ngày Tỵ. Với...
Đời sống số 2 ngày, 17 giờ trước

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn thích món ăn nào? Kiểm tra xem bạn giàu hay nghèo

Bạn hãy tưởng tượng trước mặt mình có 4 món ăn. Hãy chọn một món ăn bạn thích nhất, rồi xem bạn sẽ giàu hay...
Đời sống số 3 ngày, 15 giờ trước

Tin cùng mục

Nhìn thấy một lỗ hổng lớn trên ruộng, người phụ nữ can đảm cho tay vào trong, ai ngờ kéo ra được thứ này

Sống ở nông thôn thực sự là một điều rất thú vị, mặc dù vất vả tay chân với công việc đồng áng, ít được...

Thương hiệu Gucci ra mắt váy áo cho nam giới, liệu có đấng mày râu nào bỏ ra 50 triệu để mua chiếc váy này?

Thương hiệu thời trang cao cấp Gucci gần đây lại khiến dân tình 'mắt tròn mắt dẹt' với mẫu thiết kế dành cho nam có...

Cách nhận biết những căn bệnh tâm thần kỳ lạ

Trong số những bệnh rối loạn tâm thần, có những bệnh phổ biến và những bệnh rất hiếm gặp. Thậm chí, các thể bệnh tâm...

Bà ngoại mệt mỏi nhất thế giới: Ba đứa con gái sinh ba, tổng cộng có 9 đứa cháu, đủ để mở trường mẫu giáo

Đối với cuộc sống ở những thành phố lớn, việc bà ngoại lên trông cháu là điều hết sức phổ biến. Nhiều người chọn bà...

Chơi trội cho đầu vào mồm chó tự sướng, cô gái nhận hậu quả khâu 40 mũi

Cô gái Lara Sanson đến từ Argentina phải khâu 40 mũi ở mặt sau khi bị chó cưng tấn công khi cô đang cố gắng...

Đi ăn hàu, người đàn ông 'đổi đời' khi cắn phải cả nhóm hạt 48 viên ngọc trai

Thấy ngọc trai trong những con trai, sò biển là chuyện không có gì lạ. Nhưng để thấy được 48 viên ngọc khi ăn một...

Tin mới cập nhật

Kể từ bây giờ, những trường hợp này buộc phải đính chính Sổ đỏ

Theo quy định mới sẽ có một số trường hợp buộc phải đính chính sổ đỏ, người dân cần biết để tránh gặp rắc rối....
Kiến thức 2 giờ, 37 phút trước

Nhiều địa phương vẫn thiếu giáo viên, 3 đối tượng sau sẽ được ưu tiên tuyển dụng từ năm 2026

Từ năm 2026, Luật Nhà giáo quy định 3 nhóm đối tượng sẽ được ưu tiên trong tuyển dụng giáo viên.
Kiến thức 2 giờ, 50 phút trước

Những con giáp có tài sản tăng gấp đôi vào năm 2026

Năm 2026, mỗi con giáp sẽ có vận mệnh khác nhau. Có người sẽ gặp nhiều may mắn và bất ngờ trong cuộc sống, nhưng...
Đời sống số 2 giờ, 54 phút trước

Ngành học điểm chuẩn chỉ từ 18, đang 'khát' nhân lực trầm trọng: Ra trường hưởng mức lương lên tới 90.000.000 đồng/tháng

Ngay cả khi Al và khoa học công nghệ có sự phát triển vượt bậc thì ngành này vẫn có chỗ đứng với mức thu...
Kiến thức 2 giờ, 56 phút trước

Năm 2025, lỗi đỗ xe trên miệng cống thoát nước bị phạt bao nhiêu tiền?

Theo Nghị định 168, hành vi dừng, đỗ xe sai quy định, đặc biệt là đỗ xe trên miệng cống thoát nước sẽ bị xử...
Tin trong ngày 2 giờ, 8 phút trước

Cúng Rằm tháng 7 xong gia chủ nhớ phải hạ ngay 3 thứ này khỏi bàn thờ, để càng lâu càng dễ mất lộc

Đây là những thứ phải hạ ngay khỏi bàn thờ sau khi cúng Rằm tháng 7 bởi có thể khiến gia chủ mất lộc.
Kiến thức 2 giờ, 11 phút trước

Khi bạn đến tuổi trung niên: Có ba thứ bạn không nên vay mượn, ba thứ bạn không nên cho đi và ba thứ bạn không nên nợ

Người trung niên phải rất chín chắn và kiên định trong cách ứng xử với người khác. Nếu vẫn còn những hành động ngây thơ,...
Kiến thức 2 giờ, 12 phút trước

Tại sao 'Mưa Đỏ' lại gây sốt phòng vé?

"Mưa Đỏ" thực sự trở thành cơn mưa ngoài phòng vé Việt, chưa bao giờ phim lịch sử - chiến tranh lại được hưởng ứng...
Toàn cảnh 10 giờ, 46 phút trước

Kể từ bây giờ, nhận nhà đất từ cha mẹ, người thân nhưng không sang tên sẽ phải chịu hậu quả thế nào?

Trường hợp nhận tặng cho nhà đất nhưng không sang tên sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt được quy định...
Kiến thức 10 giờ, 53 phút trước

Theo quy định mới nhất, những trường hợp nào sẽ được nhận trợ cấp tuất một lần?

Những trường hợp dưới đây sẽ được nhận trợ cấp tuất một lần, người dân nên nắm rõ để hưởng đủ quyền lợi.
Kiến thức 10 giờ, 56 phút trước