Danh mục

Kinh hoàng hủ tục treo người chết trên đỉnh Tà Si Láng

Thứ hai, 06/10/2014 15:09

Vùng đất Tây Bắc, bao đời nay vẫn ẩn chứa những tập tục kỳ lạ, độc đáo, nhưng bước chân đến vùng đất Tà Si Láng (huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái).

Nghe về tục treo người chết, cúng ma khô của người Mông nơi đây vẫn khiến không ít người rùng mình, kinh sợ.

Hủ tục mới nghe đã rùng mình

Cái tên Tà Si Láng có lẽ không còn xa lạ đối với nhiều người. Đó là vùng đất một thời xa xưa ngập tràn cây anh túc và người dân hút thuốc phiện như... thuốc lào. Cách thị trấn huyện lỵ Văn Chấn chưa đầy 20km, nhưng con đường độc đạo viền núi đầy trắc trở, nguy hiểm lên Tà Si Láng thật kinh khủng. Chính địa hình như vậy nên “ánh sáng của nền văn minh” cũng đến vùng đất này muộn màng. Tà Si Láng giờ đây không còn bị cô lập nữa nhưng vẫn còn hoang vu và lạc hậu, thậm chí còn đầy rẫy những hủ tục.

Thầy giáo Vũ Ngọc Minh, một trong những người đầu tiên “cắm bản” để mang tri thức lại cho con em trên vùng đất này kể lại: “Thời mới lên, Tà Si Láng tứ bề trống trải, lối đi chỉ là đường mòn, đèo cao, vực sâu, đâu đâu cũng là hoa thuốc phiện. Với thầy Minh lúc đó, ngoài việc học tiếng Mông để “nghe và nói” thì phải biết hỏi đường và cách “xin” ăn. Đường mòn, đèo cao, heo hút đi mà không nhớ đường coi như chết. Biết được đường rồi khi đói phải biết cách “xin” ăn”.

Hủ tục,hủ tục treo người chết, hủ tục treo người chết trên đỉnh Tà Si Láng
Đường lên Tà Si Láng.

Trong căn nhà sàn bên ven núi, người cựu chiến binh chưa “từng dính đến ma túy” năm xưa là Hờ Súa Páo nhóm cho ngọn lửa thổi bùng rồi rề rà những câu chuyện mà với ông, nó sẽ đi theo cuộc đời này. Già Páo giờ đã già và không biết mình sinh năm bao nhiêu, chỉ biết ngày Pháp bị bộ đội ta đánh cho tơi bời phải chạy lên Tà Si Láng khi đó già mới chớm tuổi thanh niên. Nghe theo lời Bác Hồ, bản Mông đứng lên đánh đuổi Pháp, năm đó chàng thanh niên Hờ Súa Páo cũng tham gia cùng bà con dân bản, chính tự tay Páo và bố mình đã chôn cất 3 chiến sĩ của ta ngay gần nhà mình. Ngày hòa bình, huyện cho Hờ Súa Páo đi học rồi tham gia sản xuất. Năm 1990, Hờ Súa Páo được cử làm cán bộ cựu chiến binh của xã nhưng sau đó vì chữ nghĩa không rõ ràng nên chỉ làm được một khóa rồi... nghỉ.

Hủ tục,hủ tục treo người chết, hủ tục treo người chết trên đỉnh Tà Si Láng
Già Hờ Súa Páo kể về những hủ tục của người
Mông trên đỉnh Tà Si Láng. Ảnh: P.B

Nhắc đến những hủ tục, mê tín dị đoan của người dân bản, già Hờ Súa Páo bảo rằng: “Khi xưa bố mẹ làm như thế rồi, giờ mình cũng làm vậy thôi, không bỏ được, chẳng may hồn ma bố mẹ về quở trách thì sợ lắm”. Già Páo lấy ví dụ, khi gia đình nào có người chết, người ta đặt người đó lên một tấm ván rồi treo trên không ở giữa nhà, độ cao khoảng 1,2m, ban đầu thì treo đầu hướng vào trong tường, chân hướng ra cửa trước, sau một hôm thì treo lại, đầu hướng vào trong buồng chân hướng về cửa phía hiên nhà. Tục lệ từ bao đời nay đã vậy, con cháu nay cũng làm y nguyên như thế, người ta treo hàng tuần mới mang đi chôn.

Chết vẫn treo nhưng đã... văn minh hơn

Nhắc đến Tà Si Láng, tôi lại nhớ đến hủ tục mai táng rợn người đã trải qua hàng thế kỷ của người Mông trên bản Lung Tang, thuộc xã Hồng Ngài (huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La). Nơi đã sinh ra những nhân vật có thật như Thống lý Pá Tra, hay A Phủ, Mỵ, A Sử... và đã đi vào tác phẩm huyền thoại “Vợ chồng A Phủ” của nhà văn Tô Hoài.

Cũng như Tà Si Láng, trên vùng đất Lung Tang này có 100% người dân tộc Mông sinh sống. Ở đó sau khi một người trong gia đình chết, người thân của họ vẫn coi như còn sống, nên mọi sinh hoạt vẫn diễn ra bình thường. Trong bữa ăn, mọi người vẫn đút cơm, bón nước vào miệng cho người chết… Kể cả sau nhiều ngày, thức ăn đã lên men, thậm chí ruồi nhặng bâu đen quanh mặt người chết, họ vẫn tiếp tục đút cơm vào miệng người quá cố.

Hủ tục,hủ tục treo người chết, hủ tục treo người chết trên đỉnh Tà Si Láng
Bàn thờ nhà già Páo, mỗi khi có việc ông lại thắp hương... hỏi ma.

Không những thế, với suy nghĩ người chết vẫn chẳng khác gì người sống, chỉ có điều không thể tự mình cử động, không thể tự mình ra ngắm mặt trời được nên mỗi khi ánh mặt trời ló rạng ở phía Đông là họ lại khiêng người chết ra ngoài sân, đặt ngửa lên tấm ván đã chuẩn bị sẵn, đầu hướng về phía mặt trời mọc. Dù trời mưa to, hay nắng cháy thì cũng phải đến lúc nào mặt trời lặn, người chết mới được khiêng vào trong nhà. Bây giờ, việc mai táng người chết như thế này ở Hồng Ngài vẫn còn, nhưng thời gian “cho người chết ăn và đem phơi nắng” đã rút lại chỉ một vài ngày chứ không để hàng tuần liền như ngày xưa nữa.

Ở Tà Si Láng, người Mông tổ chức nghi thức treo người chết luôn đi cùng lễ giết trâu, giết bò, giết lợn, rồi mời cả làng đến ăn uống để tiễn đưa người chết về với tổ tiên. Theo già Páo, việc ăn uống như vậy rất tốn kém. Đơn giản như giết trâu, mỗi lần giết không bao giờ giết 1 con, mấy năm về trước có nhà giết đến 5 - 6 con. Còn lợn thì không thể thiếu, nếu nhà không nuôi được thì phải đi mua, đắt đỏ đến bao nhiêu cũng phải mua cho đủ kẻo ma về quở trách.

Cũng chẳng khác xa so với người Mông trên Hồng Ngài, theo tục lễ của người Mông ở Tà Si Láng, sau khi treo người chết trong nhà mấy ngày, người ta mang ra ngoài rẫy ngô phơi. Ví dụ như xác định 3 giờ chiều chôn thì sáng hôm đó người ta đã khiêng người chết ra rẫy từ lúc 8 giờ sáng rồi đóng cọc treo lên mà chẳng có quan tài gì cả. Trâu bò thì cột ở dưới và làm thịt ngay ở dưới, dân bản tập trung ăn uống ngay tại chỗ. Mùi người chết, mùi thịt trâu sống, mùi của núi rừng… đủ các thứ mùi, đấy là chưa kể đến trường hợp người chết do tai nạn, vậy mà họ vẫn thản nhiên ăn uống như chưa có chuyện gì xảy ra.

Theo Giàng A Sửu, một người Mông sinh ra và lớn lên ở đây thì sau khi chết con cháu sẽ làm một lễ gọi là lễ cúng ma khô. Trong lễ làm ma khô không thể thiếu thầy mo. Thầy mo được xem là người có phép, có thể nói chuyện với ma, thầy có thể hỏi ma xem ma đã muốn về với tổ tiên hay chưa, nếu ma đi thì có đòi hỏi gì không, nếu không đi thầy sẽ khuyên ma đi về với tổ tiên cho sớm và sớm phù hộ cho con cháu(?!)

Một mai đây, có thể Tà Si Láng không hoang vu, cách trở nữa, nhưng chưa biết bao giờ những hủ tục và sự mê tín dị đoan ngập trong suy nghĩ của họ mới thực sự chấm dứt?

Theo Gia đình và Xã hội

Tin được quan tâm

Một cán bộ nghỉ việc do tinh giản được hỗ trợ cao nhất gần 2,7 tỷ đồng: Là ai và ở đâu?

TP.HCM đang thực hiện kế hoạch tinh giản bộ máy hành chính theo Nghị quyết 18 của Bộ Chính trị, với khoảng 100.000 cán bộ,...
Kiến thức 2 ngày, 7 giờ trước

Tỉnh thu ngân sách thấp nhất Việt Nam, lịch sử 125 năm

Vùng đất này sở hữu nhiều tài nguyên thiên nhiên phong phú và tiềm năng phát triển du lịch, đặc biệt là hồ Ba Bể...
Kiến thức 3 ngày, 15 giờ trước

Từ nay, người dân không đi đổi đăng ký xe bị xử phạt 4 - 6 triệu đồng đúng không?

Theo luật mới, sẽ tiến hành xử phạt bằng tiền từ 4 - 6 triệu đồng đối với ô tô, đồng thời tước giấy phép...
Kiến thức 3 ngày, 17 giờ trước

Ngày mai là mùng 1 tháng 2 âm lịch Ất Tỵ 2025 thắp hương vào khung giờ nào đẹp nhất?

Ngày 1/2 âm lịch Ất Tỵ 2025 nằm trong giai đoạn cuối của tiết Vũ Thủy, đánh dấu sự chuyển giao rõ rệt của đất...
Đời sống số 1 ngày, 5 giờ trước

Bảng xếp hạng các con giáp may mắn nhất vào thứ năm, ngày 27 tháng 2 năm 2025 (tức ngày 30 tháng Giêng âm lịch)

Các bạn thân mến, đầu xuân năm Tỵ này, chúng ta hãy cùng xem qua bảng xếp hạng con giáp may mắn ngày 27 tháng...
Đời sống số 2 ngày, 8 giờ trước

Bảng xếp hạng con giáp may mắn nhất ngày mùng 1 tháng 2 âm lịch vào thứ sáu, ngày 28 tháng 2 năm 2025

Vào ngày đặc biệt này, 28 tháng 2 năm 2025, tức ngày mùng 1 tháng 2 âm lịch, chắc hẳn bạn và tôi đều tò...
Đời sống số 1 ngày, 8 giờ trước

Tin cùng mục

Trăn đu mình nuốt chửng vẹt lớn ngay mái nhà

Trăn đu mình nuốt chửng vẹt lớn ngay trên mái nhà khiến nhiều người ghê sợ. Trăn đu mình nuốt chửng vẹt lớn là trường...
KỲ QUẶC 15.12.2015

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài

Phát hiện sán dây trong não sau khi thấy đau đầu kéo dài là trường hợp xảy ra với một cô gái người Mỹ.
KỲ QUẶC 18.09.2015

Tìm thấy tàu chở hàng chứa một kho bạc lớn

Công ty Thám hiểm đại dương Odyssey vừa phát hiện một con tàu chở hàng bị chìm trong Chiến tranh Thế giới II, bên trong...
KỲ QUẶC 27.09.2011

Máy ATM nhả vàng đầu tiên tại Trung Quốc

Ngày 25.9, lần đầu tiên máy ATM nhả vàng đã xuất hiện ở các câu lạc bộ cao cấp, các ngân hàng tại thành phố...
KỲ QUẶC 27.09.2011

Trận đấu bò tót cuối cùng ở xứ Catalonia

Trận đấu bò tót cuối cùng trong lịch sử xứ Catalonia diễn ra ngày 25.9 tại vũ đài "Monumental" ở Barcelona, Tây Ban Nha với...
KỲ QUẶC 27.09.2011

Tin mới cập nhật

Nàng Hậu bán biệt thự 70 tỷ ở Việt Nam là ai?

Chia sẻ về lý do bán toàn bộ bất động sản ở Việt Nam, Ngô Mỹ Uyên chia sẻ là do gia đình cô hiện...
Chuyện làng sao 20 phút trước

9 thói quen còn tệ hơn cả việc thức khuya! Tôi đã bị sốc khi nhìn thấy thói quen đầu tiên

Trên thực tế, ngay cả khi bạn không thức khuya thì tác hại do một số thói quen không lành mạnh trong cuộc sống gây...
Chăm sóc sức khỏe 27 phút trước

Tết Thanh Minh 2025 vào ngày nào? Ngày tốt đi tảo mộ và ngày xấu cần tránh để hạn chế vận xui

Tết Thanh Minh là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt hàng năm. Đây là dịp để con cháu tưởng...
Làm sao 3 giờ, 13 phút trước

Tử vi ngày 1/3/2025 của 12 con giáp: Tuổi Thìn sự nghiệp thăng tiến vượt bậc, Mão tài chính không khả quan

Cùng xem tử vi dự đoán gì về vận mệnh, tình duyên, cuộc sống,... của 12 con giáp trong ngày 1/3/2025.
Đời sống số 3 giờ, 13 phút trước

Nam Thư gây xôn xao vì khoảnh khắc mới trên trang cá nhân

Cư dân mạng bình luận trái chiều về bài đăng, đặc biệt là những hình ảnh mới của Nam Thư.
Chuyện làng sao 3 giờ, 13 phút trước

Hồ nước 'đáng ghen tị' nhất thế giới, không chứa một giọt nước nào, nhưng quốc gia nào cũng muốn sở hữu nó

Khi nghĩ đến hồ, chúng ta thường nghĩ đến làn nước trong vắt, cảnh đẹp hoặc sự đa dạng sinh học phong phú. Nhưng bạn...
Kiến thức 6 giờ, 46 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng vào thứ Bảy, ngày 1 tháng 3 (tức ngày mùng 2 tháng 2 âm lịch)?

Ngày 1 tháng 3, thứ Bảy, ngày thứ hai của tháng thứ hai theo âm lịch, là ngày Rồng ngẩng đầu. Trong môi trường như...
Đời sống số 6 giờ trước

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn muốn mặc trang phục nào để kiểm tra xem người bạn thích có thích bạn không

Bài kiểm tra tâm lý này yêu cầu bạn chọn một trang phục để xem liệu người bạn thích có thích bạn hay không. Trang...
Đời sống số 6 giờ, 11 phút trước

Ngày 2 tháng 2 âm lịch (tức 1.3 Dương) là ngày rồng ngẩng đầu, dù bận rộn đến đâu cũng nhớ tránh bốn điều cấm kỵ này: tài lộc sẽ tự nhiên đến nhà bạn

“Ngày mùng 2 tháng 2 âm lịch, rồng ngẩng đầu, kho lớn đầy, kho nhỏ lưu thông”. Ngày 2 tháng 2 âm lịch không còn...
Đời sống số 6 giờ, 25 phút trước

Hoài Lâm công khai ôm bạn gái mới giữa nơi đông người

Trong clip, Hoài Lâm ôm chầm lấy bạn gái Thanh Vy ngay trước một trung tâm thương mại. Cả hai còn nở nụ cười tươi...
VIDEO 6 giờ, 25 phút trước