Danh mục

Kinh hoàng hủ tục treo người chết trên đỉnh Tà Si Láng

Thứ hai, 06/10/2014 15:09

Vùng đất Tây Bắc, bao đời nay vẫn ẩn chứa những tập tục kỳ lạ, độc đáo, nhưng bước chân đến vùng đất Tà Si Láng (huyện Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái).

Nghe về tục treo người chết, cúng ma khô của người Mông nơi đây vẫn khiến không ít người rùng mình, kinh sợ.

Hủ tục mới nghe đã rùng mình

Cái tên Tà Si Láng có lẽ không còn xa lạ đối với nhiều người. Đó là vùng đất một thời xa xưa ngập tràn cây anh túc và người dân hút thuốc phiện như... thuốc lào. Cách thị trấn huyện lỵ Văn Chấn chưa đầy 20km, nhưng con đường độc đạo viền núi đầy trắc trở, nguy hiểm lên Tà Si Láng thật kinh khủng. Chính địa hình như vậy nên “ánh sáng của nền văn minh” cũng đến vùng đất này muộn màng. Tà Si Láng giờ đây không còn bị cô lập nữa nhưng vẫn còn hoang vu và lạc hậu, thậm chí còn đầy rẫy những hủ tục.

Thầy giáo Vũ Ngọc Minh, một trong những người đầu tiên “cắm bản” để mang tri thức lại cho con em trên vùng đất này kể lại: “Thời mới lên, Tà Si Láng tứ bề trống trải, lối đi chỉ là đường mòn, đèo cao, vực sâu, đâu đâu cũng là hoa thuốc phiện. Với thầy Minh lúc đó, ngoài việc học tiếng Mông để “nghe và nói” thì phải biết hỏi đường và cách “xin” ăn. Đường mòn, đèo cao, heo hút đi mà không nhớ đường coi như chết. Biết được đường rồi khi đói phải biết cách “xin” ăn”.

Hủ tục,hủ tục treo người chết, hủ tục treo người chết trên đỉnh Tà Si Láng
Đường lên Tà Si Láng.

Trong căn nhà sàn bên ven núi, người cựu chiến binh chưa “từng dính đến ma túy” năm xưa là Hờ Súa Páo nhóm cho ngọn lửa thổi bùng rồi rề rà những câu chuyện mà với ông, nó sẽ đi theo cuộc đời này. Già Páo giờ đã già và không biết mình sinh năm bao nhiêu, chỉ biết ngày Pháp bị bộ đội ta đánh cho tơi bời phải chạy lên Tà Si Láng khi đó già mới chớm tuổi thanh niên. Nghe theo lời Bác Hồ, bản Mông đứng lên đánh đuổi Pháp, năm đó chàng thanh niên Hờ Súa Páo cũng tham gia cùng bà con dân bản, chính tự tay Páo và bố mình đã chôn cất 3 chiến sĩ của ta ngay gần nhà mình. Ngày hòa bình, huyện cho Hờ Súa Páo đi học rồi tham gia sản xuất. Năm 1990, Hờ Súa Páo được cử làm cán bộ cựu chiến binh của xã nhưng sau đó vì chữ nghĩa không rõ ràng nên chỉ làm được một khóa rồi... nghỉ.

Hủ tục,hủ tục treo người chết, hủ tục treo người chết trên đỉnh Tà Si Láng
Già Hờ Súa Páo kể về những hủ tục của người
Mông trên đỉnh Tà Si Láng. Ảnh: P.B

Nhắc đến những hủ tục, mê tín dị đoan của người dân bản, già Hờ Súa Páo bảo rằng: “Khi xưa bố mẹ làm như thế rồi, giờ mình cũng làm vậy thôi, không bỏ được, chẳng may hồn ma bố mẹ về quở trách thì sợ lắm”. Già Páo lấy ví dụ, khi gia đình nào có người chết, người ta đặt người đó lên một tấm ván rồi treo trên không ở giữa nhà, độ cao khoảng 1,2m, ban đầu thì treo đầu hướng vào trong tường, chân hướng ra cửa trước, sau một hôm thì treo lại, đầu hướng vào trong buồng chân hướng về cửa phía hiên nhà. Tục lệ từ bao đời nay đã vậy, con cháu nay cũng làm y nguyên như thế, người ta treo hàng tuần mới mang đi chôn.

Chết vẫn treo nhưng đã... văn minh hơn

Nhắc đến Tà Si Láng, tôi lại nhớ đến hủ tục mai táng rợn người đã trải qua hàng thế kỷ của người Mông trên bản Lung Tang, thuộc xã Hồng Ngài (huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La). Nơi đã sinh ra những nhân vật có thật như Thống lý Pá Tra, hay A Phủ, Mỵ, A Sử... và đã đi vào tác phẩm huyền thoại “Vợ chồng A Phủ” của nhà văn Tô Hoài.

Cũng như Tà Si Láng, trên vùng đất Lung Tang này có 100% người dân tộc Mông sinh sống. Ở đó sau khi một người trong gia đình chết, người thân của họ vẫn coi như còn sống, nên mọi sinh hoạt vẫn diễn ra bình thường. Trong bữa ăn, mọi người vẫn đút cơm, bón nước vào miệng cho người chết… Kể cả sau nhiều ngày, thức ăn đã lên men, thậm chí ruồi nhặng bâu đen quanh mặt người chết, họ vẫn tiếp tục đút cơm vào miệng người quá cố.

Hủ tục,hủ tục treo người chết, hủ tục treo người chết trên đỉnh Tà Si Láng
Bàn thờ nhà già Páo, mỗi khi có việc ông lại thắp hương... hỏi ma.

Không những thế, với suy nghĩ người chết vẫn chẳng khác gì người sống, chỉ có điều không thể tự mình cử động, không thể tự mình ra ngắm mặt trời được nên mỗi khi ánh mặt trời ló rạng ở phía Đông là họ lại khiêng người chết ra ngoài sân, đặt ngửa lên tấm ván đã chuẩn bị sẵn, đầu hướng về phía mặt trời mọc. Dù trời mưa to, hay nắng cháy thì cũng phải đến lúc nào mặt trời lặn, người chết mới được khiêng vào trong nhà. Bây giờ, việc mai táng người chết như thế này ở Hồng Ngài vẫn còn, nhưng thời gian “cho người chết ăn và đem phơi nắng” đã rút lại chỉ một vài ngày chứ không để hàng tuần liền như ngày xưa nữa.

Ở Tà Si Láng, người Mông tổ chức nghi thức treo người chết luôn đi cùng lễ giết trâu, giết bò, giết lợn, rồi mời cả làng đến ăn uống để tiễn đưa người chết về với tổ tiên. Theo già Páo, việc ăn uống như vậy rất tốn kém. Đơn giản như giết trâu, mỗi lần giết không bao giờ giết 1 con, mấy năm về trước có nhà giết đến 5 - 6 con. Còn lợn thì không thể thiếu, nếu nhà không nuôi được thì phải đi mua, đắt đỏ đến bao nhiêu cũng phải mua cho đủ kẻo ma về quở trách.

Cũng chẳng khác xa so với người Mông trên Hồng Ngài, theo tục lễ của người Mông ở Tà Si Láng, sau khi treo người chết trong nhà mấy ngày, người ta mang ra ngoài rẫy ngô phơi. Ví dụ như xác định 3 giờ chiều chôn thì sáng hôm đó người ta đã khiêng người chết ra rẫy từ lúc 8 giờ sáng rồi đóng cọc treo lên mà chẳng có quan tài gì cả. Trâu bò thì cột ở dưới và làm thịt ngay ở dưới, dân bản tập trung ăn uống ngay tại chỗ. Mùi người chết, mùi thịt trâu sống, mùi của núi rừng… đủ các thứ mùi, đấy là chưa kể đến trường hợp người chết do tai nạn, vậy mà họ vẫn thản nhiên ăn uống như chưa có chuyện gì xảy ra.

Theo Giàng A Sửu, một người Mông sinh ra và lớn lên ở đây thì sau khi chết con cháu sẽ làm một lễ gọi là lễ cúng ma khô. Trong lễ làm ma khô không thể thiếu thầy mo. Thầy mo được xem là người có phép, có thể nói chuyện với ma, thầy có thể hỏi ma xem ma đã muốn về với tổ tiên hay chưa, nếu ma đi thì có đòi hỏi gì không, nếu không đi thầy sẽ khuyên ma đi về với tổ tiên cho sớm và sớm phù hộ cho con cháu(?!)

Một mai đây, có thể Tà Si Láng không hoang vu, cách trở nữa, nhưng chưa biết bao giờ những hủ tục và sự mê tín dị đoan ngập trong suy nghĩ của họ mới thực sự chấm dứt?

Theo Gia đình và Xã hội

Tin được quan tâm

Cây đinh lăng được ví như 'thần giữ của', chuyên gia phong thủy chỉ vị trí trồng tốt nhất giúp gia chủ hút tài lộc

Đinh lăng vừa được coi như 1 loại nhân sâm, vừa mang ý nghĩa tài vận hanh thông nên được rất nhiều người chọn để...
Phong thủy 3 ngày, 11 giờ trước

Điều kiện để người từ 60 tuổi không có lương hưu được nhận tiền trợ cấp hàng tháng là gì?

Người từ 60 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận một khoản tiền trợ cấp hằng tháng nếu đáp ứng được các điều kiện...
Kiến thức 3 ngày, 6 giờ trước

Loại cây có lá chứa vàng thật, ở Việt Nam trồng bạt ngàn, cứ cô đặc lá là ra vàng?

Ở gần những nơi có cây này phát triển có thể có mỏ vàng. Nhiều người sống trên 'kho báu' mà không hay biết.
Kiến thức 3 ngày, 3 giờ trước

Zalo có nút bấm đặc biệt ít người biết: Ấn vào là thấy ngay số điện thoại bạn bè, không cần mất công tìm kiếm

Zalo có nhiều tính năng hay ho hơn bạn tưởng, một trong số đó là xem số điện thoại bạn bè mà không cần phải...
Xài gì 3 ngày, 1 giờ trước

Chính thức từ nay: Tạm dừng chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng với 3 nhóm đối tượng này

Có 3 trường hợp cụ thể sẽ tạm dừng việc chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng, bao gồm những ai?
Kiến thức 3 ngày, 4 giờ trước

Những con giáp nào cần thận trọng Thứ Ba, ngày 26 tháng 8, là ngày mùng 4 tháng 7 âm lịch

Thứ Ba, ngày 26 tháng 8, ngày mùng 4 tháng 7 âm lịch, tương ứng với năm Tỵ, tháng Giáp Thân và ngày Đinh Mão....
Đời sống số 2 ngày, 2 giờ trước

Tin cùng mục

Nhìn thấy một lỗ hổng lớn trên ruộng, người phụ nữ can đảm cho tay vào trong, ai ngờ kéo ra được thứ này

Sống ở nông thôn thực sự là một điều rất thú vị, mặc dù vất vả tay chân với công việc đồng áng, ít được...

Thương hiệu Gucci ra mắt váy áo cho nam giới, liệu có đấng mày râu nào bỏ ra 50 triệu để mua chiếc váy này?

Thương hiệu thời trang cao cấp Gucci gần đây lại khiến dân tình 'mắt tròn mắt dẹt' với mẫu thiết kế dành cho nam có...

Cách nhận biết những căn bệnh tâm thần kỳ lạ

Trong số những bệnh rối loạn tâm thần, có những bệnh phổ biến và những bệnh rất hiếm gặp. Thậm chí, các thể bệnh tâm...

Bà ngoại mệt mỏi nhất thế giới: Ba đứa con gái sinh ba, tổng cộng có 9 đứa cháu, đủ để mở trường mẫu giáo

Đối với cuộc sống ở những thành phố lớn, việc bà ngoại lên trông cháu là điều hết sức phổ biến. Nhiều người chọn bà...

Chơi trội cho đầu vào mồm chó tự sướng, cô gái nhận hậu quả khâu 40 mũi

Cô gái Lara Sanson đến từ Argentina phải khâu 40 mũi ở mặt sau khi bị chó cưng tấn công khi cô đang cố gắng...

Đi ăn hàu, người đàn ông 'đổi đời' khi cắn phải cả nhóm hạt 48 viên ngọc trai

Thấy ngọc trai trong những con trai, sò biển là chuyện không có gì lạ. Nhưng để thấy được 48 viên ngọc khi ăn một...

Tin mới cập nhật

Sao Việt 27/8: Đen Vâu và Hoàng Thùy Linh xuất hiện cùng nhau sau tin đồn có con chung; MC Hoàng Linh báo tin tang sự

Tin sao Việt 27/8/2025: Giữa loạt thông tin rầm rộ những ngày qua, đây là lần đầu tiên Hoàng Thuỳ Linh công khai xuất hiện,...
Chuyện làng sao 25 phút trước

Loại gỗ ở Việt Nam được ví là 'báu vật rừng xanh', từng được thổi giá lên tới nửa tỷ/m³

Khi mới cắt, loại gỗ này thường có màu đỏ tươi, nhưng theo thời gian, quá trình oxy hóa khiến màu sắc dần chuyển sang...
Kiến thức 25 phút trước

Không phải bất động sản, vàng hay chứng khoán, đây mới là khoản đầu tư sinh lời tốt nhất

Thay vì chỉ tiêu thụ kiến thức, việc biến sở thích thành những sản phẩm hữu hình, hay còn gọi là "sở thích có đầu...
Kiến thức 26 phút trước

Tiết lộ cát-xê của nam ca sĩ đắt show nhất Đại lễ 2/9, concert quốc gia từ Nam ra Bắc không sót show nào

Số thù lao của ca sĩ đắt show nhất Đại lễ 2/9 khiến nhiều người tò mò.
Chuyện làng sao 58 phút trước

Những con giáp nào cần thận trọng Thứ Năm, ngày 28 tháng 8, tức ngày mùng 6 tháng 7 âm lịch?

Thứ Năm, ngày 28 tháng 8, ngày mùng 6 tháng 7 âm lịch, tương ứng với năm Tỵ, tháng Giáp Thân và ngày Kỷ Tỵ....
Đời sống số 2 giờ, 9 phút trước

Trắc nghiệm tâm lý: Bạn thích bức ảnh nào nhất? Hãy thử xem giác quan thứ sáu của bạn chính xác đến mức nào?

Làm bài trắc nghiệm tâm lý vui: chỉ cần bạn chọn bức ảnh khiến bạn thích nhất theo trực giác, mình sẽ “giải mã” xem...
Đời sống số 2 giờ, 29 phút trước

SoftiKey - Shop bán tài khoản Adobe giá rẻ, uy tín

Adobe là bộ công cụ sáng tạo hàng đầu, hỗ trợ thiết kế, dựng phim, chỉnh sửa ảnh... SoftiKey cung cấp tài khoản Adobe bản...
Xài gì 3 giờ, 32 phút trước

Sếp Hoàng Nam Tiến dự đoán ngành học sẽ 'bùng nổ' trong 5 năm tới: Cần 21.000 nhân sự/năm, lương chạm mốc 115 triệu/tháng

Với nhu cầu tuyển dụng tăng mạnh, mức lương trung bình cao và tiềm năng phát triển lớn, đây được dự báo là ngành nghề...
Kiến thức 3 giờ, 40 phút trước

Chi tiết 35 bệnh được chuyển tuyến thẳng tại TP.HCM, người dân cần nắm rõ kẻo mất quyền lợi

Sở Y tế TP.HCM cho hay có 35 nhóm bệnh lý mà người bệnh được chuyển thẳng từ cấp khám, chữa bệnh ban đầu đến...
Tin trong ngày 3 giờ, 41 phút trước

10 ngành học có điểm chuẩn cao nhất năm 2025: Nhóm công nghệ tụt hạng, ngành Sư phạm, Khoa học xã hội lên ngôi, nhiều ngành chạm mốc 30 điểm tuyệt đối

Mùa tuyển sinh đại học năm 2025, nhóm ngành công nghệ thông tin dù vẫn ở mức rất cao nhưng đã "hạ nhiệt" so với...
Kiến thức 3 giờ, 49 phút trước